رییس دانشگاه ادیان و مذاهب ضمن بیان اینکه حجاب اصل و رسم ملتهای شرقی است، بی حجابی را وارداتی و سوغات غرب دانست و گفت: حجاب را فقط روسری ندانیم بلکه حجاب را با پوشیدگی و عفاف همراه بدانیم؛ عفاف در همه ملتها وجود داشته است. اگر تصاویر مریم مقدس در صد سال گذشته را در هر کدام از موزههای …
Read More »دیدگاه (گفتوگو/یاداشت)
صدا و سیما چگونه «قماربازی» را حلال کرد!/ سهیلا صدیقی
برای این گزارش میشد تیترهای زیادی زد؛ مثلا «راهاندازی کازینوی حلال در صدا و سیما» یا «قماربازی در رسانه ملی» و یا هر چیزی مثل اینها؛ اما پرسش اصلی ما این است که صدا و سیما چگونه «قماربازی» را حلال کرد و سود حاصل از این قماربازی دقیقا به جیب چه کسی یا کدام ارگان میرود؟ شبکه اجتهاد: «قمار» یعنی …
Read More »حذف شریعت در ایران هرگز به بهبود اوضاع منجر نخواهد شد/ سیدیحیی یثربی
حذف شریعت در ایران هرگز به بهبود اوضاع و به پیشرفت فرهنگی منجر نخواهد شد، بلکه تأثیر معکوس خواهد گذاشت؛ یعنی باعث خواهد شد که واکنشهای جدی در قبال آن صورت گیرد. همانطور که کشف حجاب به زور سرنیزه واکنش منفی در پی داشت. شبکه اجتهاد: دکتر سیدیحیی یثربی پیشکسوت فلسفه و مفسر قرآن کریم یاداشتی با عنوان «فضایی برای …
Read More »مراعاتِ حجاب برای حفظ کرامت است/ وضعیت امروز حجاب در جامعه مطلوب نیست/ با حجاب اختیاری رو به رو هستیم؛
حجتالاسلام والمسلمین نظریمنفرد درباره علت لزوم حجاب گفت: اسلام برای حفظ امنیت جامعه و دور کردن استرس و اضطراب از آن، دستور به مراعات حجاب میدهد. این مسئله محدود به حجاب نیست و حتی خداوند دستور میدهد با عشوه سخن نگویید که مبادا دیگران دچار اضطراب شوند. لذا اسلام نمیخواهد هیچگونه ناسالمی در جامعه، وجود داشته باشد. به گزارش شبکه …
Read More »شهید بهشتی؛ فقیهی که اهتمام ویژهای در کارآمد سازی فقه حکومتی داشت/ تشکیل مجمع تشخص مصلحت از باب فقه حکومتی است
مدیر پیشین بخش پیشگیری از جرم مرکز تحقیقات قوه قضائیه با اشاره به ابعاد شخصیتی آیتالله شهید بهشتی و نقش بیبدیل آن در تدوین قانون اساسی و راه اندازی دستگاه قضا، گفت: ایشان به صورت جدی فقه حکومتی را هم در مسائل نظری و هم در رویهای که در دستگاه قضائی داشت مورد توجه قرار میداد. شبکه اجتهاد: شهید بهشتی …
Read More »بازخوانی حقوق مردم و شیوههای اعتراض به حاکمان از منظر امام علی(ع)/ محمد پارسائیان
امیر مؤمنان(ع) در جهت پیشگیری از مفاسد اقتصادی دستورالعملهایی چون مراقبت بر زیردستان، نظارت بر تاجران برای جلوگیری از احتکار و انحصار و ممانعت از سوءاستفاده نزدیکان در حکومت صادر کردند و توصیه نمودند تا نصب کارگزاران از طریق بررسی و آزمون از میان افراد باتجربه، آبرومند و خاندانهای نیک باشد و کارها با مشورت و بهرهگیری از تجربیات و …
Read More »مبادا مباحث تحلیلی صرف فلسفه علم اصول، بر مباحث ثمرهدار غلبه پیدا کند
اختصاصی شبکه اجتهاد: حجتالاسلام والمسلمین محمدعلی خادمی کوشا مدیر گروه «دانشهای وابسته به فقه» پژوهشگاه علوم و فرهنگ اندیشه است. با وی در مورد فواید و چالشهای فلسفه علم اصول به گفتوگو نشستیم. وی با اشاره توهماتی که در این خصوص است ابعاد این موضوع را شفاف نمود. او معتقد است پیش از هر کاری در فلسفه علم اصول، ابتدا …
Read More »کشورهای سنّی مذهب از راه حلهای اقتصادی شهید صدر بیشتر از شیعیان بهره بردهاند
حجتالاسلام ملکزاده، استاد حوزه علمیه قم گفت: شهید صدر برای نخستین بار در تاریخ اسلام، نه فقط نظامسازیِ اقتصادی، بلکه اساساً «نظامسازی» کرده است؛ اما باید اعتراف نمود آنقدر که بعضی کشورهای سنّی مذهب از دیدگاهها و راه حلهای اقتصادی آیتالله صدر بهره بردهاند، متأسفانه شیعیان استفاده نکردهاند. شبکه اجتهاد: شهید سیّد محمّد باقر صدر بدون تردید یکی از نوابغ …
Read More »ابتکارات شهید بهشتی در عرصه فقه حکومتی
از جمله ابتکارات شهید بهشتی در عرصه فقه حکومتی، تلفیق ماهرانه دین و توسعه در قالب سه عنصر اجتهاد، استفاده از علوم و فنون و تکنولوژی و تجارب پیشرفته بشری و نفی سلطه استکبار باید تلقی کرد و از جمله محورهای دیگر شبه حکومتی شهید بهشتی بود که خیلی حائز اهمیت است، این که ایشان امامت را در عینیت جامعه، …
Read More »فلسفههای مضاف، نگهدارنده علوم هستند/ فلسفه اصول، تجمیع مسائل دانشهای دیگر نیست
اختصاصی شبکه اجتهاد: فلسفه علم اصول، دانش نوپائی در حوزههای علمیه است. دانشی که بسیاری از اصولیان و فقه پژوهان، هنوز از ابواب و کاراییهای آن بیخبرند. در رابطه با کاراییها و چالشهای فلسفه علم اصول، باحجتالاسلام دکتر محمدعلی ایازی، استاد برجسته حوزه علمیه و عضو هیئتعلمی دانشگاه مفید گفتگو کردیم. او که بیشتر به پژوهشهای قرآنیاش شهره است، سالهاست …
Read More »تمایز منابع فلسفه علم فقه با منابع فلسفه علم اصول/ علی شمشیری
اختصاصی شبکه اجتهاد: فلسفههای مضافِ به علوم، علومی پسینی و درجه دومی هستند که علوم مضاف الیه را از نگاه بیرونی مورد مداقه قرار میدهند. فلسفه هر علمی به معنای گسترده خود، تاریخِ آن علم، مبادی تصوری و تصدیقی علم، روششناسی و ارتباط آن علم مضاف الیه با دیگر علوم را بحث میکند. ازاینرو فلسفه علم فقه و فلسفه علم …
Read More »اگر قانونی به مصلحت کشور باشد اجرا خواهد شد؛ حتی اگر همه مراجع مخالف آن باشند/ کسیکه میگوید چرا قضات به روز نیستند، اشراف به دستگاه قضایی ندارد
شبکه اجتهاد: بهمناسبت هفتم تیر سالروز شهادت آیتالله بهشتی و هفتهی قوهی قضاییه با حجتالاسلام والمسلمین عبدالمجید یزدی، معاون اجتماعی و فرهنگی دادگستری استان قم و فرزند آیتالله محمد یزدی به گفتوگو پرداختم. او درباره بایدهای عملکرد قضات میگوید: درعرصه قضاوت، رضایت وقتی ایجاد میشود که عدالت ایجاد شود؛ نه فقط عدالت که احساس عدالت و امنیت قضایی بین مردم …
Read More »کجاست چشم بینا و گوش شنوا ! / تأملی در نامه اخیر بسیج دانشجویی به مراجع/ محمد باقری
اختصاصی شبکه اجتهاد: روز سهشنبه نامه انتقادی و کمسابقهای از شورای تبیین مواضع بسیج دانشجویی کشور در رسانه منتشر شد مبنی بر اینکه انتظار نداریم مراجع به اوضاع کشور بیتفاوت باشند! در این بیانیه آمده است: “متأسفانه در سالهای اخیر شاهد نقش کمرنگ مراجع عظام تقلید در عمده بحرانهای اقتصادی و سیاسی بودهایم، به اینگونه که گاهاً امر بر این …
Read More »«قضاوت و حکمیت» دو ضرورت عدالتگستری در جامعه/ محمد صادقیان
اختصاصی شبکه اجتهاد: پیش از اسلام و در فرهنگ مردم حجاز، عنوانی با نام قاضی وجود نداشته است بلکه آنچه مطرح بوده شخصیتی به عنوان حَکَم بیان شده که میبایست در اختلافات ورود پیدا میکرد و بیطرفانه نسبت به حل مشکلی اظهارنظر مینمود. از خصوصیات این حَکَم آن بوده که معمولاً از روسای قوم انتخاب نمیشده زیرا آنان موظف به …
Read More »امروز مردم نمیتوانند به پاسخ مهمترین شبهات فکری خود برسند/ حوزه باید به پالایش و غربالگری درونی بپردازد/ برخی از روحانیون را تنها باید از دور دید و تبرک جست و نبات گرفت!
شبکه اجتهاد: عملکرد کلی نهادهای سیاسی حوزه علمیه، اینکه اساساً تشکیل تشکلهای سیاسی حوزوی نیاز امروز است؟ طبیعتاً اعضای این تشکلهای سیاسی دچار محدودیت در بیان عقاید و مطالب خود میشوند و آیا همین امر به اعتماد عمومی نسبت به روحانیت لطمه وارد نمیکند؟ تشکلهای سیاسی تا به امروز تا چه میزان در زمینههای مختلف موفق عمل کردند و با …
Read More »مدرنیته علیه مرجعیت/ مهراب صادقنیا
شبکه اجتهاد: نهاد مرجعیّت از جمله مقوّمات و شاید بتوان گفت مهمترین نهاد مذهب تشیّع است. بررسی تاریخی این مذهب نشان میدهد که این نهاد از نتایج باورداشتن به وجود امام غایب است. حامد الگار در این زمینه مینویسد: «یکپارچه شدن عالمان را درواقع (میتوانیم) بهعنوان یک نتیجه حتمی دراز مدت غیبت کبرا توصیف کنیم. چنین مینماید که امّت شیعه …
Read More »فقه شیعه اصالت را به جنگ داده است یا صلح؟/ سیدمرتضی حسینی فاضل
شبکه اجتهاد: در این نوشتار میکوشیم با محور قرار دادن مفهوم جهاد ابتدایی، پاسخ این پرسش را بیابیم که فقه شیعه اصالت را با صلح میداند یا جنگ؟ جهاد در دین اسلام دارای جایگاهی ویژه و مهم است؛ بهگونهای که یکی از ده فرع[۱] مهم دین شناخته شده است. علاوه بر آیات قرآن کریم، سنت نبوی و روایات معصومین (ع) …
Read More »مرجعیت از دیروز تا امروز و چالشهای پیش رو/ سیدمحمدناصر تقوی
آینده مرجعیت پویا و تأثیرگذار، از آنِ مرجعیتی است که فرا فرقهای، وحدتگرا، دارای زبان تفاهمی و ارتباطی مناسب، آشنا با تحولات فکری – اجتماعی و فرهنگی جهان و مستقل از نهاد قدرت باشد. شبکه اجتهاد: به باور بسیاری «مرجعیّت» به معنا و مفهوم امروزیاش از قرن دوازدهم هجری و با فقیه بزرگ مرحوم محمدحسن نجفی، معروف به «صاحب جواهر» …
Read More »رؤیت هلال و زمین فوتبال!/ سید طاها بصیری
اختصاصی شبکه اجتهاد: امسال جام جهانی فوتبال با یک تفاوت ویژه برگزار میشود: استفاده از تکنولوژی کمکداور ویدیویی (VAR). این تکنولوژی چنانکه از نامش پیداست، به داور مسابقه کمک میکند که در موارد مشکوک با استفاده از تصاویر ضبطشده توسط دوربینهای مخصوص و با همکاری یک تیم داوری مستقر در اتاق بررسی ویدیویی بهشکلی درست و دقیق تصمیم بگیرد. این …
Read More »فقه و چالشهای سیاسی نظام اسلامی
اختصاصی شبکه اجتهاد: متن پیشرو نمایه مقالات «فقه و چالشهای سیاسی نظام اسلامی» است که به معرفی ۲۰ مقاله چالشی میپردازد. ۱- عنوان مقاله: مبانی فقهی نظام جمهوری اسلامی؛ امنیت سیاسی نظام اسلامی از منظر فقه شیعه نویسنده: محمد اسماعیل نباتیان (استادیار دانشکده معارف و اندیشه اسلامی، گروه تاریخ و تمدن و انقلاب اسلامی دانشگاه تهران) منبع: فصلنامه علمی-پژوهشی مطالعات …
Read More »بهشتی بحث نظام امت- امامت شریعتی را وارد قانون اساسی کرد/ شریعتی؛ متفکر دوران گذار است
شبکه اجتهاد: سالها از درگذشت علی شریعتی میگذرد. هر سال به بهانه درگذشت او بسیاری دست به قلم میشوند و مینویسند. سمینارها برگزار میشوند و مطبوعات پرونده و گزارش آماده میکنند. در این سالها به فراخور نیازهای زمانه، وجهی از شریعتی مورد توجه قرار گرفته است. حالا در خرداد سال ۹۷، در دل چالشها و در دوره افول عاملیت سیاسی …
Read More »فقه و چالشهای اجتماعی و فرهنگی نظام اسلامی
اختصاصی شبکه اجتهاد: متن پیشرو نمایه مقالات «فقه و چالشهای اجتماعی و فرهنگی نظام اسلامی» است که به معرفی ۱۹ مقاله چالشی میپردازد. ۱- عنوان مقاله: چالشهای اجتماعی انقلاب اسلامی در ایران: بررسی تغییرات جمعیتی بعد از انقلاب و پیامدهای آن بر مشروعیت نظام سیاسی نویسنده: یحیی فوزی منبع: مجله جامعهشناسی ایران، دوره ۵، شماره ۳، ۱۳۸۳ چکیده: میزان مشروعیت …
Read More »رابطه مستقیم نظارت با کارآمدی فقه حکومتی/ فقه را حکومتی بدانیم یا حکومت را فقهی اداره کنیم؟
نائب رئیس دوم مجمع عمومی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم کارآمدی فقه حکومتی را در گروه نظارت همگانی مستمر دانست و گفت: نظارت دولت در این عرصه ضعیف است و چون نظارت درستی صورت نمیگیرد احکام حکومتی نیز نادیده گرفته میشود. اگر نظارت بخواهد عملی شود همه جامعه باید متصدی پیاده شدن احکام باشند. به گزارش شبکه اجتهاد، فقه حکومتی …
Read More »تفاوت ثمره فقهی یا کلامی بودن بحث ولایت فقیه/ اشکالات شورایی بودن رهبری
باغستانی در خصوص ثمره بحث از فقهی یا کلامی بودن بحث ولایت فقیه گفت: اگر ولایت فقیه را صرفا یک امر فقهی دانستیم، انتخاب ولی فقیه هم به عهده مردم خواهد بود؛ اما اگر بحث کلامی دیدیم، همان طور که در نصب پیامبر و امام معصوم، مردم نقشی ندارند و اذن خدا هست، این جا هم مشروعیت ولایت فقیه برعهده …
Read More »فقه و چالشهای اقتصادی نظام اسلامی
اختصاصی شبکه اجتهاد: متن پیشرو نمایه مقالات «فقه و چالشهای اقتصادی نظام اسلامی» است که به معرفی ۱۴ چالشی مقاله میپردازد. ۱- عنوان مقاله: چالشهای موجود نظام آموزش اقتصاد اسلامی نویسنده: علی محمد احمدی منبع: فصلنامه اقتصاد اسلامی، شماره ۱۸، ۱۳۸۹ چکیده: باگذشت نزدیک به سه دهه از پیروزی انقلاب اسلامی، هنوز مبانی اقتصاد اسلامی در اقتصاد جامعه به کار …
Read More »خاستگاه فقهی اختلاف نظر مراجع در اثبات رؤیت هلال رمضان و شوال
شبکه اجتهاد: حجتالاسلام رضا مختاری، مدیر موسسه کتابشناسی شیعه، محقق و گردآورنده میراث فقهی «رویت هلال» در گفتوگویی، مبانی اختلاف نظر مراجع در رویت هلال و نیز راه رسیدن به نظر واحد را بیان کرده است. مردم از اختلاف در مسئله رویت هلال دچار حیرت شدهاند. خوب است در آغاز، اشارهای به این اختلافها داشته باشید. مختاری: بله همینطور است! …
Read More »استهلال، از منظر مبانی عقلایی و حکومتی
چگونه میتوان تصور کرد، اعلام ماه، حکومتی نباشد، معنا ندارد که خود آغاز و پایان ماه اختلافی باشد. این مسائل در حوزه مسائل حکومتی هستند و تنها حاکم اسلامی باید ورود کند. مقصودم از ورود این است که، در این موارد مردم باید عملا از یک نفر تقلید کنند. بنابراین فتوا و تشخیص حاکم اسلامی ملاک عمل قرار میگیرد. اگر …
Read More »نقدی بر «ایام روزهداری: ماهی سه روز، در سال ۳۶ روز»/ معین مشکات
اختصاصی شبکه اجتهاد: پژوهشگر محترم، جناب امیرحسین ترکاشوند اخیراً نظری در باب روزهداری مطرح کرده و بازخوانیای در آیات روزه صورت داده است که بهطور خلاصه بیان میدارد ایام روزهداری جمعاً ۳۶ روز در سال است که بهشکل «سه روز در هر ماه» ادا میشود و این همان معنای عبارت «ایاماً معدودات» در آیۀ ۱۸۴ میباشد که راجع به مدت …
Read More »بدون دانش روانشناسی، عملیات استنباط کامل نیست!/ روانشناسی در همه ابواب فقه تأثیرگذار است
اختصاصی شبکه اجتهاد: با وقوع انقلاب اسلامی و تشکیل نظام جمهوری اسلامی، این پرسش به وجود آمد که آیا اسلام، نظام خاصی برای اداره جامعه در عرصههای مختلف دارد؟ در طول این سالها اما اگرچه ایدههای مختلفی در رابطه با نظام سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی اسلام ارائه شد؛ ولی کمتر کسی به صرافت بیان رابطه بین اسلام و روانشناسی …
Read More »شیعه و اهلسنت بخشهایی از یادگارهای پیامبر(ص) را مهجور کردند!/ ما در احکام اولیه هم عقب ماندیم!
شبکه اجتهاد: وقتی یک جامعه دینی شعارگرا شود کمتر میتواند به عمق معانی و مفاهیم آموزه دینی و قرآنی رجوع کند؛ پس از آن است که اخباری مانند اختلاس، آزار جنسی، خیانت و…. هر روز بیشتر و بیشتر شنیده میشود و گوش به گوش میپیچد این جمله که «در برخی جوامع که مسلمان نیستند اسلام دیده میشود، اما در جوامع …
Read More »