مذهب حنفیه

اختصاصی شبکه اجتهاد: تتبع در آرای اصولی و فقهی علمای حنفی نشان می‌دهد که فقه حنفی جریانی برخلاف جریان موجود در جهان اهل سنت است؛ زیرا موارد متعددی از آرای علمای حنفی را  نشان می‌دهد که در بخش قابل توجهی از این آراء، رأیی خلاف آرای سایر مذاهب اهل سنت اتخاذ کرده‌اند؛ لذا شاذ و نادرگویی، نامأنوسی و وجود اختلاف شدید در برخی از مبانی فقه حنفی مشاهده می‌شود. یکی از کسانی که متعرض خصیصههای فقه حنفی گردیده است، حافظ نثاء الله زاهدی یکی از علمای معاصر اهل سنت پاکستان است. وی ضمن تحقیق کتاب «نور الأنوار بشرح المنار» تألیف …

ادبیات کفریات زبانی، اشاره به نوعی خاص از نگاشته‌های فقهی است که می‌کوشد تمام مکالمات و گفتگوهای روزانه را زیر ذره بین گذاشته و کفریات آنها را استخراج کند. این تخصص، بیش از همه در مذهب حنفی است، به طوری که فقهای حنفی، با دقت بسیار زیاد، گفته‌های دیگران را که گاه به طنز و شوخی و گاه از روی عصانیت یا هر احساس دیگری است، مصداق روشن کفر دانسته و تمام تبعات آن از طلاق و بطلان عبادات سابق و غیره را بر آن حمل کرده توصیح می‌کنند که هم ایمان تجدید کند و هم نکاح را… تجربه مهمی …

این مذهب در زمان خلافت هارون و پس از وی بدل به مذهب رسمی خلفای عباسی گردید به گونه ای که تنها فقیهان این مذهب مسنددار قضا می شدند. اما حاکمیت طولانی فاطمیان بر مصر مانع از گسترش این مذهب در غرب جهان اسلام گشت.

ابوحنیفه از نخستین کسانى به شمار مى‌‌رود که وجوه دلالت قرآن را تبیین کرد. از جمله مهمترین مسایلى که وى در آنها با اکثریت مخالفت کرده، قطعى بودن دلالت عام و حجت نبودن مفهوم مخالف است.

مهم‌ترین فقها و کتب حنفیه – ابوحنیفه نعمان بن ثابت (م۱۵۰ق)، مؤسس مذهب – ابویوسف، یعقوب بن ابراهیم انصاری (م۱۹۸ق): الخراج؛ الآثار؛ اختلاف أبی حنیفه و ابن أبی لیلی. – محمد بن حسن شیبانی(م۱۹۸ق): المبسوط؛ الجامع الصغیر؛ الجامع الکبیر؛ الزیادات؛ الحجه علی اهل المدینه – زفر بن هذیل(م۱۵۸ق) – حسن بن زیاد لؤلؤی(م۲۰۴ق) – حاکم مروزی،ابوالفضل محمدبن محمد بن احمد سلّمی بلخی معروف به حاکم شهید (م۳۳۴ق): الکافی (مجموعه کتب ظاهر الروایه) این کتاب مختصرشده کتاب المبسوط شیبانی(م۱۹۸ق). – ابو جعفر احمد بن محمد طحاوی (م۳۲۱): الجامع الکبیر فی الشروط، (و در عقاید: العقائد الطحاویه) – احمد بن عمر (= …

پیروان ابوحنیفه، مذهب و روش او را اهل رای می نامند زیرا ابوحنیفه قائل به رای است چنانکه بعد از صدور هر فتوایی و حکمی عنوان می‌کرد این نظر ماست.

مذهب حنفی، قدیمی ترین مذاهب فقهی اهل سنت و بنیان گذار آن، ابوحنیفه نعمان بن ثابت بن زوطى و بنابر مشهور ایرانى تبار است.