اجتهاد و اصول فقه

اختصاصی شبکه اجتهاد: شعایر دینی و به‌خصوص شعایر حسینی، از موضوعاتی است که کمتر به‌صورت فقهی و دقیق، مورد بررسی قرار گرفته است. به همبن جهت، حجت‌الاسلام حسن قیومی از اساتید حوزه علمیه و دانشگاه قم، در گفتگوی اختصاصی با «شبکه اجتهاد»، به بررسی فقهی مسئله شعائر دینی پرداخت. او در این گفتگو، به زوایای کمتر پرداخته‌شده‌ای از این موضوع مهم پرداخت.

راهبری چیست؟ آیا می‌توان مرتبت امامت و راهبری را برای حوزه تصویر کرد؟ اگر آری، حوزه راهبر چه مختصات و ویژگی‌‌‌هایی دارد؟ با چه بسته سیاست‌‌‌ها و راهبردهایی میتوان به حوزه راهبر نایل شد؟ چه خلاها و فقدانهایی در الگوها و طرح واره‌‌‌های مرسوم فعالیت‌‌‌های حوزوی برای نیل به حوزه راهبر وجود دارد؟ موانع تاریخی، تمدنی ما در نیل به حوزه راهبر چه مواردی است؟ شبکه اجتهاد: برای تجمیع و تالیف عقلانیت موجود در نیل به حوزه راهبر ما برآن شدیم تا در گام اول به مطالعه مدلهای رایج در بین روحانیون در باب راهبری دینی پرداخته و با دغدغه …

اختصاصی شبکه اجتهاد: توهین به عزاداری و شعائر حسینی بی‌تردید حرام است. در این حرمت تفاوتی میان ابزار توهین وجود ندارد. البته توهین به مجالس عزا به‌تنهایی سبب ارتداد نمی‌گردد؛ اما اگر به انکار ضروری دین بازگشت نماید، ارتداد محقق می‌شود

برنامه تلویزیونی «زاویه»، هفته گذشته با حضور حجت‌الاسلام ابوالقاسم علیدوست، رییس انجمن فقه و حقوق حوزه علمیه قم و عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و دکتر محمود حکمت‌نیا، عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی از شبکه چهار پخش شد. در این برنامه موضوع نسبت فقه و اداره نظام اسلامی در تجربه چهل ساله پس از انقلاب مورد بحث قرار گرفت. به گزارش شبکه اجتهاد، در ابتدای برنامه استاد علیدوست در پاسخ به این سوال که آیا نظم امروزی جامعه ایران فقهی است یا خیر؟ گفت: برای پاسخ به این سوال ابتدا باید تعریف فقه را …

اختصاصی شبکه اجتهاد: طبق گزارشات تاریخی در قرن چهارم هجری «القادر بالله» خلیفه عباسی به چهار تن از علمای چهار مکتب فقهی مشهور آن زمان یعنی «ابو حسین قدوری» مطابق مذهب «ابوحنیفه»، «ابو محمد عبدالوهاب» مطابق مذهب «مالک بن انس»، «ماوردی» مطابق مذهب «محمد بن ادریس شافعی» و «ابوالقاسم خرقی» مطابق مذهب «احمد بن حنبل» رساله‌هایی بنگارند، سپس «القادر بالله» فرمان داد که مردم فقط طبق آن کتاب‌ها عمل نمایند. این امر تأثیر بسیاری بر حصر مکاتب فقهی اهل سنت بر این چهار مذهب داشت به خصوص که محاکم قضا نیز مکلف به اجرای احکام و حدود بر اساس فتاوای …

باید جریان امام حسین(ع) را طوری تحلیل کنیم که برای همگان تا روز قیامت تکلیف آور باشد. چیزی که برای ما تکلیف آور باشد فهمش واجب است. فهم قضیه امام حسین(ع) از دید فقهی یکی از واجبات برای ماست، چرا امام حسین(ع) کشته شد؟ باید بفهمیم، درست تحلیل کنیم، نیائیم خود ما هم در این زمان باز بر مظلومیت امام حسین(ع) اضافه کنیم. اگر امروز حرکت امام حسین(ع) را اشتباه تحلیل کنیم ما هم در ظلم نسبت به حضرت سهیم خواهیم بود. شبکه اجتهاد: عاشورا حادثه بزرگی است که عقل و عشق انسان به حقیقت خویش بازمی گردد، قیام امام …

اختصاصی شبکه اجتهاد: فقه یکی از مهمترین علوم اسلامی است که حوزه‌های علمیه متقبل رشد و تکامل آن و تطبیق مسائلش با زمان‌های مختلف هستند. اهمیت فقه در میان سایر علوم اسلامی سبب گردیده تا تقسیم مذاهب مهم اسلامی بر اساس آن شکل گیرد. اگر از مسلمان سنی سوال شود که آیا معتزله است یا اشعری، شاید نتواند پاسخی شایسته بدهد اما اگر پرسیده شود که حنفی است یا مالکی، شافعی یا حنبلی، سریعا پاسخ خواهد داد و مذهبش را مشخص خواهد کرد. این بدان معناست که فقه با هویت دینی مسلمانان عجین شده و فراتر از یک مکتب فقهی، …

بر اساس نظر مرحوم نراقی هر آنچه که شارع متعال یا شریعت عهده دار شده است باید از زبان شارع آن را کشف کرد و در واقع تلقی شرعی باید به دست گرفت و این امر محدود به موضوعات مخترعه نمی‌شود؛ یعنی همان موضوعات عرفی نیز که مد نظر شارع قرار گرفته‌‌‌اند ممکن است تغییراتی در آنها ایجاد شده باشد یا از نظر شارع موضوعات با ویژگی خاصی باشد و مطلق موضوعاتی که در زبان عرف قرار گرفته‌‌‌اند مد نظر نباشند و توسعه و تضییق محتوایی در واژگان رخ داده باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، حزب تشکلی سیاسی مستقل از …

پژوهشگر فرهنگستان علوم اسلامی و استاد حوزه تاکید کرد: فقه اگر می‌خواهد حضور اجتماعی داشته باشد، باید فقه سرپرستی شکل بگیرد و معادله کلان به عنوان سرچشمه علوم ارائه دهد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام و المسلمین مصطفی جمالی، محقق و پژوهشگر فرهنگستان علوم اسلامی در نشست «مدخلی بر نظریه پیشرفت‌شناخت» در مرکز تحقیقات استراتژیک توسعه (رشد) برگزار شد، گفت: توسعه و پیشرفت به معنای تغییر در پدیده‌های مختلف اجتماعی و سیاسی و طبیعی است که نیازمند شناسایی تناسبات کمی و کیفی میان پدیده‌ها و اشیاء است‌. وی با بیان اینکه غرب توانسته اشیاء را آنالیز و تناسبات آن را …

حجت‌الاسلام رستم نژاد با اشاره به تأکیدات رهبر معظم انقلاب مبنی بر لزوم تحول در متون درسی حوزه از تدریس متون جدید آموزشی تهیه شده با متد روز در بیش از ۳۰۰ مدرسه علمیه خبرداد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محمد رستم نژاد، ‌با اشاره به لزوم تحول جدی در متون درسی حوزه، این مسأله را مطالبه رسمی رهبر معظم انقلاب از حوزه‌ها عنوان کرد و اظهار داشت: در حال حاضر متون جدید زیادی با شیوه‌ای نو تدوین شده و به صورت اختیاری بسیاری از مدارس در حال تدریس این کتب هستند. معاون آموزش حوزه‌های علمیه افزود: برادر عزیزمان …

آیت‌الله سید محمدتقی مدرسی از مراجع معظم تقلید کربلا با صدور پیامی به مناسبت ماه محرم توصیه‌های مهمی را به عزاداران حسینی بیان کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله سید محمد تقی مدرسی از مراجع معظم تقلید کربلای معلا به مناسبت ماه محرم حسینی پیامی مشروح با عنوان «با الهام گرفتن از نهضت حسینی، چگونه امت اسلامی را در مسیر تحول و پیشرفت قرار دهیم؟» صادر کرد. ایشان در این پیام در آستانه یادمان آن حماسه جاوید، مردم را هرچه آشکارتر به الهام گرفتن هرچه بیشتر از عبرت‌های عاشورا و بهره گرفتن هرچه عمیق تر از روح حماسه کربلا و …

شبکه اجتهاد: در پی ارتحال آیت‌الله حاج شیخ مرتضی اشرفی شاهرودی، ابوالفضل فاتح (خواهر زاده ایشان) و موسس خبرگزاری ایسنا و پایگاه شفقنا، دست نوشته‌ای با عنوان «برای عزیز سرفراز، عالم عامل، حضرت آیت‌الله حاج شیخ مرتضی اشرفی شاهرودی» منتشر کرده که به این شرح است: بسم الله الرحمن الرحیم. انا لله و انا الیه راجعون. إذا مات العالم ثلم فی الإسلام ثلمه، لا یسدها شیء … حضور ذی جود و ربانی علمای متأله و مردمی که در وانفسای دینی و اعتقادی همچون کشتی نجاتبخش در کولاک فتنه‌های آخرالزمانی، یگانه مأمن و مأوای اهل سلم و ایمان است، یقینا باید …

متاسفانه دست دشمنان برای ضربه زدن به جامعه اسلامی باز بود و امام صدر را با حیله و تزویر از ما گرفتند. هرچند که خود او اکنون در میان ما نیست، اما خوشبختانه فکرش در میان ما تداوم پیدا کرده است. فقدان امام صدر خسارت بزرگی است و اگر او در میان ما بود، شرایط جامعه صورت دیگری به خود می‌گرفت. به گزارش شبکه اجتهاد، سیده حورا صدر و جمعی از همکاران موسسه امام موسی صدر، در ادامه دیدار با علما و مراجع قم با آیت‌الله شیخ جعفر سبحانی دیدار و گفت‌وگو کردند. در این دیدار ضمن ارائه گزارشی درباره …

حجت‌الاسلام دری با بیان اینکه سکولار دانستن حوزه جفا است، بیان کرد: اگر کسی فقط از جلوی حوزه علمیه رد شده باشد باز هم به این مسئله اذعان خواهد کرد که حوزه در مسائل مرتبط با نظام، حضور جدی داشته است و در مباحث متعددی مانند ولایت فقیه، اقتصاد، بانکداری و …، نه تنها در دوره فعلی بلکه در دوره گذشته افرادی مانند امام، آیت‌الله مؤمن و… در دوره فعلی افرادی مانند حجج اسلام واعظی و ارسطا و … به مباحث مختلف از منظر دینی پرداخته و نظریه‌پردازی کرده‌اند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام مصطفی دری، مدرس سطح عالی حوزه …

رییس دانشکده مذاهب دانشگاه ادیان و مذاهب اسلامی با بیان اینکه اگر ظرفیت مهمی چون مرجعیت را از بین ببریم، جامعه شیعه از هم خواهد پاشید و دیگر نخواهیم توانست در آینده آنچه که در سلاح و صدای جامعه شیعه هست را راهبرد کنیم و پیش برویم بنابراین باید توجه داشته باشیم که اگر انتقاداتی به مرجعیت داریم، در همه حال شوکت و قدرت مرجعیت حفظ شود؛ اگر اتفاقی بیفتد و شوکت مرجعیت از هم بپاشد هیچ اتحاد و انسجامی در میان شیعه وجود نخواهد داشت. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر مهدی فرمانیان درباره ضرورت صیانت از …

پژوهشگر و مدرس حوزه علمیه اصفهان گفت: یک جریان سکولاری هستند که با اهداف خاصی سعی می‌کنند مرجعیت شیعه را  تخریب کنند تا مرجعیت نتواند در مورد مشکلات و مسایل اظهار نظر کنند یا اگر اظهارنظر هم کنند، سخنانشان نفوذ چندانی نداشته باشد، این جریان یک جوسازی روانی در جامعه می‌کنند و حتی گاهی از اختلاف نظرهای ما سوء استفاده می‌کنند، مشکلات و مباحث و بحث‌هایی که صورت می‌گیرد را به سمتی می‌برند که مرجعیت را بکوبند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی مسائلی درباره ضرورت صیانت از منزلت مرجعیت شیعی به منظور صیانت و پاسداری از مذهب، به …

اختصاصی شبکه اجتهاد: مقدمه اول: اگر نگوییم تمام مصادیق فساد با اعمال عقل و خرد انسان قابل شناخت و درک و دریافت است بی‌تردید بیشترین مصادیق فساد این گونه است. به تعبیر روشن‌تری باید گفت انسان‌ها برای این که بفهمند چه چیزی و چه کسی فاسد و و یا فسادآور و صالح و اصلاح‌گر است بر مبنای عقل عمل‌ می‌کنند. انسان با عقلی که دارد‌ می‌فهمد در عرصه اقتصاد و سیاست و فرهنگ و اخلاق و زندگی حالت فساد چگونه است. فساد‌های هر عرصه با منطقی عقلانی قابل فهم و تفسیر است. از نظر دینی هم این گونه است که …

حسینی گرگانی در کتاب «چگونگی تدریس دروس خارج»، نگاهی منتقدانه به سبک‌ها و روش داشته و الگوی آموزش نوینی برای دروس خارج حوزه‌های علمیه معرفی کرده است. او معتقد است برخی از استادان در جایگاه تدریس خارج نیستند، نداشتن مهارت‌های لازم، پیچیده‌گویی یا بالا بودن سطح و عمق مطالب، مسأله‌گویی به جای آموزش اجتهاد و استنباط. به گزارش شبکه اجتهاد، بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان انقلاب اسلامی کتاب «چگونگی تدریس دروس خارج سبک‌ها، روش‌ها و الگوها» نوشته حجت الاسلام والمسلمین سیدمیرتقی حسینی گرگانی، استاد درس خارج حوزه علمیه قم را سال گذشته منتشر کرده است. نگارنده در چهار فصل با عنوان‌های: …

کتاب «در آینه فقه؛ تأثیر ادبیات عربی و دانش کلام بر فقه» فقه را بسان آینه‌ای به تصویر کشیده است که در آن نقش‌های دو دانش نحو و کلام پدیدار شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، جدیدترین اثر حجت الاسلام و المسلمین ربانی بیرجندی، عضو هیئت علمی مرکز تخصصی آخوند خراسانی با عنوان «در آینه فقه؛ تأثیر ادبیات عربی و دانش کلام بر فقه» چاپ و منتشر شد. این کتاب در بردارنده مسائل بسیاری از نقش آفرینی‌های دانش نحو از علوم ادبی و دانش کلام از علوم عقلی ـ نقلی بر دانش فقه و تأثیر این دو دانش در فرآیند …

محتشمی‌پور، از شاگردان و همراهان امام خمینی (ره) در گفت‌وگویی وجود هرگونه اختلاف میان امام خمینی و امام موسی صدر به خصوص در ماجرای معرفی مرجعیت اعلم در لبنان را رد کرد. به گزارش شبکه اجتهاد به نقل از مؤسسه فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر، حجت‌الاسلام و المسلمین سید علی اکبر محتشمی‌پور از شخصیت‌های شناخته شده‌ای است که دوران طولانی را از دروس نجف تا حرکت انقلابی امام خمینی (ره) با او همراه بود. پس از انقلاب نیز در مسئولیت‌های مختلف از جمله سفارت جمهوری اسلامی ایران در سوریه و سپس وزارت کشور جمهوری اسلامی ایران ایفای نقش کرد. محتشمی‌پور …