اجتهاد و اصول فقه

شبکه اجتهاد: نگاهی به تاریخ علم حقوق و به ویژه دگرگونی معنایی خود اصطلاح «حق» پس از قرون وسطی و در دوران روشنگری بیانگر این نکته است که آدمیان نسبت به «حقوق» خود آگاه شدند، حال آن که ادیان عمدتاً بر «تکالیف» تأکید کرده‌اند. البته این بدان معنا نیست که در دوران کهن یا در ادیان نمی‌توان اثری از حق به معنای مدرن آن یافت، بلکه چه بسا در متون دینی، قانون نامه‌ها ومنشورهای حمورابی و کوروش و…، بحث حق و حکم در فقه و مواردی از این قبیل بتوان مشابهت‌هایی با آنچه در دوران مدرن، حق نامیده می‌شود مشاهده …

برخی کتابخانه‌‌ها و نهادها در ایام تعطیلات، کتاب‌‌ها و مقالات الکترونیکی خود را به صورت آزاد در دسترس علاقه مندان قرار دادند که جهت بهره مندی طلاب معرفی‌‌‌ می‌‌شوند. به گزارش شبکه اجتهاد، همزمان با شیوع بیماری کرونا در کشور، پویش «در خانه بمانیم کتاب بخوانیم» جهت ترغیب مردم به خانه ماندن و رفع این بحران در قم راه اندازی شد که این پویش با استقبال ملی همراه بود. در همین راستا، بسیاری از سازمان‌ها و نهادهای پژوهشی و فرهنگی به صورت رایگان، کتاب‌ها و مقالات خود را به صورت الکترونیکی در اختیار کاربران قرار داده است، همچنین برخی کتابفروشی‌ها …

حوزه در زمینه فقه نظام به متونی نیاز دارد که این متون در حد جواهر الکلام، مستمسک عروه، کتب فقهی امام راحل و آقای خویی باشد. باید یک متن سنگین برای آن تهیه شود که از نظر متانت، قوت، فنی و علمی بودن با چیزی شبیه جواهر برابری کند. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد علی اکبر سیفی مازندرانی، با بیان این‌که حوزه باید در دو بخش نظامات اجتماعی اسلام شامل؛ ۱- ارائه الگو و ۲- نظارت بر اجرا ورود کند، اظهار داشت: این موضوع جزو وظایف و رسالت‌های حوزه است. وی درباره بُعد نخست خاطرنشان کرد: فضلا، اساتید، محققان و …

مدیر حوزه علمیه خراسان ضمن تقدیر از تلاش مدافعان سلامت، اعلام کرد که دروس این حوزه از یکشنبه دهم فروردین ۹۹ برابر با چهارم شعبان المعظم ۱۴۴۱ ه.ق به صورت مجازی آغاز شده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سید مصباح عاملی مدیر حوزه علمیه خراسان در بیانیه‌ای ضمن اعلام ادامه دروس این حوزه از روز یکشنبه مورخ دهم فروردین ۹۹ برابر با چهارم شعبان المعظم ۱۴۴۱ ه.ق، در بستر فضای مجازی، از تلاش مدافعان و مجاهدان عرصه سلامت قدردانی کرد. مصباح عاملی در این بیانیه‌ گفت: همواره یکی از دغدغه‌‌های زندگی بشر مسئله سلامت و بهداشت است که …

شبکه اجتهاد: آیت‌الله سیدجعفر کریمی در سال ۱۳۰۹ در بابل متولد شد. تحصیلات خود را در حوزه‌های علمیه بابل، قم و نجف انجام داد. در کارنامه وی شاگردی اساتید بزرگی همچون مرحوم آیات خویی، حکیم، شاهرودی، امامی امیری و میرزا هاشم آملی وجود دارد. در دوره حضور امام خمینی در نجف تا سال ۱۳۵۷، وی در درس امام (ره) حضور داشت و مسئول نوشتن پاسخ استفتائات تحت نظارت امام بود. ایامی که در نجف حضور داشت مسئولیت‌های مختلفی را زیر نظر امام راحل به انجام رساند و بین طلاب نجف به «سید کریم» مشهور بود. پیش از عزیمت به نجف …

رئیس انجمن فقه و حقوق اسلامی حوزه علمیه قم به ادعاهای دکتر سروش علیه حوزه و روحانیت واکنش نشان داد و با پوپولیستی خواندن رفتار سروش، وی را به مطالعه آثار حوزویان توصیه کرد و گفت: آیا واقعا داریم مصلحانه قدم برمی‌داریم یا خدای نکرده با خرافه زایی می‌خواهیم خرافه زدایی کنیم؟ جناب آقای سروش، راه شما یک صفر بزرگ و یک رعد و برق بی باران است که چیزی از آن در نمی‌آید و یک نه بزرگ به تراث است و کشاندن مباحث به فضاهای غیرعلمی و غیرآکادمیک، غلط است. شبکه اجتهاد: استاد ابوالقاسم علیدوست عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه …

آیت‌الله سیدجعفر کریمی دیوکلایی، مسئول شورای استفتائات رهبری و عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ظهر امروز در ۹۰ سالگی در قم دار فانی را وداع گفت. به گزارش خبرنگار اجتهاد، آیت‌الله سید جعفر کریمی، از علما و اساتید حوزه علمیه، ظهر امروز درگذشت. او که از شاگردان آیات عظام شاهرودی، حکیم، خویی، میرزا هاشم آملی و بیش از همه امام خمینی به شمار می‌رفت، سالیانی مسئولیت شورای استفتائات امام و رهبری را عهده‌دار بود. مرحوم آیت‌الله کریمی وصی امام خمینی در وجوه شرعیه نیز بود. کشف الحقائق عن الفقه الجعفری و تقریرات فقه آیات حکیم و حلی از تألیفات …

شبکه اجتهاد: آیت‌الله سید موسی شبیری زنجانی از تقوای شیخ مرتضی انصاری (ره) در بیان اشکالات علمی می‌گوید:

شبکه اجتهاد: ویروس کرونا ضمن ایجاد تغییرات در سبک زندگی مردم، بر رفتار مذهبی و دینی آنان تاثیر گذاشته و سؤال‌های زیادی را در حوزه الهیات، اخلاق و فقه برای متدینان و متشرّعان پدید آورده است. هدف ما در این نوشتار کوتاه، بررسی حکم فقهی این تغییرات و رفتارهای تازه و نوپیدایی است که در اثر ظهور این ویروس پدید آمده است. احکام تغییرات با استدلال بسیار کوتاه بیان می‌شوند تا در وقتی دیگر به شرح و بسط آنها بپردازیم. ویروس کرونا زلزله‌ای در فرهنگ، اقتصاد، اخلاق و الهیات ایجاد کرده است. به طوری که می‌توان گفت جهان پسا کرونا …

اداره امور دینی و خیریه دبی کتابی را با عنوان «اجتهاد در اسلام و اهمیت آن در زندگی مسلمانان”» به قلم شیخ احمد عبدالعزیز الحداد مفتی ارشد و مدیر دارالافتاء دبی منتشر کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، اداره امور دینی و خیریه دبی کتابی را با عنوان «اجتهاد در اسلام و اهمیت آن در زندگی مسلمانان» به قلم شیخ احمد عبدالعزیز الحداد مفتی ارشد و مدیر دارالافتاء دبی منتشر کرد تا در اختیار عموم خوانندگان قرار گیرد. این کتاب درباره اجتهاد به عنوان یکی از مسائل مهم و اصیل معرفتی در اسلام نگاشته شده است. کتاب به زبانی ساده و …

اختصاصی شبکه اجتهاد: در اعتبار سنجی احادیث، دو منهج معروف وجود دارد؛ روشِ «وثوق سندی» و «وثوق صدوری»؛ دانش رجال، وثوق سندی کاربرد بیشتری دارد؛ معظم نظریاتِ آیت‌الله خویی (ره)، نشان می‌دهد که ایشان قایل به وثوق سندی هستند و برای همین است که شهرت عملی و روایی را باعث اعتبار روایت نمی‌داند و یا این که مشایخ اجازه باید شخصاً توثیق شوند [خویی، معجم رجال الحدیث، ج ۱: ۷۲ و ۷۳]. ملاک حجیتِ یک حدیث را به اعتبار سند آن می‌داند. [خویی، مصباح الاصول، ج ۱: ۱۴۱]. اما با آن هم، آیت‌الله خویی نتوانسته از وثوق صدوری دست بردارد؛ …

صبح ‌امروز بیانیه مشترکی از سوی مراجع تقلید قم در رسانه‌ها منتشر شد که در شرایط ویژه جهانی، مردم را به مناجات در شب جمعه آخرسال و قربانی کردن دعوت کرده و توصیه‌هایی داشتند. شبکه اجتهاد: صبح امروز بر روی خبرگزاری‌‌ها و پایگاه‌های خبری از جمله خبرگزاری حوزه، اطلاعیه‌ای منتشر شد که آیت‌الله مکارم شیرازی و دیگر مراجع معظم قم به‌صورت مشترک در قالب بیانیه‌‌ای توصیه‌هایی برای مردم شریف ایران در شرایط حساس این روزهای جهان داشتند. بیانیه با دعای سال تحویل آغاز و با اشاره به فراگیر شدن تهدید آمیز بیماری کرونا، ضمن درخواست رعایت توصیه‌های پزشکی، مردم را …

اصلاً خوب نیست که ما از القاب دانشگاهی و همین‌طور از القاب جدید استفاده کنیم. همان وزانت و جاافتادگی القاب پیشین کفایت می‌کند. نیازی نیست که القاب جدیدی اختراع کنیم که باری از نظر معنا ندارد. اگر قرار شد القاب جدیدی جعل شود از القاب دانشگاهی استفاده کنند، ولی همان القاب قدیم اولویت‌دارند. اختصاصی شبکه اجتهاد: یکی از آفت‌هایی که به ویژه در دهه اخیر گریبان حوزه علمیه را گرفته، رشد «آیت‌الله»‌هایی است که معلوم نیست با ضابطه علمی و عینی به این مرتبه رسیده‌اند یا خیر. القاب حوزوی اگرچه مسئله‌ای عرفی میان حوزویان است، ولی رقابت برای تعنون آن، …

در برنامه «شب روایت»، که از شبکه چهارم سیما پخش شد، جمعی از اندیشمندان به بیان توضیحاتی در مورد ویژگی‌های علمی و شخصیت و خدمات حجت‌الاسلام خسروشاهی پرداختند. به گزارش شبکه اجتهاد، برنامه «شب روایت»، ویژه‌برنامه بزرگداشت حجت‌الاسلام والمسلمین سیدهادی خسروشاهی، شب گذشته، ۲۷ اسفندماه، از شبکه چهارم سیما پخش شد. موسی حقانی، استاد دانشگاه، در این برنامه با اشاره به آثار مرحوم خسروشاهی، بیان کرد: بخشی از آثار ایشان مربوط به تاریخ معاصر ایران است که در آنها نهضت امام خمینی(ره)، نهضت انقلاب اسلامی و تکاپوهای روحانیت شیعه در طول تاریخ معاصر ایران بیان شده و بخش دیگر مربوط …

دهمین شماره دوفصلنامه علمی پژوهشی «مطالعات اسلامی زنان و خانواده» به همت معاونت پژوهش جامعه الزهرا علیهاالسلام منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، دهمین شماره دوفصلنامه علمی پژوهشی «مطالعات اسلامی زنان و خانواده» از سوی معاونت پژوهش جامعه الزهرا علیهاالسلام منتشر شد.  در این شماره مقالاتی با عناوین «واکاوی معنای «نسائنا» در آیه مباهله (جایگاه فاطمه(س) در آیه مباهله از مصداق تا معنای «نسائنا»)» به قلم سیدمحمود طیب حسینی/ نسرین انصاریان، «ناداری شوهر: طلاق قضایی یا تأمین اقتصادی» نوشته فرج الله هدایت نیا و «واکاوی ماهیت و جواز شیربها از دیدگاه فقه امامیه و حقوق موضوعه» به همت اباذر افشار، …

مؤمن می‌داند که ابتلائات و تنعمات مؤمن و کافر به رغم تشابه ظاهری، از این جهت تفاوت دارند که تقدیرات خداوند برای مؤمن در نهایت از رحمت نشئت می‌گیرد و به رحمت منتهی می‌شود، ولی برای کافری که از روی استکبار منکر است، از مکر و غضب ناشی می‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، دکتر امداد توران، عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب، در یادداشتی با موضوع «مواجهه ایمانی با بلایای عافیت‌سوز» به این پرسش پاسخ داد که مؤمن چگونه بداند در کدام موقعیت ایمانی قرار دارد و در این موقعیت باید ایمان‌ورزی و زیست ایمانی چگونه باشد. متن این …

آیت‌الله سیدهاشم بطحایی، نماینده مردم تهران در مجلس خبرگان رهبری، که سحرگاه دوشنبه دار فانی را وداع گفت، سابقه درخشان علمی و آموزشی داشت. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله سیدهاشم بطحایی، نماینده مردم تهران در مجلس خبرگان رهبری، که از دو روز پیش به دلیل ابتلا به ویروس کرونا در بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان شهید بهشتی قم بستری شده بود، سحرگاه امروز، دوشنبه، درگذشت. دفتر آیت‌الله بطحائی گلپایگانی نیز در اطلاعیه خود بیان کرد: متأسفانه معظم‌له بر اثر ایست قلبی دار فانی را وداع گفتند. مرحوم آیت‌الله بطحایی بجز فلسفه در رشته حقوق نیز دکترای تخصصی داشت و عمده تالیفات …

جامعه‌المصطفی به اظهارات نسنجیده و حاوی القای شبهه مولوی عبدالحمید، واکنش نشان داد و بیان داشت: یقیناً برادران و خواهران اهل سنت ما به خوبی به این مسائل وقوف دارند و حامیان پشت پرده اختلاف ‌افکنی مذهبی در ایران عزیز را می‌‌‌‌شناسند. به گزارش شبکه اجتهاد، روابط عمومی جامعه‌المصطفی با صدور بیانیه‌ای به اظهارات مولوی عبدالحمید و سوءاستفاده از این موقعیت‌ها و نسبت دادن این گونه حوادث به اعتقاد یا عملکرد مردم ایران و نظام اسلامی واکنش نشان داد که متن این بیانیه به این شرح است: بسمه تعالی؛ اخیراً فیلم کوتاهی از سخنان جناب آقای مولوی عبدالحمید منتشر شده …

نودونهمین شماره فصلنامه علمی- پژوهشی «فقه» (پاییز ۱۳۹۸) به صاحب امتیازی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، مدیر مسئولی حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالرضا ایزدپناه و سردبیری حجت‌الاسلام والمسلمین رضا اسلامی منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در تازه‌ترین شماره فصلنامه فقه، هفت مقاله علمی – پژوهشی از سوی اساتید و محققان حوزه فقه و اصول از سوی پژوهشکده فقه و حقوق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، همراه با چکیده مقالات به زبان عربی و انگلیسی در ۱۹۲ صفحه نمایه شده است. «بازخوانی دلیل تعظیم شعائر: حکم، موضوع و متعلق»، «امکان‌سنجی فسخ نکاح به علت زنای زوجه، از دیدگاه فقه امامیه»، «بازپژوهی …

کنفرانس علمی سیاست‌گذاری عمومی و حکمرانی اسلامی با طرح موضوعاتی نظیر سیاست‌گذاری پیشگیری و کاهش آسیب‌های اجتماعی،‌ سیاست‌گذاری عرصه خانواده و سیاست‌گذاری ترویج سبک زندگی اسلامی ایرانی اعلام فراخوان مقاله داد. به گزارش شبکه اجتهاد، کنفرانس علمی «سیاست‌گذاری عمومی و حکمرانی اسلامی» آبان ماه سال آتی به همت مجمع عالی علوم انسانی اسلامی در محل مرکز همایش‌های بین‌المللی سازمان صداوسیما برگزار می‌شود. محورهای اصلی کنفرانس شامل مواردی نظیر مبانی، نظریه‌ها، مدل‌ها و تجربه‌های حکمرانی اسلامی، سیر تطورات حکمرانی و سیاست‏گذاری عمومی در ایران، حکمرانی ابر چالش‌های اقتصادی کشور، انتخابات و مشارکت سیاسی، باز مهندسی ساختار مدیریتی کشور، سیاست‌گذاری تحقق عدالت …