اجتهاد و اصول فقه

اختصاصی شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام ‌والمسلمین دکتر حسنعلی علی‌اکبریان، عضو هیئت‌علمی پژوهشگاه فرهنگ و علوم اسلامی، در مقاله‌ای تحت عنوان «توصیه‌هایی برای توسعه علم اصول فقه» به تبیین فلسفه‌ی علم اصول پرداخته است. این مقاله در مجله‌ی پژوهش و حوزه، شماره ۲۷ به چاپ رسیده است. نوشتار حاضر گزارش مختصری از این مقاله است. علی‌اکبریان، در مقدمه مقاله، ابتدا به سیر تحول علم اصول در طول تاریخ شیعه پرداخته و سپس سؤالی را مطرح کرده که اصول فقه موجود در سیر تکاملی خود به چه تحولاتی نیاز دارد؟ در پاسخ به این سؤال بیان‌شده که چون علم اصول، علمی آلی برای …

اختصاصی شبکه اجتهاد: نظریه خطابات قانونیه که از ابداعات مرحوم امام خمینی بود، موافقان و مخالفان فراوانی در میان دانشیان فقه و اصول دارد. برخی آن را اکسیر اعظم فقه می‌دانند و در رابطه با آثار آن، کتابها و مقالات می‌نویسند و پاره‌ای نیز ترتب هیچ اثری را بر آن برنمی‌تابند. یکی ‌از بهترین کسانی که می‌تواند در این خصوص اظهارنظر کند، آیت‌الله محمدعلی گرامی قمی، استاد مطرح حوزه علمیه قم و شاگرد پیشین مرحوم امام است. او که حتی سابقه استادی مرحوم سید مصطفی خمینی را نیز در کارنامه دارد، در گفتگوی اختصاصی با اجتهاد، به واکاوی آثار این …

شبکه اجتهاد: «در میان قدمای ما، معتزله دربارۀ شرایط نزول وحی و ریزش فرهنگ عربی در متن مقدس سخن گفته بودند. این هم یک امر نامتعارف بود و منتقدان معتزله، یعنی اشاعره و فقها، سخنان آن‌ها را نمی‌پسندیدند. به هر حال فرهنگ عربی اقتضائاتی داشته و منتقدان معتزله فکر می‌کردند اگر پای این مباحث به میان بیاید، از قدسی بودن متن مقدس کاسته می‌شود؛ چراکه در فرهنگ عربی درست و نادرست و خالص و ناخالص قاطی است و اگر بپذیریم این امور در متن مقدس ریزش کرده است، متن از آن یکدستی و قدسی بودن خارج می‌شود؛ اما معتزله چنین …

نشست خبری «طرح روشمندسازی علوم اسلامی» و آغاز به کار کارگاه‌‌‌‌‌های «مشق اجتهاد» با حضور اصحاب رسانه، مدیر اجرایی طرح و نیز معاون پژوهش مؤسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا(ع) و دبیر میز تخصصی توسعه و توانمندسازی علوم اسلامی دفتر تبلیغات برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام سید محمدرضا شریعتمداری در نشست خبری طرح ملی روشمندسازی علوم اسلامی که در سالن جلسات خبرگزاری رسا برگزار شد، با ارائه گزارشی از فعالیت‌‌‌‌‌های مؤسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا(ع) گفت: مؤسسه امام رضا(ع) در ۹ رشته اعم از رشته‌‌‌‌‌های تاریخ اسلام، کلام، شیعه شناسی، تاریخ تشیع، تاریخ اهل بیت(ع) و فقه‌‌‌‌‌های …

مرحوم شهید مطهری قبل از انقلاب، مقاله مفصلی درباره کتاب «الغدیر» علامه امینی نوشت و ثابت کرد که الغدیر علامه امینی، وسیله وحدت مسلمین است. شبکه اجتهاد: ۱۲ تیرماه در تقویم کشور روز بزرگداشت علامه امینی نام گرفته است. مؤلف موسوعه یا دایره المعارف بزرگ الغدیر که نقطه عطفی در تاریخ امامت پژوهی و سیر و تطور عقاید شیعیان بود و موجب عمق بخشی به باورهای مذهبی پیروان اهل بیت(ع) در دوران معاصر گشت. به این مناسبت بخشی از بیانات حضرت آیت الله خامنه‌ای رهبر فرزانه انقلاب اسلامی درباره شخصیت علامه امینی و کتاب گرانسنگ الغدیر را به جهت برخورداری …

حذف شریعت در ایران هرگز به بهبود اوضاع و به پیشرفت فرهنگی منجر نخواهد شد، بلکه تأثیر معکوس خواهد گذاشت؛ یعنی باعث خواهد شد که واکنش‌های جدی در قبال آن صورت گیرد. همانطور که کشف حجاب به زور سرنیزه واکنش منفی در پی داشت. شبکه اجتهاد: دکتر سیدیحیی یثربی پیشکسوت فلسفه و مفسر قرآن کریم یاداشتی با عنوان «فضایی برای اندیشیدن» در کانال شخصی‌اش منتشر کرده است که در ادامه می‌آید: این ادعا که باید شریعت را کنار بگذاریم چون مولود زمان و مکان خاصی است و قوانین تازه‌ای وضع کنیم، در اساس یک ادعای غربی است و به عقیده‌ …

گام اول طرح ملی «روشمندسازی علوم اسلامی» با عنوان «مشق اجتهاد» در مشهد با حضور اساتید مطرح و فقه‌پژوهان برداشته می‌شود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، دبیرخانه طرح ملی «روشمندسازی علوم اسلامی» با همکاری معاونت پژوهش حوزه علمیه خراسان، نوبت اول از فاز فقه پژوهی این طرح تحت عنوان «مشق اجتهاد» را برگزار می‌کند. این طرح در قالب کارگاه به دنبال روشمند کردن علوم اسلامی و پرهیز دادن این علوم از شلختگی در بیان نظریات آن علم، روش‌های پژوهش در آن علم و روشمند کردن استدلال‌ها و استنباطات علوم اسلامی است. بنابر این گزارش، اولین کارگاه پس از ثبت‌نام، از ۲۳ …

ابن ادریس با خوانش انتقادی آثار شیخ طوسی و نقد علمی آنها توانست بعد از صد سال بر هیمنه و سلطه علمی شیخ‌الطائفه در جهان تشیع خاتمه ببخشد. «حجیت خبر واحد» از جمله موضوعات اختلافی شیخ و ابن ادریس است. شبکه اجتهاد: تأثیر حضور محمدبن حسن طوسی، معروف به شیخ طوسی در قرن پنجم هجری که از آن دوران به عنوان نقطه اعتلای فقاهت شیعی یاد می شود و فراگیر شدن هیمنه و گستره علمی او در این عصر موجب شد فقیهانی که پس شیخ در فضای حوزه علمیه پروش می‌یافتند یارای مقابله با نظریات او را نداشته باشند و …

منظور از اجتهاد ارتباطی این است که وقتی مجتهد می‌خواهد در حوزه قدسی ـ که آموز‌ه‌های مربوط به آن از قبل، در شریعت بیان شده ـ اجتهاد کند باید با سایر مجتهدان در ارتباط ذهنی باشد و از این رهگذر است که نتیجه آن تبدیل به بخشی از زندگی اجتماعی می‌شود و محصولش در سطح اجتماعی می‌تواند مورد فهم قرار گیرد و تبدیل به استانداردهای اجتماعی شود. به گزارش شبکه اجتهاد، دومین نشست از سلسله نشست‌های اندیشه‌ورزی سایت تحلیلی ـ فکری مباحثات با عنوان «اجتهاد ارتباطی» و با ارائه‌ی حجت‌الاسلام والمسلمین محمود شفیعی، دانشیار دانشکده‌ی علوم سیاسی دانشگاه مفید روز …

حجت‌الاسلام والمسلمین نظری‌منفرد درباره علت لزوم حجاب گفت: اسلام برای حفظ امنیت جامعه و دور کردن استرس و اضطراب از آن، دستور به مراعات حجاب می‌دهد. این مسئله محدود به حجاب نیست و حتی خداوند دستور می‌دهد با عشوه سخن نگویید که مبادا دیگران دچار اضطراب شوند. لذا اسلام نمی‌خواهد هیچ‌گونه ناسالمی در جامعه، وجود داشته باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد سطوح عالی حوزه علمیه قم در مورد اینکه آیا حجاب محدودیت برای زن هست، اظهار کرد: بنده قبول ندارم که حجاب، محدودیت است. اگرخانمی با پوشش اسلامی در جامعه ظاهر شود، چه محدودیتی به او تحمیل شده است؟! …

این کتاب برای پاسخ دادن به بخشی از این سؤالات و مخصوصاً برای مخاطبان دانشجو و طلبه و همچنین مدیران حوزه‌‌ها نوشته و سعی شده است که با افزودن کتابشناسی و نمایه، پایه‌ای برای پژوهش‌‌های بعدی در این زمینه باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، انتشارات کتاب فردا کتاب “نگاهی به حوزه؛ جایگاه شناسی توصیفی ـ تحلیلی روحانیت و حوزه‌‌های علمیه شیعه” نوشته سعید هلالیان را منتشر کرد. درباره جایگاه روحانیت سخنان رهبر معظم انقلاب بسیار شنیدنی هستند؛ ایشان در این باره فرموده‌اند: «یک معروف مهم که امروز برای ما مطرح است، تبیین جایگاه روحانیت است. جایگاه روحانیت اسلام چیست؟ این از …

اختصاصی شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام‌ والمسلمین محمدعلی خادمی کوشا مدیر گروه «دانش‌های وابسته به فقه» پژوهشگاه علوم و فرهنگ اندیشه است. با وی در مورد فواید و چالش‌های فلسفه علم اصول به گفت‌وگو نشستیم. وی با اشاره توهماتی که در این خصوص است ابعاد این موضوع را شفاف نمود. او معتقد است پیش از هر کاری در فلسفه علم اصول، ابتدا می بایست معنای دقیق آن را روشن کرد. به باور عضو هیئت علمی پژوهشکده فقه و حقوق، بسیاری از توهمات، ناشی از فهم نادرست معنای فلسفه علم اصول است. اجتهاد: فلسفه علم اصول به چه معناست؟ خادمی کوشا: ابتدا لازم …

شبکه اجتهاد: امتحانات شفاهی دروس خارج حوزه علمیه خراسان، سال تحصیلی ۹۶-۹۷ با حضور آیت‌الله شیخ مصطفی اشرفی شاهرودی و دیگر اساتید برجسته حوزه علمیه مشهد در مدرسه علمیه عالی نواب در حال برگزاری است.

اختصاصی شبکه اجتهاد: فلسفه علم اصول، دانش نوپائی در حوزه‌های علمیه است. دانشی که بسیاری از اصولیان و فقه پژوهان، هنوز از ابواب و کارایی‌های آن بی‌خبرند. در رابطه با کارایی‌ها و چالش‌های فلسفه علم اصول، باحجت‌الاسلام دکتر محمدعلی ایازی، استاد برجسته حوزه علمیه و عضو هیئت‌علمی دانشگاه مفید گفتگو کردیم. او که بیشتر به پژوهش‌های قرآنی‌اش شهره است، سال‌هاست که در عرصه فقه و اصول به‌خصوص مسائل نوپدید، دستی در آتش دارد و نگاشته‌های فراوانی را به خامه آورده است. شاگرد آیت‌الله مطهری و وحید خراسانی، در این گفتگو سعی دارد تصویر دقیق‌تری از فلسفه علم اصول را به …

«شوقی علام» مفتی مصر خواستار ممنوعیت افکار «سید قطب» نظریه پرداز جماعت اخوان المسلمین در این کشور شده است. از سوی دیگر دانشگاه الازهر نیز در همین راستا رساله دکتورای یکی از مدرسان دانشکده علوم تربیتی این دانشگاه با عنوان «زن در کتاب فی ظلال القران سید قطب» را ابطال کرده است. به گزارش شبکه اجتهاد از شبکه خبری الجزیره، شوقی علام ضمن انتقاد از نظریه پرداز اخوان المسلمین، او را مسئول انتشار درگیری‌های خشونت بار، تکفیر و غلو در جهان اسلام دانسته و خواستار ممنوعیت انتشار افکار وی و جلوگیری از دفاع از هر گونه پایان نامه کارشناسی ارشد …

آنچه بسیاری از متدینین و به خصوص قائلین به حرمت استعمال کراوات، بدان معتقدند، شبیه سازی شدن کراوات از روی صلیب مسیحیان و به تبع، اختصاص این نشانه به ایشان است. تا بدین جای بحث، اگرچه به ظاهر تاریخی صرف است اما وقتی اختصاص آن به مسیحیان، صغرای حرمت تشبه به کفار می‌گردد، بحث، رنگ و بوی فقهی به خود گرفته و اهمیت آن نیز دو چندان می‌گردد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کراوات، پاپیون و دستمال گردن، میهمانان ناخوانده‌ای بودند که با آغاز ارتباط پادشاهان قاجار با دولت‌های غربی، پا به کشورمان گذاشتند و پس از تغییر ایدئولوژی رضاخان در …

اختصاصی شبکه اجتهاد: فلسفه‌های مضافِ به علوم، علومی پسینی و درجه دومی هستند که علوم مضاف الیه را از نگاه بیرونی مورد مداقه قرار می‌دهند. فلسفه هر علمی به معنای گسترده خود، تاریخِ آن علم، مبادی تصوری و تصدیقی علم، روش‌شناسی و ارتباط آن علم مضاف الیه با دیگر علوم را بحث می‌کند. ازاین‌رو فلسفه علم فقه و فلسفه علم اصول فقه به تاریخ فقه و اصول، مبادی تصوری و تصدیقی که در علم فقه و اصول نیاز است و به روش‌هایی که در این دو علم برای رسیدن به گزاره‌ها و مسائل بیان گردیده است، می‌پردازند. با توجه به …

عضو مجلس خبرگان رهبری، فتوای معیار برای رسیدن به نظام سازی را فتوایی دانست که نگاه ساختار گرایانه، محتوا گرایانه و رفتارگرایانه به نظام داشته باشد و تصریح کرد: در میان فقها تفاوت دیدگاه نسبت به مسائل فقهی وجود دارد و باید به فقهی توجه کنیم که اولاً حجت باشد. ثانیاً صائب باشد یعنی ما را به نظام مطلوب برساند. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله‌‌‌‌‌‌‌ عباس کعبی، عضو مجلس خبرگان رهبری در نشستی که دبیرخانه مفتاح برگزار کرد، به تشریح و تبیین فقه نظام ساز پرداخت. وی نخست فقه را مورد اشاره قرار داد و بیان داشت: فقه دانش کشف، …

آیت‌الله‌‌‌‌‌‌‌ وحید خراسانی در مورد تکریم اهل سنت بیان داشتند: جهت اثبات قضیه این است که فرمود: کونوا لنا زیناً و فرمودند در نمازهای جماعت آنها شرکت کنید، به آنها محبت کنید، از مرضای آنها عیادت کنید. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله‌‌‌‌‌‌‌ حسین وحید خراسانی در دیداری که با آیت‌الله‌‌‌‌‌‌‌ محسن اراکی دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی داشت، با تأکید بر فتوای پیشین خویش، نکات ارزشمند و صریحی را در راستای تعامل با اهل‌سنت و مواجهه با تفرقه انگیزان بیان نمودند که در ادامه تقدیم مخاطبان می‌گردد. آیت‌الله‌‌‌‌‌‌‌ وحید خراسانی با اشاره به اینکه تفرقه‌انگیزان در شیعه از فقاهت …

کتاب «فقه و نهج‌البلاغه» اثر محمدحسن قاسمی ضمن پرداختن به کلیاتی درباره فقه و اعتبار و سندیت نهج‌البلاغه، موضوع فقه در نهج‌البلاغه و موارد قابل استناد در فقه را مورد بررسی قرار می‌دهد. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب گرانسنگ «نهج‌البلاغه» از همان آغاز نگارش، از جنبه‌های مختلف توجه بسیاری از عالمان و دانشمندان شیعه و سنی را به خود جلب کرد و شرح‌ها و ترجمه‌های بی‌شماری بر آن نگاشته شد. نکته‌های صرفی، نحوی، بلاغی، کلامی و مسائل دیگر مطرح شده در آن، بارها بحث و واکاوی شد، اما متاسفانه پرداختن به مسائل فقهی این کتاب ارزشمند مغفول مانده و کمتر …

بررسی لایحه «صدور فتوا» در کمیسیون امور دینی پارلمان مصر با هدف تعیین نهاد اصلی صدو فتوا در این کشور، با واکنش هیئت علمای ارشد الأزهر و وزارت اوقاف مصر مواجه شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، کمیسیون امور دینی مجلس نمایندگان مصر در حالی به بررسی لایحه «صدور فتوا» پرداخته که تعیین نهاد اصلی صدور فتوا و این که کدام نهاد حق صدور فتوا را دارد، با واکنش هیئت علمای ارشد الازهر و وزارت اوقاف مصر مواجه شده است. توجیه هیئت علمای ارشد الازهر این است که وزرات اوقاف یک نهاد اجرایی و نه علمی است و نباید اقدام …

فقه ما وقتی استوار است که پیوست فرهنگی و تربیتی آن به خوبی در جامعه شکل گرفته باشد و در غیر این صورت هرچند شما قانون در مجلس شورای اسلامی یا در رساله‌های عملیه بنویسید تأثیر عملی نخواهد داشت و فایده‌ای ندارد، بنابراین باید روی آن فکر کنیم که چگونه زمینه‌های اجرایی شدن قوانین فقهی یا حقوقی را در جامعه فراهم کنیم والا احکام اجرا نمی‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی فلسفه و سیر تشریعی حجاب در اسلام عصر شنبه دوم تیرماه ۹۷ از سوی پایگاه فقه حکومتی وسائل در سالن نشست‌های خبرگزاری رسا برگزار شد. سخنرانان این نشست …

رحیم‌پور ازغدی از دوستان صمیمی آیت‌الله خامنه‌ای است؛ او می‌گوید که آیت‌الله خامنه‌ای به‌دلیل تسلط به فقه اجتماعی همواره با متحجرین مشکل داشته و تا حدی به‌معنای واقعی روشنفکر بوده که روشنفکران ایران باید نزد او شاگردی کنند. شبکه اجتهاد: حاج حیدر رحیم‌پور ازغدی، پدر حسن رحیم‌پور ازغدی و از فعالان و مبارزان سیاسی در جریان نهضت ملی شدن صنعت نفت است که از سال ۴۲ تا پیروزی انقلاب اسلامی همراه با مبارزه علیه رژیم پهلوی کنار حضرت امام(ره) بوده است؛ او از دوستان نزدیک، صمیمی و هم‌مباحثه‌ای آیت‌الله خامنه‌ای در دوران جوانی در مشهد مقدس بوده و با مواضع …

تحقیق و پژوهش «موسوعه شیخ بهایی در ۲۱ جلد» و پروژه «تضاد و تعارض در فقه اسلامی» در مراحل پایانی قرار‌ دارد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین حسنعلی علی اکبریان، عضو هیئت علمی پژوهشکده فقه و حقوق و مدیر پروژه «تضاد و تعارض در فقه اسلامی» از مراحل پایانی این پروژه خبر داد و گفت: کتاب «تضاد و تعارض در فقه اسلامی» نوشته نویل، ج. کولسن ترجمه اسماعیل نعمت اللهی و محمد امامی پور است و مشتمل بر شش مقاله که هر شش مقاله توسط پژوهشکده فقه و حقوق نقد شده است. وی گفت: این کتاب روند کشورهای اسلامی …

شبکه اجتهاد: نهاد مرجعیّت از جمله مقوّمات و شاید بتوان گفت مهم‌ترین نهاد مذهب تشیّع است. بررسی تاریخی این مذهب نشان می‌دهد که این نهاد از نتایج باورداشتن به وجود امام غایب است. حامد الگار در این زمینه می‌نویسد: «یک‌پارچه شدن عالمان را درواقع (می‌توانیم) به‌عنوان یک نتیجه حتمی دراز مدت غیبت کبرا توصیف کنیم. چنین می‌نماید که امّت شیعه از اساس، انتظار داشته که غیبت امامش به نسبت کوتاه باشد، اما چون غیبت به درازا کشید و امیدهای ظهور امام به آینده انتقال یافتند، نیاز مبرم به یک رهبری جامع و منظّم برای امّت احساس گردید. بدین سان، اندیشه …

شبکه اجتهاد: زمانی که بحث وزارت زنان در دولت دهم مطرح شد، از قم خبر آمد که حضرات صافی گلپایگانی و مکارم شیرازی با این امر مخالفت کرده­‌اند. گویی رسیدن به مناصب عالیه­‌ی حکومتی برای بانوان، چندان مقبول عامه‌­ی مراجع تقلید نیست. آیت‌الله اسحاق فیاض از مراجع کنونی نجف اما در پاسخ به استفتائاتی، عنوان کرده است که این مناصب نیز می‌تواند به زنان اعطا گردد. آیت‌الله فیاض(۱۳۰۹-) از مراجع افغانستانی ساکن در نجف اشرف است. وی از شاگردان برجسته‌­ی آیت‌الله خویی بوده است. ایشان در پاسخ به برخی از پرسش‌ها در خصوص فعالیت‌های اجتماعی زنان، به‌عهده‌گرفتن سه سِمَت «رهبری …

شماره اول از دور جدید فصلنامه تحلیلی انتقادی «حوزه» با گفتار و یادداشت‌هایی از اساتید مطرح حوزه و دانشگاه و با پرونده‌ ویژه بررسی آراء و افکار محمد مجتهد شبستری، در ۱۲۰ صفحه منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، اولین شماره دور جدید فصلنامه «حوزه» به مدیرمسئولی سیدعباس صالحی و سردبیری عبدالرضا ایزدپناه، با آثاری از احمد واعظی، حمید پارسانیا، عبدالوهاب فراتی، رضا عیسی‌نیا، حسین واله و منصور میراحمدی، چاپ و روانه بازار مطبوعات شد. «حال حوزه، عبدالرضا ایزدپناه»، «سه گام تحول در حوزه برای ترسیم حوزه مطلوب، احمد واعظی»، «انقلابی که پس از انقلاب در نظام معرفتی حوزه رخ …

مدیر حوزه علمیه خراسان تاکید کرد: احیای سنت مباحثه از گام‌های مهمی است که به ویژه در مقطع خارج بسیار مهم می‌باشد زیرا سطح چهار حوزه علمیه برنامه‌ای اجتهادی است و کار جدی فقاهتی به طور تمرین وار می‌طلبد به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سید مصباح  عاملی در نشست هم اندیشی اساتید ممتحن دروس خارج فقه و اصول حوزه علمیه خراسان با بیان اینکه این نشست برگزار شد تا در مسیر تحولی مورد نظر مقام معظم رهبری همگامی و همراهی خوبی را در حضور اساتید داشته باشیم، گفت: امیدواریم مطالباتی که رهبر معظم انقلاب از حوزه‌های علمیه دارند را …

استاد درس خارج حوزه علمیه قم افت تحصیلی در حوزه‌های علمیه را واقع بینانه ندانست و در عین خواستار بازنگری در نظام ارزیابی حوزه‌ها به منظور حفظ و تقویت نشاط علمی در بین طلاب شد. ‌به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله عباس کعبی عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه و استاد برجسته حوزه علمیه قم، با اشاره به ظرفیت عظیم حوزه‌های علمیه، اظهار داشت: در حوزه استعدادهای بسیار درخشان، طلاب جوان با انگیزه و با نشاط فراوان داریم، امید آینده حوزه و روحانیت، نخبگان، اساتید و طلاب جوان هستند، باید قدر اینها را بدانیم. وی با بیان این که افت تحصیلی در …

آینده مرجعیت پویا و تأثیرگذار، از آنِ مرجعیتی است که فرا فرقه‌ای، وحدت‌گرا، دارای زبان تفاهمی و ارتباطی مناسب، آشنا با تحولات فکری – اجتماعی و فرهنگی جهان و مستقل از نهاد قدرت‌ باشد. شبکه اجتهاد: به باور بسیاری «مرجعیّت» به معنا و مفهوم امروزی‌اش از قرن دوازدهم هجری و با فقیه بزرگ مرحوم محمدحسن نجفی، معروف به «صاحب جواهر» و از حوزه علمیه نجف آغاز شده است. مرجعیتی که فراگیری و نفوذ آن در بین «مقلدین» در جامعه شیعی از خصوصیات برجسته‌ آن است و خیل عظیمی از مقلدین در جامعه‌ تشیع، به همراه شاگردان و مروجان یک مرجع …