اجتهاد و اصول فقه

اگر تلاش کنیم کسی که تازه ‌مسلمان است را عقیده‌مند کنیم، اصلاً بحث تدرجی بودن احکام دیگر مطرح نخواهد شد. مشکل این است که فقه را اولین رتبه دین‌داری قرار می‌دهیم و بعد دچار این مشکل می‌شویم که کسی که هنوز اعتقادات و اخلاقش کامل نشده را می‌توان به ‌صورت تدرجی به انجام فرایض دعوت کنیم یا خیر. اختصاصی شبکه …

شماره دوازدهم نشریه رسائل در آبان  ۱۳۹۸ با پنج پرونده: پیشخوان،  معیشت طلاب، مرحوم آیت الله سیدنورالدین هاشمی الحسینی، در اندیشه اربعین و اربعین در بستر تألیف در دسترس علاقه‌مندان قرار گرفت. به گزارش شبکه اجتهاد، نشریه رسائل در «پیشخوان» به چیستی و مرزهای فقه ولایی و فقه حکومتی، بایسته‌های حوزه انقلابی، کنشگری روحانیت از ابتدای قاجاریه تا دوره مشروطه …

اختصاصی شبکه اجتهاد: در روزهای پایانی اسفند ۹۶ جمعی از پژوهشگران جوان حوزوی و دانشگاهی که در زمینه نسبت علم و دین و مساله علم‌دینی فعالیت می‌کردند در نشستی برای هم‌اندیشی گرد هم آمدند. تمامی این جوانان نمایندگانی بودند که از سوی اساتید صاحب ایده و نظریه در زمینه علم‌دینی معرفی شده بودند و در کنار آنها نیز نمایندگان موسسات …

اختصاصی شبکه اجتهاد: در یادداشت پیشین عرض شد که ریشه بسیاری از سردرگمی‌های اندیشمندان ما در باب تحول حوزه، آموزش و پرورش و نیز نظام دانشگاهی، در فقدان بصیرت‌های مربوط به «اقتصاد آموزش»[۱] یا «حکمرانی آموزش» نهفته است؛ سردرگمی‌هایی در مواجهه با انقراض سنت‌های کارامد حوزوی، مسأله کنکور، ارتباط صنعت و دانشگاه و … . از منظر دانش اقتصاد، آموزش …

مهم‌ترین ویژگی علمی حاج‌آقا مصطفی، استقلال رأی او بود. او حتی از امام هم مستقل بود، البته نه در مبانی. او بهترین مفسر درس اصول امام است و اگر کسی بخواهد مبانی امام در اصول را کامل بفهمد، بهتر است کتاب اصول الفقه حاج‌آقا مصطفی را مطالعه کند. حاج‌آقا مصطفی معتقد بود درس اصول باید پیراسته و اصلاح و اضافات …

شبکه اجتهاد: فقیه مجاهد، شهید آیت‌الله سید مصطفی موسوی خمینی فرزند ارجمند حضرت امام خمینی، از پیشکسوتان نهضت اسلامی و نزدیک‌ترین یاران و همراهان رهبر کبیر آن به شمار می‌رود. نقش بارز این روحانی اندیشمند در ادوار شروع نهضت اسلامی ایران و نیز دوران تبعید رهبری جنبش به ترکیه و نجف، از سرفصل‌های شاخص پژوهش درباره تاریخ انقلاب اسلامی است …

شبکه اجتهاد: سید مصطفی خمینی (۱۳۰۹-۱۳۵۶ش) از مجتهدان و فقیهان شیعه و فعالان انقلاب اسلامی ایران. او فرزند ارشد امام خمینی بنیان‌گذار جمهوری اسلامی است. مصطفی خمینی آثار متعددی در فقه، اصول و تفسیر نگاشته است. او از ابتدای حرکت امام خمینی علیه حکومت پهلوی، وارد فعالیت‌های سیاسی شد و مدتی پس از دستگیری و تبعید پدرش، او نیز به …

بنده نیز چند تن از طلاب مبرز را در درس اصول تعیین کرده‌ام که درس گذشته را برای طلاب دیگر تقریر می‌کنند؛ تاکنون سه حلقه ایجاد شده است و شاید امسال این حلقه را گسترده‌تر کنیم تا اشکالات طلاب رفع شود. این شیوه آموزشی در نجف اشرف نیز مرسوم بود و وقتی‌که مرحوم آخوند از منبر پایین می‌آمد آیت‌الله شیخ …

شبکه اجتهاد: «مرحوم حاج سید مصطفی خمینی از لحاظ استعداد و جرئت علمی، تهذیب نفس، شجاعت و منش مبارزاتی انسانی ممتاز بود. (مقام معظم رهبری)» در ایام سالگرد رحلت مرحوم حاج سید مصطفی خمینی، در این اطلاع نگاشت، زندگی نامه و ابعاد شخصیتی این عالمِ مبارز را بر اساس بیانات رهبر انقلاب مرور می‌کند. نمایش تمام تصاویر دریافت تمام تصاویر …

یک وقتی مجلس شورای اسلامی در قالب بند جیم به مشکلاتی خورد که برخی با مصوبه مجلس مخالفت کردند. بند جیم همان اصلاحات ارضی شاه است. مرحوم امام شورای مصلحت را برای این جهت تشکیل داد. من فکر کردم که چقدر ما با ضرورات کار داریم؟ ولایت فقیه و ضرورات را چقدر خرج کنیم؟ آیا اصلاً اصل دین را درست …

قائم مقام مرکز امور نخبگان حوزه علمیه قم با تأکید بر اینکه فقه حکومتی و فقه نظام به‌ لحاظ مفهومی به هم مرتبط‌ هستند، گفت: این دو مفهوم به حمل شایع مساوق‌اند، ولی به حمل اولی، متفاوت هستند. در فقه فردی هم این نظامات وجود دارد به این سبب که انسان نیز یک دستگاه و نظام دارد. حتی اگر فردی …

نسخه الکترونیکی کتاب «درسنامه کفایه الاصول» اثر استاد حمید درایتی به همت پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در قالب کتابخوان همراه پژوهان منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، دانش اصول فقه در میان دانش‌هایی که استنباط و استخراج احکام شرع مقدس از متون دینی به آن‌ها نیازمند است، جایگاه رفیع و بی بدیلی دارد و در این میان کتاب ارزشمند …

جریان اجتهاد از پتانسیل نظام‌سازی و تشکیل حکومت و اداره شئونات آن برخوردار است، اما فقه اخباری با وجود انعطاف کم در احکام و نشان ندادن روی خوش به مصلحت، تنها به دلیل آنکه قائل به ضرورت تشکیل حکومت اسلامی در عصر غیبت نیست و دایره احکام را به حوزه فردی تقلیل می‌دهد، ظرفیت تاب‌آوری بیشتری را با قرائت سکولار …

شبکه اجتهاد: اواخر مهر ۱۲۰۸ شمسی در سال‌های پایانی سلطنت فتحعلی شاه قاجار، بیمای وبا در کاشان و نراق قربانیان زیادی گرفت. ملا احمد نراقی هم که مجتهد نامدار شیعه و استاد فقهای بزرگی همچون شیخ مرتضی انصاری بود، مبتلا به این بیماری شد و در سن ۵۸ سالگی درگذشت. ملا احمد علاوه بر اینکه شاگرد پدرش ملا مهدی نراقی …

نوشتار پیش رو در دو جهت به نقد مدعیات دکتر محمد مجتهد شبستری دراین‌باره پرداخته است؛ ابتدا نقطه نظرهای وی درباره نظریه پشتیبان اجتهاد فقهی به نقد کشیده خواهد شد سپس نتیجه‌گیری وی مبنی بر عدم کارایی این نظریه مورد واکاوی قرار گرفته و ضمن نشان‌دادن مغالطه‌ها و اشتباه‌های فاحش علمی وی، به اثبات این مسئله می‌پردازد که علم اصول …

طرح «حمایت از گروه‌های علمی‌مباحثاتی طلاب سطح ۴» از جمله گام‌های تحولی است که به همت معاونت آموزش حوزه علمیه خراسان آغاز شده و به منظور ارتقای علمی طلاب دروس خارج و تعمیق آموخته‌های آن‌ها از طلاب علاقه‌مند، ثبت‌نام به عمل می‌آورد. به گزارش شبکه اجتهاد، رهبر معظم انقلاب در سخنی با اشاره به سنت‌های کهن حوزه‌های علمیه می‌فرمایند: «سنن …

‌حجت‌الاسلام حسون رئیس مرکز پژوهش‌های اعتقادی وابسته به دفتر حضرت آیت‌الله سیستانی گفت: امروز حوزه علمیه نجف از فعالیت‌های قم اطلاعی ندارد به همین دلیل باید فعالیت‌های بخش عربی رسان‌های حوزه بیشتر و قوی تر باشد. البته طی سال‌های گذشته و با فرستادن کتاب‌هایی که در قم تالیف شده و همچنین حضور فضلای قم در همایش‌ها و کنفرانسهای عراق این …

رئیس دانشگاه ادیان و مذاهب با بیان اینکه محکم‌ترین و پیوسته‌ترین شبکه روحانیت در جهان روحانیت شیعه است، گفت: در برخی مسائل اجتماعی که مراجع فتوایی دارند، ولی فقیه باید رأی نهایی را بدهد و جزء موضوعات حکومتی است؛ کشور ما بن‌بست ندارد و علاوه بر ولی فقیه، شورای نگهبان و مجمع تشخیص مصلحت نظام حضور دارند و در مواردی …

اختصاصی شبکه اجتهاد: چند صباحی است که هجمه‌های متعددی علیه شبکه اجتهاد و در قیاس بزرگ‌تر، مجموعه دفتر تبلیغات اسلامی به راه افتاده است. یک بار به بزرگداشت یک شخصیت در دفتر تبلیغات حمله می‌کنند و بار دیگر، حضور یک فقه‌پژوه در یکی از برنامه‌های دفتر را بهانه می‌کنند. اگر از سنتی‌ها بگوید، عقب‌مانده و حامی وضع موجود می‌خوانندش و …

شبکه اجتهاد: جریان‌های باطنی بر خلاف ظاهرشان عموما پروژه‌هایی سیاسی بوده‌اند. نوعی مقابله و عصیان بر جریان مسلط سیاسی و الهیاتی. فرض این جریان‌ها این است که تفسیر جریان مسلط تنها موافق با ظاهر شریعت و متن مقدس است و معانی باطنی آنها را نادیده‌ می‌گیرد و یا به حاشیه‌ می‌برد. بنابراین جریان‌های باطنی و عرفانی که در پیرامون قرائت‌های رسمی و در …

همایش «مجتهدشهید؛ سیری در آثار علمی و سیره سیاسی آیت‌الله سیدمصطفی خمینی» با پیام مراجع تقلید و با حضور آیت‌الله مصباح یزدی، همایش مجتهد شهید در قم برگزار می‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، بنیاد تاریخ پژوهی و دانشنامه انقلاب اسلامی به مناسبت چهل و دومین سالگرد شهادت ‌آیت‌الله سیدمصطفی خمینی همایش «مجتهدشهید سیری در آثار علمی و سیره سیاسی آیت‌الله …

طبقه بندی فقهی مشاغل، ویژگی‌های الگوی تولید، ویژگی‌های بازار، تعریف پول، تسعیر اختیاری و تبیین اصل حاکم بر تجارت بین‌الملل؛ مهمترین عناوین دوره مقدماتی «فقه المکاسب» می‌باشد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، دوره اول «مباحثات فقه المکاسب» توسط حجت‌الاسلام والمسلمین علی کشوری، دبیر شورای راهبردی الگوی پیشرفت اسلامی در ایام دهه دوم محرم، به میزبانی مسجد امام حسن عسگری علیه السلام …

شبکه اجتهاد: شاید کسانی که با کتب فقهی و اصولی گوناگون سروکار داشته‌اند همچون راقم این سطور با مسائل یا پرسش‌هایی روبه‌رو شده‌اند که تناقض میان آن‌ها در نگاه نخست عجیب و البته آزار دهنده بوده است. به‌عنوان مثال در این سال‌ها دو پرسش همواره ذهنم را به خود مشغول کرده است: ۱- چرا هیچ‌یک از فقیهانی که از محذور …

مراسم گشایش بخش مطالعات فقه جعفری و شافعی با حضور رئیس دانشگاه مذاهب اسلامی و هیئت همراه در دانشگاه رادن فتح اندونزی برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، ‌حجت‌الاسلام والمسلمین محمدحسین مختاری رئیس دانشگاه مذاهب اسلامی به همراه هیئتی روز سه شنبه ۲۲ مهرماه به اندونزی سفر کرده است و افتتاح بخش مطالعات فقه جعفری و شافعی با ابتکار و …

همایش دو روزه مدیریت اختلافات فقهی توسط مدیریت دارالافتاء‌های اهل سنت جهان و با مشارکت علما و نهادهای دینی مصر و سایر کشورهای اسلامی در ۱۶ و ۱۷ صفر در مصر برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، همایش دو روزه مدیریت اختلافات فقهی توسط مدیریت دارالافتاء‌های اهل سنت جهان و با مشارکت علما و نهادهای دینی مصر و سایر کشورهای …

مفتی مصر بر مدیریت اختلافات فقهی برای جلوگیری از سوء استفاده جریان‌های افراطی و تروریستی به نام دین تأکید کرد. به گزارش شبکه اجتهاد به نقل از ایجپت تودی، «شوقی علام» مفتی مصر، در سخنرانی خود در افتتاحیه پنجمین همایش «مدیریت اختلافات فقهی: رویکرد تمدنی» در قاهره گفت:  هدف از این همایش این است که اختلافات فقهی را به ابزاری …

‌آیت‌الله صالحی به عنوان دومین رئیس شورای علمای شیعه افغانستان انتخاب شد. به گزارش شبکه اجتهاد، شورای علمای شیعه افغانستان در پانزدهمین نشست خود ‌آیت‌الله محمد‌هاشم صالحی را به ریاست این شورا انتخاب کرد. آیت‌الله محمد آصف محسنی موسس و رئیس شورای علمای شیعه افغانستان چندی قبل دار فانی را وداع گفت که پس از ایشان، آیت‌الله محمد‌هاشم صالحی به …

چرا قرآن تحریر به عبد نکرده و از واژه رقبه استفاده کرده؛ رقبه یعنی (ذمه، گردن من، ذمه من، یعنی آزاد کردن چیزی که در ذمه من است)؛ مصداق آن در دوره گذشته آزاد کردن برده بود اما امروز آن مدیون و محبوس و اسیری که در زندان هست مصداق آن می‌باشد، فلذا این آیه اکنون هم کاربرد دارد. این …

نمایه راهنمای دروس خارج حوزه‌های علمیه شیعه در سال تحصیلی ۹۸-۹۹ با قابلیت جستجوی پیشرفته اطلاعات بر اساس کشور، استان، شهر، نام استاد، مبحث اصلی، مبحث فرعی، حوزه علمیه، ساعت، ایام درسی و «ارسال اطلاعات دروس» بر روی «شبکه اجتهاد» قرار گرفت. به گزارش خبرنگار اجتهاد، این فهرست تاکنون، اطلاعات ۵۳۷ درس خارج فقه و اصول از کشورهای ایران (قم، …

این فهرست بیش از ۴۰۰ موضوع پایان‌نامه پیشنهادی را برای سطوح عالی و خارج حوزه‌های علمیه برادر و خواهر در موضوعات فقهی، اصولی و… معرفی کرده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، راهنمای موضوعات پایان‌نامه‌های «فقه و مبانی اجتهاد» بر اساس محورها، موضوعات و سطوح علمی به همت «شبکه اجتهاد» در دسترس فقه‌پژوهان قرار گرفت. این فهرست که برای اولین بار …