دیدگاه و گزارش

هیئت اندیشه‌ورز اقتصاد و الگوی پیشرفت اسلامی حوزه علمیه خراسان به‌منظور نقد و بررسی ابعاد و چالش‌های فقهی و اقتصادی شیوۀ فعلی ثبت‌نام حج تمتع و ارائه راهکارهای پیش رو، نشستی با عنوان «کرسی نظریه‌پردازی نقد فقه الاقتصادی شیوه ثبت‌نام و اعزام به حج تمتع در ایران»، با ارائه حجت‌الاسلام علی نعمتی، دبیر هیئت اندیشه‌ورز اقتصاد و الگوی پیشرفت حوزه علمیه خراسان و با نقد و نظر اساتید حجج الاسلام آقایان محسن ملکی (استاد برجسته خارج فقه حوزه مشهد)، دکتر مجید رضایی دوانی (عضو کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار) و دکتر فراهانی فرد (دانشیار گروه اقتصاد دانشگاه قم) …

مدیرگروه بانکداری اسلامی دانشگاه خوارزمی اظهار کرد: مسئولان دولتی و اقتصادی باید مشخص کنند که به استناد حکم کدام مرجع فقهی چنین حکمی را در مورد ارزهای دیجیتال صادر کرده‌اند. حتی گمان نمی‌کنم شورای فقهی بانک مرکزی هم که رسمی شده، اجازه این کار را بدهد. کاش لااقل اول نظر آن‌ها را می‌پرسیدند. البته مردم مقلد مراجع هستند و در این مورد نظر و فتاوای آنها بسیار اهمیت دارد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین غلامعلی معصومی‌نیا، مدیرگروه بانکداری اسلامی دانشگاه خوارزمی، با اشاره به موافقت دولت با استخراج ارزهای دیجیتال و به ویژه بیت‎کوین، به بیان نکاتی درباره این …

عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در ضمن تبیین طرح‌های جایگزین هزینه دیرکرد در بانکداری بدون ربا گفت: بانكی كه بدهی خود را به موقع دریافت نکرده خسارت دیده است؛ در این شرایط می‌توان قانون دیگری گذاشت كه بخشی از جرایم دریافتی جهت جبران خسارت‌های وارده به این بانک‌ها پرداخت شود؛ یعنی نهاد حاكمیت جهت جبران بخشی از آن جرایم را بدهد؛ مانند اینكه بخشی از جرایمی که برای كشف مواد مخدر می‌گیرند را به عنوان حق كشف به پلیس منطقه می‌دهند. اگر مجلس همت كنند و این طرح تصویب شود، مشكل جریمه دیرکرد برطرف می‌شود. به گزارش …

در شرایطی که امسال به نام «رونق تولید» نامگذاری شده است، به دلیل فقدان بسترهای قانونی و شرعی برای مقابله با فعالیت‌های غیر مولد، همچنان سرمایه‌های نقدی به سمت فعالیت‌های غیر مولد و سوداگرانه سوق پیدا می‌کند. شهید صدر معتقد است سودِ حاصل از تجارت و انتقال مالکیت تنها زمانی مشروع است که ارزش افزوده واقعی به همراه داشته باشد. شبکه اجتهاد: نامگذاری امسال به عنوان بررسی مشروعیت فعالیت‌های غیر مولد اقتصادی از دیدگاه شهید صدر«رونق تولید» از سوی رهبر معظم انقلاب بهانه‌ای است تا مسئولین و نهادهای ذی‌ربط با بازنگری در قوانین و زیرساخت‌های اقتصادی کشور، موانع تولید را …

ورود به سامانه بیت کوین برای خرید این رمزارز یا انجام نقل و انتقال آن و همچنین هر گونه اقدامی در راستای استخراج آن از نظر شرعی ممنوع می‌باشد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، استاد مهدی هادوی تهرانی در پاسخ به پرسشی در خصوص فعالیت در حوزۀ بیت کوین، حکم شرعی یک رمز ارز (بیت کوین Bitcoin) را تبیین کرد و گفت: پس از جلسات متعدد کارشناسی در مورد بیت کوین و بررسی آن از دیدگاه‌ها و جهات مختلف این امر آشکار شد که بیت کوین هرچند به لحاظ سهولت نقل و انتقال و ارزانی آن و توهم ناشناخته بودن طرفین …

عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی ضمن توضیح تفاوت وجه التزام با بهره دیرکرد، گفت: اگر وجه التزام برای تخلیه خانه باشد، تقریباً تمام فقهای ما قبول دارند و می‌گویند كه اشكالی ندارد؛ اما اگر بحث پرداخت بدهی باشد، به جهت شباهتش با همان بهره دیركرد یا ربای جاهلی، محل اختلاف است. به گزارش شبکه اجتهاد، الزام به باز پس دادن بدهی از دیرباز با مشكلاتی مواجه بوده است و بشر با تهدیدهای مختلف سعی در مجبور كردن بدهكار به وصول بدهی‌اش داشته است. اما آن‌ها كه به دنبال گرفتن ربا از افراد بودند پس از انقضاء مدت …

حجت‌الاسلام موسویان سه سنخ مال شامل «مالی که ارزش مصرفی و استعمالی دارد که پاسخگوی نیازی از نیازهای انسان است»، «مال اعتباری که فرد معتبر یا نهاد معتبری آن را اعتبار می‌نماید و بر اساس آن معامله صورت می‌پذیرد» و «مال اعتباری که به صورت خود جوش از سوی مردم جهت رفع نیازهای عمومی خود اعتبار می‌کنند» را از یکدیگر تفکیک کرد و گفت: رمزارز در هیچ سنخی از این سه سنخ نمی‌گنجد. به گزارش شبکه اجتهاد، سومین نشست رمزارزها با موضوع کار بررسی مسائل فرعی فقهی رمزارز با حضور اساتید حوزه و دانشگاه و رئیس هیأت مدیره انجمن بلاکچین …

عضو هیئت‌علمی مؤسسه امام خمینی (ره) اظهار کرد: پیشنهادی که محققان بانکداری اسلامی در مورد جریمه تأخیر ارائه داده‌اند این است که اولاً این جریمه تبدیل به تعزیر شود و دوم اینکه عایدی آن هم به بانک برنگردد، بلکه وارد صندوق خیریه‌ای شود که برای بدهکاران مُعسِر یا هر کار خیر دیگری استفاده شود و برای بانک درآمد ایجاد نکند. به گزارش شبکه اجتهاد، مجلس شورای اسلامی، روز گذشته ۲۵ تیرماه، دوفوریت «حذف سود و جرایم مضاعف بانکی» را به تصویب رساند. با تصویب دوفوریتی طرح الزام بانک‌ها و مؤسسات اعتباری غیربانکی به حذف سود و جرایم مضاعف از بدهی …

در کتاب حاضر خواننده با حدود نیم قرن تلاش علمی استاد حسن توانایان‌فرد در زمینه اقتصاد اسلامی آشنا می‌شود به‌علاوه در این کتاب مطالب اقتصاد اسلامی نویسندگان معاصر از ابتدای دهه ۱۳۲۰ تا ابتدای دهه ۱۳۹۰ در زمینه اقتصاد اسلامی آورده شده است. خصوصاً در ابتدای سال ۱۳۵۷ نظریات اغلب متفکرین مسلمان ایرانی اعم از روحانیون و غیره در زمینه اقتصاد اسلامی آورده شده است تا نشان داده شود که پایه‌گذاران انقلاب اسلامی ۱۳۵۷ به چه نوع اقتصاد اسلامی توجه داشته‌اند. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب حاضر تألیف حسن توانایان‌فرد توسط انتشارات نور علم در ۹۲۰ صفحه منتشر شده است. …

رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار (ع) گفت: ما باید اثبات کنیم این کتاب مکاسب امروز ظرفیت پاسخگویی به این موضوعات جدید را دارد، بعضی‌ها در ذهن طلبه‌ها کردند که کجای مکاسب تعریف پول شده؟ کجای مکاسب تعریف بورس شده؟ درحالی‌که این‌ها از عمق مکاسب خبر ندارند، حق هم دارند این اشکالات بی‌ربط را ذکر کنند! به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله محمدجواد فاضل لنکرانی در جمع مسئولان مؤسسه اقتصادی طیبات با اشاره به فعالیت‌های این موسسه اظهار داشت: یکی از آرزوهایم این بود که در مرکز فقهی طلاب و دانش‌آموختگانی که در فقه و اصول خیلی قوی هستند در زمینهٔ اصطلاحات …

با توجه به سه قسمی که در پرداخت خمس معادن مطرح شد، واضح است که چون خمس را ملک منصب می‌دانند، خمس هیچ معدنی ازجمله چاه‌های نفت لازم نیست توسط دولت پرداخت شود. معادن و چاه‌های نفت در دست دولت است و دولت هم آن‌ها را در امور عامه صرف می‌کند؛ لذا فقیه که مالک تمام خمس است، همه این موارد را مصلحت دانسته و به دولت این اختیار را می‌دهد که خمس معادن را در امور عامه مصرف کند. اختصاصی شبکه اجتهاد: امروزه منابع و معادن، از مهم‌ترین مؤلفه‌های ثروت هر اجتماعی به شمار می‌آیند. در فقه اما سخن …

در بانک‌های اسلامی سایر کشورها، معمولا جریمه تأخیر از مشتریان بدحساب دریافت شده و به فعالیت‌های خیریه اختصاص می‌یابد؛ لذا جرائم دریافتی جزو درآمد‌های بانک محسوب نمی‌شود. شبکه اجتهاد: بانکداری اسلامی یکی از رشته‌های علمیتفاوت‌های الگوی بانکداری اسلامی در ایران با سایر کشور‌ها نوظهور در حوزه اقتصاد اسلامی است که تلاش می‌کند جایگاه بانک در نظام اقتصادی و روابط این نهاد با ذینفعان (شامل سپرده‌گذاران و تسهیلات‌گیرندگان) را به نحوی تنظیم کند تا ضوابط و اصول شریعت تامین شود. در دو دهه اخیر صنعت بانکداری اسلامی به لحاظ عملیاتی و اجرایی شاهد رشد قابل توجهی بوده است. به نحوی که در …

عضو شورای فقهی بانک مرکزی به تشریح جزئیات جلسه اخیر این شورا با موضوع بررسی اختلاف‌نظرها درباره وجه التزام پرداخت. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدعباس موسویان، عضو شورای فقهی بانک مرکزی، به تشریح جزئیات جلسه یازدهم این شورا که چهارشنبه هفته قبل برگزار شد، پرداخت و به ایکنا گفت: موضوعی که در جلسه اخیر شورای فقهی بانک مرکزی مطرح شد درباره اختلاف نظری است که بین نظام بانکی و اداراتِ ثبت و گاهی هم در قوه قضائیه موقع اجرای حکم پیش می‌آید و آن هم درباره نحوه محاسبه وجه التزام است. وجه التزام در مصوبه شورای پول و …

فقه نظام اقتصادی در سه حوزه اهداف و غایات، قواعد و سیاست‌ها، ساختارها و سامانه‌های اقتصادی در رونق تولید نقش منحصر به فردی دارد. اختصاصی شبکه اجتهاد: از سال ۱۳۷۳ که با ابتکار رهبر معظم انقلاب اسلامی اولین شعار سال اعلام شد تا امسال که شعار «رونق تولید» توسط ایشان به‌عنوان شعار سال برگزیده شد، با توجه به شرایطی که کشور در آن قرار داشته، بخش عمده این شعارها به مباحث اقتصادی کشور و بهبود شرایط معیشتی مردم اختصاص یافته است. رونق تولید تنها با تعیین شعار سالانه محقق نخواهد شد، بلکه این‌کار مستلزم تعیین راهبردها و راه‌کارهایی است که …

اختصاصی شبکه اجتهاد: عقد بیمه به طور عموم و بیمۀ تأمین اجتماعی به طور خصوص علاوه بر جنبه‌های فقهی از جنبه‌های اخلاقی و کلامی نیز قابل بحث و بررسی هستند. جهت روشن شدن این جنبه‌ها گفتگویی با استاد شیخ مهدی زمانی فرد از اساتید خارج فقه، اصول، تفسیر و فلسفه در حوزۀ علمیّه مشهد مقدّس داشتیم که تقدیم‌ می‌شود: اجتهاد: بعنوان سؤال اوّل بفرمایید از جهت کبروی اصولاً آیا‌ می‌توان قائل به الزامی بودن فی الجملۀ مسائل اخلاقی نسبت به بعضی اقشار و اصناف مثل قشر روحانیّت شد؟ زمانی فرد: مسائل اخلاقی همانطور که اشاره کردید نیاز به یک طبقه …

در الگوی پیشنهادی شهید صدر به اهداف، انگیزه‌ها و سلیقه‌های مشتریان بانک چه سپرده گذاران و چه گیرندگان تسهیلات توجهی نشده، این در حالی است که تفاوت اهداف و سلیقه‌های مشتریان بانک که برخی به دنبال معاملات با سودهای معین و برخی در پی سود و انتظاری بالاتر با پذیرش ریسک هستند، اقتضای دقت بیشتر در طراحی الگوی بانکداری بدون ربا را دارد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدعباس موسویان در نشست «چالش بانکداری اسلامی در ایران»، در مشهد به بررسی دغدغه‌های مراجع تقلید پیرامون شبه ربوی بودن قراردادهای بانکی، صوری بودن قراردادها و جریمه تاخیر پرداخت و با …

«نهضت تنباکو»، سرآغاز بیداری مردم و قیام علیه استقلال ‌فروشی شاهان به رهبری میرزای ‌شیرازی بود. آنچه می‌خوانید مروری بر تاریخ «نهضت تنباکو» و بررسی عوامل موفقیت آن در مواجهه با استبداد و استعمار است. شبکه اجتهاد: در نیمه‌دوم قرن ۱۴ خورشیدی، فساد در دربار قاجار و استبداد مطلق دستگاه حاکم پرخاش عمومی را به دنبال داشت. واقعیات ملموس جامعه نارضایتی‌هایی در پی داشت، مردم اوضاع را وخیم دیدند و شروع به اعتراض کردند. گاه افرادی که زمانی جیره‌خوار دربار بودند اعتراض می‌کردند و گاه پیشتازانی چون سیدجمال اسدآبادی با خطابه‌های خود دربار را به وحشت می‌انداختند؛ اما عکس‌العمل دستگاه …

اگر بتوانیم از روایات علت را بیابیم و فرض کنیم علت، رواج تندرستی و حفظ دین و جامعه و مصالحی از این قبیل است، می‌توان این نوع قمار را جایز دانست؛ اما بنابر نظر مرحوم نائینی و خویی که علل احکام برای ما دست‌نیافتنی است و شارع باید به‌صورت صریح و قطعی علت را بیان کند. در غیر این صورت این علت تراشی است و همان قیاس استنباطی است و در فقه ما جایگاهی ندارد. البته مقاصد شریعت می‌تواند دلیلی بر این امر باشد چون مقصد شریعت رشد و تعالی جامعه است و این‌گونه مسابقات می‌تواند از مقاصد شریعت باشد …

اختصاصی شبکه اجتهاد: در ادامه سلسله نشست‌های علمی در محضر آیت‌الله شیخ مصطفی اشرفی شاهرودی (استاد مطرح سطح خارج حوزه علمیه مشهد و از شاگردان به‌نام امام خمینی و آیت‌الله خویی) موضوع «زکات پول‌های رایج» با ارائه حجت‌الاسلام‌ والمسلمین دکتر غلامرضا مصباحی‌مقدم عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و نماینده سابق مجلس شورای اسلامی در ادوار هشتم و نهم، چندی قبل در مرکز تحقیقات اسلامی آیت‌الله اشرفی با حضور اساتید و فضلای حوزه علمیه مشهد مورد نقد و بررسی قرار گرفت. گزارش تفصیلی این نشست علمی از منظرتان می‌گذرد. مصباحی‌مقدم: موضوعی که موجب شد، کتاب فقه منابع مالی دولت اسلامی را …

این شعار، امر مولوی ولی امر و حکم حکومتی است. البته به شکل حکم صادر نشده است و خواستند یک جلوه کلی و فراگیر تحت عنوان شعار سال پیدا کند و الا به نظر من حکم حکومتی است و لذا مطالبه می‌کنند. مخاطب شعار امسال که رونق تولید ملی است، آحاد ملت اعم از تولیدکننده و مصرف‌کننده و مسئولین هستند، لذا هر طیفی از مکلفین یک تکلیف در رابطه با این حکم حکومتی دارند. حکم حکومتی چه حکم اولیه باشد که مرحوم امام می‌فرمودند و چه حکم ثانویه باشد که مشهور می‌گویند، واجب الاطاعه است و دلیل آن‌هم آیه شریفه …