همه مطالب

استاد مؤسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا(ع) با بیان اینکه آیا قیام علیه حاکم جائر مجاز است یا خیر و می‌توان برای جواز آن به قیام عاشورا تمسک کنیم، گفت: امام(ره) در آن شرایط جایز نمی‌دیدند؛ آیا ایشان قیام امام حسین(ع) را استثنایی می‌دیدند که جواز ندادند؟ امام الگوی مشارکت مردم را پی گرفتند و آن را موفق‌تر می‌دیدند. بنابراین …

کتابِ خوب دربارۀ قیام عاشورا فراوان است. اما همین کثرت، انتخاب را سخت کرده است. از طرفی قیام عاشورا یک پدیده‌ی یک‌بُعدی نبود؛ بلکه ابعاد مختلفی دارد که برای شناخت جامع قیام، باید آنها را شناخت. بنابراین کتاب‌ها را ذیل شش بُعد مهمّ دسته‌بندی کرده و دربارۀ هر یک توضیح مختصری داده‌ شده است: ۱. فقهِ عاشورایی ۲. تاریخ و …

شبکه اجتهاد: ماجراهای حداقل دو سال گذشته به‌خوبی نشان می‌دهد که نهادهای مختلف جمهوری اسلامی، مخصوصاً نهادهای فرهنگیِ آن در حوزۀ حجاب، دچار کاستی‌های فراوانی هستند. جمهوری اسلامی از یک سو، به‌دلیل گره‌خوردنِ حجاب شرعی با احکام شریعت اسلام و پذیرفتنِ اسلامی سیاسی و آموزۀ امر به‌معروف و نهی از منکر و به‌تبع، قانونی‌بودنِ حجاب شرعی در ایران، نمی‌تواند از …

شبکه اجتهاد: پرسش این است ما چه نیازی به عاشورا و گرامی داشتن و یادآوری آن داریم؟ امام به معنای شاقول و‌ معیار است. امام حسین (ع) در نامه به معاویه می‌نویسد: آنچه معاویه می‌گوید انکار رسالت و نبوت همه پیامبران است و شهادت می‌دهم که رسول الله، پیامبر، امام و اسوه هستند. سیدالشهدا (ع) درباره خود می‌فرماید: من امام …

شبکه اجتهاد: درباره تغییرات اجتماعی که یکی از مهمترین مباحث دانش جامعه‌شناسی و سطحی از آن موضوع دانش فلسفه نظری تاریخ است، انبوهی از آیات قران و روایات وجود دارد. بازخوانی این بحث علمی با دخالت دادن مضامین و رویکرد برگرفته از متون دینی خوانشی نو به دست می‌دهد که می‌توانیم آن را “الهیات تغییرات اجتماعی بنامیم. شش نکته‌ای که …

استاد علیدوست معتقد است اگر بخواهیم در خصوص نقش فقه در توسعه علوم انسانی چه ترابط اینها صحبت کنیم باید موضع خودمان را در گستره شریعت مشخص کنیم. اگر مباحث مدیرت، اجتماع، فرهنگ و خانواده را از حوزه شریعت خارج دانستیم در این صورت از حوزه فقه خارج و در نتیحه از حوزه اجتهاد خارج ‌‌می‌شود. شبکه اجتهاد: دو عنوان …

شبکه اجتهاد: در این انتخابات، حوزه علمیه همه توان خود را بسیج کرد تا مردم را به انتخاب درست برساند، همه علما، سخنرانان، نهادهای دینی پشت سر کاندیدای ارزشی قرار گرفتند اما کاندیدای رقیب که نه برنامه خاصی داشت، نه جاذبه‌ای، نه کارنامه‌ای، نه بیانی و با وجود نقطه ضعف‌های آشکار با فاصله قابل توجه‌ای پیروز شد و ریاست جمهوری …

عضو شورای عالی حوزه علمیه خراسان تاکید کرد: به هر نحوی که ممکن است باید تلاش کرد که عزت نظام و انقلاب در دنیا بیشتر شود و همین حضور در انتخابات موجب عزت و سربلندی جمهوری اسلامی خواهد شد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله مهدی مروارید، در آستانه دومین دوره انتخابات ریاست جمهوری، به تبیین ضرورت شرکت در انتخابات پرداخت …

مراجع عظام تقلید حضرات آیات ناصر مکارم شیرازی، حسین نوری همدانی، عبدالله جوادی آملی و جعفر سبحانی در پیام‌هایی جداگانه، از مردم ایران اسلامی خواستند در مرحله دوم چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری، پر شورتر پای صندوق‌های رای حاضر شوند و کار نیمه تمام را تمام، و وظیفۀ شرعی و اجتماعی خود را در تعیین سرنوشت و آیندۀ جامعه ادا …

شبکه اجتهاد: دین با شگفتی‌هایی مواجه است، همان‌طور که در قرآن کریم آمده است: «فَبُهِتَ الَّذِی کَفَرَ». اگر اصحاب دین از فناوری به شکل علمی، عمیق و معاصر بهره‌برداری کنند، فرآیند شگفت‌زدگی کفر در این عصر به‌طور عمیق‌تر و گسترده‌تری انجام خواهد شد. فناوری که گاهی به عنوان تهدیدی برای دین در نظر گرفته می‌شود، در واقع ابزاری قدرتمند و …

کتاب «زندگی پسندیده همسران، قاعده وجوب معاشرت به معروف» تالیف دکتر بی‌بی رحیمه ابراهیمی استادیار گروه فقه دانشگاه شهید مطهری از سوی انتشارات بنیاد پژوهشهای اسلامی به زیور طبع آراسته شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در این نوشته تلاش شده است با اهتمام بر شیوه‌ی اهل بیت (علیهم‌السلام) مبنی بر قاعده‌نگرى و کل‌نگرى، در جهت تکامل مباحث فقهی خانواده گامی …

شبکه اجتهاد: سفیر عربستان سعودی شنبه نهم تیرماه ۱۴۰۳ از کتابخانه تخصصی علوم حدیث قم بازدید نمود؛ در روند این بازدید سفیر عربستان از پیشینه، ساختار، رویکرد و ظرفیت‌های این کتابخانه در موضوع کتاب حدیث (به ویژه اهتمام این کتابخانه به پژوهش‌های حدیثی اهل سنّت) آشنا گردید که در نوع خود کم نظیر است. ضمن سپاس از حجت‌الاسلام والمسلمین معراجی، …

حجت‌الاسلام سید جواد ورعی، عضو هیات علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه معتقد است به طور کلی تحمیل اراده هر انسانی بر انسان‌های دیگر، با کرامت انسان سازگاری ندارد و نمونه‌های فراوانی در آیات و روایات می‌توانیم به عنوان مستند این مسئله مطرح کنیم. اینکه فقها اصلی را تاسیس کرده‌اند به نام «اصل عدم ولایت»، گویای همین واقعیت باشد. گفته‌اند: اصل …

اختصاصی شبکه اجتهاد: مشارکت سیاسی یکی از بنیادهای مهم سلامت اجتماعی و سیاسی جامعه قلمداد می‌شود و سرمایه اجتماعی عظیمی تلقی می‌گردد. از سوی دیگر افزایش مشارکت سیاسی از جمله الزامات سیاست در جهان جدید است. توسعه کمی و کیفی ابزارهای ارتباط جمعی بر آگاهی‌های شهروندی افزوده است و افزایش دانش و آگاهی بر مطالبات مشارکت سیاسی تأثیر جدی گذاشته …

تحلیل ماهیت دولت پیامبر (ص) اهمیت زیادی برای نواندیشی دینی، تجدد سیاسی و اصلاح نهاد دولت در ایران و دیگر جوامع اسلامی دارد، اما اکثر دولت‌پژوهی‌ها در جهان اسلام، بی‌آن‌که به سیرهٔ حکمرانی پیامبر اکرم (ص) توجه نمایند، به سنّت خلفای راشدین و یا اندیشه‌های کلامی شیعه ارجاع می‌دهند و ماجرای سقیفه و سنّت سیاسی مبتنی بر این واقعه را …

شبکه اجتهاد: از تمایزات بسیار مهم دیدگاه‌های شهید بهشتی با غالب اسلام‌گرایان این است که وی ضمن تأکید بر اجرایی شدن قوانین اسلام در جامعه، همزمان دغدغه حفظ «آزادی» و «اختیار» انسان را نیز دارد. او همانگونه که همچون امام خمینی(ره) و استاد مطهری و دیگر رهبران فکری زمانه، اسلام را دینی جامع و «دین» و «سیاست» را همگام هم …

پدر معنوی فقید اخوان المسلمین «یوسف القرضاوی» در یکی از آثار خویش به جایگاه برگه رأی در اسلام سیاسی پرداخته است و نظرات جالبی ارائه کرده است. به گزارش شبکه اجتهاد، یوسف القرضاوی در کتاب «من فقه الدوله فی الاسلام» به مسئله جایگاه برگه رأی در اسلام سیاسی پرداخته و آورده است: وقتی که در سیستم برگزاری انتخابات و مشارکت …

کتاب «حقوق مخالفان در فقه سیاسی با تأکید بر سیره حکومتی امیرالمؤمنین علی(ع)» به قلم حجت‌الاسلام میلاد مرادی، پژوهشگر حوزه و دانشگاه به همت انتشارات دانشوران معاصر منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، نویسنده این کتاب را در چهار فصل به رشته تحریر درآورده است. فصل اول با عنوان کلیات و مفاهیم، فصل دوم گونه‌شناسی مخالفان حکومتی، فصل سوم حقوق …

شبکه اجتهاد: جناب آقای مرتضی جوادی آملی، در بیانیه حمایت از یکی از کاندیداهای ریاست جمهوری، نکاتی را نیز در نسبت با «حکومت اسلامی» بیان داشته که، نه تنها خالی از اشکال نبوده، بلکه کاملاً مخالف تفکرات والد ایشان، حضرت آیت‌الله جوادی آملی می‌باشد. در دو بخش به بیانیه ایشان پاسخ داده می‌شود. بخش اول: ولایت عامه فقیه، رأی غالب …

عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با بیان اینکه وجه تمایز نظام اسلامی نسبت به نظام‌های دیگر در بحث تکلیف‌محوری است، گفت: در نظام مردم‌سالار، مردم تنها صاحب حق هستند، اما در نظام مردم‌سالاری دینی، مردم هم صاحب حق و هم صاحب تکلیف هستند، یعنی نمی‌توانند نسبت به سرنوشت خود بی‌تفاوت باشند و به‌گونه‌ای رفتار کنند که یک …

استاد حوزه علمیه نجف در نشستی بیان کرد: مکاسب محرمه به زبان سنتی بیان شده و در حقیقت یک فقه الدوله جدید است. در بحث مکاسب بیان کردیم شارع یک قواعدی را برای عقلا تعیین کرده مانند اوفوا بالعقود، تجاره عن تراض و … اینها خط قرمزهای شارع است، مثلا برای بعضی اجناس مانند نفت در معامله باید قیمت به …

اختصاصی شبکه اجتهاد: سال‌هاست که طیف سنتی حوزوی در پی بیرون کشیدن پای حوزه و روحانیت از امر سیاسی و حکومت است. این طیف در لایه معتقدین به نظام و امام و آقا نیز مبتنی بر چند گزاره از امام راحل در پی اثبات نظریه خویش است و آرزو می‌کند که هیچ چیزی از سیاست و حکومت به پای حوزه …

رویکردهای حدیثی و نحوه تعامل علما و بزرگان با حدیث سبب شده است که آثار گوناگونی نگاشته شود و موضوعات مختلفی در این زمینه بحث شود. در سده اخیر یعنی از ابتدای باز تاسیس حوزه علمیه قم توسط مرحوم آیت‌الله حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی جریان‌های حدیثی مختلفی صورت گرفته و تاکنون نیز این رویکردها و جریان‌ها ادامه داشته است. …

برای اولین‌بار در نظام آموزشی کشور، رشته فقه سیاسی در مقطع ارشد و دکتری در حوزه علمیه و مراکز آموزشی پژوهشی حوزوی و حوزوی- دانشگاهی تدریس می‌شود. حوزه علمیه از نظر فقه سیاسی، از جایگاه بی‌بدیل و ممتازی در سطح جهان برخوردار است؛ یعنی دانشی که در عرصه فقه سیاسی تولید می‌شود، در مراکز آموزشی و پژوهشی غیرحوزوی، چه در …

اختصاصی شبکه اجتهاد: در نسبت دین و حکومت متناظر با نسبت دین و دنیا، دین و جامعه، دین و علم و امثالهم نگاه‌های گوناگونی وجود دارد که بر اساس تعریف دین و تعریف حکومت، در یک تقسیم بندی می‌توان در سه مقیاس نسبت حداقلی، نسبت میانه و نسبت حداکثری دسته‌بندی نمود. یکی از نگاه‌های متعالی و حداکثری در نسبت اسلام …

یکصد سالگی حوزه علمیه، فرصت مغتنمی برای شناخت جایگاه و منزلت و نقش حوزه در تحولات اجتماعی و بهانه‌ای برای بازخوانی یک قرن تجربه حوزه علمیه قم است. یکی از موضوعاتی که در دوره صد ساله حوزه مطرح می‌شود، موضوع «رابطه حوزه علمیه قم با جریان‌های روشنفکری» است. شبکه اجتهاد: می‌دانیم قرن گذشته با افول روشنفکرانی مثل عبدالرحیم طالبوف، میرزا …

شبکه اجتهاد: یکی از مصادیق تنزیل شریعت تنزیل آن در حوزه راهبردها است. پیاده‌سازی شریعت در حوزه استراتژی‌ها یک امر اساسی می‌باشد، زیرا استراتژی‌ها نقش حیاتی در شکل‌دهی به فعالیت‌ها و انجام مسئولیت‌ها دارند. با این حال، ما اغلب، بلکه در بیشتر موارد، در تعیین رابطه فقه با استراتژی‌ها غیر فعال بوده و هستیم. در اینجا و قبل از ورود …

کتاب «فقه و حکمرانی قاعده لا ضرر ولا ضرار» اثر حجت‌الاسلام عبدالحسین خسروپناه دزفولی در ۷۸۴ صفحه منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، حکمرانی حِکمی در عرصه مباحث فقهی، افزون بر به کارگیری استراتژی اجتهاد قسم اول و دوم و سوم، شدیداً به قواعد فقهیه نیازمند است و مهم‌ترین قاعده از قواعد فقهیه قاعده لا ضرر است که سراسر فقه …

فتوای هسته‌‌ای عنوان کتابی است که به بررسی فقهی و حقوقی فتوای حضرت ‌‌آیت‌الله خامنه‌‌ای پیرامون حرمت تولید و استفاده از سلاح‌های هسته‌‌ای‌ می‌پردازد. به گزارش شبکه اجتهاد،‌‌ کتاب فتوای هسته‌‌ای که به بررسی فقهی و حقوقی فتوای حضرت ‌‌آیت‌الله خامنه‌ای پیرامون حرمت تولید و استفاده از سلاح‌های هسته‌‌ای‌ می‌پردازد از سوی انتشارات دانشگاه علوم اسلامی رضوی به زیور طبع …

مهم این است ما فرآیند مردمسالاری دینی و اعتماد به رای مردم و آگاهی‌بخشی به آنها را باور داشته باشیم. نخبگان همواره باید ایجاد مساله کنند، آن هم ایجاد مساله‌ای که در نهایت به منتخب مطلوب منجر شود. اگر نخبگان با توده‌ها صحبت و آنها را آگاه کردند و مسائل جامعه را تحلیل کردند و اگر در نهایت انتخاب‌های خوب …