همه مطالب

کتاب رویکردی انتقادی به آیین دادرسی خانواده «با تأکید بر قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۹۱» تألیف امین امیرحسنی از سوی انتشارات دانشگاه امام صادق(ع) منتشر شد.

شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام دکتر محمدرضا زائری روحانی نام آشنایی است که اتفاقات جامعه حتی ساده‌ترین آنها از نگاهش پنهان نمی‌ماند و سعی دارد برای هر یک انتقادی سازنده ارایه دهد، از انتقاد به برنامه‌های تلویزیونی گرفته تا اظهار نظرهای صریح در مورد حجاب و دینداری.

در ایام رحلت جانسوز پیامبر خاتم صلى ‏الله‏ علیه ‏و ‏آله و سلم، کتاب «گزیده سیره پیامبر خاتم صلى ‏الله‏ علیه ‏و ‏آله و سلم»، با ۸۶۸ صفحه، در بردارنده ۱۸۸۵ حدیث و متن تاریخى و ۵۱ بیان و تحلیل منتشر شد.

شبکه اجتهاد: مقالات پیش‌روی برش‌های است از دیدگاه‌ها و نظرهای ‌اندیشه‌وران و اهل قلم کشور که ساحت سیاسی- اجتماعی و بین‌الادیانی حضرت امام رضا علیه‌السلام را تبیین کرده‌اند؛ سویه‌هایی که بخشی از دیدگاه‌هایی را نمایندگی می‌کنند که برای دین‌پژوهان و فقه پژوهان موثر می‌نماید.

اختصاصی شبکه اجتهاد: محمد بن علی بن حسین بن موسی بن بابویه قمی مشهور به شیخ صدوق (پس از ۳۰۵ق ـ ۳۸۱ق) که مدفون در ری است،‌ بزرگ‌ترین محدّث و فقیه مکتب حدیثی قم به شمار می‌رود و حدود ۳۰۰ اثر علمی منسوب بدوست که بسیاری از آنها مفقود شده است. کتاب من لایحضره الفقیه از کتب اربعه شیعه نیز اثر هموست.

اختصاصی شبکه اجتهاد: گذر زندگی در طول زمان دستخوش تغییرات شگرفی شده است گاه با انواع سنت‌ها در هم آمیخته و گاه در فضای مدرنیته سنت‌ها رنگ باخته و معنای خود را از دست داده است اما آنچه با گذر صدها سال هنوز رنگ و بوی تازه‌ای دارد توصیه‌های دینی است که سینه به سینه از پیامبر خدا (ص) و ائمه اطهار (ع) نقل شده و گردباد زمان نیز نتوانسته بر آن تاثیر بگذارد.

اختصاصی شبکه اجتهاد: می‌خواهم با وام گرفتن اصطلاح «زمین بازی» و «قاعده بازی» از یک واقعیت تاریخی سخن بگویم که هم تعریف فقهی و حقوقی دارد و هم تعریف اخلاقی و هم تعریف معرفتی و کلامی.

شبکه اجتهاد: زندگی امام‌رضا(ع) را باید در چند دوره، مورد ارزیابی قرار داد. دوران زندگی امام‌رضا(ع) در دوران امامت امام‌کاظم(ع) تا قبل از زندان. دوم، دوران زندگی امام‌رضا(ع) در زمان زندانی شدن کاظم(ع). سوم، دوران امامت ایشان پس از شهادت امام‌کاظم(ع) تا قبل از احضار اجباری به مرو و دوره چهارم، دوران ولایت‌عهدی حضرت(ع)؛ یعنی از لحظه خروج امام‌رضا(ع) از مدینه تا رسیدن ایشان به مرو و پذیرش ولایت‌عهدی تا شهادت.

اختصاصی شبکه اجتهاد: گرایش به الگو و تأثیرپذیری از آن در امور مختلف زندگی فردی و اجتماعی، از جمله گرایش‌های فطری انسان است و فطرت کمال جوی انسان او را وا می‌دارد تا برای رسیدن به هدف و کمال از بهترین الگوها استفاده کند.

اختصاصی شبکه اجتهاد: در اسلام و رهنمودهای قرآنی منطق گفتگو جایگاهی خاص دارد. نبی اکرم و ائمه پیشگام گفتگو در اسلام بوده‌اند. آنان با توجه به تعالیم والای اسلام و تاکید بر عقل و منطق به جای تعصب و افراط سرتاسر زندگی شان پر از گفتگو و مناظره است.

شبکه اجتهاد: خانواده، سازنده‌‏ترین واحد اجتماع محسوب می‏شود و ثبات و سلامت جامعه در گرو سلامت خانواده است؛ به‏‌طوری که می‏‌توان گفت اولین شرط داشتن جامعه‌‏ای سالم و پویا، سلامت و پایداری خانواده است. دین مبین اسلام همواره بر اهمیّت تشکیل خانواده تاکید داشته است.

اختصاصی شبکه اجتهاد: ‌از جمله رویدادهای مهمی که در تاریخ ایران از جایگاه والایی برخوردار است، سفر امام‌رضا(ع) به ایران و استقرار ایشان در مرکز خلافت، یعنی مرو(خراسان) در جایگاه ولایتعهدی است. هر چند این سفر با اصرارهای مأمون، خلیفه وقت عباسی‌ صورت پذیرفت، اما در عمل دارای آثار و پیامدهای درخشانی است.

اختصاصی شبکه اجتهاد: یکی از موضوعاتی که کمتر به آن توجه شده است، اقدامات فرهنگی. اجتماعی امام‌رضا(ع) و به تبع آن تأثیرات ماندگار اقدامات حضرت در این دو حوزه است. رهبر انقلاب در این‌باره می‌فرمایند: «تمام زندگی این بزرگوار با همۀ این عظمت‌ها و عمق‌ها و ابعاد گوناگونی که می‌شود برای آن ذکر کرد و تصویر کرد، در همین مدّت عمر نسبتاً کوتاه انجام گرفته است.

رویه امام‌رضا(ع) در مناظراتش این نیست که اعتقادات اسلام را برای طرف مقابل حق بالقوه فرض کند، بلکه از طریق استدلال عقلی و براساس مشترکات اعتقادی و دینی به رفع اشکالات می‌پرداختند و به اثبات حقانیت اسلام می‌پرداختند، زیرا بدون تعقل نمی‌توان تناقضات بین ادیان را رفع نمود. این شیوه، یک روش ضابطه مند در مناظرات است و غیر از این، مناظرات راه به جایی نخواهد برد.

شبکه اجتهاد: دکتر محمد‌هادی همایون عضو هیئت علمی و مدیر گروه ارتباطات و دین مرکز تحقیقات دانشگاه امام صادق(ع) از زوایای هجرت تمدن ساز امام هشتم (ع) با ما به گفت و گو نشست.

اختصاصی شبکه اجتهاد: امام رضا(ع) اکثر عمر شریف خودش را در مدینه سپری کرد. امامتش در زمان خلافت‌هارون الرشید خلیفه مقتدر و ظالم عباسی و دو فرزند وی امین و مأمون قرار داشت. پس از مرگ‌هارون؛ مأمون و امین پنج سال در حال جنگ بر سرقدرت بودند و کمتر فرصت تعرض به خاندان عصمت و طهارت علیهم‌السلام را داشتند. در این فرصت پیش آمده امام رضا(ع) به ترویج و توسعه معارف دینی و مکتب فکری خود در مدینه مشغول بود.

اختصاصی شبکه اجتهاد: عقل از منظر پیامبر اسلام (ص) این گونه تعریف می‌شود این حضرت می‌فرمایند: یا علی، عقل چیزی است که با آن به خشنودی خداوند رحمان دست پیدا می‌کنید و به رضایت خداوند رهنمون می‌شوید.

اختصاصی شبکه اجتهاد: حیثیت علمی امام، مهمترین عامل در توسعه مذهب شیعه به حساب می‌آمد. به ویژه که مبانی فکری شیعه نیز در آن شرایط، مشخص شده بود و طبعا مرجعیت علمی امام، توسعه فکر شیعی را دربرداشت. نوشتار پیش روی نگاهی به پیامدهای فرهنگی حضور امام‌رضا(ع) در ایران می‌پردازد.

اختصاصی شبکه اجتهاد: ایام شهادت حضرت رضا(ع) بهانه‌ای است برای پل زدن به زندگی امام مهربانی‌ها، امامی که کافی است صفحه‌های کتاب زندگی‌اش را ورق بزنیم تا در خط به خط آن رد پای خوبی‌ها را رصد کنیم. امامی که برای جزئی ترین مسائل زندگی، کامل ترین راهکار را در پیش می‌گرفت و زیباترین آموزه‌ها را به یادگار گذاشته است تا حالا گره‌های زندگی امروز را با مرور لحظه به لحظه زندگی‌اش بگشاییم

اختصاصی شبکه اجتهاد: پس از آنکه مأمون بر برادرش امین، پیروز شد، در حقیقت، حکومت عباسیان را که در اصل تکیه بر خراسانیان داشت، بیشتر از پیش، خراسانی کرد. حکومت امین، تکیه بر عناصر عربی و خاندان عباسیان داشت، اما حکومت مأمون از این دو جهت، ضعیف بود. لذا وی سعی کرد تا پایگاه دیگری بدست آورد

اختصاصی شبکه اجتهاد: دوران حیات امام هشتم شیعیان، ‌حضرت رضا(ع) دورانی است که افکار و اندیشه‌های مختلف فلسفی و کلامی بسیاری در معرض برخورد و تعاطی با یکدیگر قرار داشتند و خلیفه وقت مامون نیز به ظاهر به ترجمه و بحث و گفت وگو میان این اندیشه رغبت نشان می‌داد.

اختصاصی شبکه اجتهاد: در باب علمی، علی بن موسی الرضا (ع) آداب معاشرتی را متذکر شده‌اند که اگر این روش‌ها را به صورت عملی در زندگی افراد به کار بگیرند در طول زندگی کمتر با چالش روبه رو می‌شوند. یکی از مواردی که مورد تاکید ایشان بوده حق همسایگی است در سیره این امام بزرگوار (ع) آمده است کسی که همسایه‌اش از شر او در امان نباشد و مراعات حال یکدیگر را نکنند علاوه بر به وجود آوردن مسائل و مشکلات اجتماعی روابط انسانی کاهش می‌یابد زیرا مردم باید با یکدیگر متعهد و هم پیمان باشند.

اختصاصی شبکه اجتهاد: یکی از زیباترین و مهمترین مباحثی که در سالهای اخیر مورد توجه و بررسی اندیشمندان اسلامی قرار داشته، موضوع سبک زندگی اسلامی و شاخص‌های ارزشمند آن است. تهاجم همه جانبۀ فرهنگ‌های غربی و سکولار به سرزمین‌های اسلامی، لزوم توجه به چیستی و شاخص‌های سبک زندگی اسلامی را دو چندان نموده است.

حضور امام‌ رضا(ع) در ایران موجب رشد و گسترش تشیع گردید. مناظرات علمی ایشان از یکسو و تشکیل کلاسهای درس در منزل خود و همچنین مسجد مرو از سوی دوم، و احادیث و سخنان ارزنده ایشان در زمینه‌های مختلف علوم و معارف اسلامی، از سوی دیگر موجب رشد و گسترش تشیع گردید.

اختصاصی شبکه اجتهاد: برای طرح یک ایدۀ نو می‌توان، ابزارها و راه‌های مختلفی ارائه نمود. دربارۀ شخصیت امام‌رضا(ع) این سؤال مطرح است که برای معرفی آن حضرت به جهانیان از چه شیوه‌ها و ابزارهای جدیدی می‌توان بهره گرفت؟

اختصاصی شبکه اجتهاد: بینش، منش، رفتار، گفتار و سلوک پیامبر(ص) و نوع نگاهشان، در ساحت‌های مختلف اعم از: جامعه سازی، اخلاق مداری، کرامت مندی و... باید مورد بررسی و کندوکاو عالمان، اندیشه‌وران و فقه پژوهان قرار گرفته و آن را معیار و مدل ایده پردازی، نظریه پردازی در ساحت فقه قرار دهند.

بدون تردید باید گفت این کتاب همچنان اثری ارجمند و محققانه درباره این مقطع از تاریخ شیعه بوده و پاسخگوی بیشتر پرسش‌هایی است که بسا در این زمینه در اذهان جوانان و دوستداران تاریخ اهل بیت(ع) پدید آید؛ اما به نظر می‌رسد این کتاب تاکنون آنچنان که باید و شاید به صورت مردمی توزیع نشده و در انحصار نویسندگان خاص باقی مانده است! این مظلومیتی مضاعف برای امام مجتبی(ع) است!

روحانی ما باید با مهربانیش، محبتش، پدری‌اش، رأفتش، اخلاق، رفتار، کردارش جلوه‌هایی از آن رحمت و مهربانی و رأفت و کرامت پیامبر (ص) را مردم در رفتارش ببینند. حالا می‌تواند یک تابلو و فلشی باشد که مردم را به سمت آن حقیقت ببرد. بگوید من نمونه هستم، اصلش جای دیگر است، اگر این نمونه را تست کردی و خوب بود، حالا برو دنبال اصلش. آن وقت مردم شیفته پیامبر (ص) و اهل بیت (ع) می‌شوند.

اختصاصی شبکه اجتهاد: نقش پیامبر خاتم در گذار دادن مردم حجاز جاهلی به حجاز اسلامی مساله‌ای است که از زوایای مختلف قابل برسی و مطالعه است. یکی از ورودی‌هایی که می‌توانیم از آن به این موضوع نگاه کنیم موضوع رسالت نبی است. نبی وقتی وارد یک قوم می‌شود اولین نیازی که دارد بحث دیالوگ و سخن گفتن با مردم است. پس از این روست که نبی ناگزیر است که زبان مردم خود را استخدام کند تا بتواند در مقام دیالوگ قرار بگیرد.

اختصاصی شبکه اجتهاد: کتاب دو جلدی «محمد (ص)؛ پیام آور صلح و آزادی» اثر دکتر سید یحیی یثربی، محقق و استاد نامدار فلسفه و کلام توسط انتشارات ‌امیرکبیر در سال ۸۵ منتشر شده است. نگارنده اذعان دارد که در این کتاب به جای پرداختن به جزئیات، به مسائل سیاسی و اجتماعی و اصول انسان شناسی اسلام پرداخته است. یثربی در این اثر سعی کرده با بیان سیره آن حضرت، ایشان را به عنوان الگو برای بشریت بیشتر از پیش تبیین و معرفی کند.