همه مطالب

علمای سعودی و مصری در پاسخ به فتواهای پیرامون تبریک میلاد مسیح(ع) و شرکت در جشن کریسمس دچار اختلاف شدید شده‎اند. به گزارش شبکه اجتهاد، هر ساله با آغاز میلاد حضرت عیسی (ع) موضوع حرمت برگزاری جشن میلاد برای این پیامبر اولوالعزم در میان علمای اهل تسنن و سلفی رواج پیدا می‎کند. محمد لطفی عامر از علمای سلفی تبریک میلاد حضرت مسیح (ع) حرام دانست و خاطرنشان کرد: هر کس که به غیر از این حکم فتوا دهد به خدا، رسول اکرم (ص) و مسلمانان خیانت کرده و جایگاهش در عمق جهنم است. شیخ سامح عبدالحمید از دیگر علمای سلفی …

 این نوشتار، تبیین و بررسی نظریه تزاحم حفظی و ثمرات مترتب بر آن از نگاه شهید صدر می‌باشد که از زوایای مختلفی مورد بحث قرار می‌گیرد. به گزارش شبکه اجتهاد، «نظریه تزاحم حفظی در نگاه شهید صدر» در قالب پایان نامه سطح ۴ حوزه، اثر محمد خادمی در جشنواره علامه حلی به عنوان اثر برتر انتخاب شده است. در چکیده مقاله «بررسی نظریه تزاحم حفظی در نگاه شهید صدر» آمده است: یکی از مباحثی که در علم اصول فقه، توسط دانشیان اصولی به‌مناسبت‌های مختلف از آن سخن رانده شده، بحث از حقیقت و روح حکم ظاهری و مؤلفه‌های آن می‌باشد. …

شبکه اجتهاد: تمام عمرش را بی‌وقفه برای سرافرازی اسلام و فقاهت شیعی گذراند، بی‌آنکه اخمی بر روی صورت بنشیند سال‌های سال به جهاد، تدریس و شاگرد پروری پرداخت. هر زمانی از جهادگری مرجعیت شیعه به زبان می‌آید، نام آیت‌الله سید محسن حکیم بر اذهان متبادر می‌گردد. تصاویری از نماد علم و عمل در تاریخ معاصر حوزه نجف در ادوار گوناگون تقدیم می‌شود.

اگر امام حسن (ع) هم به اندازه شما مرید داشت قیام می‌کرد. در اول امر قیام کرد دید مرید‌ها فروخته شده‌اند، لذا فتح نکرد، اما شما در تمام ممالک اسلامی مقلد و مرید دارید. شما اقدام کنید و قیام نمایید، من اولین کسی خواهم بود که از شما تبعیت خواهم کرد. شبکه اجتهاد: حضرت امام خمینی(ره) پس از تبعید از ایران، چند ماهی را در ترکیه به سر بردند و سپس به نجف تبعید شدند. ایشان در ایام اقامت در نجف، با بی‌خبری حوزه علمیه نجف از مسائل روز کشور‌های اسلامی و توطئه‌های استکبار در میان مسلمانان مقابله می‌کردند. به …

این خاندان، فقها و مجتهدان فراوانی را به جهان شیعه هدیه کرده است که زعامت و هدایت شیعیان را در عصرهای مختلف به دوش کشیده و در عرصه‌های گوناگون به مبارزه با دشمنان اسلام پرداخته‌اند. به گزارش شبکه اجتهاد، خاندان حکیم، از خاندان‌های علمی و سیاسی شیعی معروف در عراق معاصر هستند که نسبشان به حسن مثنی، پسر امام حسن علیه‌السلام، می‌رسد. این خاندان، فقها و مجتهدان فراوانی را به جهان شیعه هدیه کرده است که زعامت و هدایت شیعیان را در عصرهای مختلف به دوش کشیده و در عرصه‌های گوناگون به مبارزه با دشمنان اسلام پرداخته‌اند به طوری که …

استاد رشاد در واکنش به بیانیه‌های مجتهد شبستری گفت: اقدام جناب مجتهد شبستری مبارک و مطلوب است اما؛ پاسخ همین فضلا و اساتید را که عموما شاگردان حضرات مراجعند برای پذیرش مناظره بدهید، مناظره با مراجع تقلید پیشکش! به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین علی‌اکبر رشاد رئیس شورای حوزه‌های علمیه استان تهران، صبح امروز دوشنبه ششم دی ماه در آغاز درس خارج فقه خود، با اشاره به بیانیه‌ای که چندی پیش آقای محمد مجتهد شبستری منتشر و در آن مراجع تقلید را به مناظره درباره مسائل دینی دعوت کرد، گفت: گفتگوی علمی، بهترین طریق انکشاف حقیقت و شفافیت نظرات و …

کتاب وقف اموال غیرمادی در حقوق ایران و فقه امامیه با مطالعه تطبیقی بر فقه اهل سنت و حقوق انگلیس تألیف محسن آقاسی منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد به نقل از روابط عمومی دانشگاه امام صادق(ع)، کتاب وقف اموال غیرمادی در حقوق ایران و فقه امامیه با مطالعه تطبیقی بر فقه اهل سنت و حقوق انگلیس تألیف  چاپ و منتشر گردید. این اثر که در پنج فصل به رشته تحریر درآمده است به بررسی مباحثی چون وقف اموال غیرمادی در حقوق ایران و فقه امامیه استفاده از وحدت ملاک در عقود مشابه و بررسی وقف اموال در فقه عامه …

نگرش سیاسی علمای نجف، عاملی تأثیرگذار در میان بسیاری از شیعیان می‌باشد و با توجه به تحولات اخیری که بعد از سقوط دیکتاتوری بعثی در عراق رخ داده است، می‌تواند نقشی تعیین‌کننده در سرنوشت سیاسی شیعیان عراق و همچنین شیعیان منطقه خلیج فارس ایفا نماید. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب «اصول و مبانی مکتب سیاسی نجف» در ۳۱۶ صفحه به قلم مهدی بشارت و با مقدمه دکتر جلال درخشه از سوی انتشارات دانشگاه امام صادق(ع) در سال ۹۱ به چاپ رسیده است. نویسنده این کتاب می‌کوشد اصول و مبانی مکتب سیاسی نجف را به عنوان یکی از سه مکتب سیاسی …

از ابتدای تأسیس مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی که به امر مبارک حضرت آیت‌الله خامنه‌ای انجام شد، افتخار داشتم به مدت ده سال به عنوان دستیار ارشد و مشاور نخستین دبیرکل این مجموعه در خدمت حضرت آ‌یت‌الله واعظ زاده خراسانی (رضوان‌الله‌تعالی‌علیه) باشم. ایشان شخصیتی نام آشنا و معروف در جهان اسلام بود و همه برای دانش ایشان در عرصه‌های مختلف معارف اسلامی احترام خاصی قائل بودند. آثار علمی ایشان به‌ویژه «المعجم فی فقه لغه القرآن و سر بلاغته»، «نصوص الإقتصاد الإسلامی» و «نصوص فی علوم القرآن» باقیات و صالحات این اندیشمند فرزانه است که مورد استفاده تمام بزرگان جهان اسلام …

مبلغی با بیان این که ویروس افراطی گری در خلاء و فضاهای خالی و شکاف‌ها رشد می‌کند و فاجعه می‌آفریند، اظهار کرد: امروز خلاء‌های علوم فقهی مهمترین عامل سوء استفاده افراط گرایان است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام و المسلمین احمد مبلغی، در نشست خبری «کنفرانس بین المللی علوم دینی و انسانی؛ مبارزه با افراط گرایی»، در دانشگاه مذاهب اسلامی تهران، با بیان این که مفاهیم تبیین نشده در فقه زیاد هستند، گفت: اولویت حوزه‌های علمیه شیعه و اهل سنت و دانشگاه‌های کشورهای اسلامی این است که مفاهیم تدوین نشده را از فضای ابهام آلود فعلی خارج کرده و تعاریف …

آنچه در دهه‌های اخیر ذهن اندیشمندان تیز بین را به خود مشغول کرده است، امکان اجتهاد گروهی و فتوای شورایی، چگونگی حجیت و نیز راهکارهای اجرایی آن است. اگر چه این نظریه در پایان دهه سی و اوائل دهه چهل از سوی صاحب نظران طرح و تاکید شد اما پس از آن مورد اقبال حوزویان قرار نگرفته و مغفول واقع شده است. شبکه اجتهاد: یکی از مهمترین امتیازات فقه شیعه پذیرش ضرورت اجتهاد برای پویایی شریعت و راهبری زندگی عصری متدینان می‌باشد و در طول تاریخ نیز این عنصر دست مایه عالمان دینی در دین شناسی بوده است و اگر …

شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی شریعتی تبار، مدیر عامل بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی، ضمن تسلیت ضایعه ارتحال آیت‌الله واعظ زاده خراسانی منادی وحدت و پژوهشگر برجسته علوم و معارف اسلامی، «نشاط علمی»، «سخت‌کوشی»، «روشن بینی» و «تواضع و فروتنی» را از جمله صفات بارز این عالم ربانی دانست و تأکید کرد راه این بزرگان ادامه داشته باشد. وی اولین شاخصه بارز این عالم فرهیخته را «جامعیت علمی» عنوان کرد و افزود: آیت‌الله واعظ زاده خراسانی در بین علمای معاصر به ابعاد مختلف معارف اسلامی و دین احاطه کامل داشته و از چهره‌هایی بود که به فقه، اصول، تفسیر، …

آیت‌الله اراکی برگزاری نشست‌های زوائد علم اصول را جنایتی علمی خواند و با تأکید براینکه نباید افراد غیر متخصص در این مباحث اظهار کنند تأکید کرد: ما با دلیل اثبات کرده‌ایم که تمام مباحث اصولی ثمره فقهی دارد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله محسن اراکی استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم، با اشاره به پخش فایل صوتی از وی در جلسه درس خارج مبنی بر اینکه نباید نشست‌هایی با عنوان زوائد علم اصول برگزار شود، به رسا گفت: هرکس می‌خواهد در این عرصه‌ها وارد شود باید متخصص باشد و در این عرصه کار کرده باشد، مثل اینکه فردی …

مجلد اول و مجلد دوم کتاب فقه نظام اقتصادی اسلام از سوی انتشارات مجمع الفکر الاسلامی راهی بازار نشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی آیت‌الله اراکی، مجلد اول و مجلد دوم کتاب فقه نظام اقتصادی اسلام از سوی انتشارات مجمع الفکر الاسلامی انجام و در اختیار محققین و علاقه‌مندان قرار گرفت. در جلد اول این کتاب به «مفهوم نظام اقتصادی و رابطۀ با مکتب و علم اقتصاد» و همچنین «ضوابط و ملاک‌های کار اقتصادی منشاء مالکیت» پرداخته شده و به تفصیل به ذکر مطالب مربوط به این دو بخش اهتمام شده است. آیت‌الله اراکی در …

آنچه مهم است فقاهت و اجتهاد است؛ زن می‌تواند در حد صاحب جواهر یا بالاتر باشد و چندین شاگرد تربیت کند و آنان مرجع شوند؛ مرجع نشدن زن هنر نیست مگر مرجع شدن مرد کمال است؟ به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله جوادی آملی در همایش صدف کوثر که در راستای تکریم ام‌المؤمنین حضرت خدیجه(س) در مجتمع آموزش عالی امام خمینی(ره) برگزار شد، با قدردانی از دست‌اندرکاران برگزاری این همایش، اظهار داشتند: از ذات اقدس الهی مسئلت می‌کنیم به برکت دعای ولی خود، خیر دنیا و آخرت را عنایت کند. این استاد مطرح حوزه علمیه قم در بخشی از سخنان خود …

آیا کاربرد قواعد فلسفی در علم اصول ناشی از خلط میان ادراکات حقیقی و ادراکات اعتباری است یا می‏توان با پذیرش خلط‏ ناپذیری ادراکات حقیقی و ادراکات اعتباری، قواعد فلسفی را در علم اصول به کار برد؟ به گزارش شبکه اجتهاد، کاربرد قواعد فلسفی در مباحث الفاظ علم اصول با تکیه بر اندیشه شهید صدر در قالب پایان نامه سطح ۳ حوزه، اثر محمدعلی اسماعیلی در جشنواره علامه حلی به عنوان اثر برتر انتخاب شده است. علم اصول به عنوان منطق علم فقه، داخل در یک نظام به هم پیوسته علمی، تعامل متقابل با برخی علوم از جمله فلسفه دارد. …

محور بحث، نسبت سنجی میان سه قاعده‌ی «حجیت اشتراک در اثبات صدور حدیث»، «حمل بر تقیه» و «أخذ به مخالف عامه به عنوان مرجحی در مقام تعارض» می‌باشد؛ و نیز پیش فرض بحث اعتبار اولیه‌ی هر یک از این قواعد به عنوان قاعده‌ای اصولی است. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «احادیث فقهی مشترک میان مذاهب اسلامی، حجّیّت و قواعد هم عرض آن» چندی پیش با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین سید محمدحسن حکیم در پژوهشکده حدیث حوزه، تالار ثقه الاسلام کلینی (ره) برگزار شد. در این نشست سخنران تاکید کرد: با توجه به پیراستگی مذهبی در اخذ، قبول، نقل و نگارش …

اگر ما ایرانی‌ها یا شیعه بتوانیم حساسیتهای یک ارتباط و گفت‌وگو را رعایت کنیم و گام‌های اساسی‌تر و مهمتری هم برداریم، قطعاً وحدت اسلامی وضع بهتری خواهد داشت. الازهر موانع و مشکلاتی دارد، دغدغه‌هایی دارد و گاهی القائاتی به آنجا شده است باید مراجع هم پای کار بیایند چون نگاه آنها به قم و نجف است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین احمد مبلغی رئیس دانشگاه مذاهب اسلامی و عضو مجلس خبرگان رهبری، ناگفته‌هایی از سفر خود به دانشگاه الازهر مصر و دیدارهای خود با بزرگان بزرگترین نهاد دینی اهل‌سنت جهان را تشریح کرد. استاد مبلغی در جریان کنفرانس قاهره …

جایگاه خطابات مقاصدی در فقه شیعه با ارائه ابوالحسن حسنی مورد نقد و بررسی قرار گرفت و سه دیدگاه فقهای شیعه در این زمینه بیان شد. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «بررسی جایگاه خطابات مقاصدی در فقه سیاسی شیعه» با ارائه ابوالحسن حسنی از سوی گروه فقه سیاسی انجمن علمی مطالعات سیاسی حوزه علمیه چندی پیش در ساختمان انجمن‌های علمی حوزه علمیه واقع در بلوار جمهوری اسلامی برگزار شد. عضو گروه فقه سیاسی انجمن علمی مطالعات سیاسی حوزه علمیه با بیان این که خطابات شرعی به دو قسم خطابات مقاصدی و حکمی تقسیم می‌شوند، اظهارداشت: خطابات مقاصدی، بیان کننده …

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم گفت: حوزه و روحانیت باید ‌هادی برای نظام اسلامی باشد. نمی‌تواند بگوید من حسابم از حساب حاکمیت جدا است، اگر ما یک حکومت سکولار داشتیم خیلی راحت روحانیت می‌توانست خودش را کنار بکشد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست، با اشاره به وظایف و رسالت‌های حوزه و روحانیت اظهارداشت: روحانیت در دو ساحت می‌تواند از اصول انقلاب اسلامی صیانت کند؛ یکی ساحت نظریه پردازی و دیگری ساحت رفتار و عمل است. رئیس انجمن فقه و حقوق اسلامی حوزه علمیه قم افزود: در ساحت نظریه پردازی، باید به آن بنیان‌ها و اساس‌ها بپردازد …

ایشان به فاصله زیاد بین شیعه و سنی قائل نبود. عمق مطالبی که ایشان راجع به اهل‌سنت مطرح کرده نشان می‌دهد که آنان را کاملاً شناخته و محققانه ارزیابی کرده است و این، نشان‌دهنده خوش‌فکری ایشان است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سید ابوالحسن نواب ریاست دانشگاه ادیان و مذاهب با اشاره به سابقه پنجاه ساله آشنایی خود با مرحوم آیت‌الله محمد واعظ‌ زاده خراسانی گفت: زمانی برای مشورت درباره مسئله تقریب خدمت آیت‌الله سبحانی رسیدیم و ایشان، آیت‌الله واعظ‌ زاده را به ما معرفی کردند. دلیل این امر آن بود که آیت‌الله واعظ‌زاده صاحب سرّ مرحوم آیت‌الله بروجردی …

آیت‌الله واعظ زاده خراسانی سال‌‌ها در حوزه و دانشگاه تدریس می‌کرد و مورد احترام علمای مشهد بود و کسی را ندیدم در علم و یا آثاری پژوهشی ایشان تردید کند. شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام والمسلمین محمدباقر فرزانه ضمن تسلیت به مناسبت ارتحال آیت‌الله واعظ زاده خراسانی، با اشاره به پیام تسلیت مقام معظم رهبری و ترسیم شخصیت علمی و عملی ایشان به خبرنگار اجتهاد گفت: مرحوم آیت‌الله واعظ زاده «انسانی خوش‌فکر»، «عالمی مجتهد»، و «معتقد به انقلاب، امام و رهبری» بود. رئیس دانشگاه علوم اسلامی رضوی با ذکر سابقه علمی آیت‌الله واعظ زاده و پرکاری ایشان در مسائل گوناگون معرفتی گفت: …

آن پژوهشگر بزرگ با هر دو جبهه‌ی علمی یعنی (مکتب تفکیک و فلسفه صدرایی) آشنایی عمیقی داشت و بدون واسطه از بزرگان هردو مکتب بهره‌های وافری برده بود و در نزد اصحاب هردو دیدگاه از منزلتی شایسته برخوردار بود. در حدیث‌شناسی و تفسیر قرآن، روش‌ها و گرایش‌های متضاد را آزموده بود و هر یک از این مشرب‌ها را به‌خوبی و در کمال انصاف تحلیل و ارزیابی می‌کرد. شبکه اجتهاد: صبح روز یکشنبه ۹۵/۹/۲۸ متأسفانه استاد عزیز وکهنسالِ ما «علامه واعظ زاده خراسانی» به دیار باقی شتافت و همه دوستداران دانش را به سوگ نشاند. در خاموشی آن چراغ دانش، بنده …

مرحوم واعظ زاده خراسانی بر اندیشه‌های آیت‌الله العظمی بروجردی متمرکز بود؛ وی در این چارچوب، به مهارت‌ها و خطوطی دست یافت که در آثار خود آن‌ها را منعکس کرده است. شبکه اجتهاد: خطوطی که مرحوم واعظ زاده در مدرسه آیت‌الله بروجردی آموخت و آن‌ها را پی گرفت، چهار خط فکری است که عبارتند از: “شناخت مختصات فقه تفریع و فقه ما قبل تفریع به عنوان دو مرحله تاریخی”،  “شناخت کارکرد تراث فقهی قدما در اجتهاد”، “ضرورت حضور بخشی به شیعه در مناسبات مشترک با اهل سنت” و “باورمندی به برقراری تعامل مباحثه ای میان  فقه‌های مذاهب”. مرحوم آیت‌الله واعظ زاده …

سید مصباح عاملی با اشاره جامعیت علمی آیت‌الله واعظ زاده خراسانی، از طلاب و دانشگاهیان خواست، این عالم روشن‌بین را به عنوان الگوی خود قرار دهند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سید مصباح عاملی مدیر حوزه علمیه خراسان ارتحال عالم‌ ربانی‌، محقق خستگی‌ناپذیر، آیت‌الله شیخ محمد واعظ ‌زادۀ خراسانی را به مقام معظم رهبری و حوزه‌های علمیه تسلیت گفت. حجت‌الاسلام مصباح عاملی با اشاره به پیام تسلیت رهبر معظم انقلاب، این عالم فرزانه را شخصیتی جامع و برخوردار از نظرات دقیق علمی دانست. این استاد حوزه و دانشگاه با بیان این‌که شخصیت و اندیشه آیت‌الله واعظ زاده در ابعاد …

پس از انتشار نامه‌ای از محمد مجتهد شبستری مبنی بر درخواست وی برای مناظره با مراجع تقلید، شخصیت‌های مختلف حوزوی و دانشگاهی برای مناظره اعلام آمادگی کردند. به گزارش شبکه اجتهاد، چندی پیش محمد مجتهد شبستری طی نامه‌ای از اعلام آمادگی خود برای مناظره با مراجع تقلید خبر داد. مجتهد شبستری در بخشی از این نامه اظهار کرده بود: «من آمادگی کامل خود را برای یک مناظره علمی و دور از غوغا سالاری درباره چند موضوع بسیار اساسی دینی اعلام می‌کنم. در طی دو سال گذشته من چند مقاله منتشر کرده‌ام که در آن‌ها اعتبار علم فقه و اجتهاد فقهی …

«تجری» در فقه ثمره دارد مثل مترتب شدن احکامی چون وجوب توبه و سقوط عدالت. با این بیان تجری یک قاعده‌ی فقهی است، زیرا ارتکاب حرام مسأله‌ی فقهی است بر فروعات مختلف فقهی قابل تطبیق می‌شود. برخی از علما تجری را اصولی می‌دانند و معتقدند چون به حسن و قبح برمی‌گردد، اصولی است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدتقی اکبرنژاد در ششمین نشست «بررسی زوائد علم اصول» که در حسینه ارگ قم برگزار شد، با اشاره به هدف برگزاری این سلسله مباحث خاطر نشان کرد: هدف از برگزاری این نشست‌ها تعیین تکلیف برای تدریس و تحصیل برخی مسائل در …

شیخ عبدالناصر الجبری دبیرکل جنبش الامه لبنان، عضو مجمع عمومی مجمع جهانی تقریب و عضو تجمع علمای مسلمان و از فعالان عرصه تقریب و وحدت اسلامی دار فانی را وداع گفت. به گزارش شبکه اجتهاد، الجبری دو ماه پیش هنگامی که برای تبلیغات اسلامی به آفریقا سفر کرده بود دچار عارضه سکته مغزی شد و سرانجام شب گذشته پس از دو ماه تحمل رنج بیماری درگذشت. شیخ جبری از برجسته‌ترین علمای لبنان و جهان عرب و مؤسس جمعیت‌های تقریب مذاهب اسلامی و علمای بلاد شام است که تلاش زیادی در مبارزه با اندیشه افراطی و تکفیری انجام داد. با درگذشت …

رئیس دانشکده مذاهب اسلامی دانشگاه ادیان قم گفت: آسیبی که وجود دارد، جهل نسبت به اهل سنت است. همچنین در فضای تقریب متاسفانه بشدت سیاست‌ زده هستیم. به گزارش شبکه جتهاد؛ شاید آنچه ضمن برگزاری همه ساله کنفرانس وحدت و حواشی مربوط به آن مورد غفلت قرار می‌گیرد آسیب شناسی عملکرد تقریبی دستگاه‌‌های نظام است. عملکردی که باید مورد ارزیابی قرار گیرد تا بررسی شود اقدامات انجام شده تا چه حد در ایجاد وحدت اسلامی و همگرایی کشورهای اسلامی موثر بوده است. برای این منظور با حجت‌الاسلام دکتر مهدی فرمانیان رئیس دانشکده مذاهب اسلامی دانشگاه ادیان قم به گفتگو نشستیم. …

فقها در شمول «لا حرج» نسبت به محرمات اختلاف دارند. مشهور فقها «لا حرج» را شامل محرمات نمی‌دانند و در مقابل، برخی مانند مرحوم آقای حکیم، نسبت دلیل «لا حرج» به واجبات و محرمات را مساوی می‌دانند. شبکه اجتهاد: فقها در شمول «لا حرج» نسبت به محرمات اختلاف دارند. مشهور فقها «لا حرج» را شامل محرمات نمی‌دانند و در مقابل، برخی مانند مرحوم آقای حکیم، نسبت دلیل «لا حرج» به واجبات و محرمات را مساوی می‌دانند.[۱] مثبتین بر مدعای خویش، ادله‌ای را اقامه کرده‌اند که در این نوشتار درصدد بیان و بررسی این ادله هستیم. ۱- عدم فرق بین واجبات …