فقه سیاسی شیعه باوجود رهاوردهای گرانمایه در دوره معاصر همچون نظریه نفیس ولایتفقیه همچنان از برخی کاستیها در رنج است و ساحتهای نپیموده متعددی دارد که طبعاً این وضعیت زیربنایی تأثیر و نمود خود را در روبنای اداره جامعه و نظام به اشکال گوناگون نشان میدهد. اختصاصی شبکه اجتهاد: در متن پیام تسلیت رهبرِ حکیم انقلاب برای مرحوم آیتالله هاشمی …
Read More »همه مطالب
بررسی قواعد فقهی عمومی اموال و معاملات
در این کتاب سعی شده است مهمترین مسائلی که فقیهان به ویژه معاصرین در مورد هر قاعده مطرح کردهاند و به باب اموال و معاملات نیز مرتبط است، تبیین گردد و مهمترین اقوال در هر مسئله، همراه با استدلالها و نقدهای آنها تقریر و بررسی شود. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب قواعد فقهی عمومی اموال و معاملات به قلم سیدحسین …
Read More »جریانشناسی «فقه» و ضعف روششناسی در حوزه / احمد مبلغی
آنقدر حوزه در بحث روش شناسی ضعیف است که اگر کسی حرف شاذی بگوید، سریع به او اقبال میشود و او شاخص نوآوران حوزه میشود، حال آنکه صرف ارائه فتواهای شاذ ارزشی ندارد چون ممکن است اساساً برای برخی خروج از فقه را در پی داشته باشد. شبکه اجتهاد: تقسیم دستاندرکاران فقهی یا اظهار نظرکنندگان در فقه، دو آگاهی را …
Read More »«علم اصول» راحت و ارزان به دست نیامده/ نباید «میراث علمی» را سبک بشماریم
ما اگر نتوانیم علم مربوط به استنباط و قوانین استنباط را محکم کنیم ضربه به استنباط میزند و اگر ضربه به استنباط بزند به دین ضربه وارد میشود. نقد کردن بسیار خوب و پسندیده است که باید به درستی صورت بگیرد ولی نباید نقد ما حالت هوچی گری به خود بگیرد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله شیخ محسن اراکی استاد …
Read More »ارزیابی اخلاقی «فقه» و «حقوق خانواده»/ در فضای خانواده قواعد حقوقی باید به حداقل برسد
هرچند میان حقوق و اخلاق اسلامی تلازمی نیست، ولی تنافی میان این دو نیز دور از انتظار است. شریعتی که صاحب آن برای تکمیل مکارم اخلاق مبعوث شده است، چگونه ممکن است احکام و قواعد غیراخلاقی تشریع کند؟ به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی نقد و بررسی «ارزیابی اخلاقی فقه و حقوق خانواده» از سوی حلقه تخصصی مطالعات زن و …
Read More »جنجال در مصر بر سر خطبههای نماز جمعه
تصمیم وزیر اوقاف مصر مبنی بر تنظیم خطبههای نماز جمعه در برنامه چند سال آینده میان محافل دینی این کشور جنجال به پا کرده است. به گزارش شبکه اجتهاد، از پایگاه اینترنتی الشرق الاوسط چاپ لندن، تصمیم محمد مختار جمعه وزیر اوقاف مصر مبنی به تنظیم خطبههای نماز جمعه این کشور در برنامهای برای پنج سال آینده و ارائه این …
Read More »نگاهی به آراء و اندیشه آیتالله سید کمال حیدری
به باور سید کمال، وجود تعداد زیادی از روایات جعلی در میراث روایی شیعه و سنی سبب شد که عقلانیت موجود در جهان اسلام، نه عقلانیت قرآنی، بلکه عقلانیت روایی باشد. شبکه اجتهاد: آیتالله سید علی میلانی؛ فقیه ۶۸ ساله متولد کربلا و مقیم قم که دغدغهاش مباحث اعتقادی شیعه بوده است، در سایت اینترنتی خود درباره آیتالله سید کمال …
Read More »علامه بهبهانی به ما جرأت داد تا در مباحث رجالی مقابل گفتمان غالب بایستیم
مرحوم وحید بهبهانی همان گونه که شدیداً اخباریها را به نقد میکشد، با اصولیین هم به همین اندازه برخورد میکند. ایشان با صاحب مدارک (سید محمد بن علی موسوی عاملی ۹۴۶-۱۰۰۹ق) و بحث عدالت فقهی راوی به شدت مقابله کرده و این بحث را نپذیرفته است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین سید حسن موسوی بروجردی، رئیس مؤسسه دارالتراث نجف …
Read More »ترکیب شورای فقهی نظارت بر عملیات بانکی بدون ربا تعیین شد
وکلای ملت ترکیب شورای فقهی برای حصول اطمینان از اجرای صحیح عملیات بانکی بدون ربا در نظام بانکی کشور و نظارت بر عملکرد نظام بانکی را مشخص کردند. به گزارش شبکه اجتهاد، نمایندگان مجلس در ادامه بررسی مواد ارجاع شده به کمیسیون تلفیق برنامه، مادهای را تصویب کردند که بر اساس آن شورای فقهی در بانک مرکزی تشکیل میشود. بنابراین …
Read More »ابعاد فقهی وامهای خانوادگی؛ کارمزد غیرواقعی، ممنوع
اگر بانکها ۴ درصد کارمزد دریافت میکنند؛ واقعاً ۴ درصد هم هزینه دارند و خیلی این عدد دور از واقعیت نیست. ولی اداره یک صندوق کوچک یا برگزاری یک جلسه برای قرعه کشی به اندازه ۴ درصد خرج ندارد و اگر کارمزد بیش از حد واقعی دریافت شود، شرعاً اشکال دارد. به گزارش شبکه اجتهاد، صندوقهای قرضالحسنه فامیلی گاهی آنقدر …
Read More »طلبه با نوار گوش کردن ملّا نمیشود
آیتالله سبحانی با بیان این که اگر طلاب میخواهند نظام را حفظ کنند باید واقعا ملا باشند، گفت: طلاب برای موفقیت باید از استراحت خود بکاهند و رنج مطالعه و تحصیل بکشند تا بتوانند بار امانت را به دیگران برسانند. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله شیخ جعفر سبحانی امروز در درس خارج خود که در مسجد اعظم قم برگزار شد، …
Read More »پیامهای مراجع و علمای اعلام در فقدان «مجتهد مبارز انقلابی»
مراجع عظام تقلید و علمای اعلام با صدور پیامهای جداگانهای ارتحال آیتالله هاشمی رفسنجانی را تسلیت گفتند و بر وفاداری او تا آخرین لحظات عمر به امام خمینی(ره) و رهبر معظم انقلاب تأکید کردند. به گزارش شبکه اجتهاد، در ساعت اولیه درگذشت آیتالله اکبرهاشمی رفسجانی بهرمانی، حضرت آیتالله خامنهای رهبر معظم انقلاب اسلامی پیامی صادر کردند که بدین شرح است: …
Read More »تأملات فقهی شیخ سیاستورز/ سید هادی طباطبایی
التفات بر اقتضائات زمانه در فقه اسلامی، ذهن و ضمیر آیتالله هاشمی را به خود مشغول داشته بود. هاشمی با این نگاه به فقه بود که بر گوهر عقلانیت تأکید میکرد و دستاوردهای نوین را در اجتهاد نیز دخیل میدانست. شبکه اجتهاد: قبای سیاست چنان بر هاشمی رفسنجانی راست آمده بود که رویکردهای علمی و فقهیاش کمتر مورد توجه قرار …
Read More »«فقه المصلحت» در گفتگو با آیتالله هاشمی رفسنجانی
باید مصلحت- قبل از ورود به دلایل مصلحت- از نظر عقلانی و تحلیلی تشخیص داده شود و حتی تشخیص مصلحت یکی از اصول مهم اجتهادی است که میخواهد مکمل خاتمیت باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله هاشمی رفسنجانی طی گفتگویی، به جایگاه مصلحت در فقه و حقوق اسلامی همچنین جایگاه این نهاد در جامعه، ضرورتهای تشکیل مجمع تشخیص مصلحت وکارکرد …
Read More »اجتهادهای متفاوت هرگز نتوانست در رفاقت و محبت خللی وارد آورد
اختلاف نظرها و اجتهادهای متفاوت در برهههائی از این دوران طولانی هرگز نتوانست پیوند رفاقتی را که سرآغاز آن در بینالحرمین کربلای معلّی بود به کلی بگسلد و وسوسهی خناسانی که در سالهای اخیر با شدت و جدیت در پی بهره برداری از این تفاوتهای نظری بودند، نتوانست در محبت شخصی عمیق او نسبت به این حقیر خلل وارد آورد. …
Read More »نظر آیات مکارم و نوری درباره «عقیمسازی زنان و مردان معتاد کارتنخواب»
حضرات آیات ناصر مکارم شیرازی و حسین نوری همدانی در پاسخ به استفتائی «عقیمسازی زنان و مردان معتاد کارتنخواب» را جایز ندانستند. به گزارش شبکه اجتهاد، در پی اظهارات برخی مسوولان درباره عقیمسازی معتادان متجاهر کارتنخواب جمعیت طلاب انقلاب اسلامی در استفتایی از مراجع عظام حکم شرعی این اقدام را جویا شدند. متن استفتا و پاسخ حضرات آیات مکارم شیرازی …
Read More »دو اشکال اساسی در جایگاه سازمانی شورای فقهی بانک مرکزی
رئیس شورای فقهی بانک مرکزی با انتقاد از حفظ نقش تشریفاتی این شورا در لایحه اصلاح قانون بانک مرکزی به رغم تأکیدات رهبری بر لزوم تقویت جایگاه شورا در این بانک هشدار داد: اداره کردن کشور با حرامهای الهی، افتخاری برای کشور ندارد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین سیدعباس موسویان، با اشاره به دستور مقام معظم رهبری به معاون …
Read More »تسلط استاد واعظ زاده بر فقه؛ علت موفقیتش در تقریب مذاهب بود
پژوهشگر علوم قرآنی بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس و شاگرد مرحوم واعظزاده با بیان اینکه هر دو طرف شیعه و سنی بر تسلط استاد واعظزاده به فقه اذعان داشتند، گفت: استاد به خاطر تسلطی که به فقه و سایر علوم داشت، در زمینه تقریب مذاهب بسیار موفق و تأثیرگذار عمل کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، میزگرد «بررسی شخصیت علمی آیتالله …
Read More »پنج خطر و آسیب افراط گرایی مذهبی در جامعه
رئیس دانشگاه مذاهب اسلامی با اشاره به خطر و آسیبهای افراط گرایی مذهبی بیان کرد: انجام و تعمیق مطالعات دانش بنیان پیرامون افراط گرایی، مبارزه با این پدیده را تسریع و تعمیق، دامنههای آن را وسعت و نقش آن را پر کیفیت مینماید. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین احمد مبلغی عضو مجلس خبرگان رهبری و رئیس دانشگاه مذاهب اسلامی …
Read More »شوقی علام بار دیگر به عنوان «مفتی مصر» انتخاب شد
جلسه هیأت علمای مصر امروز به ریاست احمد الطیب شیخ الازهر تشکیل شد و نتایج بررسی فعالیتهای شیخ شوقی علام مفتی این کشور در ۴ سال گذشته طی پیامی اعلام شد. به گزارش شبکه اجتهاد، در این پیام آمده است: دوران ریاست شوقی علام بر دارالافتای مصر اول مارس ۲۰۱۷ میلادی به پایان میرسد اما هیأت علمای مصر با مشاهده …
Read More »باید فقه را از «تقابل» به «تعامل» کشاند
وقتی هدفی بهعنوان مواجهه تمدنی تعریف میشود، باید اصول فقه را ترمیم کرد و فقه را در آنچه مربوط به مواجهه تمدنی مربوط میشود تکان داد؛ باید فقه را از فقه تقابل به فقه تعامل کشاند. این، هم وظیفهی مراجع و فقهاست و هم وظیفهی طلاب. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «حوزه و بایستههای دیپلماسی مذهبی» به همت پژوهشکده …
Read More »مبانی و اصول فقهی حاکم بر سیاست خارجی
توجه به فقه اساسا به معنای مخالفت با تفکرات مدرن که به عقل بهای زیادی میدهند نیست/ «جمهوری اسلامی» اصلی ترین گزاره فقه سیاسی کشور است/ هیچ اندیشهای به اندازه اسلام به جمهوریت، آراء و نظر مردم و خرد جمعی نخبگان جامعه میدان نداده است/ ارتباط بین فقه و سیاست میتواند مصلحت و منافع ملی را از منظر دین به …
Read More »رویکردهایی که انرژی زیادی از ظرفیتهای سیاسی حوزه گرفت
بعد از انقلاب تصور میکردیم که جمهوری اسلامی نیازمند یک نظریه مستحکم در باب مشروعیت سیاسی است، البته این تحلیل درست بود؛ اما ما دو دهۀ اول انقلاب، وقتمان را مصروف تبیین مبنای این مشروعیت کردیم، ما نیازی نداشتیم این همه وقتمان را صرف این بحث کنیم؛ مثلاً خیال میکردیم اگر این نظریه را خوب تبیین نکنیم حکومت دینی در …
Read More »فقه فضای مجازی بهصورت فقه پویا تبیین شود
شبکه اجتهاد: عضو شورای عالی فضای مجازی در دیدار اعضای ستاد برگزاری همایش فضای مجازی پاک با آیتالله مکارم شیرازی ضمن تأکید بر ضرورت توجه به فضای مجازی در عرصههای گوناگون، گفت: دغدغه اساتید و دوستان حاضر، فقه وب و فقه فضای مجازی است. دکتر رسول جلیلی افزود: گرچه فضای مجازی و فضای حقیقی خیلی تفاوتی ندارد اما جامعه جهانی …
Read More »هر چه میگوییم دیرکرد وام حرام است، ترتیب اثر نمیدهند!
آیتالله نوری همدانی گفت: گرفتن دیرکرد وام حرام و رباست، ولی متأسفانه هر چه میگوییم، کسی ترتیب اثر نمیدهد. به شبکه اجتهاد، آیتالله حسین نوری همدانی در دیدار دادستان کل کشور، با اشاره به اهمیت دستگاه قضا و امر قضاوت در حکومت اسلامی اظهار داشت: قوه قضاییه جزء ارکان مهم و تأثیرگذار کشور بوده و این قوه در برخوردهای قضایی …
Read More »همه مباحث اصول فقه ثمره دارند، چون اصولی اند!
شبکه اجتهاد: حجتالاسلام والمسلمین مرتضی اسکندری، استاد قدیمی سطوح عالی حوزه علمیه مشهد، چند سالی است به تدریس خارج فقه نیز میپردازد. سالها حضور در درس اصول و فقه مرحوم آیتالله فلسفی و ارادت دیرینه به مرحوم سیّد محمود مجتهدی در کنار تبحّر در تاریخ و ادبیّات، وی را به فقه پژوهی ذوالفنون بدل کرده است. او اگرچه از ترویج …
Read More »غایتگرایی فقه شیعه بستری برای پاسخگویی به مسائل جدید
رویکرد «ملاک محور» یعنی کشف و تبیین اهداف و غایت فقه به شکل عام، این از مکانیزمهایی است که فقه اسلامی را در پاسخگویی و مواجهه با مسائل جدید توانمند میکند و مجموع این ظرفیتها تحت عنوان کلیدی «اجتهاد» مطرح میشوند. شبکه اجتهاد: لغتشناسان معتبر عرب واژه فقه را در لغت به معنای مطلق فهم علم آوردهاند؛ اما در اصطلاح …
Read More »ادله وجوب تلاش برای تأسیس «حکومت اسلامی»
اگر به ابواب مختلف فقهی مراجعه کنیم، از طبیعت ابواب فقهی در میآید که اسلام دین اجتماعی– سیاسی است و اگر ما در ظرف حکومت، اسلام را اجرا نکنیم خیلی از احکام اسلام معطل میشود و احکام اسلامی بدون حکومت قابل اجرا نیست. به گزارش شبکه اجتهاد، چهارمین نشست علمی «حکومت دینی و کارآمدی آن» با سخنرانی آیتالله عباس کعبی …
Read More »نگاهی به مقالات شماره جدید فصلنامه «پژوهشهای فقهی»
فصلنامه علمی- پژوهشی «پژوهشهای فقهی» (دوره ۱۲، شماره ۳، پاییز ۱۳۹۵) در جهت انعکاس جدیدترین یافتههای فقهی اساتید برجسته حوزه و دانشگاه به جامعه علمی، به صاحب امتیازی پردیس فارابی دانشگاه تهران، مدیرمسئولی دکتر سید محمود میرخلیلی و سردبیری دکتر محمد رسول آهنگران چاپ و منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، «نقدی بر صاحب جواهر پیرامون نحوۀ محاسبه فاضل دیۀ …
Read More »بررسی احتمالات پیرامون مرجعیت شورایی
آیتالله اعرافی با اشاره به اینکه در خصوص مسأله دوم که مرجعیت به حقیقی و حقوقی تقسیم میشود گفت: در این مسأله چهار احتمال وجود دارد که عبارتند از: «عدم جواز افتای شورایی»، «جواز افتای شورایی»، «وجوب و بی بدیل بودن افتای شورایی»، و «تفصیل در مسئله». به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله علیرضا اعرافی، مدیر حوزههای علمیه و امام جمعه …
Read More »