اجتهاد و اصول فقه

تأثیر اختلاف گفتمان در استنتاجات اصولی

تأثیر اختلاف گفتمان در استنتاجات اصولی

مهم‌ترین نکته‌ای که پیش از موضع‌گیری در مباحث اصول باید در نظر داشت این است که بحث را در چه گفتمانی دنبال می‌کنیم. مثلاً در مواجهه با نظریه محقق خویی در مساله اجتماع امر و نهی که گفتمان حاکم بر آن فلسفی و مبتنی بر ترکیب اتحادی یا انضمامی دو عمل است، اگر بخواهیم از راه گفتمان قانونی ورود پیدا …

Read More »

«عیون اخبار الرضا(ع)» با تحقیق بنیاد پژوهش‌های اسلامی انتشار یافت

«عیون اخبار الرضا(ع)» با تحقیق بنیاد پژوهش‌های اسلامی انتشار یافت

به همت گروه حدیث پژوهی بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی، کتاب عیون اخبار الرضا‌(ع) در دو جلد به زیور چاپ آراسته شد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‎‌الاسلام والمسلمین محمدحسن زبری قائنی، پژوهشگر گروه حدیث پژوهی بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی با اشاره به چاپ این مجموعه ارزشمند گفت: از میان مواریث گرانسنگی که به معارف امام رضا(ع) پرداخته …

Read More »

اعتبارسنجی رجال محور احادیث و پیامدهای آن؛ نقد و بررسی

اعتبارسنجی رجال محور احادیث و پیامدهای آن؛ نقد و بررسی

حجت‌الاسلام سرخه‌ای، ضمن بررسی اشکالات اعتبار سنجی رجال محور، گفت: اشکال اصلی این است که اعتبار سنجی رجال محور مبتنی بر نقل شفاهی است و حال آن که روایات ما به صورت مکتوب نقل شده‌اند. شبکه اجتهاد: نشست علمی «علامه حلی، اعتبار سنجی رجال محور احادیث و پیامد‌های آن» با ارائه حجت‌الاسلام والمسلمین احسان سرخه‌ای، عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه …

Read More »

قم و روزهای گرم گفت‌وگو؛ به بهانه‌ی پاسخ استاد فاضل لنکرانی به ادعا‌های سروش

قم و روزهای گرم گفت‌وگو؛ به بهانه‌ی پاسخ استاد فاضل لنکرانی به ادعا‌های سروش

شبکه اجتهاد: در زمستان نه چندان‌ سرد سال ۹۹ قم دو مناظره در باب مباحث دینی شکل گرفت که بازتاب‌های نسبتاً گسترده‌ای در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی داشت؛ مناظره غیر مستقیم و مکتوب دکتر عبدالکریم سروش با استاد ابوالقاسم علیدوست و مناظره مستقیم و حضوری استاد عبدالحسین خسروپناه با استاد علوی بروجردی. این مباحثه‌ها در تابستان سال ۱۴۰۰ هم …

Read More »

اصول فقه و نقد هرمنوتیک فلسفی

اصول فقه و نقد هرمنوتیک فلسفی

کتاب «اصول فقه و نقد هرمنوتیک فلسفی: مبانی و پیش‌فرض‌ها» اثر دکتر مسعود فیاضی، استادیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی روانه بازار نشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب حاضر به «مبانی و پیش ‌‌فرض‌های «نظریه فهم متن» در دانش اصول فقه در قیاس با آموزه‌‌‌های هرمنوتیک فلسفی» می‌‌‌پردازد. از این رو محدوده‌‌ و قلمرو مباحث کتاب از سه جهت …

Read More »

چه تعداد روایت برای حصول یقین لازم است؟

چه تعداد روایت برای حصول یقین لازم است؟

مساله‌ی ما یک مساله‌ی فقط اصولی نیست بلکه می‌تواند متاثر از عوامل میدانی باشد که تابعِ خبرویت و تخصص شخص و روش تعامل او با تاریخ حدیث و درجه‌ی وثوق و داد و سِتَد او به صورت جدی با مشکلات حدیث و مسائل نقل به معنی و اختلاف روایات و تضارب آنها است؛ به ویژه هنگامی که برای اعتبار یک …

Read More »

راهنمای «الموجز فی اصول الفقه» روانه باراز نشر شد

راهنمای «الموجز فی اصول الفقه» روانه باراز نشر شد

مرکز نشر‌ هاجر کتاب «راهنمای الموجز فی اصول الفقه» را در دوجلد منتشر و در اختیار علاقه‌مندان قرار داد. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب «راهنمای کتاب الموجز فی اصول الفقه» نوشته سید محمد صفوی و سید مهدی دادمرزی از اساتید حوزه و دانشگاه به همت مرکز نشر‌هاجر وابسته به مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه خواهران چاپ و در دسترس عموم قرار …

Read More »

«فقه؛ هدایت و حیات»؛ بررسی و نقد شبهات عبدالکریم سروش/ محمدجواد فاضل لنکرانی

فتوا بدون موضوع‌شناسی امکان ندارد/ جامعه با «اما» و «اگر» قانع نمی‌شود

شبکه اجتهاد: در جوابیه آقای دکتر سروش از صدیق ارجمند آیت‌الله آقای علیدوست، چند مطلب مهم در زمینه ارتداد، جهاد ابتدایی و نیز قضاوت‏‌های غیرصحیح در زمینه علم فقه وجود دارد که در این زمینه نکاتی را به اجمال تقدیم اهل نظر می‌نمایم. الف) نکاتی در مورد علم فقه ایشان درباره‌‌ی علم فقه ۱۰ مطلب آورده‌اند که در ادامه نکاتی …

Read More »

قاعده حرمت اعانه بر اثم

قاعده حرمت اعانه بر اثم

کتاب «قاعده حرمت اعانه بر اثم» نوشته حجت‌الاسلام والمسلمین سید مجتبی نورمفیدی، استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم و رئیس مؤسسه دارالمعرفه قم به همت مؤسسه بوستان کتاب در ۱۶۸ صفحه منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، عصیان و نافرمانی خداوند متعال در هر سطحی، مغضوب درگاه الهی است؛ هر گناهی افزون بر احکام مانند وجوب توبه، آثار …

Read More »

سیراب از چشمه «الحیات»

سیراب از چشمه «الحیات»

شبکه اجتهاد: «در شرح حال‌نویسی، بنده عقیده دارم باید از چهره‌ها و انسان‌هایی سخن گفت و زندگی علمی و عملی آنان را به نگارش درآورد که درس‌آموز جوانان و جامعه امروز باشد و راه عالم شدن و انسان شدن را برای نوآموزان و طلاب جوان روشن سازد و چگونگی سیر و سلوک الی الله را تبیین کند. از این رو …

Read More »

نرم‌افزار مجموعه آثار مؤسسه دارالحدیث عرضه شد

نرم‌افزار مجموعه آثار مؤسسه دارالحدیث عرضه شد

نرم ‌افزار مجموعه آثار مؤسسه علمی ـ فرهنگی دارالحدیث ویژه آثار پژوهشگاه قرآن و حدیث و مرکز همایش‌های علمی و پژوهش‌های آزاد تولید و عرضه شد. به گزارش شبکه اجتهاد، در این نرم‌افزار متن ۲۸۵ عنوان کتاب در ۵۴۶ جلد از آثار فارسی و عربی منتشرشده در پژوهشگاه قرآن و حدیث و مرکز همایش‌های علمی و پژوهش‌های آزاد دارالحدیث در اختیار …

Read More »

نکاتی پیرامون مسأله اشتراط نظر اکثریت در اعمال ولایت/ علی صالحی‌منش

نقد روش‌شناسانه یا مبناسازی سلیقه‌ای/ احمد احسانی‌فر

شبکه اجتهاد: نگاشته ذیل درصدد نتیجه‌گیری در موضوع مد نظر نیست، بلکه نکاتی است که به باور نگارنده هرکس در این زمینه بخواهد استنباطی داشته باشد لاجرم باید به این نکات توجه بنماید: نکته اول: تصویر صورت مسأله است، این مساله در چند فرض‌ می‌تواند مطرح بشود: – جایی که حکم خدا و رضایت مردم یکی است، در اینجا، بحث …

Read More »

حجت‌الاسلام علی حکیمی از مولفان «الحیاه» درگذشت

حجت الاسلام علی حکیمی از مولفان «الحیاه» درگذشت

حجت‌الاسلام والمسلمین استاد علی حکیمی ساعتی قبل به دلیل عارضه قلبی در مشهد دار فانی را وداع گفت. وی از مولفان دائره المعارف الحیات و برادر علامه محمدرضا حکیمی و از شاگردان عالم بزرگ مکتب معارف خراسان، مرحوم آیت‌الله شیخ مجتبی قزوینی بود. به گزارش خبرنگار اجتهاد،حجت‌الاسلام‌ والمسلمین علی حکیمی، ساعاتی پیش در ۷۸ سالگی درگذشت. او دروس مقدماتی و …

Read More »

نقد رویکرد و منهج دانشنامه‌ی حدیثی «سلسله السنه بلا مذاهب»

نقد رويکرد و منهج دانشنامه‌ی حديثی «سلسلة السنة بلا مذاهب»

کرسی ـ علمی ترویجی «سنت بلا مذاهب» با ارائه دکتر نور الدین أبولحیه و نقادی حجت‌الاسلام والمسلمین عبد الهادی مسعودی و به دبیری حجت‌الاسلام دکتر سید محمدحسن حکیم، با موضوع «نقد رویکرد و منهج دانشنامه‌ی حدیثی «سلسله السنه بلا مذاهب»» در پژوهشگاه قرآن و حدیث برگزار شد. شبکه اجتهاد: دانشنامه‌ی «سلسله السنه بلا مذاهب» حاصل تلاش دانشی و پژوهشی استاد …

Read More »

محک نقد/ سید شمس‌الدین حسینی‌کیا

نقدِ نقد؛ پاسخ به جوابیه‌‌ی استاد عالی

اختصاصی شبکه اجتهاد: پس از پخش برنامه سوره با موضوع «دولت اسلامی، گستره وظایف و اختیارات»، با حضور استاد علیدوست، همان‌طور که انتظار می‌رفت، شاهد بازخورد‌های گوناگونی بودیم که از باب فرمایش امیرالمؤمنین علیه‌السلام: «اِضرِبُوا بعضَ الرأیِ ببعضٍ یَتَوَلَّدْ مِنهُ الصَّوابُ» آن‌ها را به فال نیک گرفته و از آن استقبال می‌کنیم. در همین راستا نقدی از جناب حجت‌الاسلام دکتر …

Read More »

مقدمه‌ای بر بحث مرجعیت زنان/ ناصر نجفی

مقدمه‌ای بر بحث مرجعیت زنان/ ناصر نجفی

اختصاصی شبکه اجتهاد: اگرچه جواز یا عدم جواز مرجعیت زنان بحث تازه‌ای نیست اما هر از گاهی در محافل علمی یا رسانه‌ای پررنگ می‌شود؛ نکته‌ای است که معمولا در این باب زیاد مورد توجه قرار نمی‌گیرد و آن انفکاک رسالت اجتماعی از شأن مرجعیت، و نگاه صرفا تخصص و کارشناسی به آن است. اگر مقام مرجعیت را تنها از باب …

Read More »

«عبدالله بن بَیِّه» را بشناسید

امارات صدور فتوا را به شورای فتوای شرعی محدود کرد

شبکه اجتهاد: شیخ عبدالله بن شیخ المحفوظ بن بیّه مشهور به «عبدالله بن بَیِّه» برجسته‌ترین فقیه امارات متحده عربی است که با ۸۶ سال سن در جهان اسلام به نماد «عقل‌گرایی در فقه و قلب محوری در تصوف» اشتهار دارد. تقریباً رهبران و پیروان اکثر مذاهب اسلامی از او به‌عنوان یک محقق ویژه نام می‌‌برند. بن بیّه که دانش‌آموخته جامعه …

Read More »

نقد شرط «مرد بودن» در مرجعیت تقلید

نقد شرط «مرد بودن» در مرجعیت تقلید

جلد دوم از مجموعه کتاب‌های اجتهادی در فروعات فقه شیعه تحت عنوان «نقد شرط (مرد بودن) در مرجعیت تقلید» به قلم حجت‌الاسلام میرزاعلی سلیمانی‌ بروجردی، نویسنده و پژوهشگر و مدرس حوزه علمیه قم، در ۱۷۲ صفحه چاپ و منتشر شده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کتاب «نقد شرط مرد بودن در مرجعیت تقلید» شامل هفت فصل است‌: اول: مقدمات بحث. …

Read More »

چند راهکار برای عبور از فقه فردی به تمدنی/ ابوالقاسم علیدوست

درباره مناظره با آقای عبدالکریم سروش/ ابوالقاسم علیدوست

شبکه اجتهاد: لفظ فقه چه به معنای عملیات استنباط و اجتهاد و چه به معنای دانش فقه، با شریعت تفاوت دارد؛ فقه داعیه‌دار کشف شریعت است. شریعت، الهی و معصوم است و در آن خطا و اختلاف نیست ولی ممکن است حاصل فقه، خطا داشته باشد زیرا عصمت ندارد. بنابراین فقه، دانشی بشری است، خواه فقه فردی باشد یا تمدنی …

Read More »

حضور علمی امام جواد(ع) در جهان اسلام

حضور علمی امام جواد(ع) در جهان اسلام

شبکه اجتهاد: نقش‌آفرینی امام جواد علیه‌السلام به منزله معیار برای شیعه از یک منظر و جهان اسلام از منظر دیگر، در قالب‌های مختلفی بوده است که مهم‌ترین آن را در مناظره‌های علمی، تربیت شاگردان و بیان روایات می‌توان ذکر کرد. اما مناظره‌های امام که در منابع شیعی ذکر شده، حاکی از دانایی امام در علوم دینی و توانایی ایشان در …

Read More »

فقه تمدنی؛ چیستی، چرایی و چگونگی/ محمد وحیدی

فقه تمدنی؛ چیستی، چرایی و چگونگی/ محمد وحیدی

اختصاصی شبکه اجتهاد: تمدن بالاترین سطح پیشرفت و تعالی یک جامعه است، از این‌رو می‌توان رویکرد تمدنی هر دانش را به معنای قرار گرفتن آن دانش در مسیر تحقق تمدن دانست. در نتیجه مقصود از فقه تمدنی صرفاً تأثیر فقه بر تمدن نیست بلکه فقه تمدنی به معنای ایجاد یک تمدن بر محور فقه است. فقه با رویکرد تمدنی، یعنی …

Read More »

از فقه فردی تا فقه تمدن‌ساز + دانلود صوت

شبکه اجتهاد: استاد ابوالقاسم علیدوست در نشست علمی «از فقه فردی تا فقه تمدن‌ساز» که از سوی واحد پژوهش مراکز تخصصی نور حکمت رضوی و فقهی امام رضا(ع) مشهد برگزار شد؛ به دو موضوع «ابعاد مختلف روش استنباط فقه تمدنی» و «لزوم استنباط فقه تمدنی با رویکرد شبکه دلالی (نظام حلقوی، نظام هرمی) در مقابل رویکرد گزاره‌ای»» پرداخت. استاد خارج …

Read More »

گوشه‌ای از خاطرات دکتر مهدی محقق از حوزه علمیه خراسان

گوشه‌ای از خاطرات دکتر مهدی محقق از حوزه علمیه خراسان

شبکه اجتهاد: دکتر مهدی محقق از جمله شخصیت‌های برجسته ایران است که در حوزه‌های مختلف علوم قدیم و جدید از جمله فقه، فلسفه، ادبیات، تصحیح نسخ خطی، آثار درخور تأملی را از خود برجای گذاشته است. او همچنین در زمینه فعالیت‌های اجرایی نیز تاریخ درخشانی در فرهنگ معاصر ایران دارد. محقق تحصیل علوم شرعی را از حوزه علمیه خراسان در …

Read More »

نقد برخی از استدلال‌های استاد علیدوست پیرامون مصلحت/ محمد عبدالصالح شاهنوش

نقد برخی از استدلال‌های استاد علیدوست پیرامون مصلحت/ محمد عبدالصالح شاهنوش

شبکه اجتهاد: جناب استاد علیدوست در صحبت اخیر خود در برنامه تلویزیونی سوره چند بار تأکید داشتند که منظورشان از مصلحتی که مبنای حکم است، مصلحت شرعی است. این در حالی است که مصلحت خود مبنای حکم شرعی است. اگر مصلحت مقید به وصف شرعی بودن شود منجر به دور در قانون‌گذاری می‌شود زیرا از طرفی مصلحت مبنای تشریع است …

Read More »

ناگفته‌هایی از گعده‌های آیت‌الله سید جواد خامنه‌ای با علمای مشهد

ناگفته‌هایی از گعده‌های آیت‌الله سید جواد خامنه‌ای با علمای مشهد

شبکه اجتهاد: کتاب «یادستان دوران» که به همت انتشارات سوره مهر، نشر یافته است، خاطرات حجت‌الاسلام سید‌هادی خامنه‌ای و یادآور برخی از روزهای گذشته بر اوست. این خاطرات خاصه از دوره محکومیتش در زندان قصر همراه با جزئیات است. روایتش در بیان حالات و سرگذشت افراد خواندنی است و بیانش از تعامل با گروه‌ها، احزاب و دسته‌های درون زندان قصر، …

Read More »

استاد مصباح یزدی کیست؟

استاد مصباح یزدی کیست؟

شبکه اجتهاد: دوستان و دشمنان در حق علامه استاد مصباح یزدی کوتاهی یا ستم کردند. برخی از دوستان ناآگاهانه تنها چهره سیاسی از وی نشان دادند و او را پدر معنوی حزبی خواندند. دشمنان هم آگاهانه به تخریب این دانشمند و حکیم برجسته معاصر پرداختند و جاهلان و بیماران ادامه دادند. اگر آیت‌الله مصباح یزدی در آلمان بود، همچون کانت، …

Read More »

درباره «اجازه‌ی اجتهاد و روایت» مرحوم نائینی به آیت‌الله سیدجواد خامنه‌ای/ رضا مختاری

برخی هنوز به‌دنبال جمع‌کردن اجازه روایت هستند!/ آیت‌الله شبیری می‌فرمود: من و پدرم از هیچ‌یک از علما درخواست اجازه اجتهاد نکردیم/ تعابیر «آیت‌الله دکتر» و «حجت‌الاسلام دکتر» تعریض به القاب حوزوی و اشتباه بزرگی است

شبکه اجتهاد: سنت اجازه یکی از سنت‌های ریشه‌دار و باسابقه در اسلام به‌ویژه در میان شیعیان است. (۱) به‌عنوان نمونه یکی از هشت راهی که محدثین بزرگوار و علمای گران‌قدر برای تحمل حدیث (۲) ذکر کرده‌اند، اجازه است. (۳) متن برخی از اجازات نقل حدیث و روایت از قرن چهارم هجری الآن موجود است. البته در این میان، بسیاری از …

Read More »

پارسای متعهد/ محمدصادق علیزاده

پارسای متعهد/ محمدصادق علیزاده

شبکه اجتهاد: آیت‌الله حاج سیدجواد خامنه‌ای، روحانی زاهد و ساده‌زیست اهل آذربایجان بود که در نهایت بعد از سال‌ها درس و بحث در نجف اشرف راهی مشهد شد و آنجا سکنا گزید. روحانی معروف و زاهدی که هنگام رحلت در مشهد علاقه‌مندان زیادی داشت، امّا تمام دارایی‌اش بعد از ۹۱ سال عمر با عزت و ۵۰ سال فعالیت تبلیغی و …

Read More »

تطوّرات مرجعیت در سده اخیر

از دریای دانش تا جرعه‌ای ناب: جلد پنجم «جرعه‌ای از دریا» و ارجنامه «جامع علم و عمل» منتشر می‌شود

شبکه اجتهاد: پس از وفات میرزای شیرازی، آسید محمد فشارکی زیر بار مرجعیت نرفت. ابتدا مرجعیت به آسید اسماعیل صدر و آمیرزا محمدتقی شیرازی رسید و چون میان مریدانش اختلاف شدیدی پیدا شد، آن دو بزرگوار که مُعْرِض از ریاست بودند، تصمیم گرفتند برای پایان یافتن این اختلاف از مرجعیت فاصله بگیرند، لذا آسید اسماعیل از سامرا به کربلا رفت. …

Read More »

ستاد بزرگداشت مقام علمی آیت‌الله سید جواد خامنه ای(ره) آغاز به‌کار کرد

مراسم بزرگداشت مقام علمی و معنوی مرحوم آیت‌الله سید جواد خامنه‌ای(ره) در نیمه دوّم سال جاری در مشهد مقدس برگزا می‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، دبیر ستاد بزرگداشت آیت‌الله سید جواد خامنه‌ای (ره) در جمع خبرنگاران مشهد با خبر آغاز اعلام فعالیت رسمی این ستاد و با اشاره به شخصیت و جایگاه والای معنوی و نیز سیره درخشان عملی و …

Read More »
Real Time Web Analytics