اجتهاد و اصول فقه

ظرفیت شناسی علم اصول در تولید علوم انسانی/ علیرضا اعرافی

ظرفیت شناسی علم اصول در تولید علوم انسانی/ علیرضا اعرافی

شبکه اجتهاد: علم اصول یکی از مهمترین علوم اسلامی است که شاید بالندگی و پویایی او در بین علوم اسلامی در قله باشد. در مورد ظرفیت‌شناسی علم اصول، چند سؤال اساسی مطرح می‌باشد: ۱- مبانی علم اصول در بحث‌های علوم انسانی چه تأثیری می‌تواند داشته باشد؟ ۲- روش شناسی علم اصول چه دستاوردهایی در مباحث علوم انسانی خواهد داشت؟ ۳- …

Read More »

آیت‌الله‌ گلپایگانی در فتوا به قول مشهور اهمیت می‌داد/ خلاف شرع را می‌دید بازگو می‌کرد/ بیشترین تأیید را از نظام داشت و بیشترین کمک را به امام (ره) کرد

آیت‌الله‌ گلپایگانی در فتوا به قول مشهور اهمیت می‌داد/ خلاف شرع را می‌دید بازگو می‌کرد/ بیشترین تأیید را از نظام داشت و بیشترین کمک را به امام (ره) کرد

آنچه در درس آیت‌الله گلپایگانی نمود داشت، گاهی مسئله‌ای را دنبال می‌کرد و پس از بررسی اقوال و ادله، نظرش به‌جایی منتهی می‌شد، منتهی می‌گفت این قول، خلاف مشهور است. چون رأی خود را خلاف مشهور می‌دید، خیلی برایش مشکل بود که خلاف آن فتوا بدهد، لذا احتیاط می‌کرد. از این جهت احتیاط‌هایی که در حاشیه عروه و وسیله النجاه …

Read More »

نقد فرضیه عرفى شدن دین

نقد فرضيه عرفى شدن دين

شبکه اجتهاد: عرفى شدن دین یا فقه، نخستین بار در غرب و نسبت به دین مسیحیت مطرح شد. پس از انقلاب اسلامى ایران و حاکمیت احکام و قوانین اسلامی در جامعه، عده‌اى به این فکر افتادند که چگونه مى‌توان فقه یا دین را در جامعه عرفى کرد؟ پیش از ورود به بحث ذکر این نکته ضروری است که بررسی سیره …

Read More »

تخصصی شدن فقه، اتقان بیشتر در ابواب را رقم می‌زند/ موفقیت نظام اسلامی به موفقیت در نظریات فقهی گره خورده است

تخصصی شدن فقه، اتقان بیشتر در ابواب را رقم می‌زند/ موفقیت نظام اسلامی به موفقیت در نظریات فقهی گره خورده است

ضرورت راه‌اندازی مؤسسه عالی فقه و علوم اسلامی در واقع تربیت نیروی‌های ممحض و متخصص در ابواب مختلف فقهی است. اگر فقه تخصصی شد، قهراً از هر باب، علم در آن متقن‌تر، عمیق‌تر و با ژرف‌نگری بیشتری مورد نگرش، بحث و مداقه قرار می‌گیرد و در نتیجه اتقان مباحث بالا می‌رود. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «جایگاه فقه‌های تخصصی …

Read More »

موفقیت‌های دارالحدیث در توسعه حدیث‌پژوهی در کشور

موفقیت‌های دارالحدیث در توسعه حدیث‌پژوهی در کشور

رئیس مؤسسه دارالحدیث با بیان اینکه توفیقات فعالیت‌های حدیث‌پژوهی و ایجاد مؤسسه دارالحدیث فقط مدیون عنایت و لطف خداوند است، گفت: امروز متون حدیثی دانشگاه‌ها به حوزه و دارالحدیث سپرده شده است. ۲۲ اثر به عنوان کتاب درسی در دانشگاه‌ها تدریس می‌شود و وزارت علوم، هم بحث تدوین متون درسی حدیثی را به دانشگاه قرآن و حدیث سپرده است. به …

Read More »

رونمایی از نسخ مکاسب و صلاه به خط شیخ مرتضی انصاری

رونمایی از نسخ مکاسب و صلاة به خط شیخ مرتضی انصاری

همزمان با روز بزرگداشت شیخ مرتضی انصاری، در هفتاد و دومین برنامه سه‎‌شنبه ‌های علمی فرهنگی آستان قدس رضوی دو نسخه‎‌های خطی مکاسب و صلاه، به خط شیخ مرتضی انصاری معرفی و رونمایی شد. به گزارش شبکه اجتهاد، مرکز نسخ خطی سازمان کتابخانه‎‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی، دارای مصاحف شریف و نسخه ‎های خطی بسیار ارزشمندی در …

Read More »

فراخوان مقالات همایش ملی «اجتهاد عقل‌گرا» در هشت محور

فراخوان مقالات همایش ملی «اجتهاد عقل‌گرا» در هشت محور

فراخوان مقالات همایش ملی اجتهاد عقل‌گرا (نقش عقل در استنباط علوم اسلامی و انسانی) به همت گروه کلام پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد؛ حجت‌الاسلام دکتر محمدحسن قدردان قراملکی عضو هیأت علمی گروه کلام پژوهشکده حکمت و دین پژوهی و دبیر علمی همایش ضمن اعلام این خبر گفت:‌ همایش ملی اجتهاد عقل گرا به همت …

Read More »

بررسی و تحلیل مبانی مشروعیت «ولی عرفی» در فقه

نگاهی به یک پژوهش آسیب‌شناسانه در حوزه حقوق کیفری و اثرگذار بر حقوق و آزادی‌ها‌ی عمومی

یکی از نهادهای پربسامد که در ابواب مختلف فقهی مورد توجه است، نهاد «ولایت» است. از میان مصادیق ولی، «ولی عرفی» کمتر مورد بحث و بررسی قرار گرفته است و علاوه بر ضرورت تبیین ماهیت، بررسی ادله مشروعیت ولایت آن نیز امری لازم است. بر این اساس پرسش اصلی پژوهش آن است که مبانی مشروعیت ولی عرفی چیست؟ شبکه اجتهاد: …

Read More »

امام موسی صدر با شاه ملاقات کرده است!

امام موسی صدر با شاه ملاقات کرده است!

نشریه «عهد» در شماره‌‌ی جدید خود با آثار و گفتاری از محمدعلی مهتدی، مهدی فیروزان، مهدی چمران و شریف لک‌زایی؛ به واکاوی شخصیت و اندیشه امام موسی صدر پرداخته است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، شصت و هشتمین شماره دوهفته نامه علمی-فرهنگی «عهد» ویژه واکاوی سیره و اندیشه امام موسی صدر به همت خانه طلاب جوان قم منتشر شد. در این …

Read More »

غربی‌ها چون آزادی جنسی دارند آیه ضرب را نمی‌فهمند!/ اطلاقات احکام زنان، زمانی هم هستند/ فرقی بین احکام مستخرج از قرآن و احکام مستخرج از روایات وجود ندارد

غربی‌ها چون آزادی جنسی دارند آیه ضرب را نمی‌فهمند!/ اطلاقات احکام زنان، زمانی هم هستند/ فرقی بین احکام مستخرج از قرآن و احکام مستخرج از روایات وجود ندارد

در بحث نشوز که آیه ضرب داریم، آیه ضرب را غربی‌ها نمی‌توانند بفهمند، چون آنها آزادی جنسی دارند. کسانی که آزادی جنسی را به رسمیت بشناسند بحث نشوز را نمی‌فهمند. بحث نشوز قسمتی از آن نظام است که نسبت به تامین نیاز جنسی حساسیت دارد و نسبت به انحرافات جنسی، حساس است. مرد و زن هیچ‌کدام نمی‌توانند نیاز جنسی‌شان را …

Read More »

از «لزوم توجّه توأمان اجتهاد نوع اول و دوم در حوزه علمیه» تا «تدوین زیست بوم‌ها و الگوریتم‌های احکام و مفاهیم اسلامی»

از «لزوم توجّه توأمان اجتهاد نوع اول و دوم در حوزه علمیه» تا «تدوین زیست بوم‌ها و الگوریتم‌های احکام و مفاهیم اسلامی»

رئیس دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان با تأکید بر لزوم تلاش روزافزون در بارور شدن اجتهاد نوع اول در حوزه‌های علمیه، تصریح کرد: باید اجتهاد نوع اول در حیطه‌ها و مسأله‌های جدید انجام شود و به روز رسانی در احکام را داشته باشیم، اما باید در کنار آن اجتهاد، اجتهاد نوع دوم را هم در حوزه‌های علمیه شروع کنیم و طلبه‌ها …

Read More »

نسخ، اصلی تربیتی و جاری در فقه

نسخ، اصلی تربیتی و جاری در فقه

‌امامی پناه با بیان اینکه نسخ؛ روشی عقلایی، تربیتی و فرا زمانی است، گفت: یکی از آسیب‌هایی که فقه و اصول هیچ گاه از آن مصون نبوده، نگاه تعبدی و توقیفی به آن است. کمتر دیده می‌شود که قبل از مواجهه با یک پدیده و سوال فقهی و اصولی به سنخ شناسی آن مسأله بپردازیم و ببینیم آیا مسأله ما …

Read More »

چرا دفتر فقه معاصر راه‌اندازی شد؟

چرا دفتر فقه معاصر راه‌اندازی شد؟

دفتر فقه معاصر به دنبال این است که مسائل مورد ابتلاء در عصر حاضر که با زندگی بشر عجین شده است را در کتب درسی حوزه بگنجاند تا طلاب و دانش پژوهان در مرحله سطح با آن‌‌‌‌ها و فروعات و ادله آن‌‌‌‌ها آشنا شوند و پس از آن خود به خود در درس‌‌‌‌‌های خارج هم مطرح می‌‌‌‌شود، زیرا بسیاری از …

Read More »

تمدن نوین اسلامی را می‌توان «تمدن فقهی» نامید/ نقد و بررسی کتاب «فهم فقهی و سیاست معاصر»

تمدن نوین اسلامی را می‌توان «تمدن فقهی» نامید/ نقد و بررسی کتاب «فهم فقهی و سیاست معاصر»

لک‌زایی ضمن اشاره به اهمیت دانش فقه در تمدن نوین اسلامی تصریح کرد: فقه همواره یک دانش راهبردی در میان مسلمانان بوده و وظیفه تعیین راهبردها و تعیین اولویت‌ها و تعیین تکلیف نسبت به تزاحماتی که در سطح فردی اجتماعی و سیاسی پیش می‌آید تماما بر عهده فقه است. این فقه است که اگر زنده باشد و مستقر باشد می‌توانیم …

Read More »

توصیه به دخالت ندادن فلسفه در فقه منطقی نیست

توصیه به دخالت ندادن فلسفه در فقه منطقی نیست

استاد پردیس فارابی دانشگاه تهران با بیان اینکه توصیه به دخالت ندادن فلسفه در فقه منطقی نیست، گفت: تمام دانشهایی که در علم اصول دخالت دارند با واسطه در فقه نیز دخالت دارند. به گزارش شبکه اجتهاد، مطلبی در شبکه‌های اجتماعی نشر یافته است که دیدگاه فقیهی را در باب تأثیر فلسفه در فقه منعکس می‌کند که «فلسفه برای فهم …

Read More »

روش فهم عمومی متون دینی با رویکرد روان‌شناختی

روش فهم عمومی متون دینی با رویکرد روان‌شناختی

هدف این کتاب ارائه روشی برای فهم متون دینی با رویکرد روان شناختی است. از یک منظر این نوع مباحث، دو لایه متفاوت دارد: یکی روش فهم عمومی متون دینی که در کتاب حاضر به نام روش فهم عمومی متون دینی با رویکرد روانشناختی ارائه شده است؛ و دیگری روش فهم روانشناختی متون دینی که در اثری مستقل با همین …

Read More »

چرا آیات‌الاحکام به ۵۰۰ آیه محدود می‌شود؟/ توسعه آیات فقهی با نگرش جوانحی

چرا آیات‌الاحکام به ۵۰۰ آیه محدود می‌شود؟/ توسعه آیات فقهی با نگرش جوانحی

مدیر گروه پژوهشی فقه قرآن و حدیث مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) گفت: جای سؤال است که چگونه آیات فقهی را منحصر به ۵۰۰ آیه می‌کنیم؟ اگر دایره فقه‌القرآن را فقط به احکام عملی منحصر نکنیم و آن را به سمت احکام اعتقادی قلبی و جوانحی ببریم، آیات زیادی خواهیم داشت که احکام شرعی مانند حرمت شرک و حرمت سوء ظن …

Read More »

ذات فقه نمی‌گذارد فقیه رویکرد فردی داشته باشد/ در فقه تربیت هنوز ادبیات لازم برای آموزش فقه حکومتی نظام ساز تولید نشده است/ مدیریت توسعه فقه باید بر اساس نقشه جامع باشد

پنج‌ گام ضروری برای اعتلای رشته فقه تربیتی

تأسیس ابواب جدید فقهی باید مدبرانه و بر اساس یک طرح از پیش طراحی شده باشد و جغرافیای توسعه فقه باید روشن باشد. بنابراین حوزه‌‌‌‌ها‌ی علمیه برای روزآمدی خودشان و این که بتوانند نیازهای جامعه و حکومت اسلامی را پاسخگو باشند باید بر اساس یک نقشه کلان پیش بروند. ضرورت پرداختن طلبه‌‌‌‌ها‌ی جوان و انرژی‌‌‌‌ها‌ی جدید بر اساس این مبنا …

Read More »

بسترهای تقریب مسلمانان و اهل کتاب در فقه شیعه

بسترهای تقریب مسلمانان و اهل کتاب در فقه شیعه

این تحقیق تلاش دارد تا با بررسی احکام و ارائه یک الگوی مناسب برگرفته از فقه شیعه، راه حلی را برای تعامل بیشتر مسلمانان و اهل کتاب ارائه دهد. این مهم از طریق بررسی ابواب مختلف فقه شیعه که مرتبط با اهل کتاب هستند صورت می‌گیرد. به گزارش شبکه اجتهاد، جلسه دفاعیه پایان‌نامه سطح سه حجت‌الاسلام‌‌‌‌ها‌دی قربانیار با عنوان «بسترهای …

Read More »

بازشناسی مصادر حدیثی شیعه در یک کتاب

بازشناسی مصادر حدیثی شیعه در یک کتاب

«مهدویت‌نگاری در سده‌های نخستین» نوشته محمد معرفت توسط انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب منتشر شد. نویسنده در این کتاب به بازشناسی مصادر حدیثی شیعه پرداخته است. به گزارش شبکه اجتهاد، انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب کتاب «مهدویت‌نگاری در سده‌های نخستین» نوشته حجت‌الاسلام والمسلمین محمد معرفت را با شمارگان هزار نسخه، ۲۲۹ صفحه و بهای ۴۶ هزار تومان منتشر کرد. کتاب …

Read More »

اختلاف بین حقوق مسلمان و کافر، طبیعی و لازمه ذومراتب بودن انسان است

اختلاف بین حقوق مسلمان و کافر، طبیعی و لازمه ذومراتب بودن انسان است

تمام حقوق انسانی را خالق انسان‌ها جعل کرد و برای انسانیت انسان‌ها مراتبی را در نظر گرفته است و آن مراتب را به اختیار خود انسان گذاشته است و برای انسان‌هایی که از آن ذات مقدس فاصله می‌گیرند و هتک حرمت او را می‌کنند حقوق و احکامی را جعل می‌کند و هکذا برای انسان‌هایی که به او نزدیک می‌شوند. حال …

Read More »

نواندیش دینی و نوآوری فقهی

نوانديش دينی و نوآوری فقهی

استاد سطوح عالی فقه و اصول حوزه علمیه قم معتقد است: نواندیش دینی و نوآور فقهی، اسلام‌شناس توانمند، زمان‌شناس و نوپردازی است که میان «اصل» و «عصر» جمع می‌کند؛ آن هم جمعی از نوع سالم و نه مکسّر. در عین حالی که عصر و زمانه را در نظر می‌گیرد از اصول اساسی نیز تخطّی نمی‌کند و سعی می‌کند بر اساس …

Read More »

گستره شریعت برای استخراج نظام سیاسی اسلام/ پایمان در آینده و چشممان در گذشته است

گستره شریعت برای استخراج نظام سیاسی اسلام

نشست «شورای تخصصی سیاست» از سوی دبیرخانه مفتاح برگزار شد و در آن حجج‌اسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست، محمد حاج‌ابوالقاسم، سید سجاد ایزدهی و احمد رهدار به ایراد سخن پرداختند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدسجاد ایزدهی، عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی به عنوان نخستین سخنران در مطالبی اظهار داشت: درباره نظام سیاسی باید به چهار نکته …

Read More »

مدیریت فقهی اخلاق‌محور در جامعه کنونی امکان‌پذیر است

مدیریت فقهی اخلاق‌محور در جامعه کنونی امکان‌پذیر است

استاد حوزه علمیه قم گفت: مدیریت فقهی اخلاق‌محور به معنای چنین مدیریتی است که هم ضمانت اجرا دارد و هم ارزش‌های اخلاقی در آن مدیریت رعایت شده است؛ به دنبال این هستیم که ببینیم آیا چنین مدیریتی را می‌توانیم تصویر کنیم و بر اساس موازین و ضوابط شرعی که از معارف دینی به دست ما می‌آید، تبیین کنیم یا خیر؟ …

Read More »

پژوهشکده اسلام تمدنی در حوزه «فقه شهر و شهرنشینی» پیشرو و جلودار است/ دوفصلنامه «الهیات شهر» منتشر می‌شود

طرح حلقه‌های علمی، از موفق‌ترین طرح‌های دفتر تبلیغات بود/ بسیاری از پژوهشگران و اساتید فعلی حوزه، خروجی حلقه افق هستند/ از هویت دادن به طلبه تا ایجاد فضای آزاداندیشی

شورای علمی گروه فقه کاربردی پژوهشکده اسلام تمدنی، قوی، فعال و پویا است تا جایی که می‌‌توان گفت در حوزه «فقه شهر و شهرنشینی» پیشرو و جلودار بوده است و بناست اولین شماره «دو فصلنامه الهیات شهر» در سال آینده منتشر شود. اختصاصی شبکه اجتهاد: «پژوهشکده‌‌ اسلام تمدنی» از پژوهشکده‌‌های پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی است که از سال ۱۳۹۵ …

Read More »

عقل‌گرایی در علم و تقریب در رفتار؛ محور خدمات سیدمرتضی به اسلام

دایره امر به معروف را محدود نکنیم/ نباید امر به معروف دولتی می‌شد

رئیس دانشگاه ادیان و مذاهب با اشاره به رویکرد عقل‌گرایی سیدمرتضی در علم، گفت: حضور ایشان در درس عالمان اهل تسنن در راستای تقریب مذاهب، سنت خوبی بود که امروز کمرنگ شده یا از بین رفته است؛ سیدمرتضی با عقل‌گرایی در علم و تقریب در رفتار توانست خدمات زیادی به اصل اسلام داشته باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین …

Read More »

توهین و مقابله‌به‌مثل در ترازوی فقه و اخلاق/ مصطفی سلیمانی

بازشناسی مناسبات «فقه و اخلاق»

شبکه اجتهاد: تعامل و ارتباط، جزء جدایی‌ناپذیر زندگی بشری است. از این رو، همواره میان افراد، تزاحم و تعارض‌هایی پیش می‌آید که به موجب آن، حقوق یکی، مورد تعدیِ دیگری قرار می‌گیرد. تقاص یا مقابله‌به‌مثل، قاعده و راهی است که برخی افراد برای اعاده حقوق پایمال‌شده صاحبان حق پیشنهاد می‌کنند. اقتضای این قاعده این است که برای مقابله، میان عملکرد …

Read More »

دلیلی بر عدم جواز مرجعیت زنان وجود ندارد

دلیلی بر عدم جواز مرجعیت زنان وجود ندارد

می‌گوییم اگر زن شرایط مرجعیت را پیدا کرد می‌تواند مرجع باشد و ذکوریت شرط نیست. این حرف به این معنا نیست که از هر زنی می‌توان تقلید کرد. متاسفانه برخی در جامعه اینگونه تبلیغ می‌کنند که آقای جناتی می‌گوید از همین زنهای کوچه و خیابان می‌شود تقلید کرد. این که زنها شرایط را ندارند قبول است. اما اگر یک زنی …

Read More »

مرتد کسی است که انگیزه سیاسی یا قصد استهزاء دارد/ برای مقابله با کتب ضلال، باید حکم به جواز نشر آن‌ها داد!

مرتد کسی است که انگیزه سیاسی یا قصد استهزاء دارد/ برای مقابله با کتب ضلال، باید حکم به جواز نشر آن‌ها داد!

کسی که عالمانه و عامدانه می‌داند دین حق است و انکار می‌کند چنین کسی هست که مرتد و کافر شده و الا هرکسی که بر اساس عقیده‌ی خودش، شبهه‌ای برای خودش پیدا شده و برگشت، این مصداق مرتد نمی‌شود. خب قاعدتاً در آن چیزی که به‌عنوان «مجازات مرتد» ذکر شده، مرتد در کنار تغییر عقیده، یک چیز اضافه‌ای هم دارد، …

Read More »

اطلاعیه دفتر آیت‌الله اشرفی شاهرودی درباره صوت تقطیع‌شده ایشان

اطلاعیه دفتر آیت‌الله اشرفی شاهرودی درباره صوت تقطیع‌شده ایشان

در پی انتشار صوتی تقطیع شده از آیت‌الله مصطفی اشرفی شاهرودی، مرکز تحقیقات اسلامی وابسته به دفتر معظم‌له اطلاعیه‌ای به شرح ذیل صادر کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، با توجه به نشر یک فایل صوتی تقطیع شده از استاد معظم حضرت آیت الله اشرفی شاهرودی در فضای مجازی و استفسار برخی از عزیزان نکاتی جهت روشنگری به اطلاع می‌رساند: ۱) صوت …

Read More »
Real Time Web Analytics