اجتهاد و اصول فقه

دشمنان برای مقابله با شیعه، اخباریین را علم کردند و توانستند حوزه را به تسخیر در بیاورند. همین مسئله باعث بدعت‌‌هایی در حوزه شد و در پی این همه مسئله توانستند اصولین و مراجع را مورد تسلط بگیرند. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله حسین نوری همدانی در دیدار اعضای انجمن اصول فقه حوزه علمیه قم، گفت: قبل از صفویه در ایران شیعه نبود و صفویه اولین طایفه بود که توانستند مکتب شیعه را در ایران ترویج دهند و بعدها با عظمت شد، اما به مرور زمان دشمنان برای مقابله، اخباریین را علم کردند و توانستند حوزه را به تسخیر در …

مرحوم حائری شیرازی در بحث اهمیت علوم انسانی می‌گفت: حواستان باشد مسأله علوم انسانی حکایت بحث حکمیت است؛ به ما گفتند هر دو کنار بگذاریم، شما علی را کنار بگذارید و ما هم معاویه را؛ آن وقت چه کار کردند؟ آن‌ها بایدها و مطالب سکولار خود را در جامعه جهانی نهادینه می‌کنند و از ارزش‌هایشان براساس علوم انسانی دفاع می‌کنند. به گزارش خبرنگار شبکه اجتهاد، بیست و دوم اسفند ماه، نشست علمی «نقش علوم انسانی اسلامی در گام دوم انقلاب» با ارائه حجت الاسلام والمسلمین دکتر قاسم ترخان، عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه و به همت مؤسسه حیات …

اختصاصی شبکه اجتهاد: مدتی است ریاست انجمن اصول فقه عزم خود را جزم کرده تا روزی را به نام این علم در تقویم به ثبت برساند. اخیرا هم در این راستا دیداری با یکی از مراجع تقلید داشت تا موافقت ایشان را با خود همراه کند و به نظر می‌رسد این دیدارها ادامه خواهد یافت. در این دیدار حجه الاسلام محمدی علم اصول را علم پایه و مهم‌ترین علم حوزوی و نقش آفرین در سایر علوم خواند. در ادامه نیز از مخالفین و منتقدین اصول فقه گلایه کرده و گفت ایشان با عناوین مختلف مانند طولانی شدن دوره تدریس اصول …

من معتقدم که بیانیه را خارج از شعار و خارج از اینکه رهبری فرموده است و واقعاً صادقانه و عالمانه تبیین کنیم. البته اول باید خودمان به‌خوبی بیانیه را فهم کنیم. اختصاصی شبکه اجتهاد: بیانیه گام دومی رهبری، با تمجید و تعریف فراوانی از سوی طرفداران نظام و مسوولان کشور روبرو شد. در این بین اما کمتر به بخش‌های مرتبط با فقه و روحانیت در آن پرداخته شد. شبکه اجتهاد اما در راستای وظیفه رسانه‌ای خود، تلاش دارد تا پیوست‌های حوزوی و فقهی این بیانیه را به بحث بگذارد. بحث‌هایی که البته فارغ از تملق و مجیزگویی، به واکاوی علمی …

طلاب ما مهارت نوشتن را ندارند. قبلاً حوزه علمیه شوشتر تا سی سال پیش، چهار مجتهد مسلم زندگی می‌کردند. حضرات آیات: محمدتقی شوشتری، آل طیب، موسوی جزایری و هرکدام از این بزرگواران، طلبه‌هایی را دور خود جمع کرده بودند. از همان ابتدای صرف میر تا آخر طلبه پیش ایشان درس می‌خواند. حتی تبلیغ و تقریر نویسی نیز زیر نظر این بزرگواران بود. ما متأسفانه سیستم غربی دانشگاهی را در حوزه وارد کردیم و به حوزه لطمه زدیم. مهارت قبلاً در حوزه‌های علمیه ما بود و با دست خودمان آن را کنار گذاشتیم. طلاب با حضور در درس خارج ۵۰۰ نفری …

شبکه اجتهاد: نشست نقد و بررسی کتاب «مناهج الفقهاء فی علم الرجال و دورها فی الفقه» اثر حجت‌الاسلام والمسلمین محمدحسن ربانی بیرجندی با حضور استاد حسین غیب غلامی در مدرسه مبارکه امام صادق (علیه السلام) مشهد برگزار شد.  

کتاب «جریان افراط‌گرای شیعه، مختصات فکری و رفتاری» به قلم حجت‌الاسلام مهدی مسائلی با فصولی همچون «اسلام آمریکایی ادامه اسلام اموی» و «روش‌شناسی مواجهه» منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب «جریان افراط‌گرای شیعه، مختصات فکری و رفتاری» به قلم حجت‌الاسلام مهدی مسائلی نویسنده، پژوهشگر و مدرس حوزه علمیه اصفهان منتشر شد. بنابر این گزارش، این کتاب در پنج فصل تنظیم شده که «اسلام آمریکایی ادامه اسلام اموی» و  «ریشه‌ها و عوامل پیدایش افراط‌گری در شیعه» دوفصل اول این اثر را تشکل می‌دهد. همچنین «مختصات فکری و رفتاری جریان افراط‌گرا»، «ابزارها و روش تبلیغ» و  «روش‌شناسی مواجهه» سه فصل دیگر …

حاضران در بخش دوم نشست نقد کتاب «پل تا جزیره» بر لزوم تحلیل چندبعدی از تحولات حوزه علمیه همچون روند بوروکراتیزاسیون و پیگیری ایده «جامعه‌شناسی فتوا» که می‌تواند نشانگر دغدغه‌های جامعه دینی در ادوار مختلف تاریخ اجتماعی اسلام باشد، تأکید کردند. شبکه اجتهاد: جامعه‌شناسی روحانیت یکی از گرایش‌های نوپا در مطالعات دانشگاهی کشورمان است که سبک زندگی روحانیون، نظام آموزشی و مناسبات آنان با گروه‌های دیگر جامعه را واکاوی جامعه‌شناختی می‌کند. حوزه و روحانیت، بخش مهمی از داشته‌های فرهنگی و شیعی ما در ایران و جهان اسلام است که تغییر و تحولات آن مستقیماً بر فرهنگ و جامعه تأثیر می‌گذارد. …

حجت‌الاسلام والمسلمین مقیمی گفت: عدم دقت در وجه نام‌گذاری توسط امام(ره) سبب شده است که برخی برداشت‌های اشتباهی از این نظریه پیدا کنند و بر اساس آن، آثار و کارکردهایی اشتباه برای آن در زمینه‌های اجتماعی و سیاسی قائل شوند و همین وجه اسم گذاری توسط امام(ره) آنها را به خطا انداخته است. به گزارش شبکه اجتهاد، امام خمینی(ره) یکی از فقهای برجسته تاریخ تشیع است و با توجه به نظریات راهگشا و مبنایی که در اصول دارد، می‌تواند معضلات و مشکلات فقهی عصر جدید و نظام اسلامی را چاره اندیشی کند. به منظور تبیین نظریات امام خمینی(ره) به ویژه نظریات …

اختصاصی شبکه اجتهاد: آیت‌الله شیخ ذبیح‌الله ذبیحی قوچانی از فقهای متقی و صاحب کمال معاصر بود که در یکی از روستاهای اطراف قوچان به نام خیرآباد از بخش مایوان در سال ۱۳۲۹ هـ. ق متولد شد. تحصیلات حوزوی: در ۱۳ سالگی طلبه شد و دروس جامع المقدمات و برخی متون ادبیات عرب را در مدت ۳ سال در قوچان فرا گرفت در سال ۱۳۴۵ هق به مشهد آمد و تا سال ۱۳۵۱ هق در آنجا به تحصیل حوزوی پرداخت. در مشهد در مدرسه علمیه دو درب مجاور حرم مطهر رضوی سکونت یافت. ادبیات عرب را نزد ادیب محمدتقی نیشابوری معروف …

زنان با مردان در فتح قله‌های علمی تفاوتی نمی‌کنند در مورد زهرای مرضیه (س) چنین است؛ تمام مقاماتی که معصومین دیگر دارند را ایشان نیز داراست آن‌هم در ترازی بالاتر. قطعاً هر زنی در جامعه وظائفی دارد همان‌طور که مردان دارند و باید بین وظائف خود جمع کنند. ما زنانی را داشتیم که توانستند بین این دو مهم جمع کنند و به مقامات علمی حتی اجتهاد برسند. وجود هزاران محقق زن عدد کمی نیست که توانسته‌اند بین این دو جمع کنند. اختصاصی شبکه اجتهاد: بعد از انقلاب اسلامی، تحول زیادی در حوزه علمیه خواهران به وجود آمد تا آنجا که …

همین نهج البلاغه‌­ای که به نظر کتابی قدیمی به نظر می­‌رسد را می­‌دهیم آقای ازغدی و می­‌گوییم برو در دانشگاه درس بده. ایشان چون شبهات روز، بستر فکری و درگیری­های که در جامعه فکری حوزه و جامعه فکری دانشگاه وجود دارد را می‌­داند، از همین نهج البلاغه پاسخ سوالات را درمی­‌آورد. از همین نهج البلاغه فلسفه حکومت دینی و اصل عدالت گستری و نظریه عدالت را در می‌­آورد، از نهج البلاغه نظریه و مدل نظریه پردازی را استخراج می­‌کند. اختصاصی شبکه اجتهاد: پژوهش، حلقه مفقوده قدیمی حوزه‌های علمیه است. از دیرباز در حوزه‌های علمیه، به آموزش بیش از پژوهش اهمیت …

کتاب «گونه شناسی تحلیلی احادیث قرآنی امامی از نظریه تا تطبیق» تألیف حجت‌الاسلام دکتر علی راد، به زبان فارسی از سوی پژوهشکده تفسیر اهل بیت علیهم السلام منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، تالیف کتاب گونه شناسی تحلیلی احادیث قرآنی امامی از نظریه تا تطبیق در امتداد واکاوی نظریه تفسیری امامیه است که نویسنده، پیش‏تر مبانی کلامی آن را در پژوهشی با عنوان “مبانی کلامی امامیه در تفسیر” ارائه کرده است. در این کتاب به چگونگی تعامل و بهره‏ وری روشمند از احادیث قرآنی امامیه اشاره شده است و بر این مهم تأکید دارد که روایات قرآنی امامیه با همه …

حقیقت پنهان عنوان اثری است که به گفته نگارندۀ آن شامل: «خاطرات و اسنادی منتشر نشده درباره زعیم و مرجع عظیم الشان شیعه آیت‌الله حاج آقا حسین بروجردی» می‌باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، این اثر به کوشش و نگارش محمدتقی انصاریان خوانساری، در اسفند ۱۳۹۷ با سه مجلد از سوی انتشارات انصاریان قم، در قطع وزیری روانه بازار شد. این مجموعه‌ای یکپارچه و در برگیرنده ابعاد مختلف زندگی آیت‌الله العظمی بروجردی می‌باشد که ارائه اسناد و تصاویر مختلف ویژگی خاصی به آن بخشیده است. به ویژه آنکه برخی اسناد و مطالب پیرامون معظم‌له، برای اولین بار در این اثر منعکس …

استاد حوزه علمیه قم گفت: خطابات قانونیه را به خاطر تغییر اساسی که در نگاه به اصل تشریع ایجاد می‌کند و گستردگی آثار و پیامدهای اصولی و فقهی‌اش، به جای نظریه، می‌توان یک «اَبَر نظریه اصولی» نامید و روشن است که این ابر نظریه، گذشته از اهمیت زیادی که دارد، نشان‌گر نبوغ مبدِع و پردازندۀ آن هم هست. به گزارش شبکه اجتهاد، امام خمینی(ره) یکی از فقهای برجسته تاریخ تشیع است و با توجه به نظریات راهگشا و مبنایی که در اصول دارد، می‌تواند معضلات و مشکلات فقهی عصر جدید و نظام اسلامی را چاره اندیشی کند. به منظور تبیین نظریات …

ما باید ثابت کنیم که نظامی که با فقه پدید آمده است، اولاً فقه نظام ساز بوده است و ثانیاً همان فقه دائماً به اقتضاء زمان و مکان بر نظام نظارت داشته باشد. چون همان‌طور که مرحوم امام فرمودند زمان و مکان دائماً موضوعات را تغییر می‌دهند درنتیجه احکام نیز تغییر پیدا خواهد کرد. پس فقه باید دائماً مراقب این نظام باشد و موضوعاتی که در این نظام دخیل است را دائماً به اقتضاء شرایط زمانی و مکانی بسنجد و اگر تغییراتی در موضوعات رخ می‌دهد، احکام آن را هم متناسب با آن موضوعات تنظیم و استنباط کند. اختصاصی شبکه …

آیت‌الله شبیری زنجانی با انتقاد از رواج برخی روش‌های تصنعی و انحرافی به عنوان سیر و سلوک -که از فقاهت و روش علمای سلف فاصله دارند- گفت: در طول تاریخ حوزه همیشه علمای اهل سلوکی بودند که در حوزه درس اخلاق می گفتند هرچند درباره اخلاق نظری، مبانی متفاوتی وجود داشت. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله سید موسی شبیری زنجانی شب گذشته در دیدار اعضای بیت مرحوم آیت‌الله مؤمن با ایشان، با اشاره به شخصیت علمی آن عالم فقید، فرمود: متأسفانه در این دوره‌های اخیر آن مرتبه‌ای از عشق به علم، زهد و تقوایی که قدمای ما داشتند باقی نمانده …

مرحوم آیت‌الله مؤمن مثال خوبی می‌زدند. می‌فرمودند: وقتی قانونی جعل می‌شود که پسر ۱۸ ساله باید به سربازی برود بحث عجز و قدرت و … توسط قانون‌گذار لحاظ نشده است. قانون‌گذار فقط قانون را بر عنوان کلی پسر ۱۸ ساله بار می‌کند و اصلاً حالات شخصی مکلف را لحاظ نمی‌کند. مجلس خود را مکلف نمی‌بیند که تمام افراد را در حکم خود لحاظ جداگانه و مستقل داشته باشد. حال که در مجالس تقنین، این‌چنین است، در دستگاه الهی هم همین‌طور است. موضوع کل مکلفین هستند نه هر فردی از مکلفین به‌صورت جداگانه لحاظ شود. خطابات شارع ازلحاظ عدم انحلال و …

سومین اجلاسیه کمسیون‌های تخصصی شورای عالی حوزه علمیه خراسان با موضوع «حوزه و آینده» با حضور اعضای شورای عالی حوزه‌های علمیه مشهد، قم، اصفهان و تهران و جمعی از علما، اساتید و طلاب حوزه علمیه خراسان در تالار قدس کتابخانه حرم مطهر رضوی برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، این اجلاسیه با اهداف بررسی آینده حوزه‌های علمیه در عرصه‌های مختلف، دستیابی به نقشه راه برای حوزه‌های علمیه و تبیین رویکرد‌های جدید در کمسیون‌های تخصصی شورای عالی حوزه علمیه که وظیفه تصمیم سازی برای شورای عالی حوزه علمیه را برعهده دارند، برگزار شد. آیت‌الله علی‌اکبر رشاد، رییس شورای عالی حوزه علمیه تهران؛ …

شبکه اجتهاد: همایش «حوزه و آینده»، سومین اجلاسیه کمیسیون‌های تخصصی شورای عالی حوزه علمیه خراسان با حضور اعضای شورای عالی حوزه‌های علمیه مشهد، قم، اصفهان و تهران در مشهد برگزار شد.

شبکه اجتهاد: یکی از مسائلی که اسلام پژوهان غربی در مسیر مطالعات خود همواره به آن توجه داشته‌اند همانا «مشابهت‌های میان فقه اسلامی با قوانین سایر ادیان و سرزمین‌ها» است. البته اینگونه به نظر می‌رسد که گرایش «خاستگاه یابی» برای تعالیم دینی و خصوصاً آموزه‌های اسلامی، جزئی جدایی ناپذیر از مطالعات اسلامی در مغرب زمین است و حتّی برخی همچون ویلیام گراهام (قرآن پژوه دانشگاه هاروارد) سنّت خاورشناسی را همواره بر همین روال دانسته‌اند. [۱] (به عنوان یک نمونه می‌توان به کتاب “بازتاب‌های کلام اسلامی در فلسفه یهودی” هری ولفسون اشاره کرد که ریشه و خاستگاه بسیاری از عقاید اسلامی …

اختصاصی شبکه اجتهاد: تکتم آزاد، سال ۸۲ وارد حوزه شد و سطح ۲ را در مدرسه علمیه حضرت نرجس(س) و سطح ۳ را در جامعه المصطفی به اتمام رساند. از وی، پایان‌نامه سطح ۲، با عنوان «نقش تمدن اسلامی در رنسانس عقلی اروپا»، به صورت کتاب و همچنین مقالات علمی پژوهشی «تأثیر آراء ابن‌سینا در فلسفه اروپا در قرون وسطی» و «مبانی مشترک اصول فقه و هرمنوتیک کلاسیک» منتشر شده است. او که مشغول به تحصیل در دوره سطح ۴ است، از سال ۹۴ دبیری پژوهشی گروه فقه جامعه المصطفی را بر عهده دارد. استاد حوزه علمیه خواهران مشهد، در …

نویسنده کتاب «نخل و نارنج» می‌گوید: شیخ‌مرتضی انصاری مرجع دوران شکست است؛ دورانی که ایران در بدترین شرایط سیاسی‌ اجتماعی قاجار قرار داشت و دوبار از روس‌ها شکست خورده بود، بیماری کشور را درنوردیده و علمای زمان از دنیا رفته‌ بودند / بسیاری از طلبه‌ها این را نمی‌دانند و امروز در قم کسانی هستند که مرحوم سیدعلی قاضی طباطبایی و ملاحسین‌قلی همدانی را شماتت می‌کنند و به‌عنوان آفت و آسیب حوزه‌های علمیه معرفی می‌کنند. من می‌خواهم بگویم اگر شما خودتان را شاگرد شیخ می‌دانید، این واقعیت زندگی شیخ را انکار نکنید. من تردیدهایی داشتم و تصریحاتی که از جملات مرحوم …

چیزی که من در طول دوران قبل از انقلاب و بعد از انقلاب احساس کردم، اعتقاد راسخ ایشان به مسأله‌ی ولایت‌فقیه بود و این‌که همه‌ی شئون اجتماعی باید تحت اجازه‌ی ولی‌فقیه باشد. ما در شورای عالی که خدمت ایشان بودیم، یک اختلافی پیش آمده بود و نیاز به این بود که یک نفری به لحاظ فقهی و شرعی قضاوت کند. اعضای شورای عالی همه به اتفاق گفتند بهترین فرد آیت‌الله مؤمن است. ایشان گفتند من می‌پذیرم، ولی من باید از رهبر معظم انقلاب اجازه بگیرم، چون قضاوت شأنی است از شئون حکومت. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله شیخ محمد مؤمن، …

می‌شود اصول را پنج سال گفت، می‌شود شش سال گفت. متوسّط که پانزده سال است، یعنی مثلاً تا بیست سال هم دارد! چقدر بخوانند؟ چرا بخوانند؟ به چه دردشان می‌خورد؟ کجای فقه استفاده می‌شود از این اصول؟ نه، به نظر من یک مقداری در مورد اصول بایستی جمع و جورتر و به‌اصطلاح مُضیَّق‌ترحرکت کرد، مواظبت کرد؛ غیر از فقه است؛ فقه باز است، هر چه می‌توانید در زمینه‌های فقهی کار کنید، به نظر ما خیلی خوب است. به گزارش شبکه اجتهاد، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی، پیش از ظهر دوشنبه (۹۷/۱۲/۱۳) با اعضای مؤسسه عالی فقه و علوم …

کتاب «نهضت حدیثی شیخ بهائی» با محور قرار دادن نهضت شیخ بهائی درباره «فقه‌‌الحدیث»، زندگانی و اندیشه و شیوه‌های تدریس و تحقیق شیخ بهایی را به‌طور مشروح مورد ارزیابی قرار می‌دهد. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب «نهضت حدیثی شیخ بهائی»، یک اثر تحقیقی و مستند درباره فقیه و دانشمند قرن‌های دهم و یازدهم هجری قمری است که به قلم محمدحسن ربانی بیرجندی تالیف و از سوی بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی منتشر شد. در بخشی از مقدمه این کتاب آمده است: «محوری‌ترین درس شیخ بهائی، حدیث و مهم‌ترین کتاب‌هایش نیز در این زمینه بوده. در آغاز قرن یازدهم با تالیف …

آن چه در دانشگاه‌‌ها به عنوان علوم انسانی اسلامی مطرح می‌‌شود چیزی نیست که اسلام درباره آن صحبت می‌‌کند. از عمر انقلاب ۴۰ سال می‌‌گذرد ولی متأسفانه درباره علوم انسانی کار نکرده‌ایم.طلاب و فضلا باید در زمینه‌‌‌‌ کار کرده و درس برگزار کنند. البته فاضلی می‌‌تواند درس خارج بگوید که اولاً، بداند درس خارج چیست؟ دوماً، بفهمد روایات چه می‌‌گویند. لازم است افراد فاضل در این عرصه‌‌ها ورود کرده و مسائل مربوط به علوم انسانی را بحث و مطالعه کنند و نتیجه آن به صورت مدون نوشته شود. این کار، کار لازمیست و از نان شب بر فرد واجب تر …

کتاب «تحریرالروضه فی شرح اللمعه» با ویراستی جدید به همت انتشارات «کتاب طه» و «سمت» روانه بازار نشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب «تحریرالروضه فی شرح اللمعه» نوشته علیرضا امینی و سیدمحمدرضا آیتی است که با مقدمه ابوالقاسم گرجی و به همت انتشارات «کتاب طه» و «سمت» منتشر شده است. این اثر ویراست جدیدی است که از تغییرات مهم آن می‌توان به عبارت‌های متن لمعه (شهید اول) اشاره کرد که از شرح لمعه (شهید ثانی) به دقت تفکیک شده است که پیش از این اشتباهاتی داشت و یا علاوه بر تصحیح و تکمیل قانون مدنی و قانون مجازات اسلامی که …

اختصاصی شبکه اجتهاد: آیت‌الله شیخ عباس واعظ طبسى، نماینده سابق ولى فقیه در استان خراسان و تولیت فقید آستان قدس رضوى در سال ۱۳۱۴ در مشهد مقدس و در خانواده‌اى مذهبى و روحانى متولد شد و در یک سالگى پدرش را که از نوابغ گویندگان اسلامى در ایراد سخنرانى‌هاى مذهبى و خطابه و از لحاظ اخلاق، تقوى و پرهیزگارى زبانزد خاص و عام بود از دست داد و دوران کودکى را با سرپرستى مادر پشت سر گذاشت. آیت‌الله واعظ طبسى در ۱۶ سالگى به حوزه علمیه وارد شد و دروس مقدماتى، سطوح متوسطه و عالیه و خارج را به طور …

اختصاصی شبکه اجتهاد: آیت‌الله حاج شیخ عباس واعظ طبسی رحمت‌الله علیه از اساتید و مدرسان برجسته سطوح عالیه حوزه علمیه مشهد بود. ایشان همچنین سال‌های زیادی تولیت آستان مقدس امام رضا علیه‌السلام و مدیر عالیه حوزه علمیه مشهد بود. در زمان تولیت ایشان از ابتدای انقلاب اسلامی آغاز شد و تا هنگام وفات خدمات خالصانه زیادی به محضر مبارک امام رضا علیه‌السلام انجام داد. ایشان در قبل از انقلاب از چهره‌های شاخص و مبارز روحانی مقیم مشهد بود. تولد و خاندان علمی: در کتاب آثار الحجه تألیف مرحوم حجت‌الاسلام والمسلمین حاج شیخ محمد شریف رازی نوشته است: پدر ایشان حجت‌الاسلام …