قالب وردپرس افزونه وردپرس
خانه / آخرین اخبار (صفحه 33)

آخرین اخبار

آخرین اخبار در حوزه اصول فقه و اجتهاد، اقتصاد و بازار، فرهنگ و ارتباطات، خانواده و سلامت، حکومت و قانون

لویاتان «فقه حقوق شهروندی»/ مصطفی دُرّی

لویاتان «فقه حقوق شهروندی»/ مصطفی دُرّی

اختصاصی شبکه اجتهاد: مفهوم «شهروندی»، اساساً سابقه چندانی ندارد، بنابراین اینکه فقه اسلامی نیز تا سال‌های اخیر هیچ‌گاه به‌صورت جدی بدان نپرداخته است، اشکالی را متوجه آن نمی‌سازد. مراد از شهروند در این نوشتار، «تابعیت» یک کشور است؛ بنابراین عنوان «شهر» که در این ترکیب به‌کاررفته، عنوانی رهزن است و نباید موجب اختصاص آن به شهرنشینان و حذف روستانشینان و عشایر و بیابانگردان شود. باری، ازآنجاکه مفهوم شهروند، مفهومی جدید و نوپیداست، طبیعی است که حقوق شهروندی نیز از سابقه چندانی برخوردار نباشد. همین امر موجب شده تا تراث فقهی موجود در مورد آن نیز بسیار ناچیز باشد. نوپدید بودنِ …

توضیحات بیشتر »

احکام شرعی نباید به خاطر قاعده تنفیر از دین تعطیل شود/ تاثیر مقبولیت اجتماعی در اجرای احکام

احکام شرعی نباید به خاطر قاعده تنفیر از دین تعطیل شود/ تاثیر مقبولیت اجتماعی در اجرای احکام

استاد فقه و حقوق دانشگاه آزاد ضمن نقد و بررسی قاعده تنفیر از دین تصریح کرد: طبق قاعده تنفیر نباید در رفتار به‌گونه‌ای عمل کنیم که زدگی از دین ایجاد کند با این حال معنایش این نیست که تصور کنیم اگر حکمی از احکام شرعی را اجرا کنیم تنفیر می‌آورد، آن را رها کنیم. شبکه اجتهاد: بسیاری از کارشناسان معتقدند اتفاقات چند ماه اخیر ناشی از بسته بودن مسیر گفت‌وگو و ابراز اعتراض و انتقاد از مسیر رسمی خود است. علی‌رغم تاکید چندباره مقام معظم رهبری نسبت به برگزاری کرسی‌های نقد و آزاداندیشی در کشور، شاهد کم‌کاری نهادهای مسئول در …

توضیحات بیشتر »

حکمرانی اسلامی «مردم محور» و «ولایت پایه» است/ آزادی، عدالت و امنیت در حکمرانی اسلامی پیوند شبکه‌ای دارند/ مهمترین امتیاز حکمرانی اسلامی، اشراب اخلاق در آن است/ لزوم ایجاد دستگاه حل مسئله

حکمرانی اسلامی «مردم محور» و «ولایت پایه» است/ آزادی، عدالت و امنیت در حکمرانی اسلامی پیوند شبکه‌ای دارند/ مهمترین امتیاز حکمرانی اسلامی، اشراب اخلاق در آن است/ لزوم ایجاد دستگاه حل مسئله

حکمرانی اسلامی مردم محور و ولایت پایه است؛ ممکن است گفته شود فساد ستیزی و کارآمدی در نظام‌‌های لیبرال نیز وجود دارد پس چرا به‌عنوان مزیت حکمرانی اسلامی ارائه شده است؛ اهداف دو نظام سیاسی متفاوت است و بایسته‌‌های حکمرانی بر اساس‌نامه مالک اشتر و عبارت «استصلاح اهلها» متناسب با وظایف حکومت و تلاش برای تحقق حیات طیبه است که این حیات باید بر پایه مهندسی حکومت دینی و تنظیم رابطه مردم با خدا و از بین بردن شکاف طبقاتی و فقر، حاکمیت ارزش‌‌ها و از بین بردن ضد ارزش‌‌ها محقق شود تا کارآمدی حاصل شود. به گزارش شبکه اجتهاد، …

توضیحات بیشتر »

شهید صدر حداقل شرط مفسر قرآن را، مجتهد بودن می‌داند

شهید صدر حداقل شرط مفسر قرآن را، مجتهد بودن می‌داند

حجت‌الاسلام مؤذنی، اجتهاد فقهی را یک وجه از شخصیت قرآنی شهید صدر توصیف کرد و گفت: از نظر شهید صدر حداقل شرط مفسر و بیان‌کننده مقصود قرآن در سطوح مختلف، مجتهد بودن است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام ‌‌و‌المسلمین سید امید مؤذنی، معاون پژوهشی پژوهشگاه شهید صدر در نخستین نشست از سلسله ‌نشست‌های تخصصی تفسیر موضوعی شهید صدر با موضوع «تاریخچه تفسیر موضوعی شهید صدر» که در اندیشگاه فرهنگی سازمان اسناد و کتابخانه ملی که به‌صورت مجازی پخش شد گفت: تفسیر موضوعی شهید صدر آخرین فرآورده علمی شهید صدر است که به دست ما رسیده است. وی، شهید آیت‌الله محمدباقر …

توضیحات بیشتر »

نمی‌توانیم بحث ولایت مطلقه را منهای بحث مصلحت عموم، مطرح کنیم/ فقیه باید تسلیم مصالح جامعه باشد!

نمی‌توانیم بحث ولایت مطلقه را منهای بحث مصلحت عموم، مطرح کنیم/ فقیه باید تسلیم مصالح جامعه باشد!

تصور امام خمینی (ره) این بود که نیازهای جامعه بسیار بسیار گسترده‌تر و سیال‌تر از آن چیزی است که ما به شکل ثابت مجموعه‌ای از احکام را از قبل مورد شناسایی قرار داده‌ایم و آنها را تبدیل به رساله‌های عملیه کرده‌ایم و برداشت ثابتی از شریعت به دست آورده‌ایم. ما نمی‌توانیم در آن چارچوب به همه نیازهای مردم و جامعه پاسخ بدهیم. فقیه باید تسلیم مصالح جامعه شود. زیربنای اندیشه ولایت مطلقه فقیهی که امام مطرح کردند مسئله مصلحت مسلمانان، مصلحت جامعه اسلامی و مصلحت شهروندان یک کشور اسلامی است. بنابراین ما نمی‌توانیم بحث ولایت مطلقه را منهای بحث مصلحت …

توضیحات بیشتر »

دغدغه‌های فرهنگی مراجع

دغدغه‌های فرهنگی مراجع

«ضرورت حجاب و راه‌های فرهنگی»، «مشکلات حوزه چاپ و نشر و لزوم ارائه تسهیلات»، «تقویت فعالیت‌های قرآنی»، «حل گرانی هزینه حج»، «نهادینه‌ کردن علم دینی در دانشگاه‌ها و امور فرهنگی» و «توجه به قطب فرهنگی حوزه و دانشگاه» ازجمله توصیه‌های مراجع معظم به وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، دکتر محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی که‌ به‌منظور دیدار با مراجع عظام تقلید و برخی علما به شهر قم سفر کرده بود، با آیات و مراجع تقلید جوادی آملی، مکارم شیرازی و سبحانی دیدار و گفتگو کرد. خلاصه بیانات مراجع عظام را در ادامه می‌خوانید؛ …

توضیحات بیشتر »

جمع میان حکومت دینی و جمهوریت در اندیشه امام خمینی مبنایی است/ امام (ره) فقه را در مستوای اداره کلان جامعه‌ می‌بیند

تصمیم‌گیری بدون توجه به فقه از غفلت‌های ما در این چهل سال است

رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، گفت: بسیاری از اسلامگرایان سیاسی در جهان اسلام روی خوشی به جمهوریت و مردم سالاری ندارند مثلا جریانات اسلامگرا در جهان اسلام مانند حزب التحریر به صراحت کتاب نوشتند و «دموکراسی» را نظام کفر قلمداد کردند و برخی مانند جریانات رادیکال اسلامگرا اساسا جمهوریت را مقابله با ربوبیت تشریعی الهی‌ می‌دانند. ولی امام ‌‌‌خمینی(ره) به جمهوریت تصریح‌ می‌کنند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر احمد واعظی در هشتمین نشست از سلسله نشست‌های تبیین مکتب امام ‌‌‌خمینی (ره) با موضوع «تأثیر مکتب فقهی امام ‌‌‌خمینی(ره) بر فقه سیاسی شیعه» قم برگزار شد، گفت: …

توضیحات بیشتر »

«ثبوت الهلال» اثر آیت‌الله جوادی آملی ترجمه شد

«ثبوت الهلال» اثر آیت‌الله جوادی آملی ترجمه شد

کتاب حاضر که حاصل تلاش آیت‌الله عبدالله جوادی آملی در این موضوع است مستخرج از بخشی از درس‌های معظم له در حوزهٴ علمیهٴ قم با شیوهٴ فقهی استدلالی است. البته بنا به مناسبت‌هایی که پیش آمده، در جاهای مختلف آن در حد ضرورت از مبانی نجومی و عوامل اثرگذار جوّی در ثبوت هلال نیز، بحث به میان آمده است. به گزارش شبکه اجتهاد، ثبوت هِلال که به مشخص شدن اول ماه قمری گفته می‌شود هنگامی است که هِلال رؤیت شود یا رؤیت‌پذیر باشد و این هم به عوامل و شرایط مختلف نجومی، جوّی و مبانی فقهی وابسته است. این موضوع …

توضیحات بیشتر »

تلاشی در بررسی مفهوم و ساختار ملکیت

سنخ‌شناسی دلالت استعمال و نقش آن در تحول استنباط استظهاری/ محسن انصاری

اختلافی که بین فقهاء در این جهت وجود دارد به فهم متفاوت از مفهوم ملکیت برمی‌گردد و از طرف دیگر ملکیت در زمان ما با عناوینی مثل ملکیت خصوصی و عمومی که زائیده مکاتب فکری غرب و شرق است، مبهم‌تر شده و مفهوم مجهول‌تری پیدا کرده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجت‌الاسلام محمدرضا ترابی شاهرودی در جلسه هشتاد و سوم «شنبه‌های فقهی» در تبیین مفهوم و ساختار ملکیت گفت: بحث ملکیت ابعاد خفیه‌ای دارد که باید مورد بررسی قرار بگیرد؛ به‌عنوان نمونه در بحث احیاء یکی از چالش‌ها این است که آیا احیاء سبب ملکیت است یا حق اولویت‌ می‌آورد …

توضیحات بیشتر »

ادبیات «فقه اجتماعی» با فقیهان جسور تقویت می‌شود

فقیه فقه اجتماعی نمی‌تواند به پیامد فتوا بی‌توجه باشد/ توجه به پیامدهای برخی فتاوا

نویسنده کتاب «درآمدی بر فقه اجتماعی» معتقد است، فقه اجتماعی، به فقیهانِ با جسارت نیاز دارد تا با جرئت علمی و تلاشی فقیهانه، دیدگاه‌های خود را ـ هرچند خلاف مشهور ـ ابراز کنند. به گزارش شبکه اجتهاد، منظور از «فقه اجتماعی» این است که فقه در ارتباط با جامعه و ناظر به حکومت و نگاه کلان به صدور حکم در حوزه مسائل اجتماعی بپردازد. در واقع «فقه اجتماعی» در مقابل «فقه فردی» که نگرشی کل‌نگر و حاکم بر تمام ابواب فقه است قرار دارد. در این نگاه، استنباط‌های فقهی باید براساس فقه اداره نظام اجتماعی انجام شود و تمامی ابواب …

توضیحات بیشتر »

قلمرو شناسی فقه هنر؛ از «هنرهای زیبا و کاربردی» و «تفکیک فقه رسانه و فقه هنر» تا «نحوه تعامل فقیه و مسائل هنر»

قلمرو شناسی فقه هنر؛ از «هنرهای زیبا و کاربردی» و «تفکیک فقه رسانه و فقه هنر» تا «نحوه تعامل فقیه و مسائل هنر»

در مباحث هنری به نظر می‌رسد خود فقیه باید مثل عرف خاص موضوع را بشناسد، لذا کسانی که می‌خواهند در فقه هنر کار کنند باید بعضی مباحث فقهی عمومی و عام درباره هر رشته هنری را بداند، کار شاقّی نیست، شما اگر بخواهی فقه مؤثر و کارآمد و حضور داشته باشد و به یک معنا دور زده نشود که البته ریشه‌های غیر فقهی هم دارد، یک بخشش بحث فقه است که چه قدر واقعی و ملموس در عرصه حضور دارد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر سید حمید میرخندان، عضو هیئت علمی دانشکده صداوسیما در نشست علمی «قلمرو شناسی …

توضیحات بیشتر »

انتشار مجموعه مقالات همایش ملی سیاست‌گذاری عمومی و حکمرانی اسلامی در ۷ جلد

انتشار مجموعه مقالات همایش ملی سیاست‌گذاری عمومی و حکمرانی اسلامی در 7 جلد

همایش ملی سیاست‌گذاری عمومی و حکمرانی اسلامی به همت مجمع عالی علوم انسانی اسلامی و با همکاری برخی از مراکز علمی ـ تحقیقاتی کشور، از ۲۹ آذر تا ۱۴ دی ۱۴۰۰ در تهران برگزار شد. مجموعه مقالات این همایش در ۷ جلد توسط انتشارات آفتاب توسعه (ناشر اختصاصی مرکز پژوهش‌های علوم انسانی اسلامی صدرا) منتشر و در اختیار علاقمندان به این حوزه قرار گرفته است. به گزارش شبکه اجتهاد، در مقدمه جلد اول این مجموعه مقالات آمده است: یکی از رسالت‏‌های مهم فلسفه علوم انسانیِ اسلامی، برقراری ارتباط طبیعی و ارگانیک میان وجه نظری و وجه عملی و بحث درباره …

توضیحات بیشتر »

زعامت ‌آیت‌الله بروجردی و نوسازی نهاد مرجعیت

آیت‌الله بروجردی در کلام استاد انصاریان

شبکه اجتهاد: زعامت آیت‌الله بروجردی، فصل نوینی در تاریخ مرجعیت شیعه بود. این نقطه عطف تاریخی، ره‌آورد شرایط گوناگون بود. پس زمینه تاریک – روشن از آن را چنین می‌توان دید: ۱- سنت مرجعیت شیعی، آن بود که مراجع طراز اول، در حوزه‌های بزرگ عصر خود بودند و گام به گام، با تربیت نسل‌های متوالی شاگردان، موقعیت و منزلت علمی خویش را تثبیت دادند و به مرور ایام، دانایی و پارسایی خود را شهره آفاق ساختند. مکتب اجتهادی، از عصر وحید بهبهانی تاکنون، در این فرآیند به کشف و عرضه مراجع زمانه پرداخت، اما می‌توان گفت که مرجعیت آیت‌الله بروجردی …

توضیحات بیشتر »

رونمایی از دوره ۷ جلدی «انوار المواهب» ترجمه و شرح مکاسب

رونمایی از دوره 7 جلدی «انوار المواهب» ترجمه و شرح مکاسب

«انوار المواهب» دوره ۷ جلدی ترجمه و شرح مکاسب شیخ مرتضی انصاری (ره) است که به‌تازگی از سوی استاد محسن غرویان ترجمه و تبیین و توسط انتشارات دارالفکر به زیور طبع آراسته شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، آئین رونمایی از دوره ۷ جلدی «انوار المواهب» که شرحی بر مکاسب شیخ انصاری است، با حضو مؤلف اثر استاد محسن غرویان و سخنرانی استاد محمدحسن صافی گلپایگانی در مؤسسه «اندیشه اسلامی معاصر» قم برگزار شد. استاد صافی گلپایگانی: شیخ انصاری مشعل‌دار بزرگ مباحث فقهی و اصولی در عصر حاضر است. ایشان با تالیفات ارزنده خود، تحول عظیمی را در عالم اجتهاد …

توضیحات بیشتر »

تمدن‌سازی نوین اسلامی بدون تقریب مذاهب امکان ندارد/ تقریب مذاهب هم الگوی حکمرانی می‌خواهد/ نباید تقریب را در گفت‌وگو و همایش خلاصه کرد

تمدن‌سازی نوین اسلامی بدون تقریب مذاهب امکان ندارد/ تقریب مذاهب هم الگوی حکمرانی می‌خواهد/ نباید تقریب را در گفت‌وگو و همایش خلاصه کرد

استاد عبدالحسین خسروپناه ضمن اشاره به ضرورت استفاده از ظرفیت تقریب مذاهب در تمدن نوین اسلامی تصریح کرد: ادعای بنده این است که تمدن‌سازی نوین اسلامی بدون تقریب مذاهب امکان ندارد و تقریب مذاهب هم الگوی حکمرانی می‌خواهد. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست الگوی حکمرانی تقریب مذاهب در تمدن‌سازی نوین اسلامی با حضور استاد عبدالحسین خسروپناه، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، چند قبل در پژوهشکده باقرالعلوم(ع) برگزار شد که گزیده سخنان وی را در ادامه می‌خوانید؛ ما در این عنوان چند متغیر داریم یکی اصطلاح الگوی حکمرانی، یکی اصطلاح تقریب مذاهب و یک واژه هم تمدن‌سازی نوین اسلامی. منظور از …

توضیحات بیشتر »

بررسی حکم کرایوینک از منظر فقه/ انجماد انسان زنده‌ای که بیماری لاعلاج دارد، مصداق القای در تهلکه و ضرر به نفس است

بررسی حکم کرایوینک از منظر فقه/ انجماد انسان زنده‌ای که بیماری لاعلاج دارد، مصداق القای در تهلکه و ضرر به نفس است

یکی از مسائل نوپیدا در عرصه پزشکی مسأله کرایونیک یا سرمازیستی یا انجماد انسانی است. یک استاد و محقق فقه پزشکی، با تحلیل و واکاوی ادلّه‌ی فقهی و تبیین حقیقت کرایونیک و مفهوم مرگ، بدین نتیجه می‌رسد که کرایونیک و انجماد انسان زنده‌ای که بیماری لاعلاج دارد، مصداق القای در تهلکه و ضرر به نفس است و از جهت فقهی حرام است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، یکی از مسائل نوپیدا در عرصه پزشکی مسأله کرایونیک یا سرمازیستی یا انجماد انسانی است، در کرایونیک و انجماد انسانی که غالباً در بیمارانی که دارای بیماری لاعلاج هستند انجام می‌شود فرد را با …

توضیحات بیشتر »

قواعد فقهی کلیدی است که هزار قفل را باز می‌کند

قواعد فقهی کلیدی است که هزار قفل را باز می‌کند

نویسنده کتاب «قواعد فقهی فرهنگ و ارتباطات» یکی از نیازهای اساسی امروز را تدوین قواعد فقهی مضاف و مسائل مستحدثه دانست و اظهار کرد: فرق قواعد فقهی با مسئله فقهی این است که هردو کلید هستند اما قواعد فقهی کلیدی است که هزار قفل را باز می‌کند. با قواعد فقهی قفل‌های فراوان مشکلات معرفتی را باز کنیم. قواعد فقهی در حوزه‌های مختلف اقتصادی واجتماعی و حتی مسائلی مانند محیط زیست و سایر شئون مورد نیاز بشر کارگشاست. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی نقد و بررسی کتاب «قواعد فقهی فرهنگ و ارتباطات» با حضور نویسنده حجت‌الإسلام والمسلمین سیدعلی حسینی و …

توضیحات بیشتر »

پیش‌بینی رؤیت‌پذیری هلال ماه رجب ۱۴۴۴ قمری در ایران

اختصاصی شبکه اجتهاد: برای رؤیت هلال در شب اوّل ماه، عواملی چون «زمان غروب خورشید و ماه» و «اختلاف زمان غروب آن دو» و «مختصّات خورشید و ماه و جدایی زاویه‌ای ماه و خورشید که از اختلاف ارتفاع ماه و خورشید، و نیز اختلاف سمت آن دو نشئت می‌گیرد» و «درصد روشنایی هلال و به اصطلاح فاز ماه» و … مؤثّرند. امروزه، برنامه‌هایی تهیّه شده‌اند که با محاسبات رایانه‌ای و طبق معیارهای ریاضی و تجربی، این عوامل را برای بیشترِ نقاط زمین در نظر می‌گیرند و الگوهای رؤیت‌پذیری هلال ماه را پیش‌بینی و ترسیم می‌کنند. (معیارها برای محدودۀ عرض جغرافیایی …

توضیحات بیشتر »

فقیه آگاه؛ بررسی اندیشه آیت‌الله صافی گلپایگانی

فقیه آگاه؛ بررسی اندیشه آیت‌الله صافی گلپایگانی

«تشکیل حکومت اسلامی در زمان غیبت از منظر آیت‌الله صافی»، «تزاحم قانون و مصلحت از منظر آیت‌الله صافی»، «استقلال حوزه از منظر آیت‌الله صافی»، «وحدت شیعه و سنی از منظر آیت‌الله صافی»، «مخالفت آیت‌الله صافی با فلسفه و عرفان» و «نظر آیت‌الله صافی در حوزه زنان و موسیقی» برخی از سرفصل‌های این پرونده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، آیت‌الله شیخ لطف‌الله صافی گلپایگانی از مسن‌ترین و نام‌آشناترین مراجع و فقهای فقیه جهان تشیع سال گذشته چشم از جهان فروبسته و امت اسلامی را در غم خود فرونشاند. بعد از ارتحال این فقیه والامقام جریانات فکری در فضای مجازی تلاش کردند …

توضیحات بیشتر »

سخنان مهم مراجع تقلید به وزیر کشور

سخنان مهم مراجع تقلید به وزیر کشور

ما نمی‌خواهیم مطلبی بگوییم که سبب تضعیف دولت گردد، اما مردم دچار مشکلات و گرفتاری اقتصادی هستند و انتظار دارند تا گامی جهت حل مشکلات آنان برداشته شود/ با پشت میز نشستن گره‌ای از کار مردم باز نمی‌شود بلکه باید مسئولان امر در دسترس مردم باشند و از نزدیک با مردم در ارتباط باشند. بنده در اولین دیدار با جناب آقای رئیسی به ایشان گفتم اصل و اساس کارها باید توجه به مردم و حل مشکلات آنها باشد و باید ثمر اقدامات شما در رفاه و گشایش اقتصادی زندگی مردم نمایان و محسوس باشد./ برخی از کشورهای دنیا با کشور …

توضیحات بیشتر »

گنجینه‌ای در حدیث و فقه/ محمدباقر ملکیان

گنجينه‌ای در حديث و فقه/ محمدباقر ملکیان

اختصاصی شبکه اجتهاد: کتاب من لا یحضره الفقیه تألیف محمّد بن علی بن الحسین بن بابویه قمی معروف به شیخ صدوق از مهمترین کتب روائی شیعه، و دومین کتاب از جمله کتب اربعه آنهاست. کثرت نسخه‌های خطی از این کتاب، نقل قول‌های فراوان از آن، شروح و حواشی متعددی که پیرمون آن نگاشته شده و… ما را از بحث درباره جایگاه ارزنده این کتاب بی‌نیاز‌ می‌کند. در این یادداشت مختصر قصد دارم به معرفی یک نسخه ارزشمند از این کتاب بپردازم، اما قبل از معرفی آن نسخه مناسب است به ین مطلب اشاره کنم که کهن ترین نسخه‌های این کتاب، …

توضیحات بیشتر »

پاسخگوسازی فقه با تکیه بر عناصر مکانیکی درست نیست/ نظریه‌ «تبدّل موضوع» امام، ظرفیتی که کمتر توجه شد/ لزوم حرکت دینامیکی درون اجتهادی

سیاست‌گذاری دینی این نیست که فقه را به جان فضای مجازی بیندازیم/ نیازمند نهضت سواد آموزی فضای مجازی هستیم/ نباید نگاه اکل‌میته‌ای به فضای مجازی داشت

استاد مبلغی معتقد است پاسخگوسازی فقه با تکیه بر عناصر مکانیکی درست نیست، اما فعال سازی عناصر درونی روش استنباط و تبدیل این عناصر به یک «حرکت دینامیکی درون اجتهادی» کاری ضروری است که کمتر انجام شده است، رویکرد ایجاد و تقویت حرکت دینامیکی می‌تواند به گشایش افق‌های جدید منتهی شود و یک پویش فقهی را پدید بیاورد. او با اشاره به گذشت چند دهه از نظریه‌ تبدّل موضوع توسط امام خمینی خاطرنشان کرد: متاسفانه این نظریه هنوز به جایگاه شایسته‌ای در مباحث اصولی دست نیافته و از ظرفیت‌های آن در تبیین رابطه‌ فقه با واقعیت‌ها و تحولات اجتماعی بهره‌برداری …

توضیحات بیشتر »

حواشی امام خمینی بر توضیح المسائل

حواشی امام خمینی بر توضیح المسائل

حضرت امام پس از نوشتن حاشیه بر توضیح المسائل ‌آیت‌الله بروجردی، آثار فتوایی دیگری هم نوشته که مهمترین آن‌‌هاتحریرالوسیله‌ می‌باشد و در سالهای پس از آن بعضی از فتاوایشان تغییر و تبدیل یافته که خود گفتند در موارد اختلاف فتوی، آنچه در تحریرالوسیله نوشته شده، ملاک است. شبکه اجتهاد: امام خمینی(ره) گرچه بر دو اثر مهم فقه فتوائی: العروه الوثقی و وسیله النجاه سیدین یزدی و اصفهانی تعلیقه‌های مفصل نوشته بودند، ولی اقدامی برای نشر عمومی آن نکردند؛ چنانکه پس از وفات حضرت ‌آیت‌الله بروجردی (قدس سره)، اهتمام و اشتغال به تدریس دروس اجتهادی را وجهه همت خود قرار داده …

توضیحات بیشتر »

سال‌های نخستین حوزه علمیه قم به روایت روزنوشت‌های یک طلبه

سال‌های نخستین حوزه علمیه قم به روایت روزنوشت‌های یک طلبه

شبکه اجتهاد: شرح‌حال نویسی در دوران قاجار با تذکره‌نویسی‌های فراوان این دوره دنبال شده است. تذکره‌هایی که عمدتاً کلی و مختصرند و در آن نویسندگان ضمن شرح احوال و نسب خود به ذکر تحصیلات و خلقیات و توانایی‌های‌ خود پرداخته‌اند. هرچند رفته‌رفته ذکر وقایع، جزئیات، ویژگی‌های فردی، احساسات و… به ترجمه‌های خودنوشت تذکره‌ها راه پیدا می‌کند و حتی به مسائل شخصی، عادات و اشتباهات نیز تسری پیدا می‌کند (به‌آبادی و دیگران، ۱۳۹۸: ۹۰). مسیری که در جریان مشروطه مورد توجه برخی مشاهیر ایرانی قرار می‌گیرد، اما در دوران اختناق سیاسی پس از مشروطه و به‌ویژه در دوره پهلوی اول رو …

توضیحات بیشتر »

حوزه‌ها نتوانستند فقه کارآمد در حکمرانی و مدیریت جامعه امروز را تولید کنند

حوزه‌ها نتوانستند فقه کارآمد در حکمرانی و مدیریت جامعه امروز را تولید کنند

در تجربه جمهوری اسلامی و در اختلافاتی که بین دو نوع تفکر و برداشت از اسلام در میان مدیران جامعه شکل می‌گرفت امام ورود می‌کردند و بن‌بست‌شکنی می‌کردند. ایشان در چندین مکتوب خودشان افق‌های بسیار راهگشا برای حوزه‌ها و نظام اسلامی گشودند ولی متاسفانه در طول بیش از سی سال نه حوزه‌ها آنطور که باید این افق‌ها را جدی گرفتند و علمیاتی کردند و نه مراکز فقهی نظام این راه را رفتند. ما نتوانستیم فقه کارآمد در عرصه حکمرانی و مدیریت جامعه و حتی مسائل زندگی انسان امروز در حوزه‌ها و مراکز فقهی تولید کنیم و در این زمینه‌ها از …

توضیحات بیشتر »

ابتکار امام در طرح «نقش عنصر زمان و مکان در اجتهاد و استنباط فقیه» تحول عمیقی در فقه ایجاد کرد/ زمان و مکان ممکن است ملاکات حکم را از اساس تغییر دهد/ برخی از عنصر زمان و مکان استفاده می‌کنند ولی بی‌مبنا حرف می‌زنند!

ابتکار امام در طرح «نقش عنصر زمان و مکان در اجتهاد و استنباط فقیه» تحول عمیقی در فقه ایجاد کرد/ زمان و مکان ممکن است ملاکات حکم را از اساس تغییر دهد/ برخی از عنصر زمان و مکان استفاده می‌کنند ولی بی‌مبنا حرف می‌زنند!

اساسا جمهوری اسلامی که حضرت امام اعلام کردند، بر اساس دخالت عنصر زمان و مکان در اجتهاد ایشان نسبت به موضوع دولت است. امروه موضوع دولت، حق شهروندان است و وقتی «شهروند» می‌گوییم، یعنی مسلمان و غیر مسلمان ندارد، قوم فارس، کرد، لر و بلوچ ندارد از این رو جکهوریت لازمه حکومت خواهد بود. امام هم بر همین اساس، حکومتی تشکیل دادند که ماهیت آن با حکومت‌های گذشته متفاوت است. البته برخی از فقها همین را برنتابیدند؛ چون نتوانستند عنصر تغییر موضوع را در عرصه‌های اجتماعی ببینند و نتوانستند با حضرت امام همراهی کنند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام و …

توضیحات بیشتر »

خلا نگاه تسامحی فقه به وقف!/ مهمترین ایراد سازمان اوقاف

خلا نگاه تسامحی فقه به وقف!/ مهمترین ایراد سازمان اوقاف

عضو هیئت علمی دانشگاه قم به چالش‌های وقف در ایران پرداخت و گفت: سازمان اوقاف از کارشناسان مسلط به سرمایه‌گذاری رنج می‌برد و از سوی دیگر فقها نگاه تسامح‌گرایانه به وقف ندارند. به گزارش شبکه اجتهاد، دکتر محمدزمان رستمی، عضو هیئت علمی دانشگاه قم، با اشاره به اهمیت وقف در اقتصاد به ایکنا گفت: وقف یکی از مهمترین نهادهای اسلام هست که بزرگترین ثمره را می‌تواند در اقتصاد جامعه داشته باشد. وقف به این معناست که برای همیشه مالی را به یک کاربرد بسیار کارا تبدیل ‌کنیم. وی افزود: علاوه بر اینکه وقف بیشترین ثواب را دارد، هیچ‌کس نمی‌تواند کاربردی …

توضیحات بیشتر »

درآمدی بر منهج فقهی حضرت ‌‌‌آیت‌الله خامنه‌ای

درآمدی بر منهج فقهی حضرت ‌‌‌آیت‌الله خامنه‌ای

حجت‌الاسلام والمسلمین محمدی قائینی با اشاره به منهج فقهی رهبر معظم انقلاب گفت: با توجه به نیازهای روز جامعه، رهبری در پاسخگویی به مسائل اهتمام جدی به علوم جدید و بررسی تاریخی دارند. به گزارش شبکه اجتهاد، در ادامه برگزاری سلسله نشست‌های مکتب‌شناسی فقهی حضرت ‌‌‌آیت‌الله خامنه‌ای، حجت‌الاسلام والمسلمین محمد محمدی قائینی، استاد دروس خارج حوزه علمیه قم با موضوع «درآمدی بر منهج فقهی ‌‌‌آیت‌الله خامنه‌ای» به ارائه مباحث خود پرداخت. آنچه می‌خوانید خلاصه‌ای از ارائه این استاد حوزه علمیه در دو نشست اخیر است. در رابطه با منهج علمی و فکری مقام معظم رهبری در مباحث فقهی به نکاتی …

توضیحات بیشتر »

جایگاه مقاصد شریعت در حل مسائل فقه هنر/ مصطفی قناعتگر

جایگاه مقاصد شریعت در حل مسائل فقه هنر/ مصطفی قناعتگر

اختصاصی شبکه اجتهاد: وقتی سخن از مقاصد شریعت به میان می‌آید، گذر از موضوعات «زمکانی» و پشتیبانی از سویه‌های غیر زمکانی حکم شرعی انتظار می‌رود. سخن از تغییر حکم نیست؛ سخن از جای‌گذاری حکم در همان موضوعی است که باید باشد است. احکام بر موضوعات بار می‌شوند و موضوعات در گذر زمان دچار دگرگونیِ قابل رصد هستند[۱]. مقصد حکم شرعی اما ثابت است و همین مقصد ثابت (در صورت احراز) است که طرحی نو در می‌اندازد. پایبندی به مقاصد شریعت در حل مسائل فقه هنر به شکل تأثیرگذاری نقش ایفا می‌کند. توجه به این سرفصل در استنباط حکم شرعی خود …

توضیحات بیشتر »

یک فدایی اسلام

یک فدایی اسلام

شبکه اجتهاد: حرکت فداییان اسلام «یک حرکت اسلامى و ضد استعمارى و ضد استبدادى بود و حرکت مغتنم و بزرگى بود. منتها این‌ها مظلوم و غریب بودند. کار این‌ها آن روز خیلى دشوار بود.» حرکتی که تأثیر زیادی بر آیت‌الله خامنه‌ای که آن زمان طلبه‌ای نوجوان بود گذاشت: «همان‌وقت جرقه‌های انگیزش انقلاب اسلامی ‌به وسیله‌ی نواب صفوی در من به وجود آمده و هیچ شکی ندارم که اولین آتش را مرحوم نواب در دل ما روشن کرد.» khamenei.ir در آستانه‌ی ۲۷ دی‌ماه، سالروز شهادت سیدمجتبی نواب صفوی و یارانش، در گزارشی به روایت دیدار رهبر انقلاب در دوران نوجوانی با …

توضیحات بیشتر »
Real Time Web Analytics