آخرین اخبار

کتاب «فقه و ممیزی فرهنگی؛ تجزیه و تحلیل گفتگوها و تدوین مضامین اصلی دیدگاه‌های مطرح‌شده» به همت موسسه پژوهشی فرهنگی فهیم، ازسوی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، این کتاب حاصل تجمیع و گردآوری مجموعه جلسات برگزارشده با این موضوع در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ذیل کلان‌برنامه «گفتگوهای فرهنگی» می‌باشد که این گفتگوها در سه سطح گفتگوی وزیر، معاونت‌ها و سازمان‌ها و ادارت کل استانی وزارتخانه با اصحاب فرهنگ و هنر تدوین شده است. این اثر با پرداختن به موضوع «پالایش فرهنگی» یا «ممیزی»، ضمن اشاره به وجود سابقه دیرینه ممیزی در دنیا و …

نویسنده کتاب جریان شناسی فکری ایران معاصر گفت: مرحوم استاد حکیمی در حقیقت تجسم کتاب الحیات بود و کسانی که می‌خواهند ایشان را بشناسند باید کتاب الحیات را بخوانند. شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام دکتر عبدالحسین خسروپناه استاد حوزه و دانشگاه و نویسنده کتاب جریان شناسی فکری ایران معاصر در گفتگویی به اندیشه مرحوم استاد محمدرضا حکیمی پرداخته است که در پی می‌آید: مرحوم حکیمی چگونه شخصیتی بود و ایشان از نظر اندیشه‌ای، سبک زندگی چگونه می‌زیست؟ خسروپناه: مرحوم علامه استاد محمدرضا حکیمی شخصیت متفکری بود که متد تفکر او عمدتاً مبتنی بر قرآن و سنت بود. این به آن معنا نیست …

روزنامه‌های کشور هم‌صدا باهم بخشی از جلد خودشان را به درگذشت علامه فقید استاد محمدرضا حکیمی اختصاص دادند و از نگاه خود برای او تیتر زدند و پرونده‌ای در پاسداشت مقام این عالم فرزانه تدارک دیدند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، علامه محمدرضا حکیمی، عالم و متفکر برجسته اسلامی پس از مدتی بیماری و در ۸۶سالگی، بر اثر ایست قلبی از دنیا رفت. استاد محمدرضا حکیمی طی ماه‌های اخیر چند مرتبه به‌علت ابتلا به کرونا و ضعف جسمانی ناشی از بیماری در بیمارستان بستری شدند و تحت مراقبت‌های ویژه قرار گرفتند، مدت کوتاهی پس از بهبود وضعیت و با نظر پزشکان …

دومین جلد از کتاب «عیون اخبارالرضا(ع)» به همت گروه حدیث پژوهی بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، از میان مواریث گرانسنگی که در آن به معارف امام رضا(ع) پرداخته شده، می‌توان به جرأت کتاب شریف عیون اخبار الرضا(ع) که حاصل تلاش علمی «شیخ صدوق» است را سرآمد این کتب و رسالات درباره میراث عظیم امام هشتم(ع) دانست. کتاب عیون اخبار الرضا(ع) اثر فاخر شیخ صدوق و گلچینی از احادیث امام علی بن موسی الرضا(ع) در۶۹  باب با عناوین و موضوعات مستقل است. مؤلف تمام روایات را با سند کامل ارائه کرده است که ۲۳ …

مراسم تشییع و خاکسپاری پیکر استاد فید علامه محمدرضا حکیمی، با حضور جمعی از علما، اساتید و مسئولان با رعایت پروتکل‌های بهداشتی در حرم مطهر امام رضا (ع) برگزار شد. اختصاصی شبکه اجتهاد: مراسم تشییع پیکر مطهر علامه فقید استاد محمدرضا حکیمی، صبح امروز در جوار بارگاه منور ثامن الائمه(ع) حضرت علی بن موسی الرضا(ع) از بست نواب صفوی با رعایت شیوه نامه‌های بهداشتی شروع و پس از اقامه نماز توسط آیت‌الله سید جعفر سیدان، در رواق دارالحجه به خاک سپرده شد. در این مراسم آیت‌الله سیداحمد علم‌الهدی، نماینده ولی فقیه در استان، حجت‌الاسلام والمسلمین احمد مروی، تولیت آستان قدس …

اختصاصی شبکه اجتهاد: مراسم تشییع پیکر مطهر علامه فقید استاد محمدرضا حکیمی و اقامه نماز بر پیکر این اسلام‌شناس عدالت‌خواه توسط آیت‌الله سید جعفر سیدان در حرم مطهر رضوی با حضور علما، فضلا و اساتید حوزه علمیه خراسان برگزار شد.

شبکه اجتهاد: رحلت علامه محمدرضا حکیمی ما را به بازخوانی گران‌سنگ‌ترین اثر برجای‌مانده از او یعنی موسوعه یا دایره المعارف الحیاه(زندگی) فرا‌ می‌خواند چرا که بهترین میراث عالمان دین برای مردمان، کُتب حیات‌بخش آنان است. کتاب الحیاه مطابق توصیفی که مرحوم علامه حکیمی از آن در آثار خود بیان‌ می‌دارد و بر آن تأکید‌ می‌نماید، مجموعه‌ای است علمی، پژوهشی و تخصصی که در آن تعالیم اسلام بر پایه قرآن کریم و حدیث شریف گردآوری و تدوین شده است. این گردآوری و تدوین به‌گونه‌ای انجام پذیرفته و عنوان گذاری شده است که راه یک زندگی آزاد و پیشرو را، هم برای …

شبکه اجتهاد: پویایی، سرزندگی و معناداری جهان امروزین وابسته و وام‌‌دار مجاهدت و کوشش‌‌های نظری و عملی اندیشوران و خردمندان هر جامعه ای است. بزرگ‌‌ترین میراث ماندگار هر فرهنگ و تمدنی یافته‌های فرهیختگان و جست‌‌وجوگران و پرسشگرانی است که تشنه دانستن و تعالی خود و جامعه شان هستند.‌ استاد محمدرضا حکیمی از نوادر روزگار معاصر بود که همه زندگی خویش را صرف گسترش معارف و آیات الهی نمود. حکیمی که برآمده از حوزه علمیه خراسان بود به رسم آن روزگار به فراگیری فقه روی آورد و با پشتکار و جهد ویژه در جوانی به اجتهاد رسید. ولی او زیست خود …

اختصاصی شبکه اجتهاد: استاد محمدرضا حکیمی صاحب قلمی دردآشنا و عدالت‌خواه، دلش بی‌تاب انسانیت، قلمش سرباز دین و دانش بود. او عصاره فقاهت در فروع و اصول و پیش‌گام در بازتولید مجتهدانه اندیشه‌های اجتماعی در دوران معاصر بود‌. زهد، تقوا، معنویت، مجاهدت علمی و عملی، نواندیشی چارچوب‌مند، احیای تاریخ مجاهدت‌های عالمان شیعه، تولید آثار فاخر در رشته‌های مختلف علوم اسلامی، عدالت‌خواهی ضابطه‌مند از شاخصه‌های بارز این مرزبان توحید و عدالت است. تاب‌آوری فقدان استاد آزادی و آزادگی برای دوستداران و ارادتمندان ایشان، جز با صبری جمیل میسور نیست. آنچه می‌خوانید سوگنامه‌ای در بدرقه استاد محمدرضا حکیمی به قلم برخی از …

شبکه اجتهاد: کرونا جان محمدرضا حکیمی را هم گرفت. او از داعیان مکتب تفکیک و تعیین‌کننده نام این روش فکری برخی خراسانی‌ها بود. از نظر حکیمی، ثمرات یک اندیشه می‌باید در جامعه نشان داده شود و به کاهش درد جامعه بیانجامد. آن‌گونه که خود می‌گفت این دغدغه را از همان ابتدای نوجوانی با خود داشته است: «هنوز جوان، بلکه نوجوان بودم که چه بسیار اوقات به‌ویژه شب‌ها به هنگام خواب به یاد محرومان و ناتوانان و دلشکستگان کوی و برزن غم می‌خوردم و چگونگی حال افسرده‌ آنان را پیش خود مجسم می‌کردم و چهره‌ دردسوخته‌ آنان را در نظر می‌آوردم …

البته ما هنوز موفق نشده‌ایم، احکام سیاسی، اقتصادی، قضائی و اجتماعی و انسانی اسلام را در این مملکت عملی کنیم، عوامل فراوان و ایادی طرار نفوذی و مهاجمات گوناگون دشمن، و عده‌ای سست عنصر و دنیاطلب در داخل – حتی داخل نظام – مانع اسلامی‌شدن راستین کشور شده‌اند، اما به تعبیر شما، «باید به اصلاحات دردناک و اجتناب‌ناپذیر» دست زد، به گزارش شبکه اجتهاد، استاد محمدرضا حکیمی در نامه‌ای ۱۸ صفحه‌ای به رییس جمهور کوبا ـ فیدل کاسترو ـ به تشریح و تبیین اصول متعالی و حیات بخش دین مبین اسلام و قرآن حکیم پرداخته است. این نامه که به …

شبکه اجتهاد: در جایی خواندم که به محمدرضا حکیمی لقب فیلسوف عدالت دادند، نمی‌دانم تا چه حد این حرف درست است اما آرمان و تمام دغدغه حکیمی، عدالت بود. مجلدات ۳ تا ۶ کتاب الحیات به بحث‌های اقتصادی پرداخته است. این کتاب، منبعی الهام بخش بود و من در دهه ۷۰ در تدریس مبانی اقتصاد اسلامی از آن زیاد استفاده کرده‌ام و آن را بارها و بارها خواندم و ذهنم را بسیار درگیرش کردم. شاید از نگاه برخی، الحیات نوعی نگاه چپ‌گرایانه به دین باشد که در دوران پارادایم سوسیالیسم از جذابیت زیادی برخوردار بود، اما از منطق روش استنطاق، …

شبکه اجتهاد: ویژگی آثار استاد حکیمی بیش و پیش از هر چیز وامداری ایشان از منابع اصیل روایی و احادیث پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) است و این توجه به سرچشمه اصیل معرفت دینی در همه آثار استاد موج می‌زند. دغدغه جدی ایشان نسبت به روایات اهل بیت(ع) یک رفتار شعاری نیست و بارها پیش آمده که نقل روایت معصومین(ع) از سوی ایشان با جوش و خروش و قطرات اشک همراه بوده است. حتی یک بار از ایشان شنیدم که تعبیری چنین به کار می‌بردند که «این روایات را باید غسل کرد و کفن پوشید و نوشت». استاد حکیمی در نقل …

شبکه اجتهاد: استاد محمدرضا حکیمی طی ماه‌های اخیر چند بار به علت ابتلا به کرونا و بار دیگر به علت ضعف جسمانی ناشی از بیماری در بیمارستان بستری شد و تحت مراقبت‌های ویژه قرار گرفت، اما پس از بهبود وضعیت و با نظر پزشکان از بیمارستان ترخیص و روند درمان در منزل پیگیری می‌شد تا اینکه ساعت ۲۲:۳۰ دقیقه آخرین شب مرداد ۱۴۰۰ به علت کهولت سن، پس از عمر مجاهدت‌های علمی در سنت ۸۶ سالگی  دیده از جهان فرو بست. علامه حکیمی عصاره فقاهت در فروع و اصول و پیش‌گام در بازتولید مجتهدانه اندیشه‌های اجتماعی در دوران معاصر بود‌. …

شبکه اجتهاد: پدرش از بازاریان متدین و متعهدی بود که از یزد به مشهد مهاجرت کرده بود و مادرش از خاندان «مدرس یزدی» که از روحانیون به‌نام یزد و مشهد بودند. محمدرضا حکیمی از ۱۳۲۶ وارد حوزه علمیه مشهد شد و فقه و اصول را نزد استادان این رشته‌ها از جمله حضرات آیات: سید احمد مدرس یزدی (دایی‌اش)، شیخ هاشم قزوینی، شیخ مجتبی قزوینی، شیخ علی نمازی و سید محمدهادی میلانی فرا گرفت. ادبیات عرب را پیش شیخ محمدتقی ادیب نیشابوری و فلسفه و کلام را نزد شیخ غلامحسین محامی بادکوبه‌ای و شیخ عبدالنبی کجوری خواند و بخش‌هایی از علوم …

علامه محمدرضا حکیمی، مرزبان توحید و عدالت، اندیشمند دینی، نویسنده برجسته علوم اسلامی و مؤلف کتاب گران‌سنگ «الحیاه» و از شاگردان آیت‌الله شیخ مجتبی قزوینی ساعتی قبل، پس از عمری مجاهدت‌های علمی در سن ۸۶ سالگی دارفانی را وداع گفت. به گزارش خبرنگار اجتهاد، استاد محمدرضا حکیمی طی ماه‌های اخیر چند بار به علت ابتلا به کرونا و بار دیگر به علت ضعف جسمانی ناشی از بیماری در بیمارستان بستری شدند و تحت مراقبت‌های ویژه قرار گرفت، اما پس از بهبود وضعیت و با نظر پزشکان از بیمارستان ترخیص و روند درمان در منزل پیگیری می‌شد تا اینکه ساعت ۲۲:۳۰ …

کتاب منظومه فکری آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی، به همت پژوهشکده حکمت و دین پژوهی به قلم روان حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالحسین خسروپناه در ۱۴۰۰ صفحه مراحل پایانی خود را پشت سر گذاشته و آماده چاپ است. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد عبدالحسین خسروپناه، عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی طی گفتگویی به تبیین این اثر ارزشمند پرداخت و گفت: دین مبین اسلام با جامعیت و جاودانگی که دارد؛ در بردارنده مباحث بینشی، دانشی، نگرشی، انگیزشی، منشی و کنشی است. این جامعیت در قرآن و سنت نبوی و علوی و ولوی باعث شد تا متفکران، علما، محدثان، فقها، متکلمان و …

رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با رد برخی ادعاهای فقهی درباره مهندسی ژنتیک گفت: آیات قرآن بر عدم تغییر خلقت به معنایی که مخالفان زیست فناوری و جابجایی ژن ها ادعا می‌کنند نیست. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد علی‌اکبر رشاد، رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در چهارمین همایش بین‌المللی و دوازدهمین کنگره ملی بیوتکنولوژی ایران در خصوص جنبه‌های فقهی بیوتکنولوژی با رد برخی ادعاها مبنی بر حرمت مهندسی ژنتیک و جا به جایی ژن‌ها گفت: برخی در این زمینه به آیه‌ای استناد می‌کنند که در آن ابلیس در مقابل خداوند می‌گوید من انسان‌های عاصی را به تغییر خلقت …

کتاب «آسیب شناسی امر به معروف و نهی از منکر» نوشته مصطفی فرخی به همت مؤسسه بوستان کتاب در ۴۸۰ صفحه به چاپ رسید. این اثر پژوهشی میدانی و ملموس در حوزه «آسیب شناسی امر به معروف و نهی از منکر» است. بیشتر مباحثی که در پژوهش حاضر بر آن تمرکز شده، پاسخ به تردیدها درباره اثرگذاری این فرضیه است. به گزارش شبکه اجتهاد، برای رسیدن به راهکارهای عینی، نویسنده دلایل انزوای این پدیده در جامعه را بررسی کرده و در ادامه به این مطلب پرداخته است که رویکردها، رفتارها، عملکردها و حتی بعضی جملات مایه رویگردانی مردم از این …

آیت‌الله سیدکمال فقیه ایمانی، یار وفادار امام(ره) و رهبر انقلاب و از علمای برجسته اصفهان و مؤسس خیریه‌های درمانی و فرهنگی اصفهان، در سن ۸۷ سالگی بر اثر ابتلا به ویروس کرونا دارفانی را وداع گفت. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله سید کمال فقیه ایمانی از شاگردان آیت‌الله بروجردی(ره) و امام خمینی(ره) و یار مقام معطم رهبری، از علمای برجسته اصفهان و مؤسس خیریه‌های درمانی و فرهنگی اصفهان، ساعتی قبل دارفانی را وداع گفت. این عالم وارسته هفته گذشته در بیمارستان عسگریه اصفهان به دلیل بیماری‌های زمینه‌‌ای ریوی و کلیوی، بستری شد که البته در روند درمان به کرونا نیز …

اختصاصی شبکه اجتهاد: مجله الکترونیکی «فقه و عاشورا» در ۹ بخش («گفتگوهای علمی»، «یادداشت‌های تحلیلی»، «گزارش‌های تفصیلی»، «احکام عزاداری»، «عاشورا پژوهی»، «عزاداری در ایام کرونا»، «مرجعیت»، «کتاب» و «چندرسانه‌ای») با بیش از ۱۶۰ مطلب از علما و اساتید مطرح حوزه و دانشگاه، از سوی «شبکه اجتهاد» منتشر شد و در دسترس عموم علاقه‌مندان قرار گرفت. در بخش «گفتگوی‌های علمی» ۲۲ گفتگوی علمی با اساتید و در بخش «یادداشت‌ » ۲۸ یادداشت تحلیلی- چالشی از سوی اندیشوران پیرامون فقه عاشورا، حادثه عاشورا، قیام امام حسین (ع)، شعائر حسینی، فقه و معیارهای عزاداری و آسیب‌شناسی عزاداری منتشر شده است. در بخش «گزارش‌های …

شبکه اجتهاد: مراد از امت، همان جامعه اسلامی یعنی جامعه تشکیل شده از مسلمانان با محوریت و پیشوایی پیامبر است. این جامعه که پیامبر آن را در بدو ورود به مدینه بنیان نهادند، همچنان به حیات خود ادامه می‌دهد، با این تفاوت که محوریت پیامبر پس از رحلت ایشان جنبه معنوی یافته است. انسجام و یکپارچگی سیاسی این جامعه نیز با روی کار آمدن عباسیان و جدا شدن منطقه اندلس از سلطه دولت مرکزی آسیب دید و پس از آن تا به امروز، جهان اسلام به صورت یکپارچه تابع یک دولت مرکزی واحد نبوده است، ولی وحدت معنوی جهان اسلام …

متاسفانه گاهی در کنار عزاداری‌های شرع پسند و عقل پسند و مطابق شرع حرکاتی انجام می‌شود که وهن مذهب و دین و حتی وهن ملت است که یکی از آنها خرافه و دیگری بدعت است. بدعت یعنی چیزی که جزو دین نیست ولی وارد دین شود؛ مثلا من هیچوقت با قمه زدن کنار نیامدم و هیچوقت نتوانستم از زنجیر زدن‌هایی که باعث می‌شود تا خون جاری شود، دفاع کنم. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد ابوالقاسم علیدوست به مناسبت ماه محرم و عزاداری سیدالشهدا (علیه‌السلام) ضمن بیان برخی ظرفیت‌ها، همچنین آسیب‌هایی که در عزاداری‌ها وجود دارد، در گفت‌وگو با «ایرنا» اظهار …

‌شبکه اجتهاد: همزمان با فرارسیدن دهه اول ماه محرم الحرام، مراسم عزاداری حضرت اباعبدالله الحسین(ع) در بیوت مراجع معظم رعایت تمام پروتکل‌های بهداشتی برگزار شد. [easy_image_gallery gallery=”717″]

شبکه اجتهاد: آنچه در پی خواهد آمد گزارشی است از واقعه کربلا آنچنان که در مصادر قدیمی آمده است. ضمیمه آن تحلیل‌هایی هم هست که بر اساس همان نقلهاست. امام حسین (ع) در سوم شعبان(۱) سال چهارم(۲) هجرت در مدینه به دنیا آمد و روز دهم محرم سال ۶۱ هجری به شهادت رسید. آن حضرت در تمام سال‌های کودکیش در کنار جدش رسول خدا (ص) و با آن حضرت مأنوس بود. درباره وی و برادرش روایاتی چون الحَسَنُ و الحُسین سیدا شبابِ أهلِ الجنَّه، مَنْ أحبّنى فلیحبّ هُذَین،(۳) من أحبّ الحَسَن و الحسین فقد أحبّنى، و من أبغضهما فقد أبغضنى،(۴)، …

شبکه اجتهاد: در روزگاری که حجم ابهامهای واقعی و یا غیرواقعی و پرسش‌سازی‌ها و شبهه‌سازی‌های طبیعی و یا مدیریت شده در باره قیام حضرت سید الشهداء ‌‌علیه‌السلام بسیار زیاد است، سزاوار است درنگی در باره چگونگی مواجهه با این پدیده داشته باشیم. شکل‌های گوناگون دسته‌بندی شبهات و پرسشها پرسش‌ها و شبهه‌های عاشورایی از منظرهای مختلف قابل دسته‌بندی است. اگر بر پایه سه مؤلفه مهم انگیزه، تبار و موضوع آنها را دسته‌بندی کنیم، می‌توانیم به چنین گونه‌شناسی برسیم: ۱- پرسش‌ها و شبهه‌های عاشورایی از نظر انگیزه که می‌توان آنها را به دو دسته غرض‌ورزانه و حقیقت‌جویانه تقسیم کرد. ۲- پرسش‌ها و …

شبکه اجتهاد: شاید هیچ عمل مستحبی به اندازه اقامه عزا بر حضرت سیدالشهدا علیه‌السلام مورد تاکید پیشوایان دینی ما نبوده است. تاکید و تشویقی که نسبت به بزرگداشت قیام عاشورا و یادآوری حوادث کربلا صورت گرفته است، هم از نظر کمّیت و شمار توصیه‌ها و هم از نظر کیفیت و مفاد وعده‌ها، شگفت‌انگیز است. گذشته از سیره عملی پیامبر و امامان معصوم در ذکر مصائب امام حسین علیهم‌السلام و گذشته از آن که حتی انبیای پیشین نیز ذاکر و عزادار این حادثه بی‌نظیر تاریخی بوده‌اند، احادیث و روایات پرشماری در این باره به دست ما رسیده است که بی‌تردید از …

در آستانه تاسوعا و عاشورای حسینی جدیدترین کتاب انتشارات به‌نشر با موضوع محرم و عنوان «شهادت‌نامه حسین (ع) و شهیدان کربلا» منتشر و روانه بازار کتاب شد. در این کتاب سیر تاریخی نهضت حسینی بر مبنای ۱۰ منبع کهن (کهن‌ترین منابعی که روایت کربلا را داشته‌اند) از آغاز ماجرای خلافت یزید و قیام و حرکت حضرت اباعبدالله(ع) مطرح شده است.  به گزارش شبکه اجتهاد، محمدهادی زاهدی نویسنده اثر، با آوردن ۱۰۹ عنوان همه رویداد‌های قیام حسین(ع) را با استفاده از همان منابع ده‌گانه، همراه با توضیحاتی مفید در پانوشت صفحات ذکر کرده است. مشابه این اثر که سیر حرکت قیام …

«به جز حضرت امیر(ع)، امام حسن(ع) و امام حسین(ع)، باقی ائمه تلاش و کنش جدی در مبارزه با طاغوت و تشکیل حکومت نداشته‌اند!» هدف اصلی کتاب «همرزمان حسین(ع)» تلاشی برای اصلاح همین گزاره نادرست است. به گزارش شبکه اجتهاد، عالمان و اندیشمندان مسلمان و غیر مسلمان، تحقیقات گسترده‌ای را به منظور تحلیل دوران ۲۵۰ ساله‌ی امامت ائمّه‌ی معصوم (علیهم‌السّلام) به انجام رسانیده‌اند. برخی بکلّی راهی غلط را پیموده‌اند و این بزرگواران را به مرتبه‌ی عالمان و عابدان زمان خود تقلیل داده‌اند و هرگونه تأثیر اجتماعی و سیاسی را از ایشان سلب کرده‌اند. در مقابل این گروه، اکثر اندیشمندان شیعه بر …

شبکه اجتهاد: در هر جامعه‌ای طبقه‌ای حضور دارند که این طبقه نخبگان نامیده می‌شوند. نخبگان در جامعه دارای نفوذ کلمه هستند. در بخشی از جامعه علاقه‌مندانی دارند و از موقعیت اجتماعی خاصی برخوردارند. علما، دانشمندان، اساتید، کسانی که از آنها به عنوان گروه‌های مرجع یاد می‌شود، کسانی هستند که می‌توانند نقش فراوانی در جامعه ایفا کنند. اگر نخبگان در جامعه‌‌ای شرایط زمانه را به خوبی درک کنند و از جایگاه اجتماعی خودشان اطلاع کافی داشته باشند و بتوانند وظیفه و رسالت خودشان را در جامعه ایفا کنند می‌توانند نقش موثری در هدایت توده‌های مردم داشته باشند، هم به جامعه خدمت …