اجتهاد و اصول فقه

معاون آموزش حوزه‌‌های علمیه کشور گفت: در برنامه جدید آموزشی حوزه بیش از ۶۵ متن، تولید یا اصلاح گردیده است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام رستم نژاد صبح شنبه در مراسم آغاز سال تحصیلی حوزه‌‌های علمیه که در سالن اجتماعات مدرسه دارالشفا برگزار شد، اظهار داشت: گام‌‌های تحولی حوزه یکی پس ازدیگری در حال پیمودن است. او گفت: برای اینکه …

تعمم طلاب از دیگر ضروریات طلاب است؛ نباید طلاب درس خارج خوان ما بدون لباس در کلاس حضور داشته باشند؛ معمم شدن، سربازی رسمی حضرت بقیه الله الاعظم است که طلاب باید نسبت به آن اهتمام داشته باشند. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله شیخ جعفر سبحانی در آیین آغاز سال تحصیلی حوزه‌‌های علمیه که در سالن همایش‌‌های مدرسه عالی دارالشفاء …

استاد حوزه علمیه خراسان با اشاره به ویژگی‌های فقه شیعه، روزآمدی و کارآمدی فقه در پاسخگویی به مسائل روز جامعه را مورد تأکید قرار داد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین حق پناه در جمع اساتید اعزامی فقه و اصول حوزه علمیه خراسان در مدرسه علمیه سلیمانیه عنوان کرد: فقه شیعه و اهل سنت علاوه بر ۲۳ اختلاف کلی، تفاوت‌های …

اختصاصی شبکه اجتهاد: تفریح در جوامع مذهبی، معمولاً به‌عنوان امری مذموم شمرده می‌شود. بسیاری از متدینان، تفریح را مصداق لهو، لعب و یا لغو می‌دانند. این مطلب را با حجت‌الاسلام محمد قائینی، استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم در میان گذاشتیم. او معتقد است لغو به‌کلی حرام نیست و لهو و لعب نیز تنها در بعضی مصادیق، مشمول …

آیت‌الله رشاد برطرف سازی تعارض بین علوم انسانی موجود و شریعت، پیوند مهندسی فرهنگ با علوم انسانی، همراهی نخبگان با اسلامی سازی علوم انسانی و منوط شدن تحول حوزه در گرو تحول فقه و تحول فقه در گرو تولید علوم انسانی اسلامی را از مهمترین دلایل نیاز به تولید علوم انسانی اسلامی عنوان کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله علی …

آیت‌الله سبحانی ضمن بیان نکاتی خطاب به طلاب و روحانیون، گفت: روحانیون و طلاب در مسایل سیاسی حتماً رعایت‌‌های لازم را داشته باشند البته منظور این نیست که چشم خود را ببندید و نبینید که در کشور چه اتفاقاتی‌‌ می‌افتد، اما طلبه نباید جزو دسته بندی‌‌های سیاسی باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله شیخ جعفر سبحانی، در آیین افتتاح سال …

شبکه اجتهاد: گزیده دانشوران و رجال اصفهان، به همراه زندگی‌نامه خودنوشت مؤلف، از آثاری است که با تحقیق و تصحیح رحیم قاسمی، توسط مؤسسه کتاب‌شناسی شیعه چاپ شده و حاوی نکات ارزشمندی درباره نویسنده کتاب، سید محمدعلی مبارکه‌ای، و نیز نظرات و آرای او و همچنین شرح سفرهای وی به هندوستان است. کتاب، با مقدمه مصحح و شرح حال مؤلف …

اختصاصی شبکه اجتهاد: استاد محمدتقی شهیدی، شاگرد مبرز مرحوم آیت‌الله میرزا جواد تبریزی، سال‌هاست که یکی از مهم‌ترین کرسی‌های تدریس خارج فقه حوزه علمیه قم را در اختیار دارد. عضو هیئت استفتاء آیت‌الله سیستانی، در خلال مباحث مکاسب محرمه که در سال تحصیلی ۹۵-۹۶ تدریس کردند، به بحث لهو پرداختند. در زیر، بخش‌هایی از گفته‌های ایشان در این رابطه می‌آید. …

شبکه اجتهاد: آیت‌الله لطف‌الله صافی گلپایگانی در نوشتاری به مناسبت عید غدیر خُم آورده است: امیرالمؤمنین علی علیه السلام، قهرمان عظمت‌های بی شمار است. علی علیه السلام همان است که پیامبر گرامی اسلام درباره فضایل و عظمت‌های او فرمود: «إِنَّ اللهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى جَعَلَ لِأَخِی عَلِیِّ بْنِ أَبِی‌طَالِبٍ فَضَائِلَ لَا یُحْصِی عَدَدَهَا غَیْرُه‏»(۱) یعنی خداوند متعال برای برادرم علی …

شبکه اجتهاد: یک سخنران معروف در یک گردهمایی در قم گفته است که ریشه سکولاریسم در حوزه علمیه است و یکی از شواهدی که بر این مدعا آورده، موضوعات مطرح در درس‌های خارج حوزه علمیه است. به ادعای این سخنران محترم حتی یک درس خارج مرتبط با مسائل حکومتی در قم و نجف و مشهد و اصفهان وجود ندارد. به …

دفتر آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی در اطلاعیه‌ای به برخی بندهای سخنران گردهمایی فیضیه پاسخ داده است به گزارش شبکه اجتهاد، در اطلاعیه دفتر این مرجع تقلید آمده است: پیرو انتشار بیانیه حضرت آیت‌الله مکارم شیرازی پیرامون گردهمائی مدرسه فیضیه قم، سوالاتی از سوی برخی مخاطبین پایگاه اطلاع رسانی دفتر این مرجع تقلید دریافت شده است که جهت اطلاع بیشتر، توجه …

اختصاصی شبکه اجتهاد: فلسفه علم اصول به مانند بسیاری از فلسفه‌های مضاف، عمر چندانی ندارد. نوپا بودن این دانش اما اگرچه به معنای کم ثمره بودن آن نیست، لکن موجب شده است تا نگاشته‌های زیادی در رابطه با آن موجود نباشد. در زیر تلاش شده است تا نمایه کلی از مقالات موجود در رابطه با این دانش نوپدید ارائه گردد. …

اختصاصی شبکه اجتهاد: تقلیل چهارگانه فرد، اجتماع، حکومت، امت به فردیت و حکومتی باعث بسیاری از بدفهمی‌ها شده است. اگر فقهی حکومتی نبود به معنای این نیست که سکولار است. اندیشه و فقه و نظریه سکولار در واقع معرفت و یا فقه غیر سیستماتیک و غیر اجتماعی است. اهداف اجتماعی و حوزه‌های سرنوشت جوامع در این اندیشه سکولاریستی مبنا و …

شبکه اجتهاد: «علوم نقلی» وقتی شامل علوم و پدیده‌هایی چون فقه، اصول فقه، علوم قرآنی، تاریخ تحلیلی شود، مشکل کاربست پیدا می‌کند؛ زیرا در این کاربست این گونه القا می‌شود که علوم مزبور، نقلی (در مقابل عقلی) هستند در حالی که در این علوم نقش عقل و فرآورده‌های عقلی بس پردامنه و با حضوری محسوس است. به عنوان مثال نقش …

برخی مواضع خوبی دارند و حرف‌‌های خوبی‌ می‌زنند که باید از این مواضع درست و روشنگری‌‌ها تقدیر شود اما از این افراد توقع نیست سخنانی بگویند که سبب سوء استفاده دشمن شود، این که گفته‌ می‌شود ۷۰۰ رساله وجود دارد کجاست؟ اگر واقعا این تعداد فاضل بزرگ در حوزه داشته باشیم که باید شکر خدا کرد چرا که اصل اجتهاد …

شیخ طوسی در مبسوط بحثی را پیرامون هزینه‌های شوهر نسبت به همسر مطرح کرده و می‌گوید: همانند هنگامی‌که مستأجری خانه را اجاره می‌کند؛ هزینه‌های گزاف خانه مربوط به صاحب‌خانه است ولی هزینه‌های خرد و جاری مربوط به خانه ‌برعهده مستأجر است؛ در مورد هزینه همسر نیز به همین صورت باید عمل نمود! یعنی اگر همسر مریضی پرهزینه داشت شوهر او …

حجت‌الاسلام آقانظری شاهرودی با اشاره به الزامات رونق علمی در حوزه ضمن تأکید بر احیای سنت‌های گذشته حوزه گفت: باید دروس ما به صورت مشارکتی برگزار شود و دروس حوزه به ویژه دروس خارج از حالت یک طرفه بودن محض خارج شود. ‌‌‌‌به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین حسن آقانظری شاهرودی،‌‍ با اشاره به الزامات و بایسته‌های رونق علمی در …

از جمله مباحث مهم در مدخل امام خمینی در دایره المعارف بزرگ اسلامی، معرفی آثار و تألیفات امام خمینی است که با مرور این مباحث می‌توان به اشتباهات تاریخی مدخل مزبور در دابره المعارف بزرگ اسلامی پی برد. به گزارش شبکه اجتهاد، «دایرهالمعارف بزرگ اسلامی»، با نظارت سیدکاظم موسوی بجنوردی و با همراهی جمعی از نویسندگان منتشر شده و یکی …

اختصاصی شبکه اجتهاد: شاخت، امویان را اولین حکومتی می‌داند که در صدر اسلام اهمیت امور دیوانی و مناصب اداری را جهت مدیریت پهنه گسترده مملاک مفتوحه درک کرده و نسبت به راه‌اندازی سیستم دیوان سالاری اقداماتی انجام دادند. از اولین مناصب مورد توجه این حکومت، منصب قضا بود که در کنار والیان هر منطقه به رفع مشکلات حکومتی و برطرف …

شبکه اجتهاد: شواهد نشان‌‌‌‌ می‌دهد امامان کاظم (‌علیه‌السلام) و رضا (‌علیه‌السلام) شاید به اقتضای اینکه در مکالمات بین مذاهب، اهل سنت از جایگاه حدیث نبوی نزد امامیه پرسش‌‌‌‌ می‌کردند، بیشتر کوشش داشتند تا اسانید متصل خود به پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) را ارائه کنند و همین موضوع موجب شده بود تا محفل آنان برای اصحاب حدیث …

آیت‌الله علم الهدی در جمع دانش‌پژوهان مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) مشهد با بیان اینکه توسعه مسائل فقهی اصل اساسی است، تصریح کرد: این امر که در مسئله فعالیت‌های فقهی، استنباطی و استدلالی به صورتی ماشینی عمل شود، درست نیست. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله سیداحمدعلم الهدی در مراسم آغاز سال تحصیلی مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) مشهد اظهار کرد:‌ امروز در …

تولیت آستان قدس رضوی گفت: امروز تفاوت زمان ما با زمان صاحب جواهر و شیخ انصاری و دیگر بزرگان آن است که فقه‌‌‌‌ می‌خواهد در جامعه حکومت کند و بناست انقلاب اسلامی منادی فقه آن هم در همه حوزه‌ها از حقایق حقه تا اخلاق فاضله و مجموعه همه باید‌ها و نباید‌ها باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، ‌‌‌‌حجت‌الاسلام والمسلمین سید ابراهیم …

ملک زاده با تأکید بر این که فقه امروز بسیار گسترده شده، گفت: طبیعتاً وقتی فقه توسعه پیدا‌‌‌‌ می‌کند عملیات استنباط نیز توسعه پیدا‌‌‌‌ می‌کند و باید برای کشف از عناصر جدید استفاده کنیم. دانش اصول ما به هر میزان قوی تر و توانمندتر باشد فقه ما نیز قوی تر و توانمندتر‌‌‌‌ می‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدحسین …

جلد اول از «دانشنامه قرآنی فقه و اصول» به کوشش سیدرضا‌هاشمی، علی خراسانی، محمد اکبری کارمزدی و علی مدبّر از محققان و اعضای هیأت علمی پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی به زیور طبع آراسته شد. به گزارش شبکه اجتهاد، قرآن کریم در کنار بیان عقاید، اخلاق، قصص و جز آن، به عنوان اصیل‌ترین مصدر تشریع …

شبکه اجتهاد: مسأله‌ی سکولار بودن حوزه‌های علمیه و بر حذر داشتن این نهاد دینی از چنین خطری، از دیر باز مورد توجه بود. حتی مقام معظم رهبری در این زمینه کد‌های واضحی را ارائه کرده‌اند. اما قبل از پرداختن به این موضوع، لازم است تصوری بسیار اجمالی از مقوله‌ی سکولاریسم داشته باشیم. برای سکولاریسم -آن مقدار که به کار ما …

شبکه اجتهاد: چند روز پیش به بهانه نقد وضعیت اقتصادی موجود – که صد البته غیرقابل توجیه و نشان دهنده ضعف برنامه و مدیریت دولت است – در فیضیه حسن رحیم پور ازغدی که نظام و حکومت برای طرح آراء و اقوالش همیشه دست و دل باز بوده و تریبونی ثابت برای وی تعریف کرده‌اند؛ سخنرانی بسیار قابل تاملی داشت …

سید‌‌‌هادی طباطبایی، نویسنده کتاب فقیهان و انقلاب ایران می‌گوید تعدد مراجع یکی از برگ‌‌‌های برنده جهان تشیع است که تعدد مراجع، می‌‌‌‌تواند مطابق با سنخ‌‌‌های مختلف روحی نیز باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، ماهنامه گزارش در شماره ۲۷۵ خود مصاحبهای با سید‌‌‌هادی طباطبایی انجام داده است. طباطبایی نویسنده کتاب فقیهان و انقلاب ایران است که اواخر سال ۹۵ منتشر شد …

اختصاصی شبکه اجتهاد: یکی از معدود کتابهای نگاشته شده در رابطه با فلسفه علم اصول، کتاب «درآمدی بر فلسفه علم اصول» نوشته حسن معلمی است. در زیر، گزارشی کوتاه و علمی از این کتاب از نظر شما می‌گذرد. ازآنجاکه فلسفه اصول از علومی است که چند سالی بر سر زبان‌ها افتاده و بدان سخن می‌رانند، تعریف واحدی از آن ارائه …

شبکه اجتهاد: لزوم تغییر متون آموزشی حوزه‌های علمیه شیعی سخن پرتکراری است که در سالهای اخیر یکی از مسائل برجسته حوزه‌ها بوده و همه طلاب کشور کم و بیش درباره آن شنیده اند. اما نظرات همه شخصیت‌های حوزوی در این باره همسان نیست و اگر نوبت به مصادیق متون برسد، حجم اختلاف نظرها بسیار بیشتر‌ می‌گردد. لذا شایسته است در …

شبکه اجتهاد: آیا به‌موازات بسط آموزۀ سکولاریسم (و حلول) در علوم انسانی، اجتماعی و نظریه‌های توسعه، حوزه‌های علمیه الگوی پیشرفت اسلامی-ایرانی را مبتنی بر آموزه‌های تجلی و ظهور و امامت شیعی ارائه کرده‌‌‌اند؟ ۱- یکی از اولین واژه‌هایی که بعد از آشنایی جهان اسلام با غرب مدرن، بعد از فروپاشی عثمانی وارد ادبیات مسلمین شد، واژۀ سکولار و مشتقات آن …