حکومت و قانون

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم اظهار داشت: متاسفانه چیزی در ذهن ما راه افتاده و می‌گویند احکام معاملات احکام امضایی است و این حرف غلط و ضد اسلام است، عرفی که ما می‌گوییم آن را از ادیان یاد گرفتند، همه احکام اسلامی اعم از عبادات و معاملات تاسیسی است و احکام امضایی نداریم. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد محسن اراکی، عضو مجلس خبرگان رهبری در مراسم افتتاحیه دومین مدرسه حقوق پارلمانی با عنوان ظرفیت‌ها و چالش‌های استفاده از فقه در تقنین، گفت: اگر ما خداوند را از صحنه تقنین و قانونگذاری جدا کنیم هیج مبنای عقلانی برای الزام دستور …

امام خمینی(ره) در سخنرانی نهم اسفند ۶۲ در جمع مدیران می‌فرمایند بعضی‌ها می‌گویند سیاست فقط حق مجتهدین است یعنی در امور سیاسی پانصد نفر دخالت کنند و مردم هم سراغ کارشان بروند و کاری به مسائل اجتماعی نداشته باشند. می‌فرمایند این توطئه از توطئه‌ی جدایی دین از سیاست به‌مراتب بدتر است، یعنی جدایی مردم از علما، جدایی مردم از سیاست، از جدایی دین از سیاست خطرناک‌تر و بدتر است. به گزارش شبکه اجتهاد، دومین نشست تخصصی «فقه انتخابات» به همت گروه فقه سیاسی مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) با حضور برخی از اندیشوران و پژوهشگران فقه سیاسی و با ارائه استاد …

شبکه اجتهاد: تجمع علما، فضلا و طلاب حوزه علمیه مشهد و قم  در حمایت از نهضت مقاومت و اعلام انزجار از جنایات استکبار در فلسطین و افغانستان با سخنرانی آیت‌الله سید احمد علم‌الهدی، امام جمعه مشهد و نماینده ولی فقیه در خراسان رضوی  در مدرسه علمیه نواب مشهد و با سخنرانی آیت‌الله محسن اراکی، عضو شورای عالی حوزه‌های علمیه و عضو خبرگان رهبری در مدرسه علمیه فیضیه قم برگزار شد.

احمد الطیب، شیخ الازهر طی پیامی در توئیتر و فیس‌بوک به ۱۵ زبان دنیا، تمام ملت‌ها و رهبران جهان را به تلاش و دخالت برای توقف تجاوزات نیروهای اشغالگر اسرائیلی علیه ملت فلسطین فراخواند. به گزارش شبکه اجتهاد، در این پیام که به ۱۵ زبان از جمله عبری در صفحه شخصی شیخ الازهر در توئیتر و فیس بوک منتشر شد، آمده است: ملت‌ها و رهبران جهان را به حمایت از ملت مظلوم و صلح طلب فلسطین دعوت می‌کنم و از آنان می‌خواهم این ملت را در مسئله مشروع و عادلانه خود برای بازپس گرفتن حق، سرزمین و مقدساتشان یاری رسانند. …

آیا جهاد ابتدایی مشروعیت دارد؟ در چه شرایطی و با چه کسانی و با چه هدفی واجب است؟ آیا جهاد ابتدایی یک تکلیف شرعی از سوی خداوند بر عهده تمام مکلفان و به تشخیص آنان است یا اینکه در محدوده اختیارات حاکم است و بنا بر تشخیص مصالح حکومت و مقاصد شریعت، به‌وسیله حاکم انجام می‌شوند؟ آیا جهاد ابتدایی در عصر غیبت نیز مشروعیت دارد؟ از جمله سؤالاتی است که در این کتاب به آن پاسخ داده شده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، جهاد ابتدایی، در فقه اسلامی، نامی آشنا و دارای حکمی آشنا است. در یک سوی طیف، برخی …

شبکه اجتهاد: یکی از چالش‌های فقهی که از گذشته مورد توجه و اختلاف‌نظر فقها بوده است، عهده‌داری قضاوت از سوی قاضی غیر واجد شرایط قضا در فرض نیاز و مصلحت است. ازیک‌سو قضاوت شرعی دارای شرایطی است و نیاز به نصب دارد و از سوی دیگر با فرض فقدان قاضی واجد شرایط، نظام اجتماعی به ‌دلیل عدم‌رسیدگی به خصومات و عدم‌ضمانت اجرایی احکام و حقوق، دچار اختلال و هرج‌ومرج می‌شود. در این مقاله با بررسی سخن فقهایی چند و ادله موجود، ازیک‌سو بر اصل جواز قضاوت قاضی غیرواجدشرایطی مانند اجتهاد و عدالت شرعی که قوام اصل قضا وابسته به آن …

یکی از مهم ترین ادله‌ای که برای وجوب شرکت در انتخابات اقامه می‌شود‌، وجوب حفظ نظام است. با این بیان که حفظ نظام اسلامی واجب است و اختلال نظام حرام است. وقتی حفظ نظام واجب باشد هر کاری که حفظ نظام متوقف بر آن باشد نیز از باب مقدمه، واجب خواهد بود و شرکت در انتخابات از امور مؤثر در حفظ نظام است. در نتیجه شرکت در انتخابات واجب است. شبکه اجتهاد: استاد محسن فقیهی از اعضای جامعه مدرسین حوزه علمیه قم معتقد است: شرکت در انتخابات و تأثیر گذاری در تعیین افرادی در رأس حکومت از مصادیق بارز اهتمام به …

فلسطینیان به هیچ قیمتی از حق خود بر سرزمین‌های غصب شده کوتاه نمی‌آیند هرچند که بهای این فداکاری گران باشد. از خداوند متعال می‌خواهیم که آنان را یاری کند و پیروزی خود را مددکار ایشان قرار دهد و همانا که پیروزی فقط از جانب خداوند متعال و حکیم است. به گزارش شبکه اجتهاد، در پی حوادث جاری در فلسطین اشغالی به ویژه در مسجد الاقصی و جنایات صورت گرفته از سوی اشغالگران اسرائیلی، دفتر حضرت آیت‌الله سیستانی بیانیه‌‌ای مهم صادر کرد. متن بیانیه به این شرح است: بسم الله الرحمن الرحیم مرجعیت دینی – بار دیگر – حمایت قاطع خود را …

رهبر معظم انقلاب با ابراز تأسف عمیق و محکوم کردن دو حادثه بسیار تلخ و خونین در افغانستان و فلسطین، گفتند: لعنت خدا بر آن کسانی که جنایت را تا این حد گسترش می‌دهند و برای خودشان مباح می‌دانند که این تعداد بزرگ دختر نوجوان را بیگناه به خاک و خون بکشند. احساس تأسف و ناراحتی خود را از این حادثه تلخ و گریه‌آور افغانستان و شهادت این نوگلان و غنچه‌گان مظلوم که بدون هیچ گناهی مورد تهاجم قرار گرفتند و پرپر شدند و خانواده‌هایشان را داغدار کردند اعلام می‌کنم. همچنین در حوادث اخیر مربوط به مسجدالاقصی، خباثت صهیونیستها جلوی …

در پی انفجار بی‌رحمانۀ در مقابل دبیرستان دخترانۀ «سیدالشهداء» در کابل افغانستان، مراجع معظم تقلید ضمن ابراز همدردی با بازماندگان این فاجعه‌ی عظیم با صدور بیانیه‌ای این عمل جنایتکارانه و خونین را به‌شدت محکوم کردند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در پی حمله تروریستی به دانش‌آموزان مدرسه/مکتب سیدالشهدا (ع) در کابل که منجر به شهادت بیش از ۸۰ تن و مصدومیت ۱۵۰ تن از دختران بی‌گناه شد، رهبر معظم انقلاب حضرت آیت‌الله خامنه‌ای و حضرات آیات سیستانی، وحید خراسانی، صافی گلپایگانی، سبحانی، علوی گرگانی، شبیری زنجانی، نوری همدانی، فیاض، حکیم و مدرسی؛ در بیانیه‌ای جداگانه ضمن محکوم کردن این جنایت از …

در بیانیه دفتر آیت‌الله سیستانی تاکید شد: کشورهای مسلمان و جامعه جهانی نیز وظیفه دارند ملت بی‌پناه افغانستان را در این شرایط سخت تنها نگذارند و اجازه ندهند نقشه شومی را که بدخواهان برای آینده این کشور ترسیم نموده‌اند اجرا شود. به گزارش شبکه اجتهاد، در پی حمله تروریستی به دانش‌آموزان مدرسه / مکتب سیدالشهدا (ع) در کابل که منجر به شهادت بیش از ۷۰ تن و مصدومیت ۱۵۰ تن از از دختران بیگناه شد، دفتر آیت‌الله سیدعلی سیستانی در نجف اشرف بیانیه‌ای صادر کرد. بنابر گزارش «شفقنا» متن بیانیه به این شرح است: بسم الله الرحمن الرحیم (إنا لله وإنا …

کتاب نشست‌های فقهی-حقوقی «انحصاری کردن نقل و انتقال اموال غیرمنقول در سند رسمی» مکتوب و منتشر شد. این اثر به کوشش دکتر اسماعیل آقابابایی در گروه مسائل فقهی و حقوقی پژوهشکده فقه و حقوق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تهیه گردیده است. به گزارش شبکه اجتهاد، حمایت از حق مالکیت از دیرباز دغدغه بشر بوده است. مدت‌ها شهادت، قسم، اقرار و نوشته‌های غیررسمی از دلایل اثبات مالکیت تلقی می‌شد؛ اما با مطرح شدن اسناد رسمی، برخی کشورها ادله دیگر را برای اثبات مالکیت به طور کلی فاقد اعتبار دانستند. در قانون ثبت مصوب سال ۱۳۱۰ ایران تا حدی این نگرش …

اینکه گفته شود حفظ نظام واجب است و انتخابات از لوازم و مقدمات حفظ نظام است و سپس مبتنی بر وجوب مقدمه واجب، به اثبات وجود انتخابات استدلال شود، گرچه امر درستی است، اما نتیجه آن وجوب عقلی و نه مولوی انتخابات است. در حالیکه ما برای اثبات اینکه شرکت در انتخابات وظیفه شرعی است نیازمند اثبات مولوی بودن آن هستیم. مولوی و وظیفه شرعی بودن این مهم نیز از طریق ادله که ذکر شد قابل اثبات است. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد محمدجواد فاضل لنکرانی در اولین نشست تخصصی فقه انتخابات که به همت گروه فقه سیاسی مرکز فقهی ائمه …

شبکه اجتهاد: اطلاع‌نگاشت ذیل با عنوان «امیر عدالت»؛ خصوصیات حکومتی امیرالمؤمنین علیه‌السلام به روایت رهبر انقلاب اسلامی، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای می‌باشد. [نمایش تمام تصاویر]|[دریافت تمام تصاویر (Zip)]

رهبر معظم انقلاب اسلامی در سخنان زنده تلویزیونی خطاب به ملت بزرگ ایران با تشریح جایگاه مهم معلمان و کارگران در پیشرفت کشور، انتخابات را به معنای واقعی کلمه فرصتی مهم برای ایران عزیز و عاملی بی‌بدیل برای استحکام پایه‌های نظام خواندند و با انتقاد از برخی تلاش‌ها برای دلسرد کردن مردم نسبت به انتخابات تأکید کردند: داوطلبان وعده‌های فریبنده و بدون پشتوانه ندهند و با ارائه برنامه‌های واقعی با مردم سخن بگویند. همچنین با ابراز تأسف و تعجب از سخنان نادرست برخی مسئولان در خصوص سیاست خارجی تأکید کردند: نیروی قدس بزرگ‌ترین عامل مؤثر جلوگیری از دیپلماسی انفعالی در …

نویسنده و مدرس حوزه گفت: آمریکا برای مقابله با شوروی با برگزاری کنگره‌ای در «بحمدون» لبنان قصد داشت با شعار ترویج معنویت، اندیشمندان مسیحی و مسلمان را با خود همراه کرده و به این طریق با شوروی مقابله کند که آیت‌الله کاشف الغطاء با انتشار جزوه‌ای افشاگرانه، آمریکا را مفتضح کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، یکی دیگر از برنامه‌های ضیافت قرآنی شبکه قرآن و معارف سیما به مرور سیره علمی و مبارزاتی «آیت‌الله شیخ محمدحسین کاشف الغطاء»، متفکر و مجاهد استعمارستیز و ضدصهیونیسم با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر محمد مسجد جامعی، نویسنده و مدرس دانشگاه اختصاص یافت که گزارش آن …

جو عمومی حوزه علمیه نجف این بود که کسی به فکر تشکیل حکومت در عصر غیبت امام زمان(عج) نبود و شاید اکثرا معتقد بودند که ما برای تشکیل حکومت باید منتظر امام زمان باشیم و تنها کسی که امکان دارد حکومت اسلامی تشکیل دهد، خود امام زمان است و در زمان غیبت، وظیفه ما تشکیل حکومت نیست. این جو غالب حوزه نجف بود و شاید در زمان معاصر اولین کسی که خیلی شجاعانه با این فکر مقابله کرد و وارد بحث فقه حکومتی شد، امام خمینی  بود. گرچه شهید صدر قبل از ایشان در کتاب اقتصادنا به مسئله «منطقه الفراغ» اشاره …

استاد حوزه علمیه قم گفت: ‌‌آیت‌الله خوانساری علاوه بر اینکه همچون سربازی شجاع در میدان نبرد با استعمار حضور داشت، با شهامت خود به دیگران قوت قلب می‌داد. او در راه مبارزه با انگلیس به مدت ۴ سال اسارت کشید و سخت ترین شکنجه‌ها را تحمل کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، در یکی دیگر از برنامه‌های ضیافت قرآنی شبکه قرآن و معارف سیما، زندگی و مجاهدات مرجع تقلید و آزاده جانباز، «‌‌آیت‌الله سید محمدتقی خوانساری» با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمحمدرضا ابن الرضا خوانساری از اساتید درس خارج فقه حوزه علمیه قم مورد بررسی قرار گرفت. این استاد حوزه علمیه در خصوص …

شبکه اجتهاد: انتخابات از جمله مفاهیم جدیدی است که از انقلاب مشروطه فراروی اندیشه دینی قرار گرفته است. از آن زمان تاکنون میان عالمان دینی بحث‌های نسبتاً مفصلی درباره جایگاه انتخابات در دانش‌های اسلامی‌ مطرح شده و نظر هم می‌رسد که به وضعیت روشنی رسیده باشد. هنوز ابهامات زیادی در ترجمان مختصات انتخابات به زبان فقه اسلامی‌ وجود دارد که پاسخ دقیقی به خود نیافته‌اند. این بررسی نشان می‌دهد که انتخابات در اسلام واجد هنجارهای متعددی است که آن را از انتخابات در فضای غربی جدا می‌سازد. این‌که این ارزش‌ها کدامند و چه اصولی را بر انتخابات در منظر اسلامی‌ …

طبق قانون اساسی مصوب سال ۱۳۵۸ رهبر یا اعضای شورای رهبری می‌بایست «صلاحیت علمی و تقوایی لازم برای افتاء و مرجعیت» را داشته باشند و به اصطلاح، شرط رهبریت، مرجعیت بوده است. حضرت امام در نامه خود به رئیس مجلس بازنگری قانون اساسی درباره فرض شورایی بودن رهبری چیزی مرقوم نکرده بودند ولی درباره قید و شرط «مرجعیت» چنین اظهار نظر کردند: «من از ابتدا معتقد بودم و اصرار داشتم که شرط «مرجعیت» لازم نیست». شبکه اجتهاد: مدیران ارشد نظام جمهوری اسلامی ایران، پس از یک دهه حکومت داری و تجربه اندوزی به این نتیجه و جمع بندی رسیدند که …

نویسنده کتاب «اعتبار عقلی و شرعی رأی اکثریت» با بیان اینکه هنوز دلیلی برای رأی اکثریت وجود ندارد، معتقد است به همین دلیل رأی اکثریت فصل‌الخطاب در تمام دنیاست و امام(ره) و رهبری هم بر آن تأکید دارند؛ اما حجت‌الاسلام اکبرنژاد تأکید دارد در قرآن و سنت هیچ شاهدی بر معیاریت رأی اکثریت نداریم بلکه موارد متعددی در نقض آن وجود دارد. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست مناظره و آزاداندیشی «اعتبار عقلی و شرعی رأی اکثریت» با ارائه نظریه مسعود امامی، دبیر علمی شورای فقهی مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی و نویسنده کتاب «اعتبار عقلی و شرعی رأی اکثریت» …

دومین شماره دوفصلنامه «فقه دولت اسلامی» با شش مقاله از سوی اساتید و دانشوران حوزه و دانشگاه، به صاحب امتیازی و مدیر مسئولی حجت‌الاسلام و‌المسلمین احمد رهدار و سردبیری حجت‌الاسلام و‌المسلمین ذبیح‌الله نعیمیان در ۱۵۱ صفحه، به همراه چکیده عربی مقالات از سوی بوستان کتاب چاپ و منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، «فقه کارگزار در دولت اسلامی» به قلم احمد رهدار به عنوان سرمقاله و مقالاتی چون: «طرحى نو، در تعیین حاکم و مسؤولان دیگر (درآمدی بر نظریه عدول مومنین)»، «قاعده فقهی گزینش اصلح»، «امکان‏‌سنجی فقهی تصدی‏گری بانوان در مناصب مشوبِ به ولایت»، «درآمدی بر «گزینش سیاسی» در «فقه …

اسدالله ممقانی (۱۲۶۴ ـ ۱۳۴۹ ش) از تحصیل کردگان نجف و از شاگردان آخوند خراسانی بود که در جریان انقلاب مشروطه به استانبول رفت و مدتها در آنجا به فعالیت‌های سیاسی و علمی مشغول بود. بعدها به ایران برگشت و در دستگاه قضایی دولت پهلوی تا وزارت پیش رفت. وی دارای رساله مسلک الامام فی سلامه الاسلام و رساله دین و شؤون و طرز حکومت در مذهب شیعه است که رساله اول در سال ۱۳۲۸ ق و رساله دوم در سال ۱۳۳۴ق (و بعدها در سال ۱۳۳۵ش مجددا) منتشر شد. متن رساله دوم، در کتاب متون سیاسی ـ مذهبی در …

پژوهشگر تاریخ شیعه با بیان اینکه شیخ فضل‌الله نوری خود از پیشگامان انقلاب مشروطه بود، گفت: تفرقه‌افکنان با دسیسه چینی شیخ را طرفدار استبداد و بی‌عدالتی معرفی کردند؛ شیخ فضل‌الله به علمای نجف نامه نوشت که این غائله ختم نمی‌شود مگر اینکه شما وارد میدان شوید و آنها هم آمدند؛ اما به مرور شیخ را به عنوان طرفدار استبداد جا زدند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدصادق ابوالحسنی، نویسنده، تاریخ‌پژوه و رئیس دفتر نشر آرا و آثار استاد منذر (ره) در دهمین شب از ویژه برنامه افطار شبکه قرآن و معارف سیما با عنوان «ضیافت»، به بازخوانی و معرفی سیره …

هفتمین شماره دوفصلنامه «گفتمان فقه حکومتی» با آثاری از داود مهدوی‏‌زادگان، سیدکاظم سیدباقری، ابوالقاسم مقیمی حاجی، یعقوب‌علی برجی، مصطفی جعفرپیشه‌‏فرد و دیگر پژوهشگران حوزه فقه حکومتی منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، شماره هفتم دوفصلنامه گفتمان فقه حکومتی (پاییز و زمستان ۱۳۹۹)، به صاحب امتیازی و مدیر مسئولی مصطفی جعفرپیشه‌فرد و سردبیری سید حمید جزایری، با شش مقاله علمی-پژوهشی در موضوعات مختلف فقهی، با رویکرد حکومتی به فقه، از اساتید و پژوهشگران حوزه و دانشگاه، همراه با چکیده مقالات به زبان عربی عرضه شده است. «اختیارات ولی فقیه در اجرای احکام و حوزه وضع قوانین»، «فلسفه نظام‏سازی دینی (با تاکید …

اختصاصی شبکه اجتهاد: آیت‌الله سید کاظم شریعتمداری از جمله شخصیت‌هایی است که حیات پر فراز و فرودی را تجربه کرده است. در دوران نهضت اسلامی شواهدی مبنی بر ارتباط وی با دربار پهلوی منجر به انتقادهایی از او شد. بعد از پیروزی انقلاب نیز مواضع و عملکرد وی نهایتا او را به کنج انزوا کشاند. آیت‌الله شریعتمداری چندی بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و از همان اسفند ۱۳۵۷ با تائید و حمایت از «حزب جمهوری خلق مسلمان» به‌طور مشخص کوشید تا خود را به عنوان قطبی در برابر رهبری امام خمینی مطرح کند. به روایت حجت‌الاسلام حسن روحانی، «نغمه‌های ناساز آقای …

دومین مدرسه حقوق پارلمانی با عنوان «ظرفیت‌ها و چالش‌های استفاده از فقه در تقنین» به همت مرکز تحقیقات اسلامی مجلس با همکاری حوزه علمیه قم در تاریخ ۲۹ تا ۳۱ اردیبهشت ماه سال جاری در قم برگزار می‌‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، دکتر جواد ابراهیمی با بیان این خبر اعلام کرد: علاقمندان می‌‌توانند با مراجعه به سایت رسمی مرکز تحقیقات اسلامی مجلس به آدرس www.cmirq.ir از تاریخ ۱ الی ۱۰ اردیبهشت ماه ۱۴۰۰ ثبت نام اولیه کنند. سرپرست معاونت پژوهش مرکز تحقیقات اسلامی مجلس ادامه داد: ۱۵ الی ۲۰ اردیبهشت زمان ثبت نام نهایی و دریافت هزینه و ۲۹ الی …

انتظار از مرکز تحقیقات اسلامی مجلس این است که نماد ظاهری نباشد، یعنی اینکه فقط تابلویی را بلند کنیم و بگوییم رابطه بین مجلس و حوزه برقرار است. این کافی نیست. این تابلو باید واقعی باشد و تابلو زمانی واقعی است که همّ و غم مجلس این باشد که حوزه را وارد عرصه قانونگذاری کند و قانونگذاری را بر پایه شریعت قرار دهد. من از مرکز تحقیقات مطالبه دارم که این تابلو را بلند کند. اگر صوری شد، این تابلو را با وجود عزت و احترام، ببوسیم و عطایش را به لقایش ببخشیم. ‌شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام والمسلمین سید کاظم رجایی از …

مفهوم دموکراسی در بیانات امام به دو شکل به کار گرفته شده است: نخست دموکراسی مطلوب و مثبت و دیگر، دموکراسی نامطلوب و به تعبیر امام، غیر حقیقی و جعلی که در مغرب زمین بنا نهاده شده و طبق نظر ایشان اساسا دموکراسی نیست. حضرت امام خمینی، با طرح و تبیین دموکراسی مطلوب، اشاره‌هایی نیز به دموکراسی رایج در جهان معاصر کرده، نکاتی در نقد آن بیان داشته‌اند. دقت در این نکات روشن می‌سازد که ایشان در مقام نقد دموکراسی رایج نبوده و صرفا در برخی مواقع به مناسبت، اشاره‌هایی به نقاط ضعف دموکراسی رایج کرده‌اند. شبکه اجتهاد: نخستین نکته‌ای …

چهارمین نشست مجازی مدرسه بهاری با موضوع «شبهه پژوهی حکومت دینی پاسخی به شائبه استبداد» در ادامه سلسله مدارس شبهه پژوهی توسط مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات حوزه‌های علمیه با همکاری پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی به صورت مجازی برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، در این مدرسه شبهه پژوهی، حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالحسین خسروپناه با موضوع «امکان یا امتناع استبداد در حکومت دینی» و حجت‌الاسلام والمسلمین سید سجادی ایزدهی با موضوع «رابطه ولایی مردم و حاکم اسلامی» به ارائه پرداختند. حجت‌الاسلام خسروپناه، عضو هیات علمی گروه فلسفه پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در بررسی موضوع امکان یا امتناع استبداد …