عبادات و مناسک

شبکه اجتهاد: از عجایب معارف شیعی این است که با وجود تصاحب بخش اعظم ساحت مناسک ما توسط زیارات و توسلات و مراثی، این حوزه‌ها کماکان ظهور و بروزی در فقه متعارف پیدا نکرده‌اند. این نمی‌تواند تنها ناشی از قرار گرفتن این سه دسته در دائرۀ مندوبات باشد چرا که سنن دیگری همچون نوافل و عمره و اعتکاف و … به تفصیل در فقه موضوع بحث بوده‌اند. آنچه دستۀ نخست مناسک را متمایز می‌کند عدم صدق احکام وضعی صحت و بطلان بر آنهاست. در واقع این شگفت‌تر است که شارع برای مهمترین مناسک هویت‌ساز شیعه نه تنها حکم تکلیفی که …

حجت‌الاسلام محمدحسین ملک‌زاده معتقد است که رساله‌های عملیه فعلی پاسخگوی نیازهای مسلمان در کشورهای غیراسلامی نیست. او به همین دلیل کتاب «فقه بین‌المللی؛ قواعد و احکام فقه برای مسلمانان در کشورهای غیراسلامی» را برای رفع این مشکل تدوین کرده است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدحسین ملک‌زاده، استاد سطح خارج حوزه علمیه و از پژوهشگران حوزه است که سالها در برخی کشورهای اروپایی و آفریقایی تجربه تبلیغ داشته و با دغدغه‌های شرعی تازه‌مسلمانان و مسلمانانی که متولد این کشورها هستند آشناست. وی معتقد است که رساله‌های عملیه کنونی پاسخگوی نیازهای شرعی تازه‌مسلمانان نیست؛ بنابراین کتابی با موضوع فقه بین‌الملل …

چاپ جدید اجوبه الاستفتائات، سیزدهمین چاپ از این کتاب است که در قالب طراحی جلد و کتاب‌سازی جدید توسط انتشارات انقلاب اسلامی منتشر شده است. این چاپ با طراحی ساده و دلنشین در ۶۴۸ صفحه مشتمل بر ۲۱۱۸ استفتاء است که در ابواب فقهی گوناگون تنظیم شده است. نکته‌ی قابل توجه دیگر آنکه از جهت گستردگی و تنوّع مسائل شرعی در موضوعات مختلف، این اثر کامل‌ترین کتاب فقهی معظّم‌‌له در موضوع بیان احکام و مسائل شرعی است. به گزارش شبکه اجتهاد، «کتابی که در اختیار دارید مطابق با آخرین فتاوای مرجع عالی‌قدر حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای می‌باشد و در صورت …

بشار اسد، رئیس‌جمهور سوریه با صدور فرمانی اختیارات شورای فقهی در وزارت اوقاف این کشور را توسعه داده، اما سمت مفتی این کشور که احمد بدرالدین حسون برعهده داشت را لغو کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، تصمیم لغو منصب مفتی جمهوری سوریه چند روز پس از واکنش تند شورای علمی فقهی به تفسیر مفتی احمد بدر الدین حسون از یکی از آیات قرآن اتخاذ شد که این شورا این تفسیر را تحریف و تعریف نادرست دانست و تأکید کرد که نباید به سمت تفاسیر شخصی عجیب کشیده شد و برخی این بیانیه شورای علمی فقهی سوریه را دلیلی بر تقویت …

کتاب «احکام کاربردی» مطابق فتاوای آیت‌الله‌ سید موسی شبیری زنجانی، توسط انتشارات مرکز فقهی امام محمد باقر (علیه‌السلام) منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب «احکام کاربردی»، مجموعه‌ای از احکام و مسائل شرعی است که بر اساس نیازهای متداول جامعه و مطابق آخرین فتاوای آیت‌الله‌ سید موسی شبیری زنجانی تهیه و تنظیم شده است. هشتصد و ده مسألۀ موجود در این کتاب، گلچینی از ده‌ها هزار سؤال موجود در «سامانۀ پاسخگویی به سؤالات شرعی» دفتر معظّم‌له است. این مجموعه، بر اساس فراوانی موضوعی و سازگاری با نیازهای فقهی جامعه اسلامی گزینش شده و سپس با نثری روان و قابل فهم …

شبکه اجتهاد: گرچه نام بردن و نسبت فسادِ ثابت نشده به افراد را در یک توئیت -چه رسد به خطبه نماز جمعه- جایز نمی‌دانیم؛ اما اینگونه نیست که بطور کلی نماز جمعه هیچ نسبتی با مفسدان اقتصادی نداشته باشد.(۱) چند نمونه آن را مرور می‌کنیم. ۱- حاضر کردن زندانیان در نماز جمعه روایت صحیح السند صدوق و شیخ طوسی از امام صادق(ع): “بر امام است که زندانیان قرض و بدهکاری را روز جمعه به نماز جمعه و روز عید به نماز عید بیاورد. با آنان نگهبانانی بفرستد و وقتی نماز تمام شد به زندان برگرداند”(۲) فقهاء بزرگ برای زمان حضور …

هزینه کردن وام در غیر مورد قرار داد، حکم زمین مسجدی که تخریب شده، ناتوانی در ادای کفاره روزه و بازی‌‌های رایانه ای؛ برخی از استفتائاتی است که در آبان ۱۴۰۰ به آن پاسخ داده شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، جدیدترین استفتائات (اآبان ۱۴۰۰) حضرت آیت‌الله خامنه‌ای منتشر شد. متن سؤال و جواب ۹ استفتاء در موضوع عبادات و معاملات به نقل از دفتر مقام معظم رهبری به شرح زیر است: نماز خواندن بر روی فرش نجس سوال۱: آیا نماز خواندن بر روی فرش نجس صحیح است؟ جواب: محل سجده نمازگزار باید پاک باشد ولی اگر مکان نمازگزار به …

از ابتدای غیبت کبری تاکنون چهار نوع نگرش نسبت به مسئله خمس، مطرح شده است که عبارتند از: «نیمی از خمس ملک شخصی امام و نیم دیگر آن ملک شخصی سادات است»، «همه خمس ملک شخصی امام است»، «همه خمس ملک مقام ولایت امام است» و «نیمی از خمس ملک ولایت امام و نیم دیگر آن ملک عناوین سادات است». به گزارش شبکه اجتهاد، وبینار «بررسی نظریه‌های مطرح شده در مسئله خمس از نظر امامیه» در مدرسه علمیه پیروان حضرت زهرا (س) برگزار شد و زهرا مؤمنی، مدرس حوزه علمیه در این وبینار، ضمن ارائه خلاصه مباحث جلسات پیشین اعم …

اثر جدید حیدر حب‌الله، پژوهشگر لبنانی و مدرس خارج فقه حوزه علمیه قم با عنوان «خوانشی انتقادی از استخاره» با ترجمه محمدرضا ملّایی، توسط نشر کتاب طه به زیور طبع آراسته شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در برخی از جوامع دینی، و به ویژه در ایران ما، استخاره یکی از شیوه‌های رایج برای تعیین تکلیفِ افراد در قبال انجام یا ترک کارها بوده و هست. دامنه این شیوه تا جایی است که حتی برخی از تصمیمات سیاسی به آن گره می‌خورد. ایده مرکزی استخاره این است که گویا با انجام استخاره خداوند به نحوی مداخله کرده و راه صحیح را …

شبکه اجتهاد: استخاره در سده‌های اخیر مورد توجه شایان شیعیان بوده و توجه ویژه به آن، به‌نوعی از اختصاصات مذهب امامیه به شمار می‌رود. محمدبن مسعود عیاشی از محدثان شیعه که احتمالا در نیمه اول قرن چهارم درگذشته است، اثری با عنوان «کتاب الاستخاره» نگاشته است (رجال النجاشی، ص۳۵۲؛ الفهرست للطوسی، ص۲۱۳) که به نظر می‌رسد اولین اثر مستقل در این باب باشد. رضی‌الدین سیدبن طاووس از علمای قرن هفتم و استاد علامه حلی حدود هشت قرن پیش نخستین کتاب مفصل درباره استخاره را با عنوان «فتح الابواب بین ذوى الالباب و بین رب الارباب فى الاستخارات» تألیف کرد. ابن‌طاووس …

عضو هیئت علمی دانشگاه مفید با اشاره به رواج برخی دهه‌سازی‌ها در سال‌های اخیر مانند دهه محسنیه، تاکید کرد: رواج مناسک بدون پشتوانه دینی و تاریخی نه تنها کمک به دینداری مردم نیست بلکه نتیجه عکس دارد و سبب دل‌زدگی بخشی از جامعه، کاهش سرمایه اجتماعی و دامن زدن به اختلافات مذهبی می‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، در سال‌های اخیر با وجود مواضع صریح برخی از مراجع و علما در خصوص دهه‌سازی‌های بدون پشتوانه همانند «محسنیه» باز هم شاهد برپایی برخی مجالس و محافل به این مناسبت‌ها هستیم آن هم در روزهای ابتدایی ماه ربیع‌الاول که اکثر ایرانیان و شیعیان …

کتاب «مهندسی قرارداد اجاره موقوفات؛ سنجه اصل رعایت غبطه وقف» به همت مرکز پژوهش دانشگاه علوم اسلامی رضوی منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب «مهندسی قرارداد اجاره موقوفات؛ سنجه اصل رعایت غبطه وقف» که ماحصل پایان نامه کارشناسی ارشد یکی از دانشجویان رشته حقوق خصوصی دانشگاه علوم اسلامی رضوی است به مباحثی چون: غبطۀ وقف و تبیین فقهی و حقوقی آن، مبانی و ابعاد رعایت غبطۀ مال وقفی، بررسی جامع مقررات غبطۀ وقف، اجارۀ مال موقوفه و الگوسازی قرارداد آن، مزایده، پذیره، اهدایی و حق تقدیمی در اجارۀ مال وقفی و مزایا و معایب قرارداد اجارۀ موقوفات می‌پردازد. بررسی …

رئیس پژوهشکده وقف با بیان اینکه أخذ مجوز برای این پژوهشکده از دغدغه‌های نماینده ولی فقیه و رئیس سازمان اوقاف و امور خیریه بوده است، گفت: مجوز پژوهشکده وقف از سوی شورای اعطای مجوزها و امتیازات علمی حوزه علمیه زیر نظر شورای عالی حوزه علمیه اعطا شد. به گزارش شبکه اجتهاد، حسین قشقایی، رئیس پژوهشکده وقف درباره اعطای مجوز به این پژوهشکده اظهار کرد: ما با استناد به ماده هشت قانون تشکیلات و اختیارات سازمان اوقاف مبنی بر اینکه «درآمد موقوفات مجهول‌المصرف و موقوفاتی که به صیغه مبرات مطلقه وقف شده قابل مصرف در تحقیق و تبلیغ و نشر کتب …

شبکه اجتهاد: حضرت آیت‌الله خامنه‌ای شامگاه یکشنبه با حضور در کنار پیکر مرحوم آیت‌الله حسن‌زاده آملی، ضمن اقامه نماز میت و قرائت کلام‌الله مجید با آن عالم ربّانی و سالک توحیدی وداع کردند. در این مراسم جمعی از نزدیکان مرحوم آیت‌الله حسن‌زاده آملی نیز حضور داشتند. آیت‌‌الله حسن‌زاده آملی پس از طی یک دوره بیماری شامگاه شنبه ۳ مهر ۱۴۰۰ در آمل به لقاءالله پیوست. پیکر آن دانشمند ذوفنون صبح دوشنبه مصادف با اربعین حسینی در آمل، تشییع و به خاک سپرده شد. [easy_image_gallery gallery=”956″]

حضرات آیات خامنه‌ای، نوری همدانی، علوی گرگانی، جوادی آملی، سبحانی، مکارم شیرازی، شبیری زنجانی و جمعی از علما در پیام‌های جداگانه‌ای ارتحال دانشمند نادر و ذوفنون، علامه فقید آیت‌الله حسن حسن‌زاده آملی را تسلیت گفتند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، آیت‌الله حاج شیخ حسن حسن‌زاده آملی، از علما و اساتید مبرز حوزۀ علمیۀ قم، در ایام اربعین حسینی و پس از عمری مجاهدت‌های علمی، در سن ۹۳ سالگی دارفانی را وداع گفت. این عالم ۹۳ ساله، فقه، اصول، عرفان و فلسفه را از محضر آیات محمدتقی آملی، طباطبایی، الهی قمشه‌ای، محمدحسن الهی، شعرانی، احمد آشتیانی و رفیعی قزوینی بهره برد و …

مراسم ختم آیت‌الله سید محمدسعید طباطبایی حکیم با حضور مراجع تقلید، علما، روحانیون و شخصیت‌های سیاسی و پارلمانی در مسجد سهله کوفه برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، در این مراسم، حضرات آیات بشیر نجفی و محمد اسحاق فیاض از مراجع نجف اشرف و حجج‌الاسلام والمسلمین سید محمدرضا و سید محمدباقر سیستانی فرزندان آیت‌الله سیستانی، حجت‌الاسلام والمسلمین سید احمد صافی، تولیت آستان مقدس عباسی، سردار اسماعیل قاآنی فرمانده سپاه قدس حضور داشتند. همچنین برهم صالح رئیس جمهور، مصطفی الکاظمی نخست وزیر، سید مقتدی صدر رئیس جریان صدر، هادی العامری، رئیس ائتلاف فتح، سید عمار حکیم رئیس ائتلاف نیروهای ملّی عراق، …

شبکه اجتهاد: مراسم تشییع پیکر مطهر آیت‌الله سید محمدسعید حکیم با حضور جمع زیادی از علما، روحانیون، نمایندگان دفاتر مراجع تقلید، طلاب حوزه علمیه و مسئولین دولتی و پارلمانی در شهر کربلا و سپس نجف اشرف برگزار شد. حجت‌الاسلام والمسلمین شیخ عبدالمهدی کربلایی، نماینده آیت‌الله سیستانی و متولی شرعی حرم امام حسین (ع) بر پیکر آیت‌الله حکیم در حرم حضرت سیدالشهدا (ع) نماز خواند. سپس پیکر آیت‌الله حکیم در میان اشک و ناله تشییع کنندگان به سوی حرم حضرت ابوالفضل العباس (ع) تشییع شد و مورد استقبال حجت‌الاسلام والمسلمین سید احمد صافی متولی شرعی حرم حضرت عباس (ع) و خادمان …

شبکه اجتهاد: آیت‌الله بشیر نجفی از مراجع تقلید عراق با پیکر مهطر آیت‌الله سید محمدسعید حکیم وداع کرد.

آیت‌الله سید محمدسعید حکیم، از مراجع چهارگانه نجف، فقیهی نستوه و بزرگ احیاگر پیاده روی اربعین، که در سراسر عمر شرف خود از کیان تشیع حمایت کرد و با تدوین آثار فقهی و اصولی مختلف و نیز تربیت فقیهان فاضل خدمات ماندگاری به حوزه‌های علمیه انجام رساند؛ امروز جمعه بر اثر ایست قلبی در یکی از بیمارستان‌های نجف به دیار حق شتافت. به گزارش خبرنگار اجتهاد، آیت‌الله حاج سید محمدسعید طباطبائی حکیم، از مراجع تقلید مقیم نجف، ساعتی پیش در ۸۶ سالگی به دیار باقی شتافت. وی نوۀ دختری مرحوم آیت‌الله‌ سید محسن حکیم و از شاگردان برجستۀ ایشان و …

در این اثر تجربیات و فعالیت‌های یکی از اصیل‌ترین نهادهای بومی، مردمی و مذهبی در جامعه ایران در مواجهه با شرایط و محدودیت‌های کرونایی از طریق مشاهده مشارکتی و گفت‌وگو با فعالان میدانی روایت شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، از جمله پیامدهای گسترده و مهم کرونا، پیامدهای فرهنگی آن است و هر جمله عامل‌های مؤثر بر کنترل کرونا نیز عامل‌های فرهنگی است. دین داری مردم نیز به آن دلیل که امری اجتماعی و فرهنگی است، در تعامل و ارتباط متقابل با کرونا قرار دارد؛ یعنی هم کرونا بر کیفیت و کمیت دین داری آدمیان، وهم رفتار دینی مردم بر …

مراسم تشییع و خاکسپاری پیکر استاد فید علامه محمدرضا حکیمی، با حضور جمعی از علما، اساتید و مسئولان با رعایت پروتکل‌های بهداشتی در حرم مطهر امام رضا (ع) برگزار شد. اختصاصی شبکه اجتهاد: مراسم تشییع پیکر مطهر علامه فقید استاد محمدرضا حکیمی، صبح امروز در جوار بارگاه منور ثامن الائمه(ع) حضرت علی بن موسی الرضا(ع) از بست نواب صفوی با رعایت شیوه نامه‌های بهداشتی شروع و پس از اقامه نماز توسط آیت‌الله سید جعفر سیدان، در رواق دارالحجه به خاک سپرده شد. در این مراسم آیت‌الله سیداحمد علم‌الهدی، نماینده ولی فقیه در استان، حجت‌الاسلام والمسلمین احمد مروی، تولیت آستان قدس …

اختصاصی شبکه اجتهاد: مراسم تشییع پیکر مطهر علامه فقید استاد محمدرضا حکیمی و اقامه نماز بر پیکر این اسلام‌شناس عدالت‌خواه توسط آیت‌الله سید جعفر سیدان در حرم مطهر رضوی با حضور علما، فضلا و اساتید حوزه علمیه خراسان برگزار شد.

اختصاصی شبکه اجتهاد: مجله الکترونیکی «فقه و عاشورا» در ۹ بخش («گفتگوهای علمی»، «یادداشت‌های تحلیلی»، «گزارش‌های تفصیلی»، «احکام عزاداری»، «عاشورا پژوهی»، «عزاداری در ایام کرونا»، «مرجعیت»، «کتاب» و «چندرسانه‌ای») با بیش از ۱۶۰ مطلب از علما و اساتید مطرح حوزه و دانشگاه، از سوی «شبکه اجتهاد» منتشر شد و در دسترس عموم علاقه‌مندان قرار گرفت. در بخش «گفتگوی‌های علمی» ۲۲ گفتگوی علمی با اساتید و در بخش «یادداشت‌ » ۲۸ یادداشت تحلیلی- چالشی از سوی اندیشوران پیرامون فقه عاشورا، حادثه عاشورا، قیام امام حسین (ع)، شعائر حسینی، فقه و معیارهای عزاداری و آسیب‌شناسی عزاداری منتشر شده است. در بخش «گزارش‌های …

متاسفانه گاهی در کنار عزاداری‌های شرع پسند و عقل پسند و مطابق شرع حرکاتی انجام می‌شود که وهن مذهب و دین و حتی وهن ملت است که یکی از آنها خرافه و دیگری بدعت است. بدعت یعنی چیزی که جزو دین نیست ولی وارد دین شود؛ مثلا من هیچوقت با قمه زدن کنار نیامدم و هیچوقت نتوانستم از زنجیر زدن‌هایی که باعث می‌شود تا خون جاری شود، دفاع کنم. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد ابوالقاسم علیدوست به مناسبت ماه محرم و عزاداری سیدالشهدا (علیه‌السلام) ضمن بیان برخی ظرفیت‌ها، همچنین آسیب‌هایی که در عزاداری‌ها وجود دارد، در گفت‌وگو با «ایرنا» اظهار …

‌شبکه اجتهاد: همزمان با فرارسیدن دهه اول ماه محرم الحرام، مراسم عزاداری حضرت اباعبدالله الحسین(ع) در بیوت مراجع معظم رعایت تمام پروتکل‌های بهداشتی برگزار شد. [easy_image_gallery gallery=”717″]

شبکه اجتهاد: آنچه در پی خواهد آمد گزارشی است از واقعه کربلا آنچنان که در مصادر قدیمی آمده است. ضمیمه آن تحلیل‌هایی هم هست که بر اساس همان نقلهاست. امام حسین (ع) در سوم شعبان(۱) سال چهارم(۲) هجرت در مدینه به دنیا آمد و روز دهم محرم سال ۶۱ هجری به شهادت رسید. آن حضرت در تمام سال‌های کودکیش در کنار جدش رسول خدا (ص) و با آن حضرت مأنوس بود. درباره وی و برادرش روایاتی چون الحَسَنُ و الحُسین سیدا شبابِ أهلِ الجنَّه، مَنْ أحبّنى فلیحبّ هُذَین،(۳) من أحبّ الحَسَن و الحسین فقد أحبّنى، و من أبغضهما فقد أبغضنى،(۴)، …

شبکه اجتهاد: در روزگاری که حجم ابهامهای واقعی و یا غیرواقعی و پرسش‌سازی‌ها و شبهه‌سازی‌های طبیعی و یا مدیریت شده در باره قیام حضرت سید الشهداء ‌‌علیه‌السلام بسیار زیاد است، سزاوار است درنگی در باره چگونگی مواجهه با این پدیده داشته باشیم. شکل‌های گوناگون دسته‌بندی شبهات و پرسشها پرسش‌ها و شبهه‌های عاشورایی از منظرهای مختلف قابل دسته‌بندی است. اگر بر پایه سه مؤلفه مهم انگیزه، تبار و موضوع آنها را دسته‌بندی کنیم، می‌توانیم به چنین گونه‌شناسی برسیم: ۱- پرسش‌ها و شبهه‌های عاشورایی از نظر انگیزه که می‌توان آنها را به دو دسته غرض‌ورزانه و حقیقت‌جویانه تقسیم کرد. ۲- پرسش‌ها و …

شبکه اجتهاد: شاید هیچ عمل مستحبی به اندازه اقامه عزا بر حضرت سیدالشهدا علیه‌السلام مورد تاکید پیشوایان دینی ما نبوده است. تاکید و تشویقی که نسبت به بزرگداشت قیام عاشورا و یادآوری حوادث کربلا صورت گرفته است، هم از نظر کمّیت و شمار توصیه‌ها و هم از نظر کیفیت و مفاد وعده‌ها، شگفت‌انگیز است. گذشته از سیره عملی پیامبر و امامان معصوم در ذکر مصائب امام حسین علیهم‌السلام و گذشته از آن که حتی انبیای پیشین نیز ذاکر و عزادار این حادثه بی‌نظیر تاریخی بوده‌اند، احادیث و روایات پرشماری در این باره به دست ما رسیده است که بی‌تردید از …

اختصاصی شبکه اجتهاد: با ورود ماه محرم هرساله شاهد اشکالات و ایرادات و روشن‌فکری‌هایی نسبت به این مقوم اسلام و زنده کننده آن هستیم. گاهی به مصادیق شعائر حسینی ایراد می‌گیرند و گاهی نسبت به روضه‌ها و گاهی بود و یا نبود حضراتی در این واقعه را شاهد هستیم. قبل از کرونا به ایستگاه‌های صلواتی ایراد می‌گرفتند که مزاحمت ایجاد می‌کند و یا دسته‌های عزا به محیط‌زیست و درختان صدمه می‌زنند، یا چرا خرج سیاه‌پوشی شهر می‌کنند به فقرا کمک نمی‌کنند؟  هرکسی هر چه به ذهنش می‌رسید می‌گفت و می‌نوشت. حال که کرونا آمده است قالب ایرادات جدید شده است …

استاد محمد مروارید با انتقاد از افرادی که دستورات بهداشتی را در ایام شیوع ویروس کرونا رعایت نمی‌کنند، گفت: روی چه‌حسابی برخی از افراد نسبت به پروتکل‌های بهداشتی بی‌اعتنا هستند، خدا کند از روی جهالت باشد و از باب لج بازی نباشد؛ چون هیچ مبنای فقهی و هیچ دلیل قانع کننده‌ای برای روشی که بعضی در مقابله با کرونا پیش گرفته‌اند، دیده نمی‌شود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، استاد حاج شیخ محمد مروارید در سخنانی بر لزوم برگزاری مراسم عزاداری اباعبدالله الحسین (علیه‌السلام) همراه با رعایت تمام دستورات بهداشتی تأکید کرد و گفت: مراسم عزاداری امام حسین (علیه‌السلام) از شعائر الهی …