همه مطالب

شخصیت شلتوت را باید از طرفی شخصیت قرآنی و از طرف دیگر شخصیت کلامی و از طرفی هم شخصیت اجتماعی محسوب کرد. این سه شخصیت اگر کنار هم قرار بگیرند، هم نگاه انسان به قرآن و هم نگاه او به اصلاح جامعه درست می‌شود و هم انسان در زمین کلام اساسی اسلام حرکت می‌کند. اختصاصی شبکه اجتهاد: محمود شلتوت با عنوان مشهور «شیخ شلتوت» از بزرگان اهل سنت، محقق، مفسر، فقیه اصولی، ادیب لغوی مصری و از رؤسای دانشگاه الازهر و از مؤسسان دارالتقریب بین المذاهب الاسلامیه است. وی از مدافعان و از فعالان وحدت بین شیعه و سنی بود …

اصطلاح غلطی رایج شده است تحت این عنوان که «موضوع‌شناسی کار کارشناسانه هست و حکم شناسی کار فقیه» و با همین دیدگاه اکنون وقتی می‌خواهند موضوع‌شناسی کنند فقیه می‌گوید کار من نیست کارشناسی بیاورید تا آن را توصیف کند و چون کار من حکم شناسی هست روی توصیف او حکم صادر می‌کنم. اختصاصی شبکه اجتهاد: ۸ آبان‌ماه، روز پدافند غیرعامل نام‌گذاری شده است؛ عنوانی که حتی برای معنای آن نیز برای بسیاری نامشخص است چه رسد به اینکه رابطه فقه با آن را بدانند. حجت‌الاسلام احمد رهدار اما به مناسبت تلاش‌های علمی‌اش در عرصه فقه سیاسی و امنیتی، کاملاً با …

«تقریرات فی علم الاصول؛ تعارض الادلّه و اختلاف الحدیث – مباحث الالفاظ»، «الربا» و «رساله فی تدوین الحدیث» تقریرات جدید از دروس و مباحث آیت‌الله سیدعلی سیستانی است که روانه بازار کتاب شده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، یکی از شیوه‌های تألیف در حوزه‌های علمیه، تقریر نویسی است که از سویی موجب یادگیری بهتر و ماندگارتر مقرّر و پیشرفت قدرت استنباط او می‌شود و از سوی دیگر، برای محققان بعدی این امکان را فراهم می‌آورد که آخرین آرای مطرح شده در آن زمینه را بشناسند و بررسی و نقد کنند. همچنین از فراموش شدن آرای صاحب نظران، پس از درگذشت …

اجازات، عنوانی است برای قسمتی از میراث گرانقدر شیعی که به صورت مکتوب به ما رسیده و در بردارنده اطلاعات مفید و منحصر بفردی است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، میراث اجازات امامیه از میراث‌هایی است که کمتر به آن توجه شده است و نادیده‌ها و ناگفته‌های فراوان دارد و بایسته است زوایای آن گشوده و کارکردهای آن نموده شود. اجازه‌ نامه یا تصدیق نامه علمی متنی است که عالمان برای شاگردانی که مورد تائید آنان بودند صادر می‌کردند. از همین روی عالمان و اندیشوران بزرگ، از گذشته دور، اهتمامی خاص به اجازه گرفتن و پس از آن، اجازه دادن به …

همه حوزه‌ها دچار خسارت شده‌اند و این امر منحصر به حوزه خراسان نیست. شخصیت‌های بزرگی در نجف مثل مرحوم نائینی، کمپانی و…بوده‌اند و اکنون چنین اشخاصی در آن سطح نداریم. در قم هم شخصیت‌هایی چون آیت‌الله محقق داماد، آیت‌الله بروجردی، سید محمدتقی خوانساری بوده‌اند، ولی اکنون در آن سطح چنین بزرگانی را نداریم. حوزه دچار فقر نیروی انسانی به‌طورکلی هست. اختصاصی شبکه اجتهاد: حوزه علمیه خراسان از مدارس و کانون‌های شیعی است که در نهضت علمی امامیه، نقش مهمی ایفا کرده است. حوزه مشهد امروزه بعد از حوزه‌های علمیه نجف و قم از حوزه‌های بزرگ شیعه به شمار می‌رود و …

حوزه خراسان از جهت استعدادها و امکاناتی که در اختیار دارد حوزه بسیار خوبی است. همچنان که طلبه‌هایی که از مشهد به قم هجرت می‌کنند، جایگاه بسیار خوبی در حوزه علمیه قم پیدا می‌کنند و این نشان می‌دهد که به لحاظ کیفی حوزه مشهد در وضعیت خوبی قرار دارد. اختصاصی شبکه اجتهاد: حوزه علمیه خراسان با پیشینه کهن خود از مهم‌ترین پایگاه‌های علمی تشیع شناخته می‌شود. جایی که نور وجودی خود را از جوار مضجع منور امام هشتم (ع) گرفته و بزرگان دانشمندی چون شیخ طوسی، شیخ طبرسی، ملاعبدالله شوشتری، محقق سبزواری، شیخ محمد حرعاملی، در قرن‌های گذشته تا عصر حاضر …

با نزدیک شدن به ایام شهادت امام رضا(ع)، مبلغین بسیاری از شهرهای مختلف ایران، به منظور ترویج سیره و فرهنگ اهل‌بیت(ع) در میان زائرین امام رضا(ع) حضور پیدا می‌کنند و بودن در جمع آن‌ها فرصت طلایی برای مبلغین است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، طرح «مهمان امام» ویژه روحانیون خادمیار تبلیغی با حضور ۳۰۰ مبلغ اجرا شد. نشست آموزشی این طرح در سالن همایش‌های آستان قدس برگزار شد. این دوره، دومین سال است که برگزار می‌شود و مبلغینی که در این نشست حضور دارند، در ۴۸ مکان اسکان داخل شهر، در زمینه تبلیغ معارف اسلام، پاسخگویی به سؤالات شرعی و مشاوره …

شبکه اجتهاد: مراسم تشییع و خاکسپاری علامه سید جعفر مرتضی عاملی در زادگاهش روستای عیتا الجبل برگزار شد. علامه محقق سید جعفر مرتضی عاملی از پژوهشگران بزرگ و از تاریخ نویسان برجسته پس از ارائه خدمات ارزشمند علمی به جامعه اسلامی و جهان اسلام، چهارم آبان در بیمارستانی در بیروت درگذشت و پیکر ایشان روز گذشته پس از تشییع در ضاحیه جنوبی بیروت به زادگاهش «عیتا الجبل» منتقل و با حضور علما، فضلا، طلاب و شخصیتی‌های دینی و حزبی و علاقه‌مندان به این سیره‌نگار شیعه، به خاک سپرده شد. با درگذشت این عالم وارسته، شخصیت‌های مذهبی، مراجع عظام قم و …

شبکه اجتهاد: استاد عزیز مرحوم علامه سید جعفر مرتضی در سال ۱۳۶۴ ق / ۱۳۲۴ش در روستای عیتا الجبل در جنوب لبنان به دنیا آمد. در هیجده سالگی در نجف، طلبگی را آغاز کرد و بعد از شش سال، یعنی سال ۱۳۸۸ ق / ۱۳۴۷ به ایران آمد. این اقامت تا سال ۱۳۷۱ ادامه داشت و در این سال به لبنان بازگشت و شامگاه شنبه ۴ آبان ۱۳۹۸ در لبنان به رحمت خدا رفت. بدون شک سید جعفر مرتضی، در چند دهه اخیر، در پژوهشهای اسلامی و عمدتا در حوزه تاریخ اسلام، در مراکز شیعی، نقش مهمی داشت و در …

اگر به امام حسین(ع) اجازه می‌دادند که میدان جنگ را بدون اسیری ترک کند و برود بی‌تردید این کار را می کرد، اما فرمانده دشمن چنین موافقتی نکرد. می‌گفتند یا تسلیم و اسارت و بیعت و یا جنگ که نتیجه آن با محدودیت بسیار نیروهای امام روشن بود. راه سومی وجود نداشت. اختصاصی شبکه اجتهاد: صلح امام حسن(ع) به عنوان یکی از مهمترین و چالشی‌ترین بحث‌های تاریخ تشیع شناخته می‌شود. اینکه چرا امام حسن(ع) صلح کرد شاید سوالی است که در ذهن برخی پدید آمده باشد، همچنانکه این سوال درباره قیام امام حسین(ع) و دلایل آن نیز مطرح می شود. …

علامه سید جعفر مرتضی عاملی؛ تاریخ‌پژوه و سیره‌پژوه نامدار شیعه پس از سال‌ها تحمل سرطان، در شب رحلت پیامبر بزرگ اسلام(ص) در سن ۷۵سالگی در بیروت درگذشت. به گزارش شبکه اجتهاد، علامه سیدجعفر مرتضی عاملی که روز چهارشنبه ۱۰ مهرماه ۱۳۹۸ در بیمارستان رسول أعظم بیروت تحت عمل جراحی قرار گرفته بود، ساعاتی پیش درگذشت. سید جعفر مرتضی عاملی عالم دینی، متخصص تاریخ اسلام و تشیع، سیره‌نگار شیعی و از عالمان حوزه علمیه قم و لبنان بود. وی کتاب‌هایی در زمینه سیره اهل بیت تالیف کرده که الصحیح من سیره النبی الاعظم و مأساه الزهراء از جمله این آثار است. …

اگر تلاش کنیم کسی که تازه ‌مسلمان است را عقیده‌مند کنیم، اصلاً بحث تدرجی بودن احکام دیگر مطرح نخواهد شد. مشکل این است که فقه را اولین رتبه دین‌داری قرار می‌دهیم و بعد دچار این مشکل می‌شویم که کسی که هنوز اعتقادات و اخلاقش کامل نشده را می‌توان به ‌صورت تدرجی به انجام فرایض دعوت کنیم یا خیر. اختصاصی شبکه اجتهاد: رفتار خاص پیامبر اکرم (ص) با تازه مسلمانها، این پرسش را به وجود می آورد که آیا این رفتار در زمان حاضر نیز قابل الگوبرداری هست یا خیر؟ آیا می توان امروز نیز به تازه مسلمانها تنها از وجوب …

تفاوت رویکرد امام حسن (ع) و امام حسین (ع) را نه در تفاوت حکم شرعی از جانب آن‌ها، بلکه تفاوت موضوع، اقتضای شرایط و زمانه و اقتضای جنگ و صلح به‌مثابه امری عقلایی و استراتژیک باید معنا کرد. اختصاصی شبکه اجتهاد: از مهم‌ترین حوادث زندگی امام حسن(ع) صلح او با معاویه است که نفاق‌ها و خیانت‌های سپاه امام علیه‌السلام موجب این امر شد. این مسئله به کرات در منابع تاریخی اسلام مورد تحلیل قرار گرفته است. با این وجود، هراز گاهی مباحثی در رابطه با چرایی تفاوت رفتار امام حسن با امام حسین (علیهماالسلام) در مجامع علمی پیش می‌گیرد. به …

اختصاصی شبکه اجتهاد: تا سالهای سال ایرانیان شهادات امام حسن مجتبی را در ۲۸ ماه صفر می‌گرفتند و عراقیها هم در ۷ این ماه. در سالهای اخیر اما زمزمههایی مبنی بر قوی بودنِ قول هفتم صفر رخ داده است، تا آنجا که چند سالی است حوزه های علمیه نیز در این روز تعطیل می‌شوند. در این رابطه حجت‌الاسلام یاسر امینیان، استاد سطح عالی حوزه علمیه قم، تحقیقی کرده است که از نگاه شما می‌گذرد. علت اختلاف در تاریخ وفیات و موالید به طور کلی اختلاف در تاریخ وفیات و موالید، چند علت دارد. یک علت این است که اصولاً در …

آیت‌الله سیستانی در بیانیه‌ای که از سوی شیخ عبدالمهدی الکربلائی در خطبه‌های نماز جمعه قرائت شد، اعلام کرد که حمله به عناصر امنیتی و وارد کردن خسارت به اموال عمومی عراق با برگزاری تظاهرات مسالمت آمیز منافات دارد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، متن کامل این بیانیه که در اختیار رسانه‌ها قرار گرفته به شرح زیر است: «در این اوقات حساس از تاریخ عراق عزیز که تظاهرات‌های مردمی در بغداد و تعدادی از دیگر استان‌ها، تکرار می‌‌شود، از عزیزان تظاهرکننده و نیروهای امنیتی می‌خواهیم تا به مسالمت آمیز بودن تظاهرات‌ها پایبند بوده و اجازه ندهند تا این تظاهرات‌ها به خشونت، شورش …

شماره دوازدهم نشریه رسائل در آبان  ۱۳۹۸ با پنج پرونده: پیشخوان،  معیشت طلاب، مرحوم آیت الله سیدنورالدین هاشمی الحسینی، در اندیشه اربعین و اربعین در بستر تألیف در دسترس علاقه‌مندان قرار گرفت. به گزارش شبکه اجتهاد، نشریه رسائل در «پیشخوان» به چیستی و مرزهای فقه ولایی و فقه حکومتی، بایسته‌های حوزه انقلابی، کنشگری روحانیت از ابتدای قاجاریه تا دوره مشروطه می‌پردازد. رسائل در پرونده «معیشت طلاب»: چگونگی سلوک اقتصادی یک طلبه، رابطه اقتصاد و معیشت با شادابی تدریس و تدرّس طلبگی، را بررسی و به این سوالات پاسخ می‌دهد: آیا توصیه ها و نسخه های اخلاقی و عملیاتی بزرگان حوزه …

سومین مجلد «کتاب القضاء من کتاب تحقیق الدلائل فی شرح تلخیص المسائل» اثر حاج ملاعلی کنی طهرانی به همت بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی به‌تازگی منتشر و روانه بازار نشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، این کتاب از آثار گرانسنگی است که در موضوع قضا به زبان عربی نگاشته آمده و شیخ‌آقا بزرگ تهرانی آن را چنین وصف می‌کند: «این کتاب بنا بر تمام اقوال کسانی که آنها را درک کرده‌ایم از جواهر، دقیقتر و استوارتر است». بر اهل اجتهاد و تحقیق پوشیده نیست که نگارش چنین موضوعی، به پژوهش‌های بسیار نیازمند است، و این کتاب نتیجۀ تلاش علمی …

اختصاصی شبکه اجتهاد: در روزهای پایانی اسفند ۹۶ جمعی از پژوهشگران جوان حوزوی و دانشگاهی که در زمینه نسبت علم و دین و مساله علم‌دینی فعالیت می‌کردند در نشستی برای هم‌اندیشی گرد هم آمدند. تمامی این جوانان نمایندگانی بودند که از سوی اساتید صاحب ایده و نظریه در زمینه علم‌دینی معرفی شده بودند و در کنار آنها نیز نمایندگان موسسات پژوهشی، آموزشی و رسانه‌ای که در موضوع علم‌دینی فعالیت می‌کردند حضور داشتند. اما دکتر داوری، نماینده‌ای معرفی نکردند و نامه‌ای برای دبیرخانه هم‌اندیشی ارسال کردند که انتشار عمومی آن باعث بروز حواشی متعددی در طول دو هفته پس از انتشار …

اختصاصی شبکه اجتهاد: در یادداشت پیشین عرض شد که ریشه بسیاری از سردرگمی‌های اندیشمندان ما در باب تحول حوزه، آموزش و پرورش و نیز نظام دانشگاهی، در فقدان بصیرت‌های مربوط به «اقتصاد آموزش»[۱] یا «حکمرانی آموزش» نهفته است؛ سردرگمی‌هایی در مواجهه با انقراض سنت‌های کارامد حوزوی، مسأله کنکور، ارتباط صنعت و دانشگاه و … . از منظر دانش اقتصاد، آموزش یک محصول یا خدمت است که بازار خاص خود را دارد و بازارها نیز قوانین و احکامی. اینکه «چه چیزی» در این بازار مورد تعلم و تعلم قرار گیرد یک مقوله است و اینکه این دانش‌ها و مهارت‌ها «چگونه» عرضه …

مهم‌ترین ویژگی علمی حاج‌آقا مصطفی، استقلال رأی او بود. او حتی از امام هم مستقل بود، البته نه در مبانی. او بهترین مفسر درس اصول امام است و اگر کسی بخواهد مبانی امام در اصول را کامل بفهمد، بهتر است کتاب اصول الفقه حاج‌آقا مصطفی را مطالعه کند. حاج‌آقا مصطفی معتقد بود درس اصول باید پیراسته و اصلاح و اضافات آن حذف شود. ایشان در فقه هم مجموعه ارزشمندی دارد، از جمله کتاب «البیع» که در نجف نوشت و در آن ولایت فقیه به شکلی مستوفی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. شبکه اجتهاد: راوی خاطراتی که پیش روی …

شبکه اجتهاد: فقیه مجاهد، شهید آیت‌الله سید مصطفی موسوی خمینی فرزند ارجمند حضرت امام خمینی، از پیشکسوتان نهضت اسلامی و نزدیک‌ترین یاران و همراهان رهبر کبیر آن به شمار می‌رود. نقش بارز این روحانی اندیشمند در ادوار شروع نهضت اسلامی ایران و نیز دوران تبعید رهبری جنبش به ترکیه و نجف، از سرفصل‌های شاخص پژوهش درباره تاریخ انقلاب اسلامی است که بی‌شک بدون مطالعه آنها، بررسی زمینه‌های نضج‌گیری و تداوم این پدیده، ناتمام خواهد بود. تصاویری که پیش روی دارید، شهید آیت‌الله سید مصطفی خمینی را در ادوار گوناگون حیات نشان می‌دهد.

شبکه اجتهاد: سید مصطفی خمینی (۱۳۰۹-۱۳۵۶ش) از مجتهدان و فقیهان شیعه و فعالان انقلاب اسلامی ایران. او فرزند ارشد امام خمینی بنیان‌گذار جمهوری اسلامی است. مصطفی خمینی آثار متعددی در فقه، اصول و تفسیر نگاشته است. او از ابتدای حرکت امام خمینی علیه حکومت پهلوی، وارد فعالیت‌های سیاسی شد و مدتی پس از دستگیری و تبعید پدرش، او نیز به اتهام اقدام علیه امنیت ملی ایران به دست ساواک دستگیر و به ترکیه و سپس به همراه پدرش به عراق تبعید شد. نگاه سیاسی وی از جمله حمایت از جنبش آزادی‌بخش فلسطین و نیز رویکرد نقادانۀ علمی او در زمینۀ …

آیت‌الله شبیری زنجانی بر لزوم اثبات «تمکن پرداخت» برای به زندان انداختن افراد بدهکار تاکید کرد و گفت: نباید شرایط به گونه‌ای باشد که اول بدهکار را به زندان بیندازند و بعد از او بخواهند درخواست اعسار دهد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله سید موسی شبیری زنجانی در دیدار رئیس دادگستری قم با ایشان افزود: قاضی وظیفه دارد قبل از اینکه حکم به زندان کند، تمکن فرد را بررسی کند، اگر فرد تمکن داشت و عمداً از پرداخت بدهی سرپیچی کرد، برای واداشتن او به پرداخت، حالا‌ می‌تواند برای او حکم زندان صادر کند نه اینکه از اول فرد را …

بنده نیز چند تن از طلاب مبرز را در درس اصول تعیین کرده‌ام که درس گذشته را برای طلاب دیگر تقریر می‌کنند؛ تاکنون سه حلقه ایجاد شده است و شاید امسال این حلقه را گسترده‌تر کنیم تا اشکالات طلاب رفع شود. این شیوه آموزشی در نجف اشرف نیز مرسوم بود و وقتی‌که مرحوم آخوند از منبر پایین می‌آمد آیت‌الله شیخ علی قوچانی این درس را برای دیگران تقریر می‌کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله شیخ جعفر سبحانی در دیدار مدیر حوزه‌های علمیه قم از طرح مساله تعطیلی پنجشنبه‌ها در کشور انتقاد کرد و گفت: نباید اجازه داد این موضوع تصویب …

شبکه اجتهاد: «مرحوم حاج سید مصطفی خمینی از لحاظ استعداد و جرئت علمی، تهذیب نفس، شجاعت و منش مبارزاتی انسانی ممتاز بود. (مقام معظم رهبری)» در ایام سالگرد رحلت مرحوم حاج سید مصطفی خمینی، در این اطلاع نگاشت، زندگی نامه و ابعاد شخصیتی این عالمِ مبارز را بر اساس بیانات رهبر انقلاب مرور می‌کند. نمایش تمام تصاویر دریافت تمام تصاویر (Zip)

یک وقتی مجلس شورای اسلامی در قالب بند جیم به مشکلاتی خورد که برخی با مصوبه مجلس مخالفت کردند. بند جیم همان اصلاحات ارضی شاه است. مرحوم امام شورای مصلحت را برای این جهت تشکیل داد. من فکر کردم که چقدر ما با ضرورات کار داریم؟ ولایت فقیه و ضرورات را چقدر خرج کنیم؟ آیا اصلاً اصل دین را درست فهمیده ایم؟ مگر می‌شود دین این همه ضرورات داشته باشد که آن را تخصیص بزند؟ به نظر من، این بحث از مباحثی است که باید روی آن کار شود. اختصاصی شبکه اجتهاد: شاید وقتی امام اصطلاح فقه جواهری را بیان …

قائم مقام مرکز امور نخبگان حوزه علمیه قم با تأکید بر اینکه فقه حکومتی و فقه نظام به‌ لحاظ مفهومی به هم مرتبط‌ هستند، گفت: این دو مفهوم به حمل شایع مساوق‌اند، ولی به حمل اولی، متفاوت هستند. در فقه فردی هم این نظامات وجود دارد به این سبب که انسان نیز یک دستگاه و نظام دارد. حتی اگر فردی نگاه کنیم، نظامات حکومت دارند؛ اما نظامات هر مسئله را بر حسب خودش باید دید و به این نگاه نظام‌یافته دقت کرد. فقهی که ناظر بر مسائل حکومتی است، حتماً نظام‌مند‌است؛ چون دین نظام‌مند ‌است. به گزارش شبکه اجتهاد، ‌حجت‌الاسلام …

نسخه الکترونیکی کتاب «درسنامه کفایه الاصول» اثر استاد حمید درایتی به همت پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در قالب کتابخوان همراه پژوهان منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، دانش اصول فقه در میان دانش‌هایی که استنباط و استخراج احکام شرع مقدس از متون دینی به آن‌ها نیازمند است، جایگاه رفیع و بی بدیلی دارد و در این میان کتاب ارزشمند و ماندگار «کفایه الاصول» تالیف فقیه و اصولی بزرگ امامیته مرحوم محمدکاظم خراسانی، دارای نقشی ممتاز و محوری در حوزه‌های علمیه است. جایگاه محوری و استواری و اتقان مطالب این کتاب باعث شده در طول بیش از یک قرن که …

جریان اجتهاد از پتانسیل نظام‌سازی و تشکیل حکومت و اداره شئونات آن برخوردار است، اما فقه اخباری با وجود انعطاف کم در احکام و نشان ندادن روی خوش به مصلحت، تنها به دلیل آنکه قائل به ضرورت تشکیل حکومت اسلامی در عصر غیبت نیست و دایره احکام را به حوزه فردی تقلیل می‌دهد، ظرفیت تاب‌آوری بیشتری را با قرائت سکولار از دین دارد. به گزارش شبکه اجتهاد، سایت خبری بی‌بی‌سی یادداشتی از محمد پرگو با عنوان «فقه ظاهرگرا و عقلگرا: کدامیک پیشروترند» منتشر ساخته و در آن به توضیح درباره وجه تمایز فقه ظاهر‌گرا و عقلگرا پرداخته است و در …

شبکه اجتهاد: اواخر مهر ۱۲۰۸ شمسی در سال‌های پایانی سلطنت فتحعلی شاه قاجار، بیمای وبا در کاشان و نراق قربانیان زیادی گرفت. ملا احمد نراقی هم که مجتهد نامدار شیعه و استاد فقهای بزرگی همچون شیخ مرتضی انصاری بود، مبتلا به این بیماری شد و در سن ۵۸ سالگی درگذشت. ملا احمد علاوه بر اینکه شاگرد پدرش ملا مهدی نراقی (دیگر فقیه برجسته شیعه و نویسنده کتاب اخلاقی جامع‌السعادات) بود، در عراق نیز نزد فقهای بزرگی همچون سید بحرالعلوم، سید علی صاحب ریاض و شیج جعفر کاشف‌الغطاء شاگردی کرده بود. وی ۲۴ ساله بود که پدرش در کاشان درگذشت و …