بخش عمدهای از فقه سلف صالح ناظر به اجتماعیات است و موضوعاتی که در فقه اجتماعی درباره آن صحبت میکنیم وصل به جامعه است، در مواردی، محصول جامعه است همانند بانک، فنآوریهای نو یا رسانه و در مواردی همانند سیاست و امنیت، وصف جامعه است. شبکه اجتهاد: بـر هـیچ یک از فقیهان اسلامى پوشیده نیست که شریعت اسلام به جز …
Read More »همه مطالب
فقهای بزرگ و معروف شیعه در مورد قمهزنی چه میگویند؟
موضوع وهن مذهب بودن قمه زنی در زمان کنونی اگرچه یکی از تأکیدات علما بر نهی از قمهزنی است ولی این عمل از جهاتی دیگر مورد نهی و حرمت قرار میگیرد و فقهای بزرگ شیعه با توجه به این جهات فتوا به تحریم قمه زنی دادهاند. در ادامه نگاهی به فتوای علمای بزرگ شیعه دراینباره خواهیم داشت. شبکه اجتهاد: ضرری …
Read More »۶ نهاد؛ واسطه رسیدن به تراث اسلامی
در تراث شیعه نهادهایی وجود دارد که میتوان از آنها ظرفیت پیشرفت را بدست آورد، ظرفیتهایی که میتواند در قالب دهها گزاره نمود پیدا کند. کشف این ظرفیتها باعث میشود تا عالمان ویژه این عرصه بدون اینکه دغدغه خروج از شریعت را داشته باشند، برای همه حوادث واقعه پاسخ مناسب و راهگشا داشته باشند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین …
Read More »حوزههای علمیه؛ مدیریت سازمانی یا نهادی!
فرآیند توسعه بیمهار دیوانسالاری یکی از عوارضی است که این روزها در گفتار بزرگان حوزه بدان اشاره میشود. چنانچه مرکز مدیریت، برنامهریزی برای نهاد حوزه را از طریق رسمیتبخشی روزافزون ساختارهای حوزه و توسعه قوانین رسمی آن پیگیری نماید، به جهت ناسازگاری با ماهیت نهادی حوزه، بدون دستیابی به نتایج مورد انتظار، تخریب آداب و هنجارهای سنتی حوزههای علمیه را …
Read More »آغازگر حرکت اصلاحی در شیوههای عزاداری
بحث دربارهی شیوههای عزاداری عموماً و قمهزنی خصوصاً از مباحثی است که گویا قرار نیست بر سر آن به توافق شود و هرسال با فرارسیدن ایام محرم و صفر، تنور بحث مخالفان و موافقان داغ میشود. نوشتار حاضر به قلم حجتالاسلام مهدی مسائلی از پژوهشگران جوان حوزهی علمیه اصفهان است که بحث دربارهی قمهزنی بهنوعی از دغدغههای پژوهشی اوست. وی …
Read More »بررسی فقهی بیدار کردنِ فرزندان برای نماز
یکی از مسائلی که کمابیش والدین و مربیان با آن در فرزندپروری مواجه هستند؛ حکمِ شرعیِ بیدار کردنِ فرزندان و متربیان برای نماز است. نوشتار حاضر درصدد است این مسئله را از منظر «فقه تربیتی» بررسی نماید. شبکه اجهاد: تربیت اسلامی ساحات مختلفی دارد که تربیت عبادی یکی از مهمترین این ساحات است. یکی از مسائلی که کمابیش والدین و …
Read More »مبانی فقهی حقوقی «سَبّ» بررسی شد
این پژوهش پس از بیان قائلین به جواز سبّ و قائلین به عدم جواز سبّ نشان میدهد که ناسزاگویی در همه مراحل زندگی، بهویژه در دعوت دینی و تبلیغی مذهبی محکوم است و از ادب قرآنی و سیره معصومان(ع) دور بوده و مورد منع و نهی قرار میگیرد. به گزارش شبکه اجتهاد، مریم جعفرزاده سریزدی، تدوینگر پایاننامه سطح سه حوزه …
Read More »چند نکته در باب نظم نوین فقهی/محمدمهدی کمالی
سیستم فقهی امروزی چه آنچه در رسالههای عملیه وجود دارد و چه آنچه در کتب متداولِ فقهی نگاشته شده یا در درسهای خارج به بحث گذاشته میشود نهتنها از جامعیت لازم برخوردار نیست، بلکه بسیاری از موضوعات مطروحه و مورد مباحثه آقایان از اولویت و ضرورت لازم برای بحث و بررسی برخوردار نیست و بههیچوجه جوابگوی پرسشهای فقهی عصر جدید …
Read More »پوشش دروس ۷۰ استاد تراز اول حوزه در مدرسه فقاهت
جوادی از پوشش دروس خارج فقه و اصول ۷۰ استاد تراز اول حوزه و نزدیک به ۱۷۰ عنوان درسی با ۶۱ هزار جلسه صوت و ۳۶ هزار جلسه تقریر در مدرسه مجازی فقاهت تا پایان شهریور ۹۵ خبر داد. به گزارش شبکه اجتهاد، جواد جوادی، به تشریح عملکرد مدرسه مجازی فقاهت در شش ماه نخست سال ۹۵ و ارائه خدمات …
Read More »دلالتشناسی از گزارههای فقه تربیتی
نوشتار حاضر درصدد است تا دلالتیابی پسینی از فتاوا و احکام فقه تربیتی را بررسی نماید و استلزامات، اقتضاها و دلالتهای آشکار و نهان این احکام را با روش تحقیق نظری و فلسفی، گونهشناسی کند. شبکه اجتهاد: «فقه تربیتی» و احکام تربیتی استنباط شده در آن، میتواند موضوع تحلیلهای فلسفی و فرافقهی قرار گیرد. نوشتار حاضر درصدد است تا دلالتیابی …
Read More »ظرفیتهای فقه در رویارویی با مسائل دنیای معاصر
جدیدترین شماره فصلنامه «اقتصاد اسلامی» مقالهای را با عنوان «ظرفیتهای فقه در رویارویی با مسائل دنیای معاصر» به چاپ رسانده است. نویسنده در این مقاله میکوشد به این سوال پاسخ دهد که چه نیرویی در فقه نهفته است که توان پاسخگویی به مسائل نوپیدا را دارد بدون آنکه نیاز به خروج از ضوابط اجتهاد باشد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، فصلنامه …
Read More »عدالت، معیار اصلی احکام جنسیتی نیست
رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) با اشاره به مبانی فقهی به ارائه نظریه خود در خصوص عدم لحاظ عنصر عدالت در احکام مرتبط با احکام جنسیتی پرداخت و تأکید کرد: هیچ حکمی در شریعت وجود ندارد که موجب نفع یک نفر و ظلم بردیگری باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله محمدجواد فاضل لنکرانی امروز شنبه در نشست علمی «تأملی در …
Read More »نقد قاعده تداخل قصاص در قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲
برخی از نوآوریهای قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲ قابل نقد جدی است به نحوی که در نتیجه، جنایات شبه عمد علاوه بر دیه، قصاص عضو هم وجود دارد و دردسرهای خود را خواهد داشت ثانیا کار دادگاهها را زیاد و مشکل مینماید این در حالی است که ادله فقهی این نوآوریها را پشتیبانی نمینماید. به گزارش شبکه اجتهاد، پیش اجلاسیه «نقد …
Read More »مسئولان زمینه «شادی مشروع» را فراهم کنند/ تعریف شادی زیرپا گذاشتن ضوابط شرعی نیست
عضو جامعه مدرسین با تأکید بر اینکه علما و روحانیون و متدینان، مخالف خوشی و شادی مردم نیستند تأکید کرد: مسئولان باید زمینه شادی مشروع را فراهم کنند، آیا تعریف شادی، زیر پا گذاشتن ضوابط شرعی است. به گزارش شبکه اجتهاد، در پی برگزاری کنسرتی پرحاشیه در شهر مقدس قم آیتالله سید احمد خاتمی، اظهار داشت: حوادثی که این روزها …
Read More »صبر مراجع بزرگ محدود است/ شخص وزیر ارشاد باید پاسخگو باشد
تلاش برای خلاصه کردن فرهنگ و هنر در موسیقی، لطمهای بزرگ به فرهنگ و ارزشهای دینی و اسلامی است. اکنون که استان قم در موارد مختلف اعم از زیر ساختهای اقتصادی، عمرانی و همچنین مسائل مربوط به اشتغال جوانان با مشکل روبروست آیا این درست است که مسئولین برای رفع این کمبودها این چنین نسخههای خسارتباری را بپیچند؟ به گزارش …
Read More »دستهبندی مطالعات دینی درباره زنان و مبانی امام موسی صدر
مهدی مهریزی میگوید: از منظر امام موسی صدر، اسلام بر اساس شریعت اصولی را وضع کرده که با توجه به تحول جامعه میتوان قوانین شریعت را نیز متحول کرد و به باور امام صدر باید قوانین رایج اسلامی درباره زنان را بازخوانی کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست تخصصی «زن در دیدگاه امام موسی صدر» با سخنرانی حجتالاسلام والمسلمین دکتر …
Read More »کارکردهای عدالت در فقه
عضو جامعه مدرسین به تبیین نقش عدالت در کشف احکام و اجرای احکام مکشوف پرداخت و گفت: عدالت در فقه حداقل چهار کارکرد دارد که نیاز است به این قواعد توجه شود. به گزاش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم، در مراسم پاسداشت مقام علمی شهید حاج ناصر قرباننیا که در دانشگاه …
Read More »بررسی اسانید روایات حیل ربا
در قرآن کریم کسانی را که مال ربوی میخورند به جنگ با خداوند و رسولش فرا خوانده است و همچنین در روایات، با تعابیری خاص از آن نهی شده است. در کنار این تشدیدات، روایاتی وجود دارند که برای حل شدن مشکل ربا در موارد مختلف راه حلهایی ارائه دادهاند که در لسان فقها از آنها به حیل ربا تعبیر …
Read More »«ولایت فقیه» از دیدگاه مذاهب فقهی اسلامی
اعتقاد به ولایت فقیه از اندیشههایی نیست که فقط مذهب امامیه اثناعشریه در دورههای اخیر فقهی به آن اعتقاد یافته باشد؛ بلکه از اعتقادات اصیل و ریشهداری است که از دورههای اولیه اجتهاد و استنباط احکام به کتابهای فقهی راه پیدا کردهاند و فقیهان بزرگ مذاهب اسلامی آن را به عنوان دیدگاه اسلام مطرح کرده و به آن معتقد بودهاند. …
Read More »اولین مجله الکترونیکی ویژه «فقه و مصرف» منتشر شد
مجله ویژه «فقه و مصرف» با آثار و گفتارهایی از محمدعلی گرامی قمی، محمّد قائینی، علیاکبر کلانتری، عبدالهادی مسعودی، محسن غرویان، علیرضا پیروزمند، محمدتقی اکبرنژاد، مهدی مهریزی، مرتضی اسکندری و دیگر اساتید و فضلا به همت «شبکه اجتهاد» منتشر شد. شبکه اجتهاد: مجله الکترونیکی ویژه «فقه و مصرف» که برای اولین بار در فضای مجازی به این موضوع کاربردی، با …
Read More »فصلنامه نقد کتاب «فقه و حقوق» از راه رسید
جدیدترین شماره فصلنامه نقد کتاب «فقه و حقوق» با مقالات علمی و متنوعی با موضوع «فقه و حقوق» در بخشهای مختلف، بههمراه ویژهنامهای برای بزرگداشت استاد فقید دکتر مهدی شهیدی با عنوان «پرواز در آسمان فقاهت و حقوق»، از سوی موسسه خانه کتاب روانه بازار نشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نقد کتابهای فقهی و حقوقی اگر سنجیده و عالمانه …
Read More »از تأکید برجستهسازی آثار مشترک شیعه و سنی تا ضرورت ایجاد گفتمان علمی
مراسم رونمایی از موسوعه «السنه النبویه فی مصادر المذاهب الاسلامیه» با حضور مراجع، علما، اساتید و فضلای حوزه علمیه قم و نیز جمعی از علمای اهل سنت در سالن اجتماعات مدرسه دارالشفا برگزار شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، مراسم رونمایی از موسوعه نفیس «السنه النبویه فی مصادر المذاهب الاسلامیه» با حضور آیتالله لطفالله صافی گلپایگانی از مراجع عظام تقلید و …
Read More »دلالت ترک استفصال بر اطلاق و شرایط آن
گاهی ممکن است سؤال شقوق متعددی داشته باشد که امام(ع) بدون تفصیل به آن شقوق، حکمی کلی را بیان میکند. در چنین مواردی آیا میتوان گفت که منظور نظر امام(ع) تمام شقوق بوده است؛ حتی شقوقی که تصریحی بدان نشده است؟ شبکه اجتهاد: از جمله مواردی که فقها برای استفاده اطلاق بدان استناد میکنند، ترک استفصال است که متاسفانه با …
Read More »آغاز ثبتنام آزمون وکالت از یازدهم مهر
ثبتنام داوطلبان آزمون وکالت از روز یازدهم مهر آغاز و تا روز ۲۲ مهرماه ادامه خواهد داشت. به گزارش شبکه اجتهاد، کار ثبتنام داوطلبان آزمون وکالت از روز یازدهم مهر آغاز میگردد و کسانی که دارای دانشنامه لیسانس یا بالاتر حقوق (از دانشکدههای حقوق داخل یا خارج کشور که مورد تائید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری باشد) یا دانشنامه لیسانس …
Read More »تضاد ولایت فقیه با حاکمیت ملی و تعدد مراکز قدرت!
آیتالله طاهری خرم آبادی با اشاره به حدود و اختیارات ولی فقیه در قانون اساسی مینویسد: از نظر اسلام محدودیتی در اختیارات ولی فقیه وجود ندارد و آنچه در قانون اساسی به عنوان وظائف رهبری مطرح شده بر اساس ضرورتی است که در نظام جمهوری اسلامی احساس میشود. به گزارش شبکه اجتهاد، مسأله ولایت فقیه از مهمترین مسائل اسلامی است …
Read More »ظرفیت قواعد فقهیّه در حمایت از محیط زیست
در بررسی قواعد و اصول موجود در فقه اسلامی میتوان به قواعدی دست یافت که میتواند مبنای محکم و قاطعی برای حمایت از محیط زیست در حکومت اسلامی باشد که در این مقاله به بررسی برخی از این قواعد میپردازیم. شبکه اجتهاد: براساس احکام اسلامى رابطه نزدیکى میان انسان و طبیعت وجود دارد «و لو أنّ أهل القرى*آمنوا و اتّقوا …
Read More »سیر تدوین کتب «قواعد فقهی» و تقسیمات آن
قواعد فقهی در کتب شیعه به تدریج نوشته و رشد کرد؛ قله تدوین قواعد فقهی، کتاب قواعد فقهی هفت جلدی مرحوم بجنوردی است. قواعد فقهی از عدد۳۰ شروع شده بعد به ۴۰ رسیده است. در مرحله بعد تعداد این قواعد به ۱۰۰ قاعده رسیده وحتی در کتاب فرهنگ فقه در جلد شش، حدود ۲۰۰ قاعده فقهی را بیان کرده است. …
Read More »ملاک احکام حکومتی در فقه سیاسی شیعه
احکام اسلام تابع مصالح و مفاسد واقعیاند که کشف ملاکات احکام، تابع قواعد و روشهای فقهی خاصی است؛ حکم حکومتی هم که پاسخگوی بخش زیادی از مسائل مستحدثه اجتماعی سیاسی است، از این قاعده مستثنا نیست. شبکه اجتهاد: بر اساس مبانی دینی همە احکام شریعت تابع مصالح و مفاسد واقعیاند؛ بنابراین احکام حکومتی نیز به عنوان بخشی از شریعت تابع …
Read More »گستره و قلمرو مصلحت در فقه شیعه/ تمایز مصلحت شیعه با مصلحت عرفی و سنی
مصلحت سکولار به معنای فرصت طلبی و مصلحت اهل سنت به معنای مصالح مرسله، استحسان و سد ذرایع با مصلحت در فقه شیعه متفاوت است، بنابراین باید مشخص شود که مصلحت شیعی در گرو چه ضوابطی است و گستره و قلمرو مصلحت در فقه شیعه تا کجاست؟ شبکه اجتهاد: قاعده مصلحت در فقه شیعه، مبتنی بر نظریه فقهی احکام حکومتی …
Read More »نیازمند ورود «فقه» به عرصههای کلان رسانه هستیم/ موضوعشناسی اولین گام در فقه رسانه است
فقه رسانه فقط قرار نیست احکام فردی مکلفان را مشخص و بیان کند بلکه موضوع فقه رسانه اعم از افراد حقیقی و حقوقی و موضوعات کلانی است که سازمان رسانهها را پوشش میدهد و جهت و رویکرد رسانهای کشور و حتی جهان را میتواند تغییر دهد. به گزارش شبکه اجتهاد، دکتر کمال اکبری، عضو هیئت مدیره انجمن ارتباطات و تبلیغ …
Read More »