قالب وردپرس افزونه وردپرس
خانه / یادداشت فقهی و اصولی (صفحه 25)

یادداشت فقهی و اصولی

یادداشت فقهی و اصولی

نگاهی به شیوه‌های مباحثه و تقریرنویسی/ محمدعلی رضایی اصفهانی

نگاهی به شیوه‌های مباحثه و تقریرنویسی/ محمدعلی رضایی اصفهانی

شبکه اجتهاد: یکی از شیوه‌های رایج در حوزه تقریر یا نوشتن درس استاد است. نویسنده در این اثر به نقد و بررسی شیوه‌های مختلف تقریرنویسی و شیوه‌های درس خارج پرداخته و پیشنهاداتی جهت ارتقاء کیفیت درس خارج ارائه می‌نماید و در پایان به ریشه‌یابی توهم غلطِ «اجتهاد در عصر ما محال است» می‌پردازد. تقریر یا نوشتن درس استاد مفید است و مورد تأکید بسیاری از علمای گذشته و حال می‌باشد و اوّلین عالمی که اقدام به این کار کرد مؤلف مفتاح‌الکرامه بود که درس استادش علامه بحرالعلوم را تقریر کرد. به تدریج این کار در حوزه علمیه گسترش یافت و …

توضیحات بیشتر »

مراحل فقه آموزی در «درس خارج»/ امیر غنوی

مراحل فقه آموزی در «درس خارج»/ امیر غنوی

شبکه اجتهاد: از دو زاویه می‌توان درس خارج را بررسی کرد؛ زاویه اول، زاویه استادانی است که درس خارج دارند و در درس خارج می‌خواهند سیری را در پیش بگیرند تا طلبه به مطلوب و مقصود، نائل شود. زاویه دوم، زاویه طلاب است. با توجه به وضع موجود و نقایص این ساختار، طلبه چه راهی را باید پیش بگیرد تا به غایت درس خارج نائل شود؟ با توجه به اینکه مخاطب این نوشتار، عمدتاً طلاب عزیز هستند، مطلب را از زاویه دوم پی‌گیری می‌کنیم. مداری که در حوزه تعریف شده، به گونه‌ای است که خروجی‌های آن باید به مرحله رهبری …

توضیحات بیشتر »

زاویه نگاه و اهداف در «درس خارج»/ رضا حبیبی

زاویه نگاه و اهداف در «درس خارج»/ رضا حبیبی

شبکه اجتهاد: در مواجهه با درس خارج می‌توان دو نوع نگاه به درس خارج داشت؛ یکی نگاه فلسفی و دیگری نگاه برنامه‌ریزی درسی. در نگاه اول، هر فعالیت و عملی که از انسان سر می‌زند، دارای مجموعه ویژگی‌ها و علل و عواملی است و اقسام چندگانه علت درباره آن صدق می‌کند و دارای علت فاعلی، مادّی، صوری و غایی است. طبیعتاً اگر بنا باشد پدیده‌ای را به نام درس خارج به عنوان فعالیتی تبیین بکنید، باید علل چهار گانه را درباره آن در نظر گرفت. چه کسی این کار را انجام می‌دهد و فاعل درس خارج کیست و بر اثر …

توضیحات بیشتر »

سبک‌های مختلف درس خارج/ محمدعلی رضایی اصفهانی

سبک‌های مختلف درس خارج/ محمدعلی رضایی اصفهانی

شبکه اجتهاد: طلابی که قصد ورود به درس خارج دارند، باید از سبک‌ها و شیوه‌های متداول درس‌های خارج اطلاع داشته باشند؛ چرا که هر کدام از این روش‌ها و سبک‌ها، دارای نقاط قوت و ضعفی هستند و طلاب وظیفه دارند با تکیه بر نقاط قوت و رفع نقاط ضعف، مسیر درس خارج را تا رسیدن به نتیجه مطلوب هموار سازند. گاهی پیش می‌آید که طلبه‌ای، سالیان طولانی در درس خارج شرکت می‌کند، اما به دلیل آنکه تفاوت این روش‌ها را نمی‌داند، آن‌طور که باید و شاید، از درس‌ها بهره نمی‌برد یا در مسیر اجتهاد و به کارگیری روش‌ها دچار ضعف …

توضیحات بیشتر »

پیش نیازهای ورود به درس خارج/ سعید هلالیان

پیش نیازهای ورود به درس خارج/ سعید هلالیان

شبکه اجتهاد: گام‌هایش را تندتر کرد تا زودتر برسد. سر جایش نشست. استاد با حدیثی درس را شروع کرده بود. دفترش را باز کرد و حدیث را نوشت. استاد بحث را شروع کرد. نیم ساعتی گذشت. دفترش به پایان رسید. از بس نوشته بود، احساس خستگی می‌کرد! شاید این صدمین دفتری بود که پر کرده بود! نگاهی به دور و برش انداخت. بیشتر افراد، تندتند مطالب استاد را می‌نوشتند. نگاهش به حدیث افتاد: «قال علی علیه السّلام: ما من حرکهٍ إلّا وأنت محتاجٌ فیها إلی معرفهٍ». به فکر فرو رفت. آهی کشید و با خود گفت: ای کاش پانزده سال …

توضیحات بیشتر »

نگاهی نو به تاریخ فقه شیعه در دوران حضور/ حمیدرضا تمدن

نگاهی نو به تاریخ فقه شیعه در دوران حضور

شبکه اجتهاد: سخن گفتن درباره تاریخ فقه شیعه به دلایل گوناگون دشوار به نظر می‌رسد. برای نمونه منابعی که جهت بررسی تاریخ فقه امامیه در دسترس قرار دارد بسیار اندک بوده و همگی مربوط به دورانی متأخرتر از عصر امام باقر(ع) و امام صادق(ع) هستند. یا آن که گمان می‌کنیم این مرزبندی میان مذاهب اسلامی در زمینه‌های گوناگون از جمله فقه از همان ابتدا مانند امروز مطرح بوده است. همچنین نکته‌ای که بر این دشواری می‌افزاید آن است که شناخت ما از وضعیت فقه در دوران پیش از عصر صادقین(ع) بسیار اندک بوده و جز چند روایت محدود از امامان …

توضیحات بیشتر »

ارزیابی نادرست گفتمان روشنفکری دینی از جایگاه فقه در اسلام/ حسن انصاری

ارزیابی نادرست گفتمان روشنفکری دينی از جایگاه فقه در اسلام/ حسن انصاری

شبکه اجتهاد: برخی روشنفکران عرب تمدن اسلامی را “تمدن فقه” توصیف کرده‌اند. این سخن از جنبه‌های مختلف سخن درستی است. از فقه در این تعبیر طبیعی است که تعبد شخصی به فروع فقهی مراد نیست. بلکه جنبه تمدنی فقه در اسلام است که مقصود است. روشنفکری دینی در ایران چند دهه‌‌ای است که در برابر توجه به جنبه‌های معنوی دین اهمیت فقه را کم جلوه می‌دهد. البته آنچه از گفتمان روشنفکری دینی در ایران بر می‌آید این است که منظورشان از فقه، فقه بمثابه دانش است. به نظر این باور ناشی از دو فهم نادرست است: یکی از خود اسلام …

توضیحات بیشتر »

درآمدی بر تأمین مالی حوزه‌های علمیه/ حوزه نه دولتی باید باشد و نه بازاری!/ علی نعمتی

فقه حکومتی گذرگاهی خوب و منزلگاهی بد/ علی نعمتی

اختصاصی شبکه اجتهاد: اشاره: برخی از واژگان به کار برده شده در این یادداشت من جمله دولت، بازار، کالای عمومی و کالای خصوصی در معنای اصطلاحی خود به کار رفته و دارای تعاریف، نظریات و مطالب مبسوط در اقتصاد بخش عمومی‌اند. لاجرم دانش خواننده محترم نسبت به آنها مفروض گرفته می‌شود. ۱. اهمیت مسأله شیوه تأمین مالی حوزه‌ها اگر شما بهترین مهندسان خودروساز را داشته باشید تا وقتی خودروسازی کشور در دست شرکت‌هایی خصولتی همچون ایران خودرو و سایپاست (با انحصاری که به واسطه دیوار تعرفه‌ای و … برای خود درست کرده‌اند) هیچ پیشرفتی که حاصل نمی‌شود بماند، استعدادشان هم …

توضیحات بیشتر »

قرائت‌های مدرن عاشورا/ حمید پارسانیا

قرائت‌های مدرن عاشورا/ حمید پارسانیا

شبکه اجتهاد: واقعه عظیم واقعه‌ای ‌است که نمی‌توان آن را ندید یعنی به گونه‌ای ‌است که آن واقعه خود را بر انسان آشکار‌ می‌کند، چندان که انسان ناگزیر از دیدن آن می‌شود و همچنین واقعه‌ای ‌است که نمی‌توان آن را دید یعنی عظمت آن چنان است که فراتر از ادراک و فهم همگان است و هرکس و یا هر گروه و جمع به رغم مواجهه‌ای ‌که با آن دارد آن را بدان گونه که در قامت آن باشد‌ نمی‌شناسد و یا آنکه آن را سخت‌ می‌تواند بشناسد. در منظومه شمسی خورشید واقعیتی بزرگ است چه کسی‌ می‌تواند آن را نبیند …

توضیحات بیشتر »

اضلاعِ روایتِ استاد مطهری از قیامِ عاشورا/ دکتر مهدی جمشیدی

شبکه اجتهاد: مطهری، ساخته‌های فرهنگیِ ناظر به قیامِ امام حسین – علیه‌السلام – را آغشته به تحریف می‌دانست و این تلقّی را در کتابِ «حماسه حسینی»، بسط داد. او می‌گوید تحریف به‌معنیِ عملی است که در اثرِ آن، واقعیّتی به‌صورتِ واژگونه و ناصواب، به دیگران منتقل شود. به‌بیان‌دیگر، تحریف عبارت است از تصرّف و تغییر در روایتِ یک واقعیّت که موجبِ معکوس‌شدن یا دست‌کم مخدوش‌شدنِ برداشتِ مخاطب از آن واقعیّت گردد. تحریف، بر دو گونه است: تحریفِ لفظی و تحریفِ معنوی. تحریفِ لفظی آن است که در صورتِ واژه ها و و ظاهرِ عبارات، دست برده شود، به‌گونه ای‌که کلام، …

توضیحات بیشتر »

در کدامین جبهه‌ایم؟/ آیت‌الله لطف‌الله صافی گلپایگانی

در کدامین جبهه‌ایم؟/ آیت‌الله لطف‌الله صافی گلپایگانی

اختصاصی شبکه اجتهاد: اثر جهاد حسین علیه‌السلام در صفحه تاریخ جاویدان ماند و همواره نیرو بخش اصلاح‌طلبان، و مجاهدان راه حقّ و حامیان خیر و عدالت است. قیام آن حضرت، مبارزه با ظلم و ستم و کفر و باطل بود که در آن زمان از گریبان یزید سربرون کرده بود؛ مبارزه با افکار و نقشه‌ها و آراء و مفاسدی بود که از جانب او حیات ملّت اسلام را تهدید می‌کرد. در این مبارزه، شخص یزید و هیکل نازیبا و آبله‌رو و چهره سیاه و بینی قرحه دار او طرف نبوده بلکه کردار و رفتارش طرف مبارزه بود. یزید یعنی تجسّم …

توضیحات بیشتر »

«تمدن نوین اسلامی» در کشاکش قرائت فقهی و تاریخی/ عباسعلی مشکانی سبزواری

«تمدن نوین اسلامی» در کشاکش قرائت فقهی و تاریخی/ عباسعلی مشکانی سبزواری

اختصاصی شبکه اجتهاد: ایجاد تمدن نوین اسلامی، هدف نهایی و غایت انقلاب اسلامی و آخرین حلقه از حلقات فرآیند تکاملی انقلاب اسلامی به شمار می‏‌رود. این مهم از چنان ارزش و جایگاهی برخوردار است، که -خصوصاً در سال‌‏های اخیر- به مهمترین و از جمله پرکاربردترین کلیدواژه‌‏ها در ادبیات و گفتمان رهبری معظم انقلاب، امام خامنه‌‏ای(حفظه‏‌الله) تبدیل شده است. در مورد ماهیت تمدن دیدگاه‌‏های مختلفی وجود دارد و طیفی از نگاه‌‏های سخت و نرم، کمی و کیفی و… پیرامون آن شکل گرفته است. از جمله رویکردهای پیرامون این پدیده مهم، رویکرد و نگاه تاریخی به مسئله است، که درکی سخت‌‏افزاری و …

توضیحات بیشتر »

زندگی و زمانه شیخ مرتضی آشتیانی، فقیهِ مبارز مشروطه/ حسن طالبیان شریف

زندگی و زمانه شیخ مرتضی آشتیانی، فقیهِ مبارز مشروطه/ حسن طالبیان شریف

اختصاصی شبکه اجتهاد: آیت‌الله شیخ مرتضی آشتیانی از فقهای متقی و اساتید برجسته خارج حوزه علمیه مشهد و از رهبران بزرگ مشروطیت بود که نقش بسیار مهمی در پیروزی مشروطیت در ایران داشت‌. او در سال ۱۲۸۱ هق در بیت علم و فقاهت در نجف متولد شد. پدرش آیت‌الله میرزا حسن آشتیانی از شاگردان برجسته آیت‌الله شیخ مرتضی انصاری بود و از مراجع تقلید مقیم تهران به‌شمار می‌آمد. پدرش به خاطر احترام و علاقه خاصی که به استادش شیخ مرتضی انصاری داشت، پس از فوت استادش، نام این نوزاد پسر را “مرتضی” گذاشت. آیت‌الله میرزا حسن آشتیانی پس از فوت …

توضیحات بیشتر »

از حدیث‌بسندگی، تا حدیث‌بسندگی/ مصطفی قناعتگر

دوره رکود و تقليد يا دوره تبيين و استحکام/ محمدباقر ملکیان

شبکه اجتهاد: شیخ طوسی چندین کتاب فقهی دارد: النهایه فی مجرد الفقه و الفتوی (فقه روایی) المبسوط فی فقه الامامیه (فقه تفریعی) الجمل و العقود فی العبادات (فقه فتوایی) مسائل الخلاف (فقه مقارَن)؛ تک‌نگاری‌های فقهی دیگری نیز دارد. دو کتاب التهذیب و الاستبصار وی نیز کتب «روایی» هستند با رویکرد فقهی و از این جهت در دسته کتب فقهی نمی‌گنجند. روش شیخ در النهایه این است که متن روایات را با حذف اسانید و نام امام و با تعهدی نسبتا زیاد به تحفظ بر عین الفاظ می‌نویسد. در این کتاب به سبک صدوق اول و دوم و مفید، به احکامی …

توضیحات بیشتر »

سیری در حیات علمی و مرجعیت آیت‌الله سید ابوالحسن اصفهانی/ حسن طالبیان شریف

سیری در حیات علمی و مرجعیت آیت‌الله سید ابوالحسن اصفهانی/ حسن طالبیان شریف

اختصاصی شبکه اجتهاد: آیت‌الله سید ابوالحسن اصفهانی رحمه الله علیه از فقهای برجسته و بسیار با عظمت شیعه است که سالها ریاست مرجعیت شیعه و زعامت حوزه علمیه نجف را برعهده داشت‌ و مرجعیت جهانی یافت. وی در اصفهان متولد شد. به‌خاطر استعداد و جدیت در تحصیل و قوت در حافظه و درک اساتید بزرگ، تحصیلات حوزوی خود را با موفقیت به اتمام رساند. ایشان سالها در اصفهان و نجف نزد اساتید برجسته فقه و اصول، به تحصیل پرداخت تا به مدارج عالیه اجتهاد و فقاهت نائل آمد. آیت‌الله سید ابوالحسن اصفهانی از شاگردان برجسته و کم نظیر آخوند خراسانی …

توضیحات بیشتر »

فقیه متبحر در عرصه ‌بین‌الملل اسلامی/ احمد مبلغی

فقیه متبحر در عرصه ‌بین‌الملل اسلامی/ احمد مبلغی

شبکه اجتهاد: مصیبت ارتحال انسان مخلص، فقیه متبحر در عرصه ‌بین‌الملل اسلامی، شخصیت برجسته جهان اسلام، حامل و متخصص اندیشه‌های وحدت گرا و مشاور مقام معظم رهبری، آیت‌الله تسخیری (قدس سره) سایه‌ای از حزن و غم را بر دل و جان طیف گسترده‌ای از آشنایان، علاقه مندان و مرتبطان با این شخصیت در داخل و خارج کشور افکنده است. آیت‌الله تسخیری هدیه‌ای بود ساخته و برخاسته از درون حوزه و نظام برای امت اسلامی که از حساسیت‌ها، محدودیت‌ها، امکانات، موقعیت‌ها و فرصت‌های پیش روی در عرصه ‌بین‌الملل و فضای میان مذاهب اسلامی به خوبی مطلع بود و در این مسیر …

توضیحات بیشتر »

هشت نکته پیرامون اقامه عزای سیدالشهداءِ در ایام کرونا/ علی‌اکبر رشاد

هشت نکته پیرامون اقامه عزای سیدالشهداءِ در ایام کرونا/ علی‌اکبر رشاد

شبکه اجتهاد: در شرائط خطیر کنونی، بحکم وظیفه‌ی طلبگی، نکاتی را به حضور باهرالنور علمای اعلام، مؤمنین و فضلای کرام معروض می‌دارد: ۱- شریعت اسلام، «محمدی الحدوث» و «حسینی البقاء» است؛ لهذا سوگواری مشروع برای حضرت سیدالشهداءِ و الأحرار حسین بن علی (سلام الله علیه و علی اصحابه الذین بذلوا مُهَجهم دونه)، از مصادیق قطعی تعظیم شعائر و موجب قوام و دوام شریعت محمدیه است. تعظیم شعائر عامه اگر فی نفسها (جز مواردی که دلیل خاص دارند) مستحب باشد، تعطیل کلی و کامل آن حرام است؛ بر مؤمنین و شیعیان آن بزرگوار شاید و باید که در ذکر مصائب و …

توضیحات بیشتر »

اقدام انسانی آیت‌الله تسخیری در همایش بانکوک/ محسن پاک‌آیین

اقدام انسانی آیت‌الله تسخیری در همایش بانکوک/ محسن پاک‌آیین

شبکه اجتهاد: در دوره مأموریت در تایلند، توفیق میزبانی مرحوم آیت‌الله تسخیری را داشتم. این عالم وارسته و انسان بزرگ که انصافاً برای کاهش اختلافات در امت اسلام، نقشی بسیار تأثیرگذار داشت، جهت شرکت در همایش تقریب مذاهب روز چهارشنبه ۲۷ تیرماه ۱۳۸۶ به بانکوک آمد. مرحوم آیت‌الله واعظ زاده خراسانی نخستین دبیر کل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی که او نیز فعالیت‌های ارزنده‌ای در این زمینه داشت نیز در هیئت ایرانی حضور داشت. افتتاح اجلاس توسط نخست‌وزیر تایلند نشان‌دهنده توجه این دولت به موضوع آن بود. آیت‌الله تسخیری یک‌شب هم برای شام مهمان ژنرال سونتی رئیس شورای امنیت ملی …

توضیحات بیشتر »

شُکوه عزاداری و شِکوِه عزداران/ محسن الویری

گونه‌شناسی شبهات عاشورایی و رهیافتی برای پاسخ به آنها/ محسن الویری

شبکه اجتهاد: با اعلام موضع صریح رهبر معظم انقلاب در باره مرجع تصمیم‌گیری و ضوابط برگزاری مراسم عزاداری سیدالشهداء علیه السلام در ماه محرم، احساس می‌شد دیگر نیازی به اظهار نظرهای موافق و مخالف در این باره نباشد، ولی با توجه به پاره‌ای نوشته‌ها و گفته‌ها و فرسته‌ها، شاید درنگی دیگر در این زمینه خالی از لطف و حتی ضرورت نباشد. صورت‌بندی موضوع بحث گاه به نظر می‌رسد هنوز محل اصلی نزاع و اختلاف رأی بین کسانی که در رد و قبول یکدیگر سخن می‌گویند روشن نیست. استدلال کردن به اهمیت و برکات اقامه عزا بر سیدالشهداء در پاسخ کسانی …

توضیحات بیشتر »

فقیه شهرت گریز/ حسن طالبیان شریف

فقیه شهرت گریز/ حسن طالبیان شریف

اختصاصی شبکه اجتهاد: آیت‌الله شیخ مجتبی قزوینی، یکی از علمای ربانی و فقهای اصولی برجسته معاصر بود‌. او که از نوادر و نوابغ روزگار معاصر و جامع معقول و منقول بود، در علوم غریبه، ختومات، اذکار و ادعیه نیز استاد بلکه صاحب نظر بود. در این مقاله، بیشتر بر جهات فقهی و اصولی ایشان تمرکز شده است. تولد و خاندان علمی: شیخ مجتبی قزوینی در حدود ۱۳۱۵ هق در قزوین در بیت علم و معنویت متولد شد. پدر حاج شیخ مجتبی قزوینی: آیت‌الله شیخ احمد تنکابنی، از علمای مقیم قزوین بود که تحصیلات حوزوی خود را در نجف به اتمام رسانده …

توضیحات بیشتر »

کرونا و چالش با کدام دین؟/ ابوالفضل ساجدی

کرونا و چالش با کدام دین؟/ ابوالفضل ساجدی

شبکه اجتهاد: اخیرا کلیپی از استاد سیدکمال حیدری در فضای مجازی منتشر شده و در کانال‌ها و سایت‌های آتئیست و ضداسلام به‌طور گسترده پوشش داده شد و مورداستقبال قرار گرفت. در این کلیپ تحت‌عنوان «چالش‌های پیش‌روی دین در مواجهه با کرونا» مطالبی طرح شده که به بیان و نقد اجمالی مواردی از آن می‌پردازیم. ۱- در کلیپ آمده است که کرونا غرور قرائت سنتی از دین را فروریخته، زیرا دعا و توسل به خدا و ائمه(ع) نتوانسته است مشکل را حل کند. در پاسخ می‌توان گفت اولا به چه دلیل ادعا شده که درخصوص بیماری کرونا در سطح کشور هیچ‌کس …

توضیحات بیشتر »

احیای شعائر در دوران کرونا/ محمدرضا زائری

احیای شعائر در دوران كرونا/ محمدرضا زائری

شبکه اجتهاد: احیای شعائر مذهبی و برپاداشتن مناسک آیینی یکی از مهمترین رموز حفظ هویت و استمرار اصالت جامعه است، چرا که تحکیم پیوندهای اجتماعی و جامعه پذیری افراد از طریق همین آیین‌ها صورت می‌‌پذیرد و ارزشها و آداب و عناصر فرهنگی نیز در خلال همین مناسک از نسلی به نسل دیگر منتقل می‌‌شود. این موضوع در جامعه ما -که بافت و متن دینی ویژه دارد- از جهات دیگری نیز اهمیت پیدا می‌‌کند، زیرا آیین‌هایی چون مراسم عزاداری سالار شهیدان در ماه محرم بخشی از فرصت‌های تعلیم و تربیت فکری و معرفتی نیز هست و علاوه بر جنبه شکلی و …

توضیحات بیشتر »

به بهانه حوادث گنبد و مشهد؛ غدیر، انقلاب و وحدت اسلامی/ محمد قطرانی

به بهانه حوادث گنبد و مشهد؛ غدیر، انقلاب و وحدت اسلامی/ محمد قطرانی

شبکه اجتهاد: انقلاب اسلامی از آغازین روزهای پیروزی خود، مساله امت اسلامی و وحدت میان مسلمین را به عنوان یکی از اهم شعارهای خود در دستور کار قرار داده و در برهه‌های مختلف نیز صدق عملی خود را در تحقق این شعار به نمایش گذاشت. فراتر از وحدت میان مسلمین، انقلاب با دستور کار قرار دادن محورهایی مانند «دوگانه استکبار-استضعاف»، «جبهه جهانی مستضعفین» و… دایره وحدت را فراتر از مسلمانان قرار داد و غیر و دشمن خود در فضای پر از ظلم و ستم دنیا را، نه دوگانه­‌های فرقه‌­ای و مذهبی و نه غیریت‌­سازی­‌های دینی بلکه جبهه کفر، ظلم و …

توضیحات بیشتر »

فقه در تمدن اسلامی و گفتمان روشنفکری دینی در ایران/ حسن انصاری

حدیث گرایی، اتوریته مذهبی و مشکل اسلام معاصر/ حسن انصاری

شبکه اجتهاد: برخی روشنفکران عرب تمدن اسلامی را «تمدن فقه» توصیف کرده‌اند. این سخن از جنبه‌های مختلف سخن درستی است. از فقه در این تعبیر طبیعی است که تعبد شخصی به فروع فقهی مراد نیست. بلکه جنبه تمدنی فقه در اسلام است که مقصود است. روشنفکری دینی در ایران چند دهه‌‌ای است که در برابر توجه به جنبه‌های معنوی دین اهمیت فقه را کم جلوه‌‌ می‌دهد. البته آنچه از گفتمان روشنفکری دینی در ایران بر‌‌ می‌آید این است که منظورشان از فقه، فقه به‌مثابه دانش است. به نظرم این باور ناشی از دو فهم نادرست است: یکی از خود اسلام …

توضیحات بیشتر »

در سوگ سید عباس موسویان/ ابوالقاسم علیدوست

شبکه اجتهاد: خبر برای برخی ساده و عادی و برای جمعی سوزان تا عمق پوست و استخوان منتشر شد: حجت‌الاسلام والمسلمین سید عباس موسویان در اثر ابتلا به کرونا درگذشت. برای کسانی که موسویان عزیز را از نزدیک می‌شناختند این مصیبت بسیار خرد کننده است هرچند باید تسلیم امر الهی بود و بدون اینکه ابراز شکایتی باشد، گفت: الحمد لله على کل حال. جناب موسویان اهل فضل بود. فضل و علمش قرین تواضع مطبوع بود. علم فراوان سر او را به پایین کشیده بود و به پایین‌‌ها هم نگاه مهربانانه داشت. گفتارش عین صواب و سداد. روشش به دور از …

توضیحات بیشتر »

حقوق بشر اسلامی در مثلث نظریات/ علی ربیع‌زاده

حقوق بشر اسلامی در مثلث نظریات/ علی ربیع‌زاده

اختصاصی شبکه اجتهاد: حقوق بشر اسلامی، موضوع پر چالش و پر حاشیه‌‌‌‌ای است و در طول دهه گذشته بحث‌ها و انتقادات پر حرارتی را به خود دیده است. فعالیت‌های ژورنالیستی خبرگزاری‌ها و شبکه‌های ماهواره‌‌‌‌ای خارجی و همچنین موضع‌گیری منفی جریان‌های چپ و جریان‌های مخالف نظام آتش این تنور را داغ تر کرده است. اولین و مهم‌ترین چالش حقوق بشر اسلامی، وجود آن است؛ مخالفین همواره به استناد دلایلی که بعداً اصالت آن را بررسی‌‌‌ می‌کنم اعتقاد دارند چیزی به نام حقوق بشر اسلامی وجود ندارد، یعنی اسلام به این مطلب توجه نداشته و تجویزی برای آن ندارد. در مقابل، موافقین …

توضیحات بیشتر »

مروری بر زندگینامه حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر سید عباس موسویان/ حامد حسینی

مروری بر زندگینامه حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر سید عباس موسویان/ حامد حسینی

شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام دکتر سیدعباس موسویان در تاریخ دوم خرداد سال ۱۳۳۹ در یکی از بخش‌های استان آذربایجان شرقی به‌نام عجب‏شیر دیده به جهان گشود. وی  تا سال ۱۳۵۴ در همان شهر زندگی ‏کرد اما از سال ۱۳۵۴ برای ادامه تحصیل به شهرستان تبریز آمد و در هنرستان صنعتی تبریز و در رشته برق مشغول به تحصیل شد. همزمان با سال آخر دبیرستان که مواجه با انقلاب اسلامی بود وی با توجه به نقش مؤثر مدرسه محل تحصیلش در جریانات انقلاب اسلامی گرایش زیادی به مسائل دینی و اسلامی پیدا کرد و همین موضوع باعث شد پس از دوره دبیرستان …

توضیحات بیشتر »

تحلیل حدیثی درباره ولایت در بیانات رهبر انقلاب/ حسین مطیع

تحلیل حدیثی درباره ولایت در بیانات رهبر انقلاب/ حسین مطیع

شبکه اجتهاد: حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در سخنرانی تلویزیونی به مناسبت عید قربان امسال به دهه‌ی دوم ذی‌حجه، دهه‌ی ولایت، اشاره کردند و روایتی از امام باقر(علیه‌السّلام) قرائت کردند با این مضمون که در اسلام به هیچ چیزی مانند ولایت تأکید نشده است. در این یادداشت به بررسی مفهوم این حدیث براساس اندیشه امام خمینی و رهبرانقلاب می‌پردازیم. یکی از احادیث مشهور درباره‌ی ولایت، حدیثی است که از امام محمد باقر(علیه‌السّلام) نقل شده و بیانگر اصول دین در پنج مورد (نماز، روزه، حج، زکات و ولایت) و برتری ولایت بر سایر ارکان است. در این مقاله ضمن برشمردن معنای لغوی و …

توضیحات بیشتر »

احیای وقف نیازمند تغییر رویکرد مدیریتی/ محمدجواد حسنی

احیای وقف نیازمند تغییر رویکرد مدیریتی/ محمدجواد حسنی

شبکه اجتهاد: وقف با موضوعات فراوانی در جامعه درهم‌آمیخته و مدیریت مستقل و جزیره‌ای آن بدون نگاه واقعی به جامعه نتیجه مطلوبی نخواهد داشت. فرهنگ، اقتصاد، دین و شعار آن، از موضوعات کلانی هستند که ارتباط عمیقی با مقوله وقف دارند. البته تمام زیر موضوعاتی مانند علم، بهداشت و … که واقفان با آن نیت‌ها اموال خود را وقف کرده‌اند نیز می‌تواند با وقف مرتبط باشد. استفاده حداکثری از این فرصت، نیازمند مدیریتی مقیّد و در عین‌ حال چابک دارد. تولیت اوقاف در برخی کشورهای اسلامی مانند مصر، مالزی، ترکیه، عراق و… با یک وزارتخانه است و متولی اوقاف در …

توضیحات بیشتر »

مستندات فقه امامی در مقایسه با فقه اهل سنت/ حسن انصاری

برای پژوهش تاریخی در عاشورای حسینی از کجا باید آغاز کنیم؟/ حسن انصاری

شبکه اجتهاد: فقه شیعه مستند به احادیث امامان شیعه و به طور خاص تعالیم فقهی دو امام محمد باقر و جعفر صادق (ع) است. احادیث فقهی امامیه عمدتا در کتب اربعه ثبت شده است. این چهار کتاب هر کدام با یک هدف متفاوت تدوین شده و از گستردگی منابع و شیوه‌های متفاوت در نقل احادیث و سنت‌های نقل احادیث فقهی موجود در میان امامیه بهره برده‌اند. اما در نهایت مستند اصلی همه آنها به دفاتری از حدیث و فقه بر می‌گردد که اصحاب ائمه از تعالیم فقهی آنان تنظیم کردند و به اصول اربعمائه بعدها شهرت یافت. این اصول اولیه …

توضیحات بیشتر »
Real Time Web Analytics