اختصاصی شبکه اجتهاد: نشست نقد و بررسی کتاب «بررسی عاشوراشناسی» پژوهشی درباره هدف امام حسین(ع) با حضور محمد اسفندیاری مؤلف اثر و اسلام و پژوهش و دکتر محمد باغستانی عضو هیأت علمی پژوهشکده اسلام تمدنی دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی به عنوان منتقد چندی قبل در پردیس کتاب مشهد برگزار شد. گزارشی از این نشست از پیشرویتان شما مخاطبان گرامی میگذرد.
توضیحات بیشتر »حال و آینده انقلاب بهعهده مجلس خبرگان است/ رهبری از اعضا خواسته مطالبهگر باشند/ هیأت اندیشهورزی دیدهبانی انقلاب را به عهده میگیرد
مجلس خبرگان، مجلس علماء و اسلام شناسان کارشناس دین است؛ مجلس فقهی است، مجلس امنای ملت است مجلس منتخبان ملت است، مأموریت کلان دارد و دیدهبانی میکند؛ کار خبرگان در حوزه اندیشهورزی، صرفا اندیشه ورزی است و ماهیت اندیشه ورزی، جناحی یا سیاسی نمیتواند باشد و نباید این نگاه کلان راهبردی را در سطح پایین و محدود ودایره تنگ جناحی و سیاسی تنزل بدهیم.
توضیحات بیشتر »ترسیم الزامات اندیشه ورزی در مجلس خبرگان رهبری
یک عضو مجلس خبرگان رهبری معتقد است که از رهگذر تشکیل گروههای اندیشه ورز، هم خبرگان رهبری و هم دستگاههایی که در یک خلاء تحلیلی و تئوریک نسبت به انقلاب اسلامی قرار دارند، منتفع خواهند شد. مبلغی میگوید:
توضیحات بیشتر »دموکراسی ریاستی و پارلمانی؛ امتیازها و چالشها/ هنوز تردیدهایی جدی در پذیرش مردم سالاری وجود دارد
الگوهای پارلمانی؛ ریاستی؛ صرفان تکنیکهایی در راستای فلسفه مردم سالاری هستند در ایران امروز دو مشکل دیده میشوند. یکم، هنوز تردیدهایی جدی در پذیرش مردم سالاری وجود دارد و دوم، در غیاب یک بحث جدی درباره مردم سالاری تکنیکها و نمادهای مردم سالاری به رغم تحفظها اما واگرهایی اجرا میشود.
توضیحات بیشتر »فرآیند اجتهاد منظومهای در نظامسازیِ شبکه موضوعات شهرسازی
رکن اساسی هر تمدنی، «شهر» است و در چشمانداز رسیدن به تمدن نوین اسلامی، داشتن «فقه شهر» و پرداختن بدان با رویکرد فقه اجتماعی ضروری است. از این رو پژوهشگر حوزه علمیه مشهد در نشستی به تبیین چیستی، ابعاد، ساختار «فقه شهر» و قواعد حاکم در این عرصه پرداخته است.
توضیحات بیشتر »نگوییم حد نهایی فقه، شیخ انصاری است/ سخن بزرگان فقه باید نقد شود/ حوزه انقلابی یعنی پیشران تمدنسازی اسلامی
فضلای حوزه باید به خودشان اجازه گفتن و شنیدن حرفهای متنوع را بدهند، نگوییم حد نهایی فقه، شیخ انصاری بوده است یا حالا در دوران معاصر حضرت آیتالله خویی است. این سیره خود علما هم نه بوده و نیست، البته علمای سلف ما نسبت به یک مطلب به درستی دغدغه دارند و آن، مساله قاعدهمند و روی حساب و کتاب حرف زدن است؛ منظور، حفظ آن بنیانها و استواریهای اجتهاد و فقاهت و به تعبیر جامعتر، فهم از دین است که این باید حفظ شود.
توضیحات بیشتر »عقود بانکی که در ظاهر اسلامی هستند/ چالشهای عقود شرعی در بستر بانکداری کنونی
در قرارداد مضاربه بانک در شرطی خارج از عقد مشتری را متعهد میکند تا در هر صورت اصل پول را به بانک بازگرداند و نیز او را ملزم به پرداخت سود مینماید در حالی که جمع بین این دو مخالف صریح احادیث میباشد.
توضیحات بیشتر »نرم افزار «صراط محرم» با ۱۵۰ پرسشوپاسخ تولید شد
نرم افزار اندرویدی «صراط محرم» با بیش از ۱۵۰ پرسش از سوی «شبکه اجتهاد» و تلاش تیم فنی اداره برنامه ریزی و فناوری آموزشی اداره کل آموزش دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی تولید شد.
توضیحات بیشتر »همزیستی با مذاهب در آیینهی آثار/ رضا میهندوست
اختصاصی شبکه اجتهاد: آثار فراوانی در عرصهی وحدت اسلامی، تقریب مذاهب و همکاری مسلمانان، از سوی مجمع تقریب مذاهب یا سایر نهادها نگاشته و رونمایی شده است؛ اما «همزیستی» عنوانی است که تنها ناظر به پذیرش زیست یکدیگر و تحمل حقوق مذاهب دیگر است.
توضیحات بیشتر »تعریف مشهور از فقه، فقه نظام را برنمیتابد
در نگاه به فقه هم دو تعریف وجود دارد تعریف مشهور این است که «العلم باحکام الشرعیه من ادلتها التفصیلیه» در این صورت چندان نمیتوان از فقه نظام صحبت کرد؛ این همان تعریف مشهور از فقها است که خیلی با رویکرد فقه نظام سازگار نیست، اما اگر تعریف شهید صدر را مطرح کنیم میتوان یک مجموعه نظاممند را برای فقه داشته باشیم.
توضیحات بیشتر »گفتمان سازی در برابر گفتمان رهبری جرم حقوقی است/ عباس کعبی
شبکه اجتهاد: نام یک حقوقدان با مفاهیمی همانند عدالت، امنیت و نظم در پرتوی قانون گره خورده است. حقوقدانان اقتدار نظام اسلامی و حاکمیت و دفاع از ملت را بر عهده دارند و در واقع جامعه حقوقی در تحکیم پایههای نظام اسلامی از طریق توسعه و گسترش عدل در چهارچوب حاکمیت قانون نقش مهمی بر عهده دارند. یک حقوقدان باید مظهر عدالت، ابداع و خلاقیت در راستای تحقق اهداف بلند حقوقی باشد و در این مسیر باید مدام طرح و ایده ارائه کند.
توضیحات بیشتر »کندوکاوی در روش شناسی «فقه مقاصدی»
از جمله مبانی مهم در فقه مقاصدی اعتقاد به این قاعده کلی است که احکام الهی تابع مصالح و مفاسد میباشند؛ و در رابطه با تبیین و تفسیر نصوصی که در شریعت وارد شده است نیز رویکرد مقاصدی معتقد است که صاحب نص یا شارع، دارای مقاصد معین و اهداف مشخصی است که شارع خواسته است این اهداف را به مخاطب بفهماند و به آنها به دیده اعتبار بنگرد؛
توضیحات بیشتر »متون آموزشی حوزه انگیزشی و خروجیمحور نیست
درصدی از طلاب سطوح عالی که در قم مشغول تحصیل هستند اعتقادی به این کتب درسی و خروجی آن ندارند. این یک آسیب بزرگی را ایجاد کرده و میکند. برخی از طلبهها و حتی اساتید میگویند آنچه ما میخوانیم کهنه است و کارایی ندارد. این آسیب وجود دارد، حال باید چه کار کرد؟ آیا از اساتید کاری بر میآید؟
توضیحات بیشتر »بررسی ابعاد شخصیت علامه حسینی طهرانی
اولین نشست از سلسله نشستهای بررسی ابعاد شخصیت علامه حسینی طهرانی در مشهد برگزار شد. در این نشست که توسط موسسه مطالعات راهبردی علوم و معارف اسلام برگزار شد، ابعاد عرفانی، فقهی، تفسیری و نگاه تمدنی علامه طهرانی تبیین شد.
توضیحات بیشتر »تحلیل امکان توافق بر دریافت خسارت تاخیر تادیه مازاد بر نرخ تورم
هرچند بسیاری از فقها دریافت مبلغی بیش از اصل طلب را، به سبب شبهه ربا، حرام دانستهاند؛ اما برخی نیز شرط دریافت مبلغی به عنوان جریمه تاخیر در پرداخت دین را مجاز دانسته و منصرف از ادله ربا تلقی نمودهاند، اما...
توضیحات بیشتر »فقه در ساحت تربیت/ نگاهی به کتاب فقه تربیتی اثر علیرضا اعرافی
شبکه اجتهاد: در میان گسترش علوم انسانی و تشکیل دانشهای جدید در چند دهه اخیر و سرعت رو به رشد آنها، پیشرفت و گسترش علم فقه نیز قابل تأمّل است. علم فقهی که در سایه بررسی و بیان احکام خمسه در مورد تمام افعال اختیاری انسان، گاه باید پاسخگوی مسائل جدید، اعمّ از مسائل مستحدثه حاصل از تکنولوژی و مسائلی که در حکومت اسلامی پیش میآید، باشد، و گاه باید پشتیبان و اتاق فکر علوم انسانی باشد.
توضیحات بیشتر »آزادی بیان و ترویج افکار از نگاه حیدر حبالله/ مهدی جلالیان
اختصاصی شبکه اجتهاد: استاد حبالله در سال ۱۳۵۱ شمسی در شهر صور لبنان دیده به جهان گشود. در پانزدهسالگی وارد حوزه علمیه شد و در سال ۱۳۷۳ شمسی به ایران آمد. ازجملهی اساتید او در دروس خارج آیات عظام وحید خراسانی، هاشمی شاهرودی و باقر ایروانی هستند.
توضیحات بیشتر »بررسی فقهی-جامعهشناختی «عزاداری»
عضو هیئت علمی دانشکده علوم انسانی دانشگاه فردوسی معتقد است: جامعه در حال گسست اجتماعی است، در این بستر شبهات دینی و فرقهها شکل میگیرند، برای حفظ جامعه باید همبستگی اجتماعی و پیوندهای عاطفی را گسترش داد تا شبهات دینی و مشکلات اجتماعی حل شود.
توضیحات بیشتر »پاسخ به شبهات فقهی-کلامی عزاداری
دکتر محسن الویری میگوید: شبهه به عزاداری و گریستن بر امام حسین علیهالسلام از سوی یک گرایش خشک مغز وهابی مطرح میشود نه بدنه اهل سنت، گریستن بر اباعبدالله از مشترکات ما و اهل سنت است که هیچ تفاوت اعتقادی در این زمینه نداریم.
توضیحات بیشتر »فقه نمیتواند در انتزاعیات حرکت کند/ اصول موجود باید طبقهبندی شود
عضو شورای عالی حوزههای علمیه گفت: معتقد هستم فقه تشیع، فقهی پویا است، طبیعت فقه این است که دائما با زمانه در تعامل بوده و نمیتواند در انتزاعیات حرکت کند؛ بنابراین اگر چشم بر واقعیات ببندد بی خاصیت خواهد شد.
توضیحات بیشتر »همایش علمی پژوهشی «فقه فعال»
شبکه اجتهاد: همایش علمی پژوهشی «فقه فعال» با حضور آیتالله علیرضا اعرافی مدیر حوزههای علمیه کشور به همت مرکز فقهی معهد الاجتهاد الفعال، با هدف برگزاری و تقویت کرسیهای آزاداندیشی و تبیین مبانی فقه پویا و ضرورت بحث از مسائل نو ظهور و مستحدثه، در سالن همایشهای بینالمللی غدیر دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم برگزار شد.
توضیحات بیشتر »در تعارض فقه و قانون، فقه مقدم است، مانند مسئله سقط جنین!/ جنین اگر فاقد العقل هم باشد، جواز برای سقط نیست
پزشک میتواند از نظر پزشکی نقصان را احراز و بیان کند ولی اینکه این مساله به حد حرج یعنی به حد ضیق برسد نیز باید از سوی عرف تائید شود؛ در اینجا این فرع فقهی را میتوان بیان کرد که اگر پزشکی جنینی را فاقد العقل تشخیص داد نیز جواز سقط جاری نمیشود. نکته بعد آن است که در تعارض فقه و قانون در این زمینه چه باید کرد؛
توضیحات بیشتر »داستانسرایی برای عاشورا؛ از زبان حال تا جعل روضه
ایشان عرصه روایتگری و گزارشِ مصائب عاشورا را نیز دربست به مداحان واگذار میکنند و به غیر تماشاگری، مسئولیتی را برای علما در نظر نمیگیرند؛ علمایی که در جزئی ترین امور عبادی، سیاسی و اجتماعی و حتی فردی مردم اظهارنظر میکنند، ولی درباره عزاداری و روایت گری عاشورا حق اظهارنظر ندارد؛ زیرا عاشورا و عزاداری ممکن است در نگاه مردم تضعیف شود!
توضیحات بیشتر »نظرات مختلف برای مصرف وجوهات شرعی/ از فتاوای خاندان صدر تا آیتالله سیستانی
فتوای آیتالله سیدعلی سیستانی مبنی بر اختیار مقلدان در چگونگی مصرف وجوهات شرعی در تاریخ فقه شیعه کمسابقه نیست و بزرگانی از خاندان صدر نیز چنین فتوایی را صادر کرده بودند.
توضیحات بیشتر »نگاهی گره گشا برای حکومت و فقه
رشاد: حدود ۷ تن از اساتید بنده صاحب رسالهاند اما درس ایشان از ویژگیهایی برخوردار است که در کمتر اساتید دیگر میتوان یافت. روش ارائه، الگوریتم اجتهاد، پرداختن به مباحث نو از قبیل جهاد و ... وجه تمایز رهبر انقلاب با دیگران است که با یک ادبیات کاملاً فنی و با موضوع شناسی کاملاً دقیق از سوی ایشان تدوین و ارائه شده است.
توضیحات بیشتر »احیای نظام «اجازه اجتهاد» در اهل سنت/ بازنگری ساختاری ـ موضوعی «عرصه فتوا»
کنفرانس سه روزه دارالافتای مصر با موضوع بررسی مساله فتوا در حالی پایان یافت که احیای نظام اجازه اجتهاد و بازنگری ساختاری و موضوعی در عرصه صدور فتوا از مهمترین دستاوردهای این کنفرانس بود.
توضیحات بیشتر »روایتی از سفر آیتالله نوری همدانی به لبنان
شبکه اجتهاد: در ۲۲ شهریور ماه سال جاری آیتالله حسین نوری همدانی به کشور لبنان سفر کردند. به خاطر اهمیت این سفر که ماهیت فرهنگی داشت و در قامت مرجعیت شیعه صورت گرفت و با هدف نگاهی نو به آثار و پیامدهای مثبت آن، حوزه گزارشی از این سفر را از زبان مرتضی نجفی قدسی مدیر دارالقرآن علامه طباطبائی یکی از همراهان معظمله منتشر کرده است.
توضیحات بیشتر »دفاع از فقه سیاسی در برابر روشنفکران دینی سکولار
روشنفکری دینی و نواندیشی دینی دارای دو تفاوت اساسی با یکدیگر هستند؛ فقه سیاسی، و در مجموع فقه، برای نواندیش دینی معتبر است اما برای روشنفکردینی فقه جایگاهی ندارد. نواندیشان دینی، برخلاف روشنفکران دینی، سکولار نیستند.
توضیحات بیشتر »آقامصطفی در مباحث علمی کوتاه نمیآمد/ آثار علمی ایشان مفقود شد/ او گعدهای با شهید صدر نداشت
اختصاصی شبکه اجتهاد: به مناسبت سالروز شهادت آیتالله سید مصطفی خمینی، با حجتالاسلام حسن پویا، معاون پژوهشی موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره) نمایندگی قم، گفتگو کردیم.
توضیحات بیشتر »سیره پیامبر اکرم(ص) در مقابله با تهدیدهای اقتصادی
اختصاصی شبکه اجتهاد: سومین نشست از سلسله نشستهای «اقتصادنا» از سوی «هیأت اندیشهورز اقتصاد و الگوی پیشرفت اسلامی» حوزه علمیه خراسان،(ویژه اساتید سطوح عالی حوزه) با عنوان «بررسی سیره پیامبر اکرم(ص) در مقابله با تهدیدهای اقتصادی و دلالتهای آن برای اقتصاد مقاومتی»، و با ارائه دکتر سعید سید حسینزاده یزدی، پژوهشگر مرکز تحقیقات دانشگاه امام صادق(ع) در مدرسه علمیه سلیمانیه مشهد برگزار شد.
توضیحات بیشتر »