شبکه اجتهاد: اول خرداد؛ روز بزرگداشت صدرالمتالهین معروف به ملاصدرا است. در اندیشه سیاسی وی، سیاستمدارانِ منافق با لباس فقه و شریعت وارد میدان سیاست میشوند و اخلاق را نابود میکنند! وی در کتاب مهم «الشواهدالربوبی» میگوید: «سیاست ورزی که بیرون از مرز شریعت باشد مانند بدن بدون روح است؛ والسیاسهُ المجرّدهُ عن الشّرع کجسد لا روحَ فیه.» طبق بیان …
Read More »آخرین اخبار
ماهیت و روش متفاوت «تولید» در اسلام و سرمایهداری
تمایز اقتصاد دانشبنیان اقتصاد اسلامی و مقاومتی با اقتصاد دانشبنیانی که در فضای تمدن مدرن ایجاد میشود در مقیاس تولید میباشد. تکنولوژی غربی مبتنیبر انگیزه نفع شخصی و سودگرایی، در دل خودش گرایش به سلطه و استفاده حداکثری از منابع طبیعی و عوامل تولید را دارا میباشد و برای تحقق این امر متمایل به سمت تولید انبوه و تکاثر ثروت …
Read More »ابراز تاسف آیتالله شبیری از بیتوجهی به ارتقای علمی در علوم حوزوی
آیتالله شبیری زنجانی تاکید کرد: حوزههای علمیه باید به علوم حوزوی مخصوصا فقه و اصول که از علوم لازم و حیاتی برای حوزه است، به صورت شایستهای اهتمام داشته باشند تا شاهد ترقی و پیشرفت بهتری در این زمینه باشیم و جامعه حوزوی ما باید به دنبال پرورش عالمانی باشد که پاسخگوی نیازهای جامعه خود باشند. به گزارش شبکه اجتهاد، …
Read More »تحلیل فقهی و حقوقی مساله مالیت در رمزارزها
شبکه اجتهاد: در علم فقه «مال» عبارت است از آنچه مورد رغبت عقلا و تقاضای آنان است و در ازای آن بهایی پرداخت میکنند. همچنین «کمیابی» و «منحصر به فرد بودن» در صورتی که مورد تقاضای زیاد باشد از عوامل تشخیص مالیت است. مالیت در نگاه فقها با دو شرط محقق میشود: یکی اینکه قابل انتفاع بوده و نزد عقلا …
Read More »نظرات اصولی آیتالله بهجت در کتاب چهار جلدی «مباحث الاصول»
کتاب «مباحثالاصول»، شامل نظرات اصولی آیتالله محمدتقی بهجت (ره) است که بهتازگی آخرین مجلد آن (جلد چهارم) از سوی نشر شفق به زبان عربی به زیور طبع آراسته شده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، این کتاب به زبان عربی است که به قلم آیتالله بهجت، به رشته تحریر درآمده و در دورههای مختلف، توسط ایشان تدریس شده است. این فقیه …
Read More »روحانی نباید یک آخوند معمولی باشد/ میراث آیتالله بروجردی را حفظ کنیم
آیتالله جوادی آملی گفت: سنتهای خوب پیشینیان نباید فراموش شوند بنابراین سنتهای علمای بزرگ قم و نجف باید مورد توجه قرار بگیرند. تقریب مذاهب میراث آیتالله بروجردی است، ایشان میفرمود طلبه باید علاوه بر فقه شیعه، فقه اهل سنت را هم بلد باشد، ما باید میراث آیتالله بروجردی را حفظ کنیم. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله عبدالله جوادی آملی در …
Read More »«زکات پولهای رایج»؛ تقریرات دروس خارج آیتالله اشرفی کتاب شد
برخلاف مشهور فقهای معاصر که با انقراض پول طلا و نقره، موضوع زکات نقدین را منتفی دانستهاند، آیتالله اشرفی شاهرودی با استناد به ادله، درهم و دینار را مصداقی از پول معرفی کرده و لذا زکات را در پول اعتباری مدرن که مصداقی جدید برای همان عنوان است، ثابت میداند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کتاب «زکات پولهای رایج» تقریرات دروس …
Read More »توسعه روش استنباط/ سید محمدمهدی میرباقری
شبکه اجتهاد: ما محتاج به «توسعه در روش استنباط» هستیم و ریشه آن هم موضوعاتى است که احکام آنها را با متد فعلى فقه نمىتوان از دین استنباط کرد و آن موضوعاتى است که به آنها موضوعات حکومتى گفته مىشود که محل ابتلاء حکومت است نه محل ابتلاء افراد. احکام آن از یک جهت «احکام منتجهها» و عناوین منتجهها است …
Read More »مواجهه چهار جریان «سیاستگریز، ولایتگریز، ساختارگریز و تمدنگرا» با «نظام اسلامی»
مجله دیدهبان اندیشه، در پروندهای رصدی-تحلیلی «نسبت روحانیت و سیاست» را بررسی کرده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، شماره سی و پنجم ماهنامه تخصصی دیدهبان اندیشه با عنوان «روحانیت در میدان» باهدف بررسی رابطه روحانیت و سیاست از سوی موسسه فرهنگی ـ رسانهای شناخت به مدیرمسئولی رفیعالدین اسماعیلی و سردبیری رسول لطفی در چهارفصل: «فصل اول: دین و سیاست؛ حوزه …
Read More »نقدی بر پندارۀ عدم تغلیظ دیه درموارد قتل خطایی در ماههای حرام/محمد عربشاهی
اختصاصی شبکه اجتهاد: یکی از پدیدههای شومی که همواره در میان انسانها بوده و اقسام متفاوتی دارد، قتل است. جوامع بشری، برای مقابله با قتل، راههای مختلفی در نظر گرفتهاند. در آیین اسلام حکم تشریع حکم قصاص و پرداخت دیه یکی از این راهکارها است. در روایات متعددی تصریح شده خون مسلمان هدر نمیرود[۱]، و در قتل عمد باید قاتل …
Read More »«جُستارهای فقهی و اصولی» ویژه «فقه شهر» منتشر شد
جدیدترین شمارههای فصلنامه علمی پژوهشی «جُستارهای فقهی و اصولی» به صاحب امتیازی دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی و مدیر مسئولی مجتبی الهی خراسانی و سردبیری حسین ناصری مقدم «ویژه فقه شهر» منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، بیستوششیمین شماره فصلنامه علمی پژوهشی «جُستارهای فقهی و اصولی» ویژه فقه شهر (بهار ۱۴۰۱) دربردارنده هفت مقاله علمی، به همت اداره کل آموزش …
Read More »روششناسی فقهی «آیتالله صافی» در مواجهه با مسائل مستحدثه
شبکه اجتهاد: پژوهشگاه فقه معاصر نشست علمی با عنوان «روششناسی فقهی آیتالله صافی در مواجهه با مسائل مستحدثه» در روزهای پایانی سال گذشته برگزار کرد. در این نشست حجتالاسلام والمسلمین مصطفی منتظری، مدرس سطوح عالی حوزه علمیه به عنوان ارائه دهنده و حجتالاسلام والمسلمین مصطفی ولیئی، مدرس سطوح عالی حوزه علمیه به عنوان ناقد به ارائه نظر پرداختند که گزارش …
Read More »مسئله اجازه همسر، نیازمند بحث فقاهتی است/ اجماعات منقول را محل تأمل و ایراد میدانم
همینجا به صراحت عرض میکنم، اجماعات منقول را کاملاً محل تأمل و ایراد میدانم. به صرف اجماع منقول، نمیشود فتوا داد و رأی فقهی معینی را بر فرد یا جامعه حمل کرد. بنابراین بحث اجازه همسر، نیازمند بحث فقاهتی کاملاً قوی و گستردهای است. شبکه اجتهاد: با ظهور اسلام، زنده به گور کردن دختران که از آداب عرب جاهلی بود …
Read More »شاه عبدالعظیم حسنی و بررسی یک روایت مشهور/ مسعود بُندار
اختصاصی شبکه اجتهاد: امام زادگان در بلاد اسلامی مانند درهایی هستند که نه تنها در آن شهر میدرخشند بلکه سبب درخشش آن شهر نیز میشوند. برخی از این امام زادگان سند قطعی دارند؛ اما اثبات سندیت برخی از آنها دشوار است. جناب عبدالعظیم حسنی از امام زادگانی است که سندیت آن نیاز به بحث ندارد. آنچه سبب شده است نه …
Read More »درسنامه فقه مقارن
کتاب «درسنامه فقه مقارن» یکی از تازهترین کتابهای انتشارات هاجر است که اثر پیش رو اولین جلد از آن میباشد. نویسنده در این اثر سعی نموده به سوالات گوناگونی در باب فقه مقارن پاسخ بدهد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، علم فقه هنجارهای رفتاری مسلمانان را تعیین میکند و سلوک عملی آن را در مسیر بندگی و قرب الهی تنظیم و …
Read More »هوش مصنوعی چه کاربردی در روند اجتهاد دارد؟
حجتالاسلام محمدحسین بهرامی ضمن اشاره به ظرفیت هوش مصنوعی در فرایند اجتهاد و دلنگرانیها در این زمینه تصریح کرد: امروز مجتهد ما جستوجوی خودش را به ماشین سپرده ولی به این معنا نیست که ماشین تحقیق انجام دهد یا ماشین اجتهاد کند. بنابراین هوش مصنوعی جای مجتهد نمینشیند. به گزارش شبکه اجتهاد، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور) در سال …
Read More »مشروعیت اجتهاد در «ضروری بالاجتهاد»!/ عبداللهی
اختصاصی شبکه اجتهاد: چندی پیش سخنانی از استاد محترم جناب آقای محمد جواد فاضل دال بر «عدم امکان اجتهاد در حجاب» در سایت اجتهاد منعکس شد (اینجا). متعاقب آن، نقدی بر سخن ایشان مطرح گشت (اینجا). در پاسخ به این نقد اولیه، عزیز دانشمندی، ایراداتی را بیان داشتند (اینجا). روی نوشتۀ حاضر به این ایرادات است. ۱- نقد اولیه دارای …
Read More »ماهیت «دولت اسلامی» از منظر اجتماعی، سیاسی و اخلاقی
رئیس مرکز پژوهشی مبنا، دولت اسلامی را دولتی تنظیمگر، تسهیلکننده و ترمیم گر توصیف نمود و اذعان داشت: عدالت خمیرمایه اصلی در تمام رویکردهای دولت اسلامی است. به گزارش شبکه اجتهاد، دکتر محمدتقی دشتی در کرسی علمی ترویجی ماهیت دولت اسلامی که در سالن جلسات انجمنهای علمی حوزه برگزار شد، ضمن تبیین پیشینه تحقیق یادشده به ماهیت و سرشت دولت …
Read More »استادی: کسانی که در اصول تابع دیگران باشند، نباید خود را مجتهد بدانند/ محمدی: برای تدوین علوم انسانی میتوان از روش علمی اصول فقه الگو گرفت/ علمالهدی: اخباریون را گروهی در مسیر هویت یافتن علم اصول در شیعه میدانم
شبکه اجتهاد: اولین پیش نشست «همایش روز علم اصول» در سالروز تولد شیخ انصاری؛ با رونمایی از کتاب «تقریرات العالیه فی اصول الفقه» مباحث اصولی مرحوم محقق نائینی به تقریر آیتالله سید مرتضوی لنگرودی، با حضور اساتید و اعضای انجمن علم اصول حوزه در سالن اجتماعات مدرسه عالی دارالشفاء برگزار شد. در این مراسم آیتالله رضا استادی و حججاسلام والمسلمین …
Read More »نگاهی به مقالات شماره ۱۰۸ و ۱۰۹ فصلنامه فقه + دانلود
«مقایسه نظریه تزاحم واجبات شرطی در قانونگذاری با نظریات دیگر»، «نقش شئون معصوم در کشف حکم»، «راهکار فقهی رفعتعارض منافع در اجرای قوانین و مقررات حفاظت محیط زیست» و «بازپژوهی ولایت حاکم در صدور حکم به ثبوت هلال و تحلیل گستره نفوذ حکم میان مکلفان» از جمله مقالات آخرین شماره فصلنامه است به گزارش خبرنگار اجتهاد، در تازهترین شماره فصلنامه …
Read More »استقلال حوزه علمیه و دولت جمهوری اسلامی ایران
چاپ دوم کتاب «استقلال حوزه علمیه و دولت جمهوری اسلامی ایران» اثر دکتر رضا عیسینیا از سوی پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تهیه و به همت انتشارات این پژوهشگاه در ۵۱۵ صفحه منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، در طول تاریخِ حیاتِ حوزههای علمیه شیعی «استقلال» و عدم وابستگی به دولتها، موضوعی حیاتی برای حوزویان …
Read More »لزوم تغییر موضوع علم فقه از فعل مکلف به ساختهای ارادی انسان
حجتالاسلام ابوالحسن حسنی ضمن اشاره به برخی از الزامات کلامی فقه نظامساز تصریح کرد: مهمترین نتیجه که از مبانی کلامی میشود اخذ کرد این است؛ باید در تعریف فقه و موضوع آن تجدیدنظر کنیم. بدین ترتیب موضوع فقه از فعل مکلف به ساختهای ارادی تغییر میکند. به گزارش شبکه اجتهاد، دومین پیشنشست همایش ملی فقه نظامساز با موضوع «الزامات کلامی …
Read More »چرا حکم تاریخی میرزای شیرازی، مقبولیت عام یافت؟/ آیا از نفوذ اجتماعی مراجع کاسته شده است؟
امام زمان یک کسانی را بهعنوان ذخیره خود نگاه داشته مانند آیتالله سیستانی که توانست عراق را فراگیرد و نجات دهد و عالمگیر شود؛ همه میگفتند بعد از آیتالله خویی حوزه نجف به اتمام رسید، اما اینگونه نشد. اختصاصی شبکه اجتهاد: یکی از واقعههای تاریخی و مهم تاریخ علمای شیعه فتوای مرحوم میرزای شیرازی بر تحریم تنباکو بود. سالروز صدور …
Read More »گاندی، مصدق و کاشانی متأثر از حرکت میرزای شیرازی بودند!/ نقش روشنفکران در اطاعت مردم از میرزا
میرزا مرجع کل بود؛ یعنی مرجعیت در میرزا متمرکز شده بود. علمای دیگر وقتی او را به جانشینی شیخ انصاری معرفی کردند، همه شاگردان شیخ اطاعت کردند، حتی علمایی که صاحب رساله بودند قبول کردند. به صورتی که حرکتی رخ داده بود که مراجعی که چهل سال سابقه رساله بودند و چه نبودند و چه شاگرد شیخ انصاری بودند و …
Read More »تحریم تنباکو به عنوان قدرتنمایی مرجعیت شیعه با پشتوانه حمایت مردمی رقم خورد
یک عضو پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گفت: فتوای تحریم تنباکو به نوعی قدرتنمایی مرجعیت شیعه را به رخ میکشد در اصل با پشتوانه حمایت مردمی بوده است. یعنی مردم در سطحی از تدین و تبعیت قرار دارند که اساساً حکم فقیه را هم رده و در تراز دستور سلطان قاجار، بلکه مهمتر قرار میدهند. به گزارش شبکه اجتهاد، نهضت …
Read More »آیتالله سید عزالدین زنجانی، عزت حوزه علمیه مشهد/ سید محمد عیسینژاد
شبکه اجتهاد: آیتالله سید عزالدین حسینی زنجانی ازشخصیتهای کم نظیر تاریخ معاصر تشیع است که تربیت و ظهور این رجال دینی در یک مکتب فکری و عقیدتی، نیاز به صرف زمان زیاد و سرمایههای انسانی و هزینههای اقتصادی فراوانی دارد تا مصداق برجستهای از این میان ظهور پیدا کند. واکاوی این مصداق برجسته و منحصر به فرد حوزه علمیه مشهد، …
Read More »جزئیاتی از سه طرح «حدیثپژوهی و سیرهپژوهی» در بنیاد پژوهشهای اسلامی
طرح پژوهشی «تحلیل فهرستی: دیدگاهها، مبانی و سازوکار اجرایی»، طرح «بازیابی منابع روایات عیون اخبار الرضا(ع)» و طرح پژوهشی «مبانی سیرهپژوهی؛ گونهها و تأثیرات» در بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی در دست اجراست. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجتالاسلام سید رضا شیرازی، استاد سطح عالی حوزه علمیه مشهد و عضو هیئت علمی پژوهشکده علوم اسلامی رضوی با تشریح جزئیات طرح …
Read More »اصل بر اعتبار «روایات کافی» است، مگر دلیل قوی بر خلافش محرز شود
با توجه به سبک و روش نگارش کتب حدیثی در میان قدمای شیعه که کتاب محور بوده و سایر قراین اعتماد آفرین، انسان به گونهای وثوق و علم عادی به اعتبار روایات کافی برای او حاصل میشود و میتوان ادعا کرد اصل بر اعتبار روایات کافی است مگر اینکه دلیل قوی بر خلافش محرز شود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت …
Read More »اصالتِ امت؛ در دایره وحدت
شماره جدید نشریه دیدهبان اندیشه با موضوع «اصالتِ امت؛ در دایره وحدت» به همت موسسه فرهنگی ـ رسانهای شناخت منتشر شد. سرخطهای این شماره، «گزارشی از مهمترین محورهای مطرحشده در باب وحدت امت اسلامی»؛ «مفهومشناسی و نسبتسنجی ملت و امت»؛ «تاریخچه امتسازی از زمان رسول اکرم(ص) تا زمان حال و محوریت» و «زعامت امت اسلامی در زمان غیبت» هستند. به …
Read More »جایگاه نظریه خانواده محوری در علم فقه
شبکه اجتهاد: مفهوم رویکرد خانواده محور (Family Focused) به عنوان یکی از مهمترین نظریات اجتماعی، اولین بار در دهه ۱۹۵۰ معرفی شد؛ با این معنا که نهاد خانواده نقش کنترل و مدیریت هر یک از افراد خانواده به ویژه افراد ناتوان را دارد. به تدریج، این اصطلاح مفهوم گستردهتری پیدا کرد. امروزه میتوان خانواده محوری را عبارت از یک نهاد …
Read More »