همه مطالب

جدیدترین اثر محسن حسام مظاهری با عنوان «ساکنِ خیابانِ ایران؛ مسایل و چالش‌های دینداری در جمهوری اسلامی» تمثیلی از موقعیت دینداران در ایران پسا انقلابی، به‌تازگی از سوی نشر آرما روی میز کتابفروشی‌ها قرار گرفت. به گزارش خبرنگار اجتهاد، مجموعه مقالات محسن حسام مظاهری، نویسنده و پژوهشگر مطالعات اجتماعی تشیع با عنوان «ساکنِ خیابانِ ایران؛ مسایل و چالش‌های دینداری در جمهوری اسلامی» در قطع رقعی و در ۱۷۶ صفحه، به‌تازگی توسط نشر آرما چاپ و منتشر شده است. این کتاب مجموعه‌ی ۱۲ مقاله و یادداشت با موضوع «تشیع و دینداری در جامعه‌ی معاصر» است که پیشتر در فاصله سالهای ۹۰ …

همفکری و اظهارنظر در برنامه توسعه، بودجه سالانه، طراحی لایحه نظام بانکداری، بازار سرمایه و قوانین بخش عمومی، حضور فعال در بازار پول و سرمایه، تدوین کتب و مقالات عمیق در زمینه اقتصاد اسلامی، نقش معناداری در حرکت‌های علمی به ویژه الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت از جمله کار‌های انجمن اقتصاد اسلامی حوزه بوده است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام مجید حبیبیان، نائب رئیس انجمن اقتصاد اسلامی حوزه و عضو هیئت علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی، امروز، در نشست خبری تشریح برنامه‌های جشنواره جایزه اقتصاد اسلامی شهید صدر که در خبرگزاری رسا برگزار شد، گفت: انجمن اقتصاد اسلامی حوزه علمیه …

اختصاصی شبکه اجتهاد: وقتی در نیمه‌شب ۲۹ فروردین ۹۷، رهبر انقلاب، به سنت هر ساله، نام امسال را اعلام کردند، شاید هیچ‌کس گمان نمی‌کرد که یکی از مهم‌ترین نزاع‌های درون فقهی، در حال رقم خوردن است. نام‌گذاری امسال البته اگرچه بیشتر ناظر به اقتصاددانان، مسؤولین اجرایی و عموم مردم بود، اما فقهی که این سال‌ها عادت کرده بود که در هر محفل و مقامی، به‌عنوان اولین نفر حضور یابد، به یک‌باره، چالشی مهم را پیش‌روی خود دید. پیش از انقلاب اسلامی و شکل‌گیری حکومت مبتنی بر فقه، تقریباً نزاع مهمی میان دانشیان فقه در رابطه گستره این دانش و میزان …

سیدنورالدین اشکوری می‌گوید: کسی به خود زحمت نمی‌داد متوجه ارزش‌های نوآوری‌های ایشان بشود. خوشبختانه من وقتی پی کاری را می‌گیرم، دیگر رها نمی‌کنم و با شور و شوق پیش می‌برم، به همین دلیل با تمام وجود سعی می‌کردم از محضر ایشان استفاده کنم، ولی همه این شور و شوق را ندارند. اغلب درک درستی از نبوغ و جایگاه علمی شهید صدر نداشتند و به من می‌گفتند: تو خودت آقازاده‌ای. چرا دنبال این سیدعرب راه افتاده‌ای؟!… حقیقتا در چنین محیطی، معرفی این شخصیت بسیار کار دشوار و حتی ناممکنی بود. به نظر من قبل از ظهور شهید سیدمحمدباقر صدر و مرجعیت …

مولوی عبدالحمید در نشست پایانی بیست‌وهشتمین همایش دانش‌آموختگی طلاب دارالعلوم زاهدان، «افراط‌گرایی» و «تعصبات خشک» را مغایر با تعالیم شریعت اسلام دانست و تاکید کرد که جامعۀ اهل‌سنت ایران با هرگونه «خشونت»، «تفرقه» و «ناامنی» مخالف است. به گزارش شبکه اجتهاد، مولوی عبدالحمید در این همایش که با حضور جمعیتی بالغ بر صدوپنجاه‌هزار نفر برگزار شد، اظهار داشت: امت اسلام در قرآن «امت میانه» نامیده شده است. مسیر دین اسلام اعتدال است، اما متاسفانه امروز امت اسلامی گرفتار افراط و تفریط شده است. برخی مسلمانان به دین توجه ندارند و برخی دیگر خود را دیندار می‌دانند اما از مسیر دین …

استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم گفت: مونه‌های تاثیرگذاری نوشته‌های شهید محمدباقر صدر، روژه گاردی متفکر کمونیست بود که بعد از اسلام آوردن بسیار مورد آزار و اذیت قرار گرفت، تا حدی که از انتشار مطلب و سخنرانی محروم شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، آیت‌الله شیخ محسن اراکی طی سخنانی پیرامون شخصیت علمی شهید آیت‌الله سید محمدباقر صدر، اظهار کرد: شهید سید محمدباقر صدر شخصیتی بی‌نظیر در جهان اسلام است که نقشی بنیانی و اساسی در بسیاری از عرصه‌ها داشت. اگر گفته‌ها و بیاناتی که متفکران عرب حتی غیر مسلمان در رابطه با کتاب «فلسفتنا»ی شهید صدر داشتند …

شبکه اجتهاد: سالم بن مکرم، معروف به ابو خدیجه از یاران امام صادق(ع) و امام کاظم(ع) و واسطه نقل روایاتی از ایشان است. [۱] این روایات در موضوعات فقهی همچون نماز میّت[۲]، لقطه[۳]، نکاح[۴]، خمس[۵] و همچنین موضوعات اخلاقی و اعتقادی[۶] وارد شده است. از سخنانی که ابو خدیجه واسطه نقل آن بوده است، روایتی است که در آن شیعیان از ارجاع تخاصم به حکّام جور منع می‌شوند.[۷] تضعیف در برابر توثیق نکته‌ای که ابو خدیجه‌ را به یکی از راویان بحث بر انگیز تبدیل کرده است آن است که از یک سو نجاشی  ایشان را توثیق و حتی تعبیر …

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: اگر مدیریت حوزه و یا دفتر تبلیغات چگونگی رونق تولید را به عنوان تکلیف و وظیفه تبیین کنند و به صورت یک متن در اختیار طلاب جوان برای تبلیغ شعار سال به شهرستان‌ها و روستاها قرار گیرد قطعاً کمک بزرگی به تحقق شعار سال خواهد کرد. اختصاصی شبکه اجتهاد: «در فقه اسلامی چند مسئله وجود دارد که با رعایت آن می‌توانیم تولید داخلی را رونق دهیم از جمله استقلال جامعه اسلامی، عزت، قاعده نفی سبیل و …، وقتی جامعه اسلامی دارای تکنولوژی، صنعت و به عبارتی مستقل باشد، تحت سلطه استعمارگران قرار نمی‌گیرد و …

پروژه تصحیح مجموعه اجازات روایی زیدیه طرحی دراز دامن است که چند سالی کار بر روی آن آغاز شده است و بخش‌هایی از آن به صورت مقالاتی در ژورنال‌های خارجی منتشر شده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، این پژوهش مطالعه‌ای همه جانبه درباره انتقال آثار زیدیه از ایران به یمن در سده‌های میانه اسلامی و تصحیح تعداد زیادی از متون اجازات زیدیه به شیوه انتقادی است. بنابر این گزارش، در این چارچوب نسخه‌های زیادی از اجازات زیدی بر اساس مجموعه‌های مختلف اجازات و از جمله مجموع الاجازات تألیف احمد بن سعد الدین المسوری مورد استخراج، تصحیح انتقادی و تحلیل قرار …

اختصاصی شبکه اجتهاد: پلدختر لرستان این روز‌ها پر از کسانی است که مشغول جهادند، جهادی از جنس انسانیت، از جنس شرف و ایستادگی پای آرمان‌های انقلاب؛ در این میان حضور پر تعداد طلاب پرمعناست؛ در پلدختر جهاد طلاب مدرسه مروی هنوز ادامه دارد.

به مناسبت ایام شهادت آیت‌الله سید محمدباقر صدر، نشست «بازخوانی اندیشه اجتماعی شهید محمدباقر صدر» در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران در تاریخ سه‌شنبه، ۳ اردیبهشت ۱۳۹۸ برگزار می‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، با توجه به ضرورت‌هایی، همچون بازخوانی علمی و هدفمند اندیشه‌های اندیشمندان مسلمان، روزآمدکردن نظریه‌های موجود در این عرصه به‌منظور پاسخ‌گفتن به پرسش‌ها و نیازهای روز جامعه و نیز ترویج علمی و تخصصی اندیشه‌های متفکران مسلمان در فضای دانشگاه و با هدف فراهم‌کردن بستری مناسب و علمی برای گفت‌وگوهای تخصصی استادان و دانشجویان و ایجاد گفتمانی جدی با محوریت اندیشه‌های این اندیشمندان و در راستای فراهم‌کردن زمینه‌های لازم …

اخیراً گفتگویی مکتوب میان حجت‌الاسلام رسول جعفریان و مهدی نصیری در مورد تمدن سازی شکل گرفت که در آن امکان و امتناع تمدن تراز دین مورد بررسی قرار گرفته است. به گزارش شبکه اجتهاد، متن زیر گفتگویی مکتوب میان حجت‌الاسلام رسول جعفریان و مهدی نصیری در مورد تمدن سازی است که در ادامه می‌خوانید؛ چطور می‌شود حمام را اسلامی کرد؟ حجت‌الاسلام رسول جعفریان نوشت: آیا می‌توان توصیه‌هایی را در باره حمام مطرح کرد که در این مورد مشخص، نوعی زیست متفاوت با آنچه که مثلاً در غرب یا شرق هست، تعریف شود؟ اگر عبادات را منها کنیم، در امری مثل …

اختصاصی شبکه اجتهاد: در سال ۱۴۱۹ق، شوراى فرهنگى حوزه هنرى سازمان تبلیغات اسلامى حدود یکصد سؤال در باب فقهِ موسیقی مطرح کرد و انتظار داشت حوزه‌های علمیه بر اساس موازین شرع و با رعایت‌ کامل معیارهاى استنباط، پاسخ‌هایى به آن‌ها بدهند؛ اما امروز پس از بیست و یک سال با مرور این سؤالات، بوی نو بودن آن و کهنه شدن انتظارِ پرسش‌گران به مشام می‌رسد (ر.ک کتاب: غنا، موسیقی؛ انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى حوزه علمیه قم‌). نه اینکه پاسخی به این سؤالات از ناحیه مراجع عظام تقلید داده نشده باشد؛ اما بسیاری از این پاسخ‌ها، ابهام استفتاء کننده را برطرف …

ساز و کار فقه ساز و کار رونق تولید است. رونق تولید به این معنا که محصولات تولیدی در جامعه رونق پیدا کند و نیازها از طریق کالای داخلی برطرف شود که این رونق در گرو حمایت از تولید داخلی است. اختصاصی شبکه اجتهاد: مقام معظم رهبری از سال ۱۳۸۷ بر اساس اولویت ها و ضرورت جامعه اقدام به نامگذاری هر سالی تحت عنوان خاص کرده اند و از سال ۱۳۹۰ به بعد مهمترین جهت نامگذاری سال‌ها دارای بعد اقتصادی بوده است. نقطه‌نظر ایشان در هر سال اولویت‌دادن و توجه به ضرورت‌های خاصی بوده که با تحقق آن نامگذاری، شرایط …

کرسی علمی ترویجی تعامل مرجعیت با نهاد ولایت فقیه با حضور جمعی از پژوهشگران حوزه فقه و اندیشه سیاسی با بررسی و تدقیق بر مهمترین نظرات و آراء در این عرصه برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، ارائه دهنده بحث در این نشست دکتر عبدالوهاب فراتی عضو هیأت علمی گروه علوم سیاسی پژوهشکده نظام‌های اسلامی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی بود و حجج‌اسلام والمسلمین سید سجادایزدهی، محسن مهاجر نیا، محمد ملک‌زاده و مسعود عبدالحسین پورفرد از اعضای هیأت علمی گروه علوم سیاسی پژوهشکده نظام‌های اسلامی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی به نقادی بحث ایشان پرداختند. دبیر علمی این کرسی را …

شبکه اجتهاد: فیلم پیش رو خاطره رهبر انقلاب از اولین آشنایی با شهید صدر است. می‌توانید سخنرانی رهبر انقلاب در نماز جمعه سال ۱۳۶۶ درباره شهید آیت‌الله صدر به مناسبت سالگرد شهادت این عالم مجاهد و خواهر وی بنت الهدی صدر را مشاهده کنید.

کتاب «مبانی آرمان‌گرایی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران» تألیف محمد فلاح سلوکلایی به همت دفتر نشر معارف در اسفندماه ۱۳۹۷ منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، آنچه در کتاب مبانی آرمان‌گرایی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران که به همت معاونت پژوهشی دانشگاه معارف اسلامی سامان یافته است بررسی گردیده توجه به روی‌کرد آرمان گرایانه قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و مبانی آن است. این کتاب در سه فصل، یک خاتمه و یک ضمیمه که هر فصلی از چند گفتار در ۲۵۶ صفحه که در فصل اول به کلیات، مفاهیم، مباحث کلی، تعریف واژگان و اصطلاحات مبانی، آرمان‌گرایی، قانون اساسی، حکومت …

یکی از شاگردان از ایشان پرسید: شما روزی چند ساعت کار علمی می‌کنید؟ ایشان فرمودند: سؤال شما غلط است. باید این‌گونه بپرسید که چگونه کار می‌کنید؟ محمدباقر صدر مساوی است با ده درصد مطالعه و نود درصد فکر کردن. اختصاصی شبکه اجتهاد: دی‌ماه ۱۳۹۷، نشست علمی با موضوع «سبک پژوهشی شهید سید محمدباقر صدر» در جامعه‌المصطفی قم برگزار شد. در این نشست که با حضور ‌استاد سید منذر حکیم، رئیس پژوهشکده «الذریه‌النبویه» و از اساتید سطوح عالیه و خارج حوزه علمیه قم برگزار شد، ناگفته‌های فراوانی از شیوه زندگی و سبک پژوهش این نابغه شهید گفته شد. به مناسبت سالروز …

می‌گوییم حکومت فقیه مطلقه است و ناظر به آن ولایت مقیده‌ای است که برخی از فقها تفوه کرده بودند که امور حسبیه یا امور ضروریه را شامل می‌شد. یعنی مطلقۀ ما در مقابل آنها است نه مطلق کلی. دو قید اساسی که عرض کردیم حتماً باید باشد. اما چون خوب بیان نمی‌شود، سبب شبهه شده است. در خطبه نماز جمعه تهران یک خطبه‌ای خوانده شد و اوضاع را بدتر کرد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، پنجمین جلسه از دوره دانش‌افزایی «ولایت فقیه» ویژه مدرسین علوم عقلی و فقه و اصول حوزه علمیه خراسان و مبلغان دینی، به همت دفتر تبلیغات اسلامی …

اختصاصی شبکه اجتهاد: دکتر مریم برقعی مدیر گروه‌ فقه جامعهالزهرا(س) چندی پیش در گفتگو با «شبکه اجتهاد» (اینجا) از چرایی لزوم اجتهاد زنان سخن گفته و از طرح اصل این مسئله ‌ابراز تعجب نموده، چرایی آن را نیمی از اجتماع بودن زنان و وجود احکام خاص بانوان برای مثال دماء ثلاثه‌ دانسته و بیان کرده ‌است که آن احکام طوری است که تا کسی به آن درگیر نباشد به‌خوبی نقاط کور و معضلات آن بررسی نمی‌شود. وی نیز با اشاره به کلی‌نگر بودن آقایان و جزئی‌نگر بودن خانم‌ها، لزوم کار کردن خانم‌ها را – حتی در مسائل مشترک – به …

دفتر حضرت آیت‌الله سید علی سیستانی وجود کانال تلگرامی پاسخگویی به مسائل شرعی وابسته به معظم له را تکذیب کرد. به گزارش شبکه اجتهاد،  دفتر حضرت آیت‌الله سیستانی تاکید کرد: دفتر معظم له هیچ‌گونه فعالیتی در شبکه های اجتماعی ندارد و هر آنچه در این شبکه ها به اسم دفتر آیت‌الله سیستانی وجود دارد، هیچ ارتباطی با این دفتر ندارد. دفتر معظم له در بیانیه خود با بیان اینکه کانالی در تلگرام وجود دارد که به اسم دفتر آیت‌الله سیستانی به مسائل شرعی پاسخ می دهد، تصریح کرد: این کانال هیچ ارتباطی با دفتر آیت‌الله سیستانی و سایت رسمی ایشان …

اخیراً طرح جدیدی با نام «نو‌‌اندیشی دینی در تعالیم اسلامی» را درباره اصول و فروع دین مطرح شده که قرار است ضروریاتی مانند “نماز”، “روزه”، “منع ارتداد” و “قوانین ارث” در آن مورد بحث و دگرگونی قرار بگیرد! به گزارش شبکه اجتهاد، اخیراً عده‌ای ‌‌برای آنچه که به زعم خود متناسب کردن دین اسلام با قوانین بشری معاصر فرض کرده اند، طرح جدیدی با نام “نو‌‌اندیشی دینی در تعالیم اسلامی” را درباره اصول و فروع دین مطرح کرده اند. در این طرح، ظاهراً قرار است ضروریاتی مانند “نماز”، “روزه”، “منع ارتداد” و “قوانین ارث” مورد بحث و دگرگونی قرار بگیرد!! …

امروز یک ضرورت و واجب کفایی است بر همۀ پژوهشگران و طلاب که در زمینه فقه اجتماعی و فقه نظام‌ساز و بصورت فقه تخصصی اقتصاد وارد شوند و هر چقدر که در این عرصه کار کنند چون این مسیر در ابتدای تأسیس و شکل‌گیری است، اقتضا دارد. به گزارش شبکه اجتهاد، گفتگوی صمیمانه حجت‌الاسلام سیدحسین میرمعزی، معاون پژوهشی حوزه علمیه قم با پژوهشگران دوره اول پودمانی اقتصاد به همت هیئت اندیشه‌ورز اقتصاد و الگوی پیشرفت اسلامی حوزه علمیه خراسان در محل مدرسه سلیمانیه یازدهم فروردین ماه ۹۸ برگزار شد. میرمعزی در این نشست، تجربیات دوره‌های آموزشی و پژوهشی اقتصاد در …

جدیدترین استفتائات مطابق با فتوای حضرت آیت‌الله سیدعلی خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی در عبادات و معاملات و مسائل مستحدثه منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، متن سؤال و جواب این ۱۲ استفتاء در فروردین‌ماه ۹۸ به نقل از دفتر مقام معظم رهبری به شرح زیر است. شرایط صحت اعتکاف سوال۱: شرایط صحت اعتکاف عبارت است از: ۱- عقل ۲- نیّت ۳- روزه ۴- توقف حداقل سه روز در مسجد ۵- اعتکاف در یکی از مساجد چهارگانه باشد، هرچند اعتکاف در غیر از مساجد چهارگانه* (اعم از جامع و غیر آن) به قصد رجاء مطلوبیت (به امید این‌که مطلوب خداوند …

شبکه اجتهاد: رامین طیاری نژاد کارشناس ارشد علوم قرآن و حدیث در یادداشتی به بررسی بند هفتم توصیه‌های رهبر انقلاب در بیانیه گام دوم انقلاب با موضوع سبک زندگی اسلامی ایرانی پرداخته است. طرحِ «سبکِ زندگی» به عنوان توصیه‌ی هفتم حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در بیانیه‌ی گامِ دومِ انقلاب، تفاوتِ محسوسی با سایر توصیه‌ها داشت؛ آن اینکه شرحی مفصلی مانند بندهای قبل ارائه نشد و تنها به خطر و زیان‌های ناشی از ترویج سبکِ زندگیِ غربی و لزوم مقابله‌ی جهادی، همه‌جانبه و هوشمندانه با آن پرداختند. ایشان تشریح این توصیه را به دلیل اینکه «سخن لازم در این باره بسیار است»، …

سال گذشته مطلبی راجع به نظریات سیاسی آیت‌الله بهجت منتشر شد که تناسبی با مبانی ایشان نداشت و از قضا این مطلب جزء پر بازدیدترین مطالب سال قرار گرفت. متن پیش‌رو مختصری در رد این انتسابات به آیت‌الله بهجت(ره) است. اختصاصی شبکه اجتهاد: آنچه امروزه، برای ما بیش‌ازپیش عادی شده، خواندن اقوال و نظرهای متفاوت و بعضاً متناقضی است که از بزرگان نقل می‌شود، خصوصاً در مسائلی که به نحوی با سیاست ارتباط می‌یابند. می‌بینیم یک شاگرد سخنی را از استاد خویش نقل می‌کند و شاگرد دیگر، سخنی خلاف آن را. آقازاده‌ی عالِمی، نظری را منتسب به پدرش می‌کند حال …

«حریم امام» در پرونده «ساختار حوزه‌های علمیه خواهران» گفتگوهایی با آیات و حجج‌اسلام: مرتضی مقتدایی، عبدالکریم بهجت‌پور، محمودرضا جمشیدی، علی‌اکبر حصاری، رسول عبداللهی و فریبا علاسوند و معصومه ظهیری داشته است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، هفته‌نامه حریم امام (شماره ۳۶۰) به مدیرمسئولی علی جوادی‌راد و سردبیری علی عباسی، نگاهی به ساختار حوزه‌های علمیه خواهران داشته و گفتگوهایی با برخی از اعضای سیاستگذاری این حوزه ترتیب داده است که بخش‌هایی از آن را می‌خوانید. مقتدایی: برای ارتقای حوزه‌های علمیۀ خواهران برنامه‌های ویژه‌ای داریم آیت‌الله مرتضی مقتدایی، رئیس شورای سیاست‌گذاری حوزه‌های علمیه خواهران در گفتگویی با اشاره به ساختار تشکیلاتی این شورا، …

انقلاب اسلامی همان عینک جدیدی است که در اختیار فقیه قرار گرفت تا نگاه دوباره‌ای به تاریخ فقه و شریعت داشته باشد و چه بسا به استنباطاتی برسد که هیچ‌کدام از اکابر و اساطین شیعه آن را نداشته‌اند. انقلاب اسلامی به حرکت خود ادامه می‌دهد و فقهایی که نتوانند حدود و ثغور آن را استخراج کرده و خود را با آن تطبیق دهند هرچند اسمی از آنها باشد؛ ولی ناخواسته رسمی از آن‌ها در حوزه‌های علمیه باقی نخواهد ماند. شبکه اجتهاد: یکی از شاخصه‌های رشد در جامعه علمی میزان نگاه به آینده و بلند‌پروازی‌های علمی است. برای مثال، ساخت فیلم‌های …

سید جواد میری در یادداشتی مطالعه کتاب «پرسش از امکان امر دینی در جهان معاصر» نوشته بیژن عبدالکریمی را به مخاطبان پیشنهاد کرده است. این کتاب در پاسخ به رویای رسولانه سروش و پروژه شبستری و میراث فکری ملکیان و عبور از سنت‌گرایی ظاهرگرا نگاشته شده است ولی نقطه کانونی روایت عبدالکریمی (عرف) کماکان نیاز به بازنگری جدی دارد. شبکه اجتهاد: این کتاب یکی از تامل برانگیزترین کتاب‌هایی بود که در سال ۱۳۹۷ به فارسی خواندم. در این کتاب، استاد عبدالکریمی پرسش‌های بیشماری را مطرح کرده است و تلاش نیز کرده است که پاسخ‌های شالوده شکنانه‌ای هم ارایه بدهد. در …

شرط قبول عبادات، غیر از شرط صحت است. یک معنای قبول این است که اگر قبول شد، خداوند ثواب می‌دهد. این که می‌گویند: عملت مقبول نیست؛ یعنی ثواب به آن نمی‌دهند، نه اینکه عمل باطل باشد. باطل آن است که در آخرت به خاطر انجام ندادن عمل، استحقاق عقاب دارد. بنابراین عمل مخالفان مذهب باطل نیست. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله محمد آصف محسنی از علمای افغانستان و از شاگردان آیت‌الله خویی در پاسخ به این سوال که «این همه روایاتی که گفته است، مخالفان کافرند و کسانی که ولایت را نپذیرند، در جهنم‌اند و به اینها استناد می‌شود، اینها …