اجتهاد و اصول فقه

امروز باید فقه به طرزی صورت‌بندی شود که حکومت را اداره کند و اداره دولت با مجموعه احکام بی‌نظام ممکن نیست؛ دوست فاضل و عزیز ما فرموده‌اند اگر بنا بود فقه ساختاری داشته باشد امام بهترین فرد بود که باید این کار را انجام می‌دادند، از کجا که ایشان چنین کاری نکردند! به گزارش شبکه اجتهاد،‌ آیت‌الله علی‌اکبر رشاد پیش از آغاز درس خارج فقه خود در حوزه علمیه امام رضا(ع) تهران، نسبت به اظهارات آیت‌الله محمدجواد فاضل لنکرانی مبنی بر عدم نظام‌مندی فقه و تقلیل فقه اسلامی به مجموعه‌ای از قواعد و احکام فاقد نظام، واکنش نشان داد و …

شبکه اجتهاد: اخیراً یکی از فضلاء و بزرگواران حوزه علمیه قم در طی سخنانی گفته است:«مرحوم آقای صدر در همان مسئله اقتصادنا که به نظرم متأثر از وجود نظام‌های سرمایه‌داری، نظام‌‌‌های اقتصادی سرمایه داری یا نظام‌های اقتصادی کمونیستی است که این اندیشه در ذهنش جرقه زد که باید خود اقتصاد در اسلام یک نظام داشته باشد و دنبال کشف نظام اقتصادی اسلام بود…..» و نیز در ادامه می‌گوید: «ما این مقدار که در فقه کار کردیم چیزی به نام نظام نداریم، نظام اقتصادی، نظام سیاسی، نظام قضایی، نباید این عنوان چشم و گوش ما را پر کند که بگوئیم اسلام …

قرآن‌پژوه حوزه علمیه قم گفت: اگر می‌خواهیم بر مبنای اصل کرامت مشکلات را مرتفع کنیم، باید فقه به صورت عمیق و جدی بازسازی شود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام‌ والمسلمین محمدعلی ایازی، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی، در نشست علمی «جایگاه کرامت انسان در استنباط فقهی» در مؤسسه فهیم گفت: قرآن در سوره اسراء و در سوره حجرات در باب کرامت انسان دو آیه بیان فرموده است؛ در سوره حجرات موضوع اکرمیت و در سوره نساء سخن از کرامت ذاتی است. وی افزود: اینکه انسان متولد شده چه جایگاه و مقامی دارد بحث سوره نساء است و سوره حجرات …

ماهنامه خیمه در شماره جدید خود، در پرونده‌ای ویژه با موضوع «آزاد اندیشی دینی»، گفتگو‌هایی قابل توجه با صاحب‌نظران و پژوهشگران این حوزه ترتیب داده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، شماره ۱۲۷ ماهنامه دینی-فرهنگی خیمه (مهر و آبان ۱۳۹۷) به صاحب ‌امتیازی و مدیرمسئولی حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر محمدرضا زائری در ۸۰ صفحه چاپ و پس از شش ماه وقفه در انتشار، با قیمت ۸ هزار تومان دردست علاقه‌مندان قرار گرفت. «آزاد اندیشی دینی» عنوان پرونده ویژه این شماره «خیمه» است که متشکل از آثار و گفتار از اساتید و پژوهشگران این حوزه است. همچنین گفتگوی ویژه‌ای با حجت‌الاسلام سیدابوالحسن نواب، …

تطبیق دادن و اشاره کردن با اسم از ضروریات نیست؛ خصوصاً جانب تبری به جهت اعتقادی و قلبی بر می‌گردد. از اعمال جوارحی و بدنی نیست مثل زبان و چیزهای دیگر. تبری عملی قلبی است. شبکه اجتهاد: بعضی اشکال می‌کنند که از طرفی تبری جزء فروع تشیع است و از طرفی هم می‌گویند سب و لعن نکنید یعنی دست از تبری بردارید. درحالی‌که روایت می‌گوید تولی و تبری در کنار هم هستند. پاسخ ما این است که این کار ما هم بر اساس روایات است. روایاتی که می‌فرماید با آن‌ها معاشرت کنید و بیماران آن‌ها را عیادت کنید و در …

اجلاسیه عمومی نشست دوره‌‌ای اساتید سطوح عالی و خارج حوزه علمیه قم با موضوع «حفظ اصالت‌های حوزه راهکارها و چالش‌ها»، با حضور اساتید حوزه علمیه قم و سخنرانی آیت‌الله جوادی آملی در مدرسه مرحوم آیت‌الله گلپایگانی برگزار شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، جلسه عمومی نشست دوره‌‌ای اساتید سطوح عالی و خارج حوزه علمیه قم با حضور باشکوه اساتید حوزه علمیه قم، چهارشنبه گذشته در مدرسه مرحوم آیت‌الله العظمی گلپایگانی برگزار شد و حجج‌اسلام والمسلمین حسینی‌آملی، تبریزی، محمدی خراسانی و حضرت آیت‌الله جوادی آملی به سخنرانی پرداختند. برای مشاهده تصاویر نشست کلیک کنید. در ابتدای نشست حجت‌الاسلام والمسلمین سید مفیدالدین حسینی …

این فقیه مجاهد هیچ‌گاه در صدد بر نیامد به واسطه وجود حکومتی شیعی به نام آل بویه و اقتدار آنان بر اهل سنت سخت بگیرد و آنان را تحت فشار قرار بدهد، بلکه بر آزاداندیشی تأکید داشت و حتی خود چندین بار طعم تلخ تبعید اجباری را چشید. شبکه اجتهاد: شیخ مفید برای علم آموزی، اختلاف مذهبی را بر نمی‌تافت و از این رو در محضر اساتید بسیاری اعم از شیعه و سنی زانوی تلمذ بر زمین نهاد و به هر طریق از چشمه‌های دانش بغداد سیراب شد، به گونه‌ای که محضر بیش از هفتاد نفر از بزرگان بغداد را …

شبکه اجتهاد: دومین همایش نکوداشت مرحوم آیت‌الله سیدعبدالکریم موسوی اردبیلی با حضور اساتید برجسته حوزه و دانشگاه و با هدف تکریم اندیشه‌های مرجعیت در زمینه مسائل فقهی، حقوقی و قضایی در دانشگاه مفید قم برگزار شد.  

اختصاصی شبکه اجتهاد: بی‌شک احتمال وقوع کج‌فهمی، بی‌تدبیری‌‌، شتاب‌زدگی‌ و برداشت‌های سلیقه‌ای از مفهوم، ضرورت و چگونگی –تحول و نوآوری در حوزه–، دغدغه انحراف آن را همواره در ذهن و قلب بزرگان و دلسوزان حوزه در طول تاریخ حوزه‌های علمیه شیعی ایجاد کرده و می‌کند. مقدمه‌‌ای بر معرفی کتاب موضوع تحول و تحول‌خواهی در سازمان روحانیت از قدمت طولانی برخوردار است، حوزه‌های علمیه همانند دیگر نهادها و سازمان‌ها برای تثبیت جایگاه و موقعیت خود و تسهیل راه‌های دستیابی به اهداف تعریف‌شده در طول تاریخ، به توسعه و تکمیل خویش همت گمارده‌اند. گرچه این تحولات در مقایسه با تحولات دیگر علوم …

شبکه اجتهاد: اجلاسیه عمومی نشست دوره‌‌ای اساتید سطوح عالی و خارج حوزه علمیه قم با موضوع «حفظ اصالت‌های حوزه راهکارها و چالش‌ها»، با حضور باشکوه اساتید حوزه علمیه قم در مدرسه مرحوم آیت‌الله العظمی گلپایگانی برگزار شد و حضرت آیت‌الله جوادی آملی و حجج‌اسلام والمسلمین حسینی‌آملی، تبریزی و محمدی خراسانی به سخنرانی پرداختند.

شبکه اجتهاد: کتاب «نظام آموزشی حوزه: جستاری پیرامون نظام آموزشی و متون درسی حوزه‌های علمیه»، مجموعه‌ای حاوی دیدگاه‌ها و نظرات ارکان متعدد و مختلف حوزه‌های علمیه درباره روزآمدسازی متون درسی است، که غالبا از انعکاس مفصل رویکردهای مخالف تغییر در متون درسی اجتناب کرده، و در بخش‌هایی از جمله نظرسنجی و مصاحبه‌ها، اشاراتی به نظرات مخالف هم داشته است. این اثر که با رویکردی کلی به ضرورت اصلاح و روزآمدسازی متون درسی در حوزه‌های علمیه می‌پردازد، نوشته وحید نجفی،‌ با همکاری علی الهی‌فر، جواد زهرایی و روح‌الله عباسپور بوده و اولین اثر از مجموعه‌ای است که از سوی مؤسسه مطالعاتی …

می‌گویند امام فقه موجود را کافی نمی‌دانست، نخیر امام اجتهاد موجود را کافی نمی‌دانست ولی فقه را کافی می‌داند منتهی فقهی که باید در آن فکر و نوآوری شود. الآن در مباحث اصول و فقه نیاز به نوآوری‌های فراوان داریم، افق‌های زیادی در فقه باز می‌شود که همه منتهی به همین فقه موجود است نه اینکه ما چیزی به نام فقه نظامات داشته باشیم. به گزارش خبرنگار اجتهاد، دومین همایش نکوداشت مرحوم آیت‌الله سیدعبدالکریم موسوی اردبیلی با حضور اساتید برجسته حوزه و دانشگاه و با هدف تکریم اندیشه‌های مرجعیت در زمینه مسائل فقهی و حقوقی و قضایی در دانشگاه مفید …

شبکه اجتهاد: اولین نشست تخصصی محاضرات با موضوع «آسیب شناسی تقریر نویسی معاصر و افق‌های پژوهش در حوزه علمیه» با حضور اساتید و فضلا و سخنرانی حجج‌السلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست، محمدحسن ربانی بیرجندی، مهدی زمانی، سیدحمید علوی آزیز و دیگر اساتید، به همت معاونت پژوهش حوزه علمیه خراسان و با مشارکت گروه تقریر نویسی محاضرات برگزار شد.  

حجت‌الاسلام الهی خراسانی در نشست تخصصی با عنوان تاثیر انقلاب اسلامی در فقه‌های مضاف، نبود مسئله یابی و عدم وجود نگاههای جدید روشی در پردازش مسائل فقهی را از فقدان‌های فقه دانست. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام علی الهی خراسانی در نشست تخصصی که با عنوان «تاثیر انقلاب اسلامی در فقه‌های مضاف» در محل دفتر تبلیغات اسلامی مشهد برگزار شد گفت: پس از گذشت چهل سال از انقلاب اسلامی هنوز هم فاصله و دیواری میان فقها و پژوهشگران برجسته و اصحاب هنر فرهنگ، موسیقی و غیره می‌باشد. وی افزود: اقدامات بزرگی در سالهای پس از انقلاب در این خصوص صورت …

امام راحل بیداری را تبدیل به شعار نکرد، بلکه تبدیل به شعور میدانی نمود. شعاری بود همراه باشعور حاضر، نه شعور غایب از صحنه؛ شعوری که عملاً ترسیم وحدت دینی و اسلامی شد و در قدم بعد سعی کرد آن را به وحدت اسلام‌گرایی جهانی پیوند بزند. بیداری اسلامی که امام راحل راه انداخت نه تنها آن را صادر کرد بلکه زمینه احیای اسلام‌گرایی در جهان اسلام را فراهم کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، همگرایی و وحدت امت اسلام یکی از اصول مسلّم اسلامی است، ولی متأسفانه به دلایلی و تحت تأثیر عوامل بیرونی و درونی این اصل اصیل اسلامی …

شبکه اجتهاد: زیدیان مکتب قدیم کوفه در عصر ابو خالد واسطی و بعد از او در دوران راویان او تا عصر احمد بن عیسی بن زید و شاگردانش مانند محمد بن منصور مرادی و شاگردان او به روایات و فقه امامان شیعی و از همه مهمتر امامین باقر و صادق (ع) اعتنا داشتند. خود قاسم رسی و سنت‌ هادوی از میان شاگردانش در یمن و ایران هم همواره در آثار خود به فقه امام باقر و صادق علیهماالسلام عنایت نشان می‌دادند. آثار‌هادی الی الحق در فقه و همچنین شروح آن آثار تألیف کسانی مانند ابو العباس حسنی و برادران ‌هارونی …

حضرت ‌‌آیت‌الله وحید خراسانی با اشاره به آیه شریفه “لیتفقهوا فی الدین و لینذروا قومهم” و رسالت مهم حوزه‌ها تأکید کرد: احیای حوزه و امر اهل بیت(ع) احیای حوزه به تفقه در دین و انذار است. به گزارش شبکه اجتهاد، اعضای شورای عالی حوزه‌های علمیه با حضرت ‌‌آیت‌الله وحید خراسانی دیدار کردند. در این دیدار ‌‌آیت‌الله وحید خراسانی پس از استماع گزارش وضعیت حوزه‌های علمیه سراسر کشور، با اشاره به زحمات و تلاشهای بزرگان حوزه علمیه گفت: این حوزه، مهد تربیت شیخ طوسی، شیخ مفید، ابن قولویه، صاحب جواهر و شیخ انصاری بوده است. تجلای علمی، اخلاقی و مصنفات آنها …

تجدد، نواندیشی و اجتهاد؛ کلماتی که این روزها بسیار بر زبان مفتیان و صاحب نظران دینی مصر جاری می‌شود اما گاه به نام نواندیشی بسیاری از احکام قطعی اسلام مورد تفسیر برخی نااهلان قرار می‌گیرد. با آنکه الازهر بسیار تلاش کرده تا بتواند در ضمن تکیه به اجتهاد، مانع از برداشت‌های گزینشی از متون دینی شود اما این تلاش تا کنون چندان موفقیت آمیز نبوده است. به گزارش شبکه اجتهاد، در راستای سلسله فتواهای شاذ و جنجال برانگیز، سعد الدین الهلالی استاد فقه مقارن الازهر با دفاع تمام قد از تصمیم پارلمان تونس در تساوی حقوق زن و مرد در …

شبکه اجتهاد: در هفته هفته‌ی وحدت تلاش می‌شود تا با تکیّه بر ضرورت هم‌دلی و وحدت در میان مسلمانان، نه تنها اختلاف شیعه و سنّی بر سرِ تاریخ تولّد پیامبر (صل‌ّالله علیه و آله) حل شود، که کلّ اختلافات تاریخی آن‌ها کم‌اهمیّت نشان داده شده و راه برای ایجاد وحدت میان‌شان هموار گردد. در این هفته سمینارهایی با مشارکت عالمان مسلمان برگزار شده و سخنرانی‌ها و مصاحبه‌های زیادی انجام می‌پذیرد. من از نتایج این برنامه‌‌ها آگاهی لازم را ندارم؛ امّا شواهد نشان می‌دهد که آن‌چه از این همه تکاپو و هزینه انتظار می‌رفته به دست نیامده است. خبرهای جسته و …

همایش ملی فلسفه کلام به مناسبت روز جهانی فلسفه، با حضور و سخنرانی آیت‌الله علی‌اکبر رشاد موسس و رییس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و رییس شورای حوزه‌های علمیه استان تهران، آیت‌الله علی ربانی گلپایگانی، حجت‌الاسلام طارمی راد، حجت‌الاسلام و المسلمین ابوالقاسم مقیمی حاجی و جمعی از اندیشمندان، اساتید و دانش‌پژوهان حوزه علمیه، اول آذرماه، در پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی دفتر قم برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت الاسلام ابوالقاسم مقیمی حاجی رییس پژوهشکده دانشنامه نگاری دینی در این همایش با اشاره به رابطه فقه و کلام و کلام و اصول فقه اظهار داشت: تأثیرات کلام بر فقه …

آیین اختتامیه سی و دومین کنفرانس بین‎المللی وحدت اسلامی شامگاه دوشنبه ۵ آذرماه، با حضور و سخنرانی رئیس مجلس شورای اسلامی و مهمانان داخلی و خارجی کنفرانس به پایان رسید و شرکت‎کنندگان به امید تنفس هوایی تازه در جهان اسلام به کشورهای خود بازمی‎گردند. به گزارش شبکه اجتهاد، مراسم اختتامیه سی و دومین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی که از سوی مجمع تقریب مذاهب اسلامی برگزار شد، ساعت ۱۹:۱۰ دوشنبه‌‎شب، ۵ آذرماه با حضور جمعی از علما و مهمانان داخلی و خارجی و با پخش سرود مقدس جمهوری اسلامی ایران و قرائت آیاتی از سوره مبارکه «انشراح» توسط «سبزعلی» از قاریان …

شبکه اجتهاد: نوشتار حاضر بر آن است، اولا «سیره» را مورد بحث قرار داده، تا بعضی جوانب و نواحی این مقوله قدری روشن گردد و ثانیا، دیدگاه استاد محترم حوزه، استاد علیدوست را درباره نحوه اجرا و تمسک به سیره معصومین(ص)، مورد بررسی قرار دهد. به ویژه که نقد منصفانه و آزاد اندیشی متفکّرانه از دیرباز در حوزه‌های قویم شیعه، سنت رایج بوده است و یکی از رموز مانایی، بالندگی و پویایی فقه امامیه همین بوده است. مقدمه از ادلّه مورد اعتماد فقیه که براساس آن فتوا صادر می شود، سیره معصومین(ع) است. در علم اصول برخی از ادله مورد …

نشست علمی تحلیل و بررسی نظریه عدالت علامه طباطبایی از سلسله نشست‌‌‌های تخصصی عدالت در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم با حضور و سخنرانیی حجج‌اسلام والمسلمین احمد واعظی، محمد سروش محلاتی و احمدرضا یزدانی مقدم برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، در ابتدای آغازین، سید علی‌اکبر‌‌‌ هاشمی دبیر علمی نشست اظهار کرد: عدالت یکی از کهن ترین مفاهیم شناخته شده نزد بشر است چون بشر بیش از هرچیز موجود مادی و حسابگر است و به این دلیل خیلی زود با مفهوم عدالت آشنا شد و به دنبال آن رفت. او با بیان اینکه همه …

بی‌پرده باید گفت که همه شاخص‌ها نشان می‌دهد که کنفرانس وحدت اسلامی همچون سایر قطعات پروژه تقریب در این کشور، سالهاست که از کار افتاده و این پیکره نیازمند یک تعمیر بلکه تعویض اساسی است. شبکه اجتهاد: سی و دومین اجلاس بین المللی وحدت اسلامی امروز ۵ آذرماه در غیاب نمایندگان رسمی مذاهب اسلامی و بدون حضور رهبران سیاسی جهان اسلام، به کار خود پایان می‌دهد. دبیر کل مجمع تقریب بین المذاهب پیش از تشکیل کنفرانس نوید داده بود که «تلاش برای ایجاد اختلاف و ستیز در جهان اسلام با تلاش‌های گسترده مجمع تقریب مذاهب اسلامی و نهادهای تقریب‌گرا شکست …

نماینده ولی فقیه در کردستان در دیدار با حضرت آیت‌الله مکارم شیرازی از راه اندازی شورای افتا در شهرهای مختلف استان کردستان خبر داد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت الاسلام والمسلمین سید محمد حسینی شاهرودی در دیدار جمعی از علماء، بزرگان و ائمه جمعه کردستان با حضرت ‌‌آیت‌الله مکارم شیرازی که در دفتر ایشان برگزار شد گفت: هفته وحدت اثرات بسیار ارزشمندی داشته است و ماه ربیع در اهل سنت گرامی داشته‌‌ می‌شود و جشن‌‌‌های مفصلی برگزار‌‌ می‌شود که همین عوامل سبب وحدت بین مردم کردستان‌‌ می‌شود. او با تاکید بر اینکه زندگی مسالمت آمیز شیعه و سنی در کنار …

در پرتو ایجاد مجامع تقریبی، جنگ‌های مذهبی را که در بسیاری از کشورهای اسلامی مرسوم است، در ایران شاهد نیستیم؛ بسیاری از افتراقات کم شده گرچه استعمارگران و متعصبان هر فرقه که دکان‌باز کرده‌اند، در حال تلاش هستند تا به اختلافات دامن بزنند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالکریم بی‌آزار شیرازی، قرآن‌پژوه و استاد حوزه و دانشگاه، درباره راهکارهای دستیابی به وحدت اسلامی گفت: مسئله وحدت یکی از ضروریات دین آسمانی یعنی اسلام حنیف است. اگر بر روی توحید هم تا این میزان تأکید و تکیه شده است، معنایش این است که توحید باید خروجی اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و …

حجت‌الاسلام مرتضی جوادی آملی در دیداری با جمعی از علمای شبه قاره هند گفت: ما نظراتِ علمیِ مختلفی داریم، شما مستحضر هستید فقها در بابِ مباحث فقهی خودشان اجتهادهای گوناگونی دارند، اما این اختلافِ فتواها در مباحث فقهی هیچ مشکلی را برای مقلدین ایجاد نمی‌کند. اما وقتی بحث مسائل اجتماعی می‌کشد و ارتباطِ اجتماعی مطرح می‌شود، جامعه را متشتت و پراکنده می‌کند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین مرتضی جوادی آملی، رئیس بنیاد بین المللی علوم وحیانی اسراء در دیداری که با جمعی از علمای شیعه شبه قاره هند در دفتر آیت‌الله جوادی آملی داشت، در بخشی از سخنان خود …

گزاره وحدت درونی و باطنی، دارای منشأ قرآنی و برگرفته از کلام وحی است، پس باید با اعمال راهکارهای قرآن، در راستای تقویت این رفتار مهم اقدام نمود. از این رو باید گفت: وحدت پایدار و منطبق با رویکرد همدلی، منجر به شکل گیری وحدت باطنی و درونی خواهد گردید. در غیر این صورت، اتحاد زود گذر و بی اثر پدید خواهد آمد. قرآن کریم در نکوهش چنین اتحادی‌‌ می‌فرماید: «تَحْسَبُهُمْ جَمِیعاً و قُلُوبُهُمْ شَتَّی ذلِکَ بَأَنَّهُمْ قَوْمٌ لاَ یَعْقِلُونَ» تو آنها را با هم‌‌ می‌پنداری، در حالی که دلهایشان پراکنده است، این به خاطر این است که گروه نابخردند. …

‌‌آیت‌الله جوادی آملی گفت: باید بر مبنای مسلّمات که مشترک میان همه مسلمانان است اختلافات علمی را با مذاکره، گفتگو، نقد و بحث علمی حل کرد؛ این شیوه، یا افکار را به هم نزدیک‌‌ می‌کند یا به نزدیک شدن متفکرین به هم منجر‌‌ می‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، همزمان با هفته وحدت، جمعی از علمای اهل سنت کردستان با حضور در بنیاد بین المللی علوم وحیانی اسراء با حضرت ‌‌آیت‌الله جوادی آملی دیدار و گفتگو کردند. او در این دیدار با آرزوی وحدت هر چه بیشتر میان مسلمانان، اظهار داشت: هرگز نباید اختلافات علمی به اختلافات عملی منجر شود. ‌‌آیت‌الله …

شبکه اجتهاد: در برخى مقالات تصور شده که با مصلحت گرایى می‌توان در نصوص قرآنى و حدیثى تصرف کرد، این موضوع در این مقاله مورد بررسى قرار گرفته است. در مکتب عدلیه، افعال الهى در تکوین و تشریع با غرض و هدف همراه می‌باشد و ساحت حق تعالى از هر کار لغو و بیهوده منزه است و اراده او بر امر باطل (پیراسته از غرض) تعلق نمی‌گیرد. دلایل آنان بر این پیراستگى، از عقل و نقل فراوان است و ما به اندکى از کثیر بسنده می‌کنیم. خرد می‌گوید: کار دور از غرض و هدف، قبیح است،… مقام ربوبى که مظهر …