عضو هیئت مدیره انجمن اصول فقه حوزه بر لزوم احیا، بررسی و مطالعه آثار آیتالله بروجردی تأکید کرد و گفت: برخی از نظرات ایشان از جمله ارث زوجه کاربرد بسیاری در عصر حاضر دارد که باید روی این مباحث به خوبی کار شود. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد سید میرتقی حسینی گرگانی در نشست خبری پیش کنگره بزرگداشت آیتالله بروجردی …
Read More »اجتهاد و اصول فقه
حجیت احادیث فقهی مشترک میان فریقین
برگزیده جشنواره پایاننامه سال دانشجویی با بیان اینکه اشتراک متنی و محتوایی احادیث فقهی شیعه و سنی ظرفیت عظیمی برای افزایش اعتبار اصولی مستندات حدیثی فقهی فراهم میکند، گفت: حجم ۷۰ درصدی احادیث فقهی که داخل در مفهوم «اشتراک میان فریقین» هستند، اعتبار ظنی را به مرتبه اطمینانآوری ارتقاء مییابد. به گزارش شبکه اجتهاد، شانزدهمین جشنواره پایاننامه سال دانشجویی در …
Read More »زمینههای خشونت در فکر دینی معتزله
معتزله نسبت به عامه و تودههای مردم، در حوزه اصل امر به معروف و نهی از منکر سخت گیر بود. معتزله با توجه به تعریف خود از مرتکب کبیره و فاسق، سعی میکردند در حیطه اجتماع، روی اصل امر به معروف و نهی از منکر تکیه کنند. بیشتر مردم ولو برای یکبار، آلوده به گناه میشدند. جامعه که برآیند این …
Read More »ویژگیهای بارز مکتب اجتهادی قم رو به افول است
استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه با برشمردن ویژگیهای مثبت و بارز حوزه علمیه قم از جمله اخلاق و اعتدال تاکید کرد: متاسفانه ویژگیهای بارز مکتب اجتهادی قم رو به افول است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین محمد سروش محلاتی، عضو هیئت مدیره مدرسه فقهی امام خمینی (ره) در همایش «امام خمینی (ره) و مکتب اجتهادی قم» که …
Read More »لزوم تشکیل هیئت اندیشهورز برای صدور احکام جدید فقهی
محقق و مدرس حوزه علمیه با بیان اینکه روحانیت باید هیئت اندیشهورز در صدور احکام داشته باشد تا بتوانند نسبت به احکام نظر اجتهادی دقیقتری ارایه کند اظهار کرد: وقتی حکومت تشکیل شد نمیتوان یکسری مسایلی که در فقه گذشته نادیده بوده و ادبیات آن تولید نشده است را کنار بگذاریم و بهانه کنیم چون ادبیات فقهی آن تولید نشده …
Read More »سال و ماه در موضوع احکام و تلفیق در آنها
شبکه اجتهاد: در موضوع برخی از احکام، زمان أخذ شده است. احکامی مانند اعتبار حولین در نشر حرمت رضاع، صیام شهرین متتابعین در کفاره افطار روزه ماه مبارک، اکمال پانزده سال برای بلوغ مردان و نه سال برای بلوغ زنان و نمونههای بسیار دیگر از این دست موارد هستند. در موضوعات این احکام دو جهت حائز اهمیت است: ۱- مراد …
Read More »عدالت جمیع صحابه قابل قبول است؟
اینکه عدهای معتقدند همه اصحاب پیامبر (ص) عالی هستند، هرکاری میکنند درست است، هر سخنی که میگویند عین حقیقت است، اینکه اگر کسی ده سال، یک سال، یک ساعت با پیامبر (ص) بوده صحابه هر چه میکند درست است، نگاه و تصور درستی نیست. به گزارش شبکه اجتهاد، حضرت آیتالله مکارم شیرازی، در مراسم عزاداری حضرت صدیقه کبری (س) در …
Read More »غیر از ائمه (ع) کسی حق ندارد بگوید من و همه پیروانم بهشتی هستیم
شبکه اجتهاد: آیتالله سید کمال حیدری در سال ۱۳۷۶ قمری در کربلا به دنیا آمد. اساتید او در نجف آیات عظام ابوالقاسم خویی، محمدباقر صدر، محمدتقی حکیم و میرزا علی غروی و اساتید او در قم آیات عظام جواد تبریزی و حسین وحید خراسانی هستند. او دارای بیش از ۵۰ کتاب در موضوعات فلسفه، کلام، فقه، اصول، قرآن، حدیث و …
Read More »ما و فاطمه زهراء سلامالله علیها / محمدرضا نائینی
شبکه اجتهاد: شکی نیست که «تقیه» از محکمات مرام اهلبیت علیهمالسلام است. در عین حال، همانگونه که فقهاء بزرگوار فرمودهاند «تقیه» حکم واحدی ندارد بلکه ممکن است واجب یا حرام و یا غیر آن باشد. دسته اول: در حدیث است که وقتی میثم تمار به امیرالمؤمنین (ع) اظهار داشت که حاضر نخواهد شد در مقابل ابن زیاد از حضرتش برائت …
Read More »گفتاری در باب فضاهای هفتگانه در طرح مباحث اصولی
شبکه اجتهاد: الف. تشخیص هفت فضای اصولی: از مباحث بسیار ضروری که در حوزههای ما کمتر بدان پرداختهاند این است که در طرح مباحث اصولی آنها را از چه فضایی بررسی و تحلیل کنیم؟ این بحث بسیار لطیفی است که ما هم تاکنون به این شکل مطرح نکردهایم و اگر بهدرستی بر آن کار شود و ضوابطش استخراج شود بهتنهایی …
Read More »جدیدترین شرح استدلالی بر «شرح لمعه»
«الجواهر الفقهیه فی شرح الروضه البهیه» جدیدترین شرح استدلالی بر شرح لمعه، اثر سید عبدالله الحسینی العاملی در بیروت چاپ و منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، جدیدترین شرح استدلالی بر شرح لمعه توسط استاد سید عبدالله الحسینی العاملی از علمای معاصر لبنانی در ۲۰ مجلد، همراه با تقریظ استاد سید منیر خباز در بیروت چاپ و در دسترس علاقهمندان …
Read More »آزادی بیان، پایهی فهم دین و حقانیت شریعت است/ ابراز عقیده راه سالم همزیستی مذاهب اسلامی
شبکه اجتهاد: شیخ احمد بدرالدین حسون مفتی اعظم سوریه در گفتگوی مکتوب با بخش عربی «اجتهاد» به سؤالاتی پیرامون «تحقق همزیستی در پیروان مذاهب اسلامی» پاسخ داده است که از منظر شما میگذرد. همزیستی میان مذاهب بر چه اصولی استوار است؟ چه زمانی میتوان گفت مذاهب با یکدیگر همزیستی دارند؟ شیخ حسون: قرآن کریم از تفاوتهای فردی بین آحاد بشر …
Read More »«اصول فقه تکمیلی» نوشته عزیزالله فهیمی منتشر شد
کتاب «اصول فقه تکمیلی» نوشته عزیزالله فهیمی عضو هیات علمی دانشگاه قم، ویژه دوره تحصیلات تکمیلی در ۲۵۴ صفحه و با قیمت ۱۸ هزار تومان توسط انتشارات خرسندی، به بازار نشر عرضه شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، همان گونه که علم منطق شیوه درست اندیشیدن را به ما یاد میدهد، در هر علمی باید از منطق علمی ویژه همان علم …
Read More »شرح واقعه!/ علیرضا اسدی
شبکه اجتهاد: اینکه متن یک استفتاء و ادعای افتاء شورای نگهبان از سوی پرسشکننده، بتواند چنین چالشی را بین تعدادی از فقها و آنهم در این سطح ایجاد کند، خود بدون اینکه لازم باشد به دنبال مقصر باشیم، عبرتآموز است. هرچند طرفین این بحث بهاصطلاح شأنشان أجلّ از دامن زدن به مناقشات است و از همینرو آیتالله مؤمن، از فقهای …
Read More »شورا در فتوا نمیتواند نقشی داشته باشد/ قول اعلم حجیت دارد
معتقدیم که اگر قول اعلم در یک طرف قرار گرفت، اما اکثر افراد شورا فتوای دیگری دادند، باز طبق این مبنا که اعلمیت را ملاک میدانیم. همچنین اگر در مقابل این اعلم اکثر معاصرین فتوایی دادند، این امر توانایی ضربه زدن به اعتبار قول اعلم را ندارد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله محمدجواد فاضل لنکرانی، استاد درس خارج حوزه علمیه …
Read More »بررسی فقهی فلسفه ورزی و فلسفه آموزی
مؤسسه فرهنگی اشراق و عرفان، کتاب «بررسی فقهی فلسفه ورزی و فلسفه آموزی» تقریرات درس خارج آیتالله علیرضا اعرافی مدیر حوزههای علمیه کشور را منتشر کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، مؤسسه فرهنگی اشراق و عرفان، کتاب «بررسی فقهی فلسفه ورزی و فلسفه آموزی»، تقریرات درس خارج آیتالله علیرضا اعرافی را که به کوشش سید نقی موسوی آماده چاپ شده است، …
Read More »سَبّ در فقه مذاهب اسلامی و موارد جواز آن
مفاد آیات الهی بر حرمت سَبّ مقدسات هر آئین و دین و مذهبی دلالت دارد، و سبّ به آن را سَبّ به مقدسات خود سبّ کننده میداند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام مهدی درگاهی پژوهشگر پژوهشگاه بین المللی المصطفی، در نشست علمی «سب در فقه مذاهب اسلامی و موارد جواز آن» که در سالن اجتماعات پژوهشگاه بینالمللی المصطفی برگزار شد، …
Read More »جایگاه نسل و نسب در مقاصد شرعیه
به همت انجمن فقه و حقوق حنفی دانشگاه مذاهب اسلامی؛ پنجمین شماره فصلنامه علمی تخصصی «امام اعظم» با مقالاتی چون «جایگاه نسل و نسب در مقاصد شرعیه» و «شرط ضمان مستاجر در فقه مذاهب» منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، پنجمین فصلنامه علمی – تخصصی «امام اعظم؛ پژوهشهای دینی و مذهبی و علوم اسلامی» (پاییز و زمستان ۹۵) به صاحب …
Read More »انتشار اولین دانشنامه «آثار فقهی شیعه»
اولین دانشنامه علمی ـ تحلیلی در حوزه کتابشناسی «فقه شیعه» به سرپرستی مسعود امامی عضو هیئت علمی موسسه دائره المعارف فقه اسلامی و دبیر علمی شورای فقهی در مرکز تحقیقات اسلامی مجلس منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، «دانشنامه آثار فقهی شیعه» جدیدترین اثر موسسه دائره المعارف فقه اسلامی تحت اشراف آیتالله سید محمود هاشمی شاهرودی، چاپ و منتشر شد. …
Read More »انتشار کتاب «فقیه آزاده»؛ زندگینامه آیتالله سیدهاشم میردامادی
زندگینامه آیتالله سیدهاشم میردامادی نجف آبادی، پدر بزرگ مادری حضرت آیتالله خامنهای رهبر معظم انقلاب به قلم سیدباقر آیت میردامادی و با تلاش مرتضی خواجوند سریوی در ۷ فصل از سوی انتشارات حضور روانه بازار نشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کتاب «فقیه آزاده» به زندگینامه آیتالله سیدهاشم میردامادی نجف آبادی(ره) پدر بزرگ مادری مقام معظم رهبری پرداخته است. کتاب …
Read More »چرا تحوّل در ساختار دانش اصول، ناکام مانده است؟
شبکه اجتهاد: ده سال پیش، مهدی علیپور و حمیدرضا حسنی، دو پژوهشگر پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، با نگارش مجموعه دوجلدی «جایگاهشناسی علم اصول»، اولین گامهای ایجاد تحوّل در این دانش را برداشتند. این کتاب، هم گفتگوهایی با دانشیان این علم دارد و هم مشتمل بر مقالاتی از این دو پژوهشگر است. در بخشی از کتاب، به آسیبشناسی ساختار فعلی …
Read More »نوسازی «علم اصول» و سه نکته/ رضا اسلامی
شبکه اجتهاد: در مورد زوائد دانش اصولفقه و تحوّل ساختاری در این دانش، چند نکته به ذهن میرسد: یک: توسعه، تورّم یا نوسازی؟ در مورد علم اصول، سه پیشنهاد را مطرح میکنیم. پیشنهاد اوّل، توسعه علم اصول است. پیشنهاد دوم، مختصر کردن علم اصول است که درست نقطه مقابل پیشنهاد اوّل میباشد. پیشنهاد سوم، نوسازی و متحول کردن علم اصول …
Read More »زبان فقه رایج تکلیف مدار است، اما فقه با حق و حق مداری سر ستیز ندارد
استاد دانشگاه شهید بهشتی گفت: گفتمان مسلط و فکر غالب زمان ما ایده حق محوری و حق مداری است؛ شهروندان دوست دارند انبوهی از حقها را داشته باشند، بحث مهم و بسیار درخور تامل است این است که اسلام و فقه چه موضع و موقفی در برابر این رویکرد غالب دارد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین دکتر رحیم نوبهار …
Read More »شورای عالی «افتاء کردستان» آغاز به کار کرد
شورای عالی افتاء استان کردستان چهارشنبه گذشته با حضور دبیر شورای برنامه ریزی مدارس علوم دینی اهل سنت کشور، نماینده ولی فقیه در استان، استاندار و جمعی از روحانیان آغاز به کار کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، برای اولین بار شورای عالی افتاء استان کردستان متشکل از ۱۴ روحانی تشکیل شد و آغاز به کار کرد. هدف از تشکیل این …
Read More »بررسی روایی جایگاه خشونت و مدارا در رفتار
رفق و مدارا در روابط اجتماعی در مقابل خُرق و تندی است. رفق و مدارا آیا واجب است یا مستحب؟ در فقه روابط اجتماعی تعبیرات رفق، لِین، مداراه و تعابیر دیگر که در روایات آمده، آیا وجوب را میرساند؟ به گزارش شبکه اجتهاد، گزیدهای از مباحث «اصول و روشهای تربیتی» که توسط آیت الله علیرضا اعرافی در قالب کرسی خارج …
Read More »«فقه»ی که هست و «تمدّن»ی که نیست!/ علیرضا اسدی
شبکه اجتهاد: علیرضا اسدی دانش پژوه خارج فقه و اصول حوزه علمیّه قم و دانشجوی ارشد فلسفه دین، دانشگاه تهران چندی پیش، در یادداشتی با همین عنوان، از رابطه بین فقه و تمدّن و کاستی های روشی دانش فعلی فقه برای رسیدن به «فقه تمدّنی» سخن گفته بود. او در این نوشتار، به بررسی دقیقتر مدّعای خود پرداخته و مثالهای …
Read More »شورای نگهبان، مرجعیت فتوایی و مرزهای قدرت/ علی الهی خراسانی
وظیفه شورای نگهبان تطبیق امور ثابت شریعت بر امور متغیر است؛ چرا که شورای نگهبان ابزار حاکمیتِ شریعت برای شرعی شدن قوانین عرفی است. بهبیان دیگر شورای نگهبان حق جعل قانون ندارد. شبکه اجتهاد: به نظر میرسد اصطلاح «ثابت و متغیر» بهعنوان یک مبنای مصرّح جهت حضور فقه شیعه در امور سیاسی و اجتماعی، به اندیشه محقق نائینی در کتاب …
Read More »فقیه در مقام استنباط باید کل جامعه اسلامی را مورد نظر قرار دهد
فقیه در مقام استنباط باید کل جامعه اسلامی را افزون به فرد مورد نظر قرار دهد، امروز جریمه دیرکرد بانکها که مراجع نیز نسبت به آنها حساسیت نشان دادند شاید در فقه فردی مباح باشد اما به نوعی روح ربا را در جامعه زنده میکند. به گزارش شبکه اجتهاد، در ادامه برگزاری سلسله نشستها و میزگردهای علمی در دانشگاه عدالت، …
Read More »عدم تمایز احکام اخلاقی و فقهی اسلام از حیث الزام
الزام در گزارههای اخلاقی قرآن، مبتنی بر فطریاتی است که با کمک عقل کشف و با اراده الهی اعتبار میشوند و از این نظر هیچ تفاوتی با منشا الزام در گزارههای فقهی قرآن ندارند. به گزارش شبکه اجتهاد، کرسی ترویجی «عدم تمایز احکام اخلاقی و فقهی اسلام از حیث الزام» با ارائه صدیقه مهدوی کنی، با حضور محمود حکمت نیا …
Read More »فقه مقارن؛ نیازی واقعی، نه تاکتیکی/ محمدرضا ملّایی
شبکه اجتهاد: رشته فقه مقارن با تمام مقدمات و مؤخرات آن چند سالی است بهصورت جدی و رسمی در برخی نهادهای حوزوی و نیمه حوزوی تدریس میشود. این نوع مطالعه فقه، حتی مورد توصیه برخی مراجع نیز واقع شده است. ولی اینگونه مطالعه فقه، نتوانست در حوزههای علمیه ایران، جای خود را باز کند و در همان نهادهای نیمهدولتی و …
Read More »