دیدگاه و گزارش

شبکه اجتهاد: چندی است اعتقاد به نارسایی فقه سنتی رایج در حوزه‌‌های علمیه موجب شده است تا گروهی برای تدوین فقه نظام به شکل فردی و یا با تاسیس موسسات علمی تلاش کنند. طرفداران این اندیشه خود را وامدار شهید صدر می‌دانند. با این وجود اصالت این ادعا نیاز به بررسی دارد. این نوشتار با روش تحلیل محتوا به بررسی تبارشناسی این دیدگاه، ویژگی‌‌ها، چالش‌‌های این تفکر پرداخته به این نتیجه دست می‌یابد که این دیدگاه با دیدگاه شهید صدر در دغدغه‌‌ها، مبنای فکری و نگاه به فقه سنتی متفاوت است. همچنین هنوز این دیدگاه در ابتدای راه بوده لذا …

استاد حمید درایتی گفت: عمده عدم انگیزه در طلاب، عدم علم و اطلاع از تأثیر علم اصول در فقاهت و ادامه مسیر است؛ علم اصول علمی مختص درون حوزه نیست بلکه کاربرد‌های برون حوزوی نیز دارد. علم اصول روش‌ نمی‌دهد بلکه قاعده‌ می‌دهد و ما بی‌نیاز از تنقیح و تحلیل این قواعد برای استنباط نیستیم مخصوصاً در موارد نوظهور کشف، این موارد از منابع صامت دین، جدیت طلاب را‌ می‌طلبد و بدون این جدیت توانایی تولید علم دینی را ندارند. کارکرد، اهمیت، ارزش و ضرورت علم اصول اگر بیان شود موجب انگیزه است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین حمید …

رئیس مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی نور در تبیین بررسی عناصر شکل گیری جوامع حدیثی با تأکید بر پایگاه جامع الاحادیث به بیان پنج ویژگی منحصر به فرد این پایگاه در مقایسه با دو کتاب شریف کافی و بحارالانوار پرداخت. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدحسین بهرامی در نشست علمی مجازی «بررسی عناصر شکل گیری جوامع حدیثی با تأکید بر پایگاه جامع الاحادیث» از سلسله نشست‌های همایش مجازی «علوم انسانی- اسلامی، پژوهش و فناوری» که عصر امروز(شنبه ۲۲ آذر) از سوی مرکز تحقیقات کامپیوتری نور برگزار شد، با اشاره به جامع نگاری حدیث از گذشته‌های دور تا به امروز …

یکی از تأسیسات سیدمرتضی، فقه مقارن است که اولین نفر در این عرصه است؛ کتاب مسائل الخلاف وی که البته از بین رفته به صورت مفصل در این باره نوشته شده است. در دوره سید، بحث عدد و رؤیت در ماه رمضان مطرح بوده؛ یعنی برخی علمای شیعه قائل به عدد بودند و می‌گفتند ماه رمضان همیشه ۳۰ روزه است؛ شیخ مفید هم ابتدا قائل بود، اما بعداً از آن برگشت، سید از ابتدا مخالف قول به عدد بود و رؤیت را ملاک می‌دانست، در حالی که بسیاری قائل به عدد بودند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین رضا مختاری، …

«جایگاه توبه در سقوط جرایم علیه امنیت ملی از منظر فقهی و حقوقی»، «نظریۀ اصالت جنگ یا صلح از دیدگاه اباضیه»، «نقد و بررسی دیدگاه آیت‌الله خویی (ره) در حجیت خبر واحد در تفسیر قرآن»، «بررسی امکان وصیت کودکان»،«واکاوی فقهی مقابله‌به‌مثل در ناسزا»، «ضمان ناشی از عدم نظارت شهرداری بر اماکن و معابر عمومی» و «چالش‌های ناظر بر اختلال‌های دوجنسی و تراجنسی در جرایم جنسی و جنسیت‌مدار»  از جمله مقالات اخیر شماره پاییز و زمستان ۹۹ فصلنامه «پژوهش‌های فقهی» است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، فصلنامه علمی- پژوهشی «پژوهش‌های فقهی» در جهت انعکاس جدیدترین یافته‌های فقهی اساتید برجسته حوزه و دانشگاه …

بنای رفیعی که فقهاء و متکلمین شیعه در طول ده قرن گذشته برافراشته و گنجینه‌ی بی‌نظیری که از آثار علمی خود پدید آورده‌اند، همه بر روی قاعده‌یی است که شیخ مفید با این سه بعد جهاد علمی خود پی افکنده است. به گزارش شبکه اجتهاد، شیخ مفید در سلسله‌ی علمای امامیه، فقط یک متکلم و فقیه سر آمد و برجسته نیست، بلکه فراتر از این، وی مؤسس و سرحلقه‌ی جریان علمی رو به تکاملی است که در دو رشته‌ی کلام و فقه، تا امروز در حوزه‌های علمی شیعه امتداد یافته و با وجود برکنار نماندن از تأثرات تاریخی جغرافیایی و …

دکتر فراتی بیان اینکه فقها و مجتهدان باید در تصمیم‌گیری‌ها و تصمیم سازی‌های حاکمیت نقش داشته باشند، عنوان کرد: ولی فقیه می‌تواند حق انتخاب و انتصاب برخی از اعضای حکومت دینی همچون فقهای شورای نگهبان را به فقها و مراجع داده و به آن‌ها میدان بدهد تا به‌نوعی در امور حکومتی مداخله داشته باشند یا می‌تواند اجازه دهد تا جزء ممتحنین نامزدهای مجلس خبرگان شوند تا احساس نکنند در نحوه تصمیم‌گیری و تصمیم سازی حکومت دخیل نیستند. به گزارش شبکه اجتهاد، کرسی آزاداندیشی «ساماندهی نهاد مرجعیت با نهاد ولایت فقیه» با ارائه دکتر عبدالوهاب فراتی، نویسنده و عضو هیئت علمی …

شبکه اجتهاد: با توجه به عمر طولانی موضوع ثابت و متغیر در تاریخ علم، علت آنکه در دوقرن اخیر، مورد توجه قرار گرفته چیست؟ چرا پیش از این دوقرن، مورد بحث و بررسی متفکران اسلامی واقع نشده‌است؟ یا به‌عبارتی دیگر، چرا دانشیان فقه امروزه نیازمند پاسخ‌گویی به اشکال ثابت و متغیر هستند؟ در پاسخ می‌توان گفت: از یک سو قرن بیستم، مخصوصاً دهه‌های پنجاه، شصت و هفتاد آن، شاهد حضور پررنگ جریان‌های فکری مانند مارکسیسم، سوسیالیسم و دیگر جریان‌های مشابه بوده که ادعای ارائه‌ی نظام‌های متکامل و همه‌جانبه‌ی اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و …، را داشته‌اند. بعد از سقوط دولت عثمانی، …

شبکه اجتهاد: آقایان حسین مدرسی و احمد پاکتچی به ترتیب در کتاب‌های مقدمه‌ای بر فقه شیعه و مکاتب فقه امامی ایران موضع قطب راوندی را نسبت به خبر واحد موضع مخالف با حجیت آن قلم داده اند. آقای پاکتچی با تحلیلی از چند بخش از کتاب فقه القرآن، قطب راوندی را در واقع ناقد مکتب شیخ‌ می‌داند. این دیدگاه درست نیست. درست است که قطب راوندی در فقه القرآن در چند جا حجیت خبر واحد را رد‌ می‌کند منتهی منظور او در این موارد خبر واحد روایت شده از سوی اهل سنت است و نه خبر واحدی که شیخ از …

متاخران بدون چاره‌جویی و جای دادن ابراهیم بن‌هاشم در یکی از دو گزینه وثاقت یا حسن حال با روایات او تعامل کند. از‌این‌رو دست پیمایش راه‌ها، گزینش راه‌کار‌ها و تمسک به عباراتی زدند تا بتوانند از دل آن‌ها وثاقت یا حسن حال او را استفاده کنند. این در حالی است که به تصریح ابن‌شهید ثانی در منتقی الجمان، از نگاه متقدمان به احراز وثاقت یا حسن حال نیازی نیست چرا که می‌توان به روایت راوی ضعیف به دلیل برخورداری از قرائن صدور و اعتبار عمل کرد؛ البته در پی آن نیستیم تا بگوییم ابراهیم بن‌هاشم ضعیف است. به گزارش شبکه …

پایان‌نامه سطح سه حوزه علمیه خراسان با موضوع «بررسی آراء فقهی شیخ بهایی در دو کتاب ” الحبل المتین فی إحکام أحکام الدین” و “مشرق الشمسین وإکسیر العبادتین”» به همت اداره مدارج علمی معاونت آموزش حوزه علمیه خراسان، در مرکز مدیریت دفاع شد. به گزارش شبکه اجتهاد، پایان‌نامه سطح سه حجت‌الاسلام محمود رمضانی دارابی با عنوان «بررسی آراء فقهی شیخ بهایی در دو کتاب ” الحبل المتین فی إحکام أحکام الدین” و “مشرق الشمسین وإکسیر العبادتین”» توسط حجت‌الاسلام والمسلمین سید موسی صدر در مقام استاد داور، بررسی شد. تدوینگر این پایان‌نامه با اشاره به اینکه آراء فقها و روش استنباطی …

آنچه در بحث فقه تمدنی بیان می‌شود ابداً ساختارشکنی ندارد بلکه فقاهت موجود را ضروری و حیاتی می‌داند و برای رسیدن به استنباط در مقیاس تمدنی بسته‌های تکمیلی تعریف می­کند؛ و این هم بدین معنا نیست که فقاهت کنونی ناقص است بلکه به‌­واسطه مطرح شدن مساله مستحدثی با عنوان «چگونگی تمدن­‌سازی» که مقیاس آن و فروعاتش صِرفا در مقیاس تکلیفی فردی و جمعی نیست بلکه علاوه بر استنباط احکام تکلیفیِ مرتبط با مکلفین، نیاز به استنباط ساختارها و فرآیندها دارد که فارغ از مصادیق مکلفین، برای افعال آنها جهت­‌سازی می­‌کند، نیاز به استظهار حجیت­‌دار فرآیندها از ادله است و می‌­توان …

مرحوم ‌‌آیت‌الله خوئی که مدرسه‌‏اش، مدرسه حاکمی است، در اویل عمر علمی خود، قاعده عدل و انصاف را می‌‏پذیرد ولی در اواخر، آن را انکار می‏‌کند! ایشان هر چه به اواخر عمر خود نزدیک شده، به جریان حدیث‌گرایی نزدیک شده است، در اواخر عمر خود با صراحت قاعده عدل و انصاف را رد می‏‌کند. یا وقتی از «قاعده ضمان» بحث می‏‌کند، می‏‌گوید: قاعده ضمان به تسبیب، بر خلاف اجماع فقها است، ما دلیلی بر آن نداریم. این تفکر یک تفکر حدیث‌‏گرایی است. می‏‌فرماید مواردی هم که در روایات آمده، فقط بر همان موارد اکتفا می‌‏شود. در مبانی تکمله المنهاج بحث …

حکم سابّ النبی «ص» به این معنا فرازمانی و همیشگی است که جلوی سبّ باید در همه زمان‌ها و به هر طریقی گرفته شود و الی یوم القیامه وجود دارد ولی روش و مصداق آن می‌تواند به حسب شرایط تفات کند. امام کاظم «ع» با شخصی به حضرت دشنام داد و اطرافیان می‌خواستند او را بکشند ولی حضرت جوری با وی برخورد کردند که شرمنده شد و بعد به یاران‌شان گفتند: کاری که من کردم بهتر بود یا کاری که شما می‌خواستید انجام دهید؟ شبکه اجتهاد: شانزدهم اکتبر معلمی فرانسوی یکی از تصاویر مجله شارلی ابدو را ذیل عنوان تدریس …

استاد علیدوست می‌گوید: در اخباری‌گری دوره حاضر، خیلی‌ها اصولی حرف می‌زنند و کتاب اصول دارند، ولی اخباری فتوا می‌دهند. امروز وقتی می‌خواهیم از نقش عقل در استنباط صحبت کنیم، رگ‌ها ورم می‌کند، وقتی از نصوص مبیّن مقاصد سخن گفته شود، نگرانی و ناراحتی ایجاد می‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست، استاد سطح عالی حوزه علمیه، امروز در همایش بزرگداشت علامه میرحامد حسین در بنیاد فرهنگی امامت در قم، با برشمردن چنددسته اخباری‌گری از قرون اولیه اسلامی تا دوره معاصر، گفت: کسانی مانند صاحب معالم و شهید ثانی و بارزتر از بقیه محقق اردبیلی به گونه‌ای که اخباریگری …

مخاطب «موسوعه احادیث فقهیه» افراد عادی و عموم مکلفین نیستند. بلکه مخاطب این موسوعه فقیهان و محدثان متبحر و ذی الفن هستند که خود توان تفکیک احادیث صحیح از احادیث ضعیف را دارند. در جمع نگاری‌ نمی‌توان مطابق یک نظر یا یک مبنا پیشرفت و این مانع از غرض موسوعه در ساخت تصویر جامع از داشته‌های مذاهب اسلامی در حوزه حدیث فقهی است؛ طبیعی است که با این رویکرد برخی احادیث ضعیف هم در پژوهش وارد خواهد شد که خود فقیه و محدث‌ می‌تواند آن را تشخیص بدهد و در جای مناسب از آن به‌عنوان مؤید یا شاهد بهره‌گیری کند. …

فقه در وضعیت موجود خود، دچار پراکندگی موضوعات و مسائل است و ما نیازمند این هستیم که تبویب نوینی در فقه، ناظر به نیازهای زمانی و مکانی ایجاد کنیم و مسائل و مباحث مرتبط با یکدیگر در فقه را در یکجا گردآوری و تنظیم کنیم. اختصاصی شبکه اجتهاد: اولین نشست از سلسله نشست‌های علمی ـ تخصصی گروه فقه سیاسی مرکز فقهی ائمّه اطهار(علیهم السلام) با عنوان «ساختار و نظام مسائل فقه سیاسی» با حضور مدیران گروه‌های پژوهشی، اساتید و طلاب فرهیخته در سالن جلسات این مرکز (با رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی و فاصله اجتماعی) در روزهای پایانی مهرماه به صورت حضوری …

در مباحث فقهی چرا از عللی که امام گفته است روی‌گردان می‌شویم، در حالی که سایر طهورات مورد توجه است. اینکه طهورات را در استنباطهای فقهی به عنوان حکمت بیان کنیم توجیه ندارد، مگر دلیلی برخلاف آن باشد؛ بسیاری از مشکلات فقه با همین مسئله یعنی اخذ علل حل می‌شود، از جمله در بحث هشت فرسخ و نماز مسافر بحث رفت و آمد عمومی مطرح است، زیرا در قدیم رفت و آمد با چهارپایان انجام می‌شد و یک روز طول می‌کشید، ولی امروزه با اتومبیل رفت و آمد می‌شود. لذا استبعادی ندارد که بیان کنیم فردی که مسافرت کوتاهی دارد، …

پروژه الگوریتم اجتهاد در چهار مرحله تعریف شده است؛ ۱- الگوریتم «مسأله شناسی، دلیل یابی و قرینه یابی» ۲- الگوریتم استظهار مدلول انفرادی ادله ۳- الگوریتم جمع ادله ۴- الگوریتم اجرای اصول عملیه.  به گزارش شبکه اجتهاد، کرسی علمی ترویجی با موضوع «روش‌شناسی استظهار از ادله (کشف مدلول انفرادی ادله نقلی)»، به همت گروه منطق فهم دین پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی به صورت مجازی برگزار شد. در این کرسی علمی حجت‌‌الاسلام والمسلمین عبدالحمید واسطی، استاد باسابقه حوزه علمیه مشهد و  عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی بعنوان ارائه‌دهنده و حجت‌الاسلام و المسلمین ابوالقاسم مقیمی حاجی و دکتر …

خسروپناه ضمن تبیین مفهوم نظامات اجتماعی و سیر تطور فقه، تصریح کرد: وقتی می‌خواهیم فقه ساختاری بسازیم و نهاد، ساختار و سازمان ایجاد کنیم، به فقه استکشافی نیاز داریم. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «جایگاه دانش فقه در شکل‌گیری نظامات اجتماعی» با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر عبدالحسین خسروپناه، معاون علوم انسانی و هنر دانشگاه آزاد اسلامی به صورت مجازی از سوی دانشگاه امام صادق(ع) برگزار شد. وی در این نشست اظهار کرد: باید قبل از هر چیز دیدگاه خودم را نسبت به مفاهیم این عنوان روشن کنم. مقصود ما از فقه، دانش روشمند و مدلّل احکام شرعی است. وقتی …

رساله دکتری «تأثیرات نظامات اجتماعی بر فرایند شکل‌گیری فقه اسلامی تا قرن سوم هجری؛ مطالعه موردی: نکاح، برده‌داری، جهاد و دیات» در دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران توسط حجت‌الاسلام ‌روح‌الله توحیدی‌نیا، به‌صورت حضوری و مجازی مورد دفاع قرار گرفت. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در این جلسه حجت‌الاسلام والمسلمین‌ دکتر رسول جعفریان به عنوان استاد راهنما، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر سید مصطفی محقق داماد و دکتر حسن حضرتی، به عنوان مشاوران رساله و همچنین دکتر نعمت‌الله صفری فروشانی و حجت‌الاسلام والمسلمین‌ دکتر محمدعلی مهدوی راد به عنوان داوران اصلی رساله، حضور داشتند. نگارنده اثر در این جلسه اظهار کرد: محصول …

ویژه‌نامه «چالش‌های فقهی کرونا» حاوی نوشتار و آثاری از اساتید حوزه و دانشگاه است که با نگاهی فقهی به مباحث و چالش‌های متأثر از ویروس کرونا به طبع رسیده است. در این ویژه‌نامه مسائلی همچون تعارض اقتصاد و سلامت، قاعده لاضرر، قاعده احسان، ضمان حاکمیت و … مورد بررسی قرار گرفته است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، زیست کرونایی و آثار آن، سؤالات و معماهای فراوانی را در زمینه‌های متنوع به وجود آورده است. از شبهات کلامی تا مسئله‌های فلسفی، اجتماعی و …. یکی از جنبه‌های پردامنه مساله، مسائل رفتاریِ دینی به وجود آمده در حوزه‌‌های فقه اجتماعی و حکومتی است. …

شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر حسین الخِشِن مدیر وقت حوزه‌های علمیه و مؤسسات حوزوی علامه سید محمدحسین فضل الله در دومین کنفرانس بین‌المللی فقه، اخلاق و قانون با رویکردی فقهی حقوقی مقاله‌‌ای با عنوان «النزعه الأخلاقیه والإنسانیه فی الفقه الإسلامی» را ارائه داد و بر همین اساس، مناظره‌‌ای میان ایشان و برخی محققان حوزوی و دانشگاهی صورت گرفت. از آنجا که سخنرانی ایشان در همایش بازتاب قابل توجهی در میان سایر اندیشمندان داشت که گفتگوهای نقادانه در حاشیه همایش، زمینه‌ساز مناظره‌ای علمی میان ایشان و منتقدان شد. گروه اسلام و سیاست مرکز تحقیقات اسلامی مجلس بانی تشکیل این مناظره علمی …

مقصود ما توسعه مسائل اصول فقه است، نه توسعه مباحث. چندی پیش خدمت یکی از مراجع بودم که می‌فرمود: بعد از هدایه المسترشدین آیا در اصول فقه مسأله‌ای هست که مورد بررسی قرار گیرد؟! این نگاه غلط است، ما برای کشف نظام اقتصادی اسلام ناچاریم اصول فقه را توسعه دهیم. البته نباید بین مباحث و مسائل خلط شود، به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی‌ «روش شناسی استنباط نظام اقتصادی اسلام» به همت مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات حوزه علمیه و با همکاری انجمن اقتصاد اسلامی و انجمن فقه و حقوق حوزه علمیه، با ارائه استاد ابوالقاسم علیدوست، عضو جامعه …

شیخ انصاری ابتدا ساختار مباحث و شبکه مسائل را ترسیم می‌کند. این ساختار را بر اساس محل نزاع می‌چیند نه اقوال. ابتدا عنوان مسئله را ذکر می‌کند و نظرات در آن را مطرح می‌کند. سپس مقام و مسئله را می‌چیند که تفکیک بین مسائل جزئی و صورت‌بندی و پیکربندی مسئله رخ دهد. سپس محل نزاع را در هر مسئله توضیح می‌دهد. سپس اقوال را ذکر می‌کند و بعد ادله هر قول و نقد آن را مطرح می‌کند. سپس نظریه مختار را مطرح و در مرحله پایانی رد اشکالات و تجمیع شواهد را انجام می‌دهد. یکی از ابداعات مرحوم شیخ تأسیس …

طلاب دروس خارج، امسال می‌توانند با شرکت در دروس خارج فقه معاصر علاوه بر بررسی اجتهادی موضوعات جدید و مورد نیاز از امتیازات ویژه این دروس بهره‌مند گردند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، دفتر فقه معاصر حوزه علمیه قم چندی سالی است در راستای تحقق خواست مقام معظم رهبری و مراجع عظام، اساتید و عموم طلاب، بر تحول صحیح، دقیق، به‌روز و اجتهادی حوزه، در راستای اهداف کلان «سند چشم‌انداز حوزه‌های علمیه» شروع به برگزاری دروس خارج «فقه معاصر» با رویکرد مسائل مستحدثه کرده است. با اینکه ویروس کرونا سایه‌ای بر فعالیت‌های جاری عموم طلاب و دانش‌پژوهان انداخته است، اما با …

مجریان تکلیفشان مشخص است، مجریان بر اساس قانون عمل می‌کنند و باید چیزی تبدیل به قانون شود تا مجری آن را عمل کنند. نسبت به قانون گذار اما این حرف قابل تامل است. مشکلی وجود دارد و آنکه ایده‌ها و نظریاتی که در حوزه فقه حکومتی تولید می‌شود، این مسائل باید در درجه اول در قالب یک طرح جامع اداری ظهور پیدا کند. اینکه ما یک بخشی یا یک فرعی را از یک مسئله در قالب یک تحقیقی بسیار عالی در آن زمینه انجام بدهیم، به هیچ وجه این کفایت نمی‌کند که تبدیل به قانون ‌شود چون قانون علاوه بر …

مقوله مولوی و ارشادی را‌ می‌توان ازجمله مباحث تأثیرگزار در مسیر استنباط احکام شرعی دانست و عالمان فقه در مجال استخراج نظر شارع با حمل نمودن برخی از دلایل بر ارشادیت به استخراج و تحلیل فروعی متفاوت از مقتضیات ظاهر حکم‌ می‌پردازند. یعنی درپاره ایی از موارد بی آنکه مکلف را به سوی اطاعت از حکم هدایت نمایند، زحمت مطّلع نمودن وی با مصالح و مفاسد حکم را به دوش‌ می‌کشند و او را در برابر این آگاهی بخشی مسئول‌ می‌دانند. به گزارش شبکه اجتهاد، جلسه دفاع پایان نامه سطح سه حجت‌الاسلام جواد دهقان با عنوان «بررسی آثار فقهی حکم …

شبکه اجتهاد: یکی از مهم‌ترین موضوعاتی که طی سال‌های گذشته کتب، مقالات و پایان‌نامه‌های بسیاری درباره آن به نگارش درآمده نظریه/علم مقاصد الشریعه است که در میان اهل سنت به ویژه پس از چاپ کتاب الموافقات شاطبی توسّط محمّد عبده با اقبال فقیهان مواجه شد. در ایران و حتّی در برخی آثاری که در جهان عرب نوشته می‌شود تصوّر بر آن است که همواره نوگرایان(متجدّدان) به بحث مقاصد الشریعه توجّه نشان داده‌اند حال آن که چنین تصوّری از عدم اطّلاع نسبت به تاریخ این نظریه/علم سرچشمه می‌گیرد. مسأله مهمّ دیگر آن است که امروزه برخی پیشروان جریان نواندیشی در جهان …

پیش‌نیاز یک درس خارج، روش‌ تحقیق و روش تفکر است، گاه سروران و افاضل محتواهای خوبی را دارند ولی همه‌اش بصورت ناخودآگاه است و در سیر آزمون و خطا به دست آمده است و چون قدم به قدم، الگوریتمی و روشمند و خودآگاه نیست، نحوه تعمیم، نحوه انتقالش به دیگران، نحوه استفاده در حل مسئله، به نقصانها و خلاهایی دچار می‌شود. هرچه بیشتر در روش تفکّر و عملیاتی فکر کردن و یک مسئله را حل کردن، مسئله جدیدی را پیدا کردن، مهارت داشته باشند در عملیات اجتهاد و استنباط با بصیرت بیشتر و سرعت و دقت بر طبق آن شاخص‌ها …