شبکه اجتهاد: یکی از مسائل بسیار مهم در فلسفه فقه، خطا در اجتهاد است. از یک سو نمیتوان به طور کامل از خطای اجتهادی پیشگیری کرد و ناگریز پیش خواهد آمد. از سوی دیگر، نمیتوان از هر خطای مجتهد نیز چشم پوشید. مسئله اول در باب این موضوع، تعیین معیار صواب از خطا است که خود در دو مرتبه ثبوت و اثبات قابل بررسی است. از آنجا که هر خطای اجتهادی قابل پذیرش نیست، مسئله دوم حدّ پذیرفتنیبودن خطا است. این مسائل، به صورت صریح مورد توجه اصولیان نبوده است. نگارنده در مسئله اول پاسخهای ممکن را ذکر کرده و …
توضیحات بیشتر »اجتهاد به سمت تخصصی شدن پیش میرود/ لزوم آشنایی طلاب با موضوعات جدید فقهی
موضوع شناسی احکام فقهی و اجتهاد در زمان فعلی ابعاد تازه و گستردهای نسبت به گذشته پیدا کرده و همین مسئله باعث شده اجتهاد به سمت و سوی تخصصی شدن پیش برود.
توضیحات بیشتر »تخصص مجتهد در همه موضوعات، امکان پذیر نیست
شبکه اجتهاد: حجت الاسلام و المسلمین عادلی نیا، از اساتید سطوح عالی حوزه، در حاشیه برگزاری امتحانات خارج فقه و اصول گفت: با توجه به پیروزی انقلاب اسلامی و نیاز جامعه اسلامی و رویکرد آن به اسلام و قرآن، به طور مسلم حوزههای علمیه باید به نیازهای ملت و جهان در عرصههای گوناگون پاسخگو باشد.
توضیحات بیشتر »اکتفا به بهرهی فقهی گذشتگان از قرآن کریم، صحیح نیست
شبکه اجتهاد: مدیرگروه قرآن و حدیث مجتمع آموزش عالی فقه ضمن تبیین برخی موانع فراروی توسعه فقهالقرآن در حوزه علمیه گفت: این موضوع با همه مشکلات و موانعی که وجود دارد میتواند به عنوان یک گرایش تخصصی در برخی رشتهها به صورت رسمی ایجاد شود و این ضرورت نیز وجود دارد.
توضیحات بیشتر »جهت گیری های آینده حرکت «اجتهاد» از نگاه شهید صدر
شهید آیتالله صدر در نوشتاری ضمن تبیین جهت گیریهای آینده حرکت اجتهاد تصریح میکند: انقباض و رسوخ نگاه فردی به شریعت حتی روش فهم نصوص شرعی را هم تحت تأثیر خود قرار داده است .
توضیحات بیشتر »اجتهاد، بدون تسلّط بر مبانی اهل سنّت، ممکن نیست
شبکه اجتهاد: حجتالاسلام والمسلمین سید میرتقی حسینی گرگانی، از اساتید سطوح عالی حوزه علمیه قم، سالیانی است به مباحثی تقریبی چون اصول و فقه مقارن پرداخته است و کتابی نیز در همین موضوع، به نام «نبراس الاذهان فی اصول فقه المقارن» تألیف نمودهاند. با وی در رابطه با بایستههای اصول و فقه مقارن به گفتگو نشستیم.
توضیحات بیشتر »اجتهاد ناظر به قانون، طرحی برای کارآمدی قوانین برآمده از فقه
رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی با بیان این که امروز سرنوشت دین در جامعه بر اساس قانون و چگونگی اجرای آن رقم میخورد، گفت: بدون قانون سخن گفتن از کاکرد دین در حوزه سیاست گذاری جامعه بی معنا است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین احمد مبلغی، رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی، در مراسم تجلیل از پژوهشگران برتر مرکز تحقیقات اسلامی و مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی که در مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) قم برگزار شد، اظهار داشت: مرکز تحقیقات مجلس از زمانی که بروز پیدا کرده به عنوان یک عامل واسط میان فضلا و مجتهدان …
توضیحات بیشتر »اجتهاد در دسترس است، اگر خیلی بزرگش نکنید!/ ابراهیم توکلی مقدم
چندی است زمزمههای نقادانهای نسبت به برنامههای آموزشی حوزه و کتابهای درسی موجود، از گوشه و کنار شنیده میشود. اگرچه افعال و اغراضشان را سعی میکنم حمل بر صحت و احسن الوجوه کنم، اما بیان این سطور را خالی از لطف نمیدانم. شبکه اجتهاد: زیاد روشن نیست چرا طلاب جوان اجتهاد را این قدر امری بعید میشمارند و از اعتماد به نفس لازم برخوردار نیستند. مگر اجتهاد چیست؟ با همین روش موجود، طلبه دارای استعداد متوسط به بالا ولی کوشا بعد از گذراندن ده پایه سطح در شش هفت سال (که در حال کمتر شدن است) و ۶ تا ۱۰ …
توضیحات بیشتر »ادله اعتبار اجتهاد در قاضی و نقد آنها
با توجه به اینکه قضاوت یکی از مباحث مهم و ضروری فقه و حقوق محسوب میشود، شرایط قاضی از اهمیت بالایی برخوردار است و از این جهت اسلام نسبت به اهلیت و صلاحیت متصدیان قضا و داوری تأکید مضاعف نموده است. این موضوع از زمان شیخ طوسی مطرح بوده ولی در چند قرن اخیر فقهایی که بسط ید داشتهاند و عملاً به فصل خصومت پرداختهاند با توجهی بیشتری زوایای این موضوع را بررسی کردهاند. از جمله شرایطی که برای صلاحیت قاضی، خصوصاً در فقه، حائز اهمیت دانسته شده، اجتهاد میباشد. مشهور فقها قائل به لزوم اجتهاد در قضاوت هستند و درباره شرطیت اجتهاد در قاضی، ادله نقلی و عقلی بیان کردهاند. مرحوم صاحب جواهر براین عقیده است که تنها مجتهدان جامع الشرایط بر تصدی قضاوت، مجاز و مأذون میباشند. در مقابل؛ گروهی از فقها که اغلب از معاصرین هستند بر خلاف قول مشهور، شرط اجتهاد در قضاوت را لازم نمیدانند و قائلاند با توجه به قصور ادلهای که اجتهاد را شرط می-دانند، غیرمجتهد هم میتواند قضاوت کند.
توضیحات بیشتر »قداست اجتهاد و دلواپسیهای وحید بهبهانی
از لابهلای نوشتههای وحید پیداست که این استاد مجدد، اگرچه بهدنبال حذف جریان اخباری بوده است، ولی در عین حال دغدغههایی نیز در باب اجتهاد داشته است. سخنانی که حاکی از نگرانیهای وحید در باب اجتهاد و آینده مجتهدان است. شبکه اجتهاد: محمدباقر اصفهانی معروف به وحید بهبهانی، در سال ۱۱۱۷ ق در اصفهان به دنیا آمد. پدرش علامه بزرگ ملامحمد اکمل، عالمی زاهد و باتقوا و مادرش نوه دختری علامه مجلسی اول بود. وی به القاب دیگری همچون «استاد اکبر»، «استاد الکل»، «علامه ثانی» و «محقق ثالث» نیز مشهور است. از اساتید وی میتوان به سیدمحمد طباطبایی بروجردی و …
توضیحات بیشتر »اجتهاد مکمل نبوت است/ مصداق شناسی جزء حوزه اجتهاد نیست/ اجتهاد هنر مؤمنانه زندگی کردن است
محقق داماد: اگر اجتهاد نباشد ختم نبوت معنی ندارد و باید منتظر پیامبر دیگری بود و این مشکلی است که اهلسنت در اجتهاد دارند. اگر اجتهاد نباشد باید بگوییم که دوران دین هم تمام شده است. نهاد اجتهاد در کنار نهاد خاتمیت نبوت مینشیند که هر کدام از اینها را دست بزنید آن یکی به لرزش میافتد. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «اجتهاد، هستها و بایدها»با محوریت «چیستی و گسترهی اجتهاد و با سخنرانی حجتالاسلام والمسلمین دکتر سید مصطفی محقق داماد، عضو هیأت علمی دانشگاه شهید بهشتی، حجتالاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست، عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی …
توضیحات بیشتر »«اجتهاد»، منطق فهم اسلام و تفقه روشمند است
نظریه اجتهاد بر این نکته تأکید دارد که فهم دین اسلام از منابع دینی، یعنی قرآن و سنت و عقل، به صورت روشمند ممکن است و میتوان به فهم صحیح و سقیم آنها دست یافت. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین دکتر عبدالحسین خسروپناه پژوهشگر فلسفه دین و رئیس مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه، طی یادداشتی پیرامون «منطق فهم اسلام» آورد: پس حقانیت نبوت و امامت و اثبات بعثت حضرت ختمی مرتبت(صلیاللهعلیهوآلهوسلم) و اثبات ولایت و امامت ائمه اثناعشر(علیهمالسلام) و حقانیت قرآن و سنت پیامبر و اهلبیت به عنوان مهمترین منابع اسلام، این پرسش مطرح میشود که آیا میتوان منابع …
توضیحات بیشتر »محققداماد، علیدوست و فیرحی از «چیستی و گسترهی اجتهاد» میگویند
نشست علمی «اجتهاد، هستها و بایدها» با محوریت «چیستی و گسترهی اجتهاد»، با سخنرانی سه تن از اساتید برجسته حوزه و دانشگاه بر گزار میگردد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی، نشست علمی «اجتهاد، هستها و بایدها» را با محوریت «چیستی و گسترهی اجتهاد» برگزار میکند. قرار است در این نشست علمی، حجتالاسلام والمسلمین دکتر سید مصطفی محقق داماد، عضو هیأت علمی دانشگاه شهید بهشتی، حجتالاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست، عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و استاد درس خارج فقه و اصول و نیز حجتالاسلام والمسلمین دکتر داوود فیرحی عضو هیأت علمی دانشکده حقوق و …
توضیحات بیشتر »اجتهاد مقاصدی
معرفی کوتاه:در کتاب حاضر، مؤلف به تشریح و تبیین چیستی و چگونگی اجتهاد مقاصدی پرداخته است. حقیقت اجتهاد مقاصدی، معنای لغوی و اصطلاحی مقاصد، اهمیت مقاصد، اقسام مقاصد، تعریف مصلحت و جایگاه آن در شریعت، مفاسد اجمالی سنت پیامبر، حقانیت اجتهاد مقاصدی، اهمیت و توجه به ضوابط مقاصد، دلیل مستقل بودن مقاصد، اجتهاد مقاصدی و علم پزشکی»، «دلایل شرعی تغییر فتوا»، «حقیقت اجتهاد گروهی»، «پیامدهای منفی شبیهسازی»، «نیاز به اجتهاد مقاصدی» برخی از موضوعات موردبررسی در این کتاب هستند.
توضیحات بیشتر »«سلسله نشستهای تخصصی روششناسی اجتهاد» در قم برگزار میشود
حجت الاسلام علی اکبری گفت: موسسه فقاهت و تمدن سازی اسلامی «سلسله نشست های تخصصی روش شناسی اجتهاد» را برگزار میکند.
توضیحات بیشتر »حجتالاسلام علیدوست: فقهی که کاشف شریعت است به مسائل روز پاسخ می دهد
زمانی که از فقه به عنوان کاشف شریعت یاد می شود یعنی دغدغه آن کشف شریعت الهی است نه استفاده از اصول برائت یا احتیاط، بر همین اساس فقهی که کاشف شریعت باشد می تواند پاسخگوی مسایل امروز باشد.
توضیحات بیشتر »نگاهی به جایگاه تقلید و تفکر در اسلام
در این نوشتار که از سوی مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات حوزه علمیه قم تهیه شده، به یکی از شبهاتی که با تکیه بر آموزه تعبد دینی، مسئله تقلید از عالمان دین را زیرسوال برده است، توجه کرده و به بررسی و نقد آن خواهیم پرداخت.
توضیحات بیشتر »