آیتالله سید عبدالأعلی سبزواری، صاحب مهذب الاحکام میگوید: بعضی از روایات حتماً دال بر وجوب زیارت امام حسین (علیهالسلام) دارد اما چه کنیم مشهور اعراض کردند و فتوی ندادند، ولی اگر ما باشیم و برداشت خودمان باشد، وجوب است. مرحوم علامه مجلسی در بحارالانوار جلد ۹۸ باب اول میگوید: «ان زیارته صلوات الله علیه واجبه مفترضه مامور بها» بعد ایشان در ملاذ الاخیار میگوید: ممکن است بگوییم وجوب عینی، ولی چه کنیم، لم یقل له احد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در ادامه سلسله نشستهای علمی «گفتمان معرف» مرکز تحقیقات اسلامی مشهد (تحت اشراف آیتالله مصطفی اشرفی شاهرودی)؛ نشست علمی «تمرین …
توضیحات بیشتر »سیر نهضت حسینی بر اساس کهنترین منابع
در آستانه تاسوعا و عاشورای حسینی جدیدترین کتاب انتشارات بهنشر با موضوع محرم و عنوان «شهادتنامه حسین (ع) و شهیدان کربلا» منتشر و روانه بازار کتاب شد. در این کتاب سیر تاریخی نهضت حسینی بر مبنای ۱۰ منبع کهن (کهنترین منابعی که روایت کربلا را داشتهاند) از آغاز ماجرای خلافت یزید و قیام و حرکت حضرت اباعبدالله(ع) مطرح شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، محمدهادی زاهدی نویسنده اثر، با آوردن ۱۰۹ عنوان همه رویدادهای قیام حسین(ع) را با استفاده از همان منابع دهگانه، همراه با توضیحاتی مفید در پانوشت صفحات ذکر کرده است. مشابه این اثر که سیر حرکت قیام …
توضیحات بیشتر »امام حسین(ع) و انتظار از نخبگان/ سیدجواد ورعی
شبکه اجتهاد: در هر جامعهای طبقهای حضور دارند که این طبقه نخبگان نامیده میشوند. نخبگان در جامعه دارای نفوذ کلمه هستند. در بخشی از جامعه علاقهمندانی دارند و از موقعیت اجتماعی خاصی برخوردارند. علما، دانشمندان، اساتید، کسانی که از آنها به عنوان گروههای مرجع یاد میشود، کسانی هستند که میتوانند نقش فراوانی در جامعه ایفا کنند. اگر نخبگان در جامعهای شرایط زمانه را به خوبی درک کنند و از جایگاه اجتماعی خودشان اطلاع کافی داشته باشند و بتوانند وظیفه و رسالت خودشان را در جامعه ایفا کنند میتوانند نقش موثری در هدایت تودههای مردم داشته باشند، هم به جامعه خدمت …
توضیحات بیشتر »فلسفه شهادت و عزاداری/ محمد محمدی ریشهری
شبکه اجتهاد: مرثیهسرایی و عزاداری برای سیدالشهدا، به دلیل اهداف بلند و نقش سازنده فردی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی آن، از جایگاه ویژهای در سخن و سیره اهل بیت برخوردار است؛ اما باید توجه داشت که این حرکت پر برکت، مانند همه اقدامات مفید و سودمند، بدون آفت نیست. بیتردید شیاطین جن و انس تلاش میکنند تا هر حرکت سازنده فرهنگی را دچار آفت نمایند تا آن را بیاثر کنند، یا لااقل از آثار و برکاتش بکاهند و از این رو، هر چه فعالیتهای فرهنگی مؤثرتر باشد، آفات خطرناکتری آنها را تهدید مینماید. بدین جهت، نقش فوقالعاده سازنده فرهنگ عاشورا …
توضیحات بیشتر »اضلاعِ روایتِ استاد مطهری از قیامِ عاشورا/ دکتر مهدی جمشیدی
شبکه اجتهاد: مطهری، ساختههای فرهنگیِ ناظر به قیامِ امام حسین – علیهالسلام – را آغشته به تحریف میدانست و این تلقّی را در کتابِ «حماسه حسینی»، بسط داد. او میگوید تحریف بهمعنیِ عملی است که در اثرِ آن، واقعیّتی بهصورتِ واژگونه و ناصواب، به دیگران منتقل شود. بهبیاندیگر، تحریف عبارت است از تصرّف و تغییر در روایتِ یک واقعیّت که موجبِ معکوسشدن یا دستکم مخدوششدنِ برداشتِ مخاطب از آن واقعیّت گردد. تحریف، بر دو گونه است: تحریفِ لفظی و تحریفِ معنوی. تحریفِ لفظی آن است که در صورتِ واژه ها و و ظاهرِ عبارات، دست برده شود، بهگونه ایکه کلام، …
توضیحات بیشتر »انعکاس حرکت امام حسین(ع) در فقه سیاسی شیعه
یکی از محورهای قابل توجه در موضوع عاشورا که تاکنون نیز کمتر به آن پرداخته شده، بررسی تاثیر و نقشی است که این حرکت بزرگ در فقه سیاسی ما داشته است که این مقاله جهت تبیین آن سامان یافته است. نویسنده در این مقاله، به تبیین انعکاس حرکت امام حسین (ع) در فقه سیاسی و بازگویی نوع استناد به آن، نقش آفرینی در دیدگاه فقهای شیعه پرداخته است.
توضیحات بیشتر »تولید و عرضه اپلیکیشن «صراط محرم» توسط «شبکه اجتهاد» + دانلود رایگان
نرم افزار اندرویدی «صراط محرم» با بیش از ۱۵۰ پرسش در دو «احکام عزاداری» و «پرسشهای عاشورایی» از سوی «شبکه اجتهاد» تولید شد و در آستانه ماه محرم الحرام در دسترس عموم علاقهمندان قرار گرفت. به گزارش خبرنگار اجتهاد، اپلیکیشن «صراط محرم» از سوی «شبکه اجتهاد» و با تلاش تیم فنی اداره برنامه ریزی و فناوری آموزشی اداره کل آموزش دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی تولید و عرضه شد. «احکام عزاداری» و «پرسشهای عاشورایی» با بیش از ۱۵۰ پرسش، دو بخش اصلی این نرم افزار است که میتواند پاسخگوی بسیاری از سؤالات شما در زمینه عزاداری و پرسشهایی درباره قیام امام …
توضیحات بیشتر »حقیقت اربعین را نشناختهایم/ ضرورت بررسی نهضت حسینی از منظر فقهی و اعتقادی
رئیس بنیاد بینالمللی علوم وحیانی اسراء گفت: مردمی بودن جریان اربعین ضمن اینکه نکات مثبت زیادی دارد، صدماتی خواهد داشت، چراکه توده مردم شناخت عمیق و ژرفی از این نهضت ندارند و ممکن است سخنان ناشایست، مسیر تحریف جریان نهضت اباعبدالله را برای این قشر از جامعه باز کند. به گزارش شبکه اجتهاد، پیادهروی اربعین از جمله مراسم مذهبی و اجتماعی است که در یک دهه گذشته از سوی اقشار مختلف جامعه مورد توجه قرار گرفته و هرساله خیل عظیمی از جمعیت کشورمان در این مراسم شرکت میکنند. این حرکت اجتماعی که عمدتاً با انگیزهای مذهبی انجام میشود را میتوان …
توضیحات بیشتر »مسأله قمهزنى باید براى همیشه به فراموشى سپرده شود
آیت الله مکارم شیرازی در پیامی به مناسبت فرارسیدن تاسوعا و عاشورای حسینی گفتند: دشمن با عوامل نفوذى و برنامهسازى خود سعى دارد عظمت آن را مخدوش سازد؛ بنابراین لازم است کاملاً مراقب این جریان بود.
توضیحات بیشتر »یک کسی عاشورا را از دست ما نجات دهد!/رسول جعفریان
شبکه اجتهاد: این روزها، بهوفور شاهد تحلیلهای اجتماعی سیاسی متفاوت از عاشورا هستیم و میدانیم، سالهاست، هر کسی با استناد به جملهای از امام حسین (ع) یا رفتاری از آن حضرت، یک تفسیر سیاسی خاصی ارائه میکند. این در حالی است که غالب این عبارات یا گزارشها، هنوز از نظر تاریخی، نقادی نشده است؛ اما صرف نظر از آن، هیچگاه رویه فقها این نبوده است که این چنین به گزارشهای تاریخی برای استفاده در گزارههای حقوقی استناد کنند و از آن نتایج فقهی بگیرند. این کارها، از زمانی هم که باب شده، اغلب کار منبریها بوده و الا زیر تیغ …
توضیحات بیشتر »حرکت امام حسین(ع)؛ در جهت برپایی حکومت یا امر به معروف یا شهادت؟
شبکه اجتهاد: دویست و نود و سومین جلسه از سلسله جلسات مؤسسه فهیم با موضوع «هدفشناسی نهضت حسینی» با حضور استاد محمد اسفندیاری و حجتالاسلام والمسلمین محمدتقی سبحانی و با حضورعلاقهمندان برگزار شد. گزارشی از مباحث مطرح شده در این جلسه را در ادامه بخوانید. سبحانی در باب هدفشناسی نهضت امام حسین، نظریات مختلفی وجود دارد که بنده این اهداف را میتوانم در ۵ مورد دستهبندی نمایم: ۱- حضرت بهدنبال انجام امر بهمعروف و نهی از منکر بودند؛ ۲- حضرت بهدنبال انجام وظیفهٔ شخصیِ خودشان بودند؛ ۳- حضرت درصدد نائل شدن به مقام بلند شهادت بودند؛ ۴- ایشان برای بهدست …
توضیحات بیشتر »آیا حرکت امام حسین(ع) در مقیاس احیای معیارهای تمدنی صورت پذیرفت؟
درباره انگیزه مخالفت و اعتراض امام حسین(ع) چندین نظریه بیان شده است و همه نظریات در یک امر مشترک هستند که امام برای اثبات حقانیت شیعه وارد عمل شده است و تمام هویت و حرکت به این خاطر بوده است که امام میخواسته است که شیعه را سرافراز کند و حق شیعه را بگیرد اما حرکت امام حسین(ع) فراتر از این قضایا بوده است. به گزارش شبکه اجتهاد، علیرضا واسعی، دانشیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در نشست «دمی با مکتب عاشورا» که به همت کانون بعثت اخلاق مشهد با حضور علاقهمندان برگزار شد، با اشاره به وجود واژههایی مانند …
توضیحات بیشتر »رابطه کربلا و حکم آیه «وَلَا تُلْقُوا بِأَیْدِیکُمْ إِلَى التَّهْلُکَهِ»/ صادق هراتیان
اختصاصی شبکه اجتهاد: یکی از مسائل فقهی مطرح در باب عاشورا حکم این امر فقهی است که با توجه به آیه «َلَا تُلْقُوا بِأَیْدِیکُمْ إِلَى التَّهْلُکَهِ» اگر انسان بداند که نتیجه حضورش در جایی هلاکت میباشد، آیا این حضور جایز است یا خیر؟ و آیا قاعده اولویت با این آیه قابل جمع است یا نه؟ بدون شک قاعده اولویت میتواند در چنین قاعدهای جاری شود؛ مانند زمانی که فرد مسلمان خود را برای حضور در صف مقدم جنگ آماده میکند و احتمال کشته شدن را میدهد. چنین موقعیتی بدون شک از مصادیق آیه فوق نیست، اما آیا واقعه عاشورا را …
توضیحات بیشتر »نگاهی به استفاده از برخی قواعد فقهی در توجیه بعضی بدعتها در عزاداری اباعبدالله(ع)
شبکه اجتهاد: در زمان کنونی عزاداری گستردگی کمی و کیفی فراوانی در جامعه شیعه به خود گرفته است؛ آنگونه که میتوان آن را مهمترین منسک اجتماعی شیعه به حساب آورد. این موضوع موجب شده تا بحث درباره حدود خرافه و بدعت با شعائر و سنت در عزاداری بسیار گرم و پرحرارت باشد. علمای شیعه با توجه روایات فراوان توصیهکننده به عزاداری امام حسین(ع)، تردیدی درباره سنتبودن این عمل ندارند؛ ولی درباره مصادیق عزاداری، اختلافات میان آنها بسیار پرحاشیه و جنجالآفرین بوده است و مواردی که عدهای آنها را بدعت و خرافه به حساب آوردهاند، توسط دیگران به عنوان سنت و …
توضیحات بیشتر »مجالس امام حسین(ع) باید افشاکننده ظلم باشد/ اگر اهداف دینی با اغراض غیردینی به هم بپیچد، باعث زدگی مردم از عزاداری خواهد شد
شبکه اجتهاد: آیتالله محمدعلی گرامی قمی استاد باسابقه حوزه علمیه قم درگفت وگویی به انتقاد از روند برخی از عزاداریهای در کشور پرداخت و از مسئولان هیئتها خواست با دعوت از منبریهای محبوب مردم، به دنبال ترویج دین در ایام محرم باشند. او معتقد است که قیام امام حسین(ع) به دنیا آموخت که اصلاح فساد، قیام میخواهد. در ادامه متن گفتوگوی شفقنا با آیتالله گرامی درباره ویژگیهای عزاداریهای مورد قبول حضرات ائمه را میخوانید: اصلیترین شاخصه یک عزاداری مقبول چیست؟ گرامی قمی: جملهای در نهج البلاغه از زبان مولی امیرالمومنین آمده که راهگشای ما و جامعه در همه مسائل است. …
توضیحات بیشتر »چگونه ممکن است ما قاتلان حسین (ع) باشیم؟
شبکه اجتهاد: امام حسین علیهالسلام انسانی محدود به فلان سال نیست، بلکه ایشان تمامیتِ اسلام است. یعنی ایشان کل اهدافی است که به خاطرش از خودگذشت؛ چراکه این اهداف، روح ایشان است و اندیشه ایشان و دل ایشان و عواطف ایشان. اگر کوفیان در حالی که میگریستهاند حسین علیهالسلام را کشته اند، پس این خطر بزرگ هست که ما هم به همان بدبختی دچار شویم. یعنی حسین علیهالسلام را بکشیم در حالی که بر او گریه میکنیم. گریستن به این معنا نیست که ما از قاتلان حسین علیهالسلام نیستیم؛ زیرا اگر گریه به تنهایی بِدین معنا باشد که کسی از …
توضیحات بیشتر »مسئله خلافت در عصر امام حسین(ع) با نظر به مبانی اهل سنت
عضو هیئت علمی پژوهشگاه تقریب مذاهب اسلامی گفت: معاویه میخواست خلافت غاصبانهای را که فراتر از رای عمومی اهل حل و عقد بود و با سلطه به دست آورده بود، تبدیل به سلطنت کند. به گزارش شبکه اجتهاد، از منظر اهل سنت شکلگیری حکومت و تشکیل خلافت میتواند از طرق مختلفی انجام گیرد، اما در زمان امام حسین (ع) هیچ یک از روشهای مشروع آن اتفاق نیفتاد و شد، آنچه شد! در خصوص تحلیل مسئله خلافت از دیدگاه علمای اهل سنت با «ذبیح الله نعیمیان» دکترای علوم سیاسی و عضو هیئت علمی پژوهشگاه تقریب مذاهب اسلامی و نویسنده کتاب «بنیادشناسی …
توضیحات بیشتر »قیام امام حسین(ع) را سیاست زده تحلیل نکنیم
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در مرکز مطالعات بین رشتهای، خرافه گرایی و فروکاستن قیام امام حسین(ع) در جهت منافع شخصی و حزبی را از جمله آسیبهای عدول از فلسفه عاشورا برشمرد و گفت: باید تلاش کرد تا قیام امام حسین(ع)، سیاستزده تحلیل نشود و نیز منبرها و جلسات مذهبی، نباید دچار فرقه گرایی، گروه گرویها و حزب گراییها شود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام سیدکاظم سیدباقری در گفتوگویی، پیرامون ضرورت بازگشت فلسفه عاشورا در منابر و مجالس اظهار داشت: هر تحلیل، جایگاه و هدفی که برای هر قیام و مکتبی، تعریف میشود، برخاسته از واژگان و …
توضیحات بیشتر »اگر قیام امام حسین (ع) نبود انحراف بنیامیه مشروعیت پیدا میکرد
نماینده اهل سنت مجلس خبرگان گفت: با جانشینی یزید به جای معاویه، امام حسین (ع) تشخیص دادند که او ریل حرکت جامعه اسلامی را به سوی انحراف میبرد از این رو اگر قیام نمیکردند انحراف بنیامیه و بنیعباس مشروعیت پیدا میکرد. به گزارش شبکه اجتهاد، مولوی نذیر احمد سلامی نماینده مردم استان سیستان و بلوچستان در مجلس خبرگان رهبری و عضو شورای عالی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی با اشاره به ایام محرم به خبرگزاری تقریب گفت: ماه محرم به خصوص دهه محرم که روز عاشورا در آن قرار داشته و روزی است که امام حسین علیهالسلام قیام کردند، سه …
توضیحات بیشتر »آیا امام حسین(ع) برای حکومت قیام کرد؟/ محمدتقی سبحانی
شبکه اجتهاد: حجتالاسلام والمسلمین دکتر محمد تقی سبحانی استاد حوزه علمیه قم و مدیر بنیاد فرهنگی امامت طی یادداشتی تحلیلی به قیام امام حسین (ع) و ایستادگی قهرمانانه در برابر ستم و سیاهی پرداخته است که در پی میآید: ۱- در سده معاصر این پرسش بارها به میان آمده و دیدگاههای گوناگونی را برانگیخته است. در این خصوص، دیدگاه روشنفکران دینی ایران و روحانیت همسو با آنان، از همه جالبتر و عبرتانگیزتر است؛ آنان که پیش از انقلاب، در فضای چپ مارکسیستی میزیستند، با تفسیر انقلابیمنش از نهضت حسینی، نه تنها این حرکت را منحصر در یک قیام سیاسی میکردند …
توضیحات بیشتر »