در آستانه یازدهمین انتخابات مجلس شورای اسلامی، پرونده ویژه «فقه انتخابات» با آثار و گفتارهایی از صاحبنظران و اساتید برجسته حوزه و دانشگاه از سوی «شبکه اجتهاد» منتشر شد. اختصاصی شبکه اجتهاد: فقه انتخابات، ابعاد، زوایا و مسائل مختلفی دارد که بررسی و پاسخ به این مسائل، علاوه بر حل پارهای از شبهات، باب جدیدی در فقه شیعه باز میکند …
Read More »Tag Archives: انتخاب سردبیر
آیا ورود مصداقی به انتخابات، به صلاح روحانیت است؟
ما باید کارها را به خود مردم بسپاریم. کار روحانیت، پایش چگونگی اجرای قانون و پاسداشت شریعت و ارزشها و ژرفایابی آن در جامعه و باورهاست. این مهم، آنگاه روی میدهد، که مردم، خود، عهدهدار گزینشهای گوناگون و پذیرندهی نتیجه و برونداد آنها باشند. این تفویض و واگذاری، از بایستههای نظام هدایت و ارشاد اسلامی است. همانسان، که ورود نابجا …
Read More »رأی دادن امروز صرفاً یک وظیفه ملّی و انقلابی نیست؛ وظیفه شرعی است/ یکی از مصادیق ایرانِ قوی، مجلسِ قوی است/ مجلس باید یک ترکیب متناسبی از جوانان و افراد مجرب، دانا و راه بلد باشد
به نظر بنده، با ملاحظهی همهی جوانب، امروز حضور در انتخابات و شرکت در رأی دادن یک حکم شرعی و یک وظیفهی شرعی است؛ صرفاً یک وظیفهی ملّی و انقلابی نیست؛ وظیفهی شرعی است؛ در عین حال یک جشن ملّی هم هست، در عین حال یک حقّ مدنی هم هست. به گزارش شبکه اجتهاد، حضرت آیتالله خامنهای رهبر معظم انقلاب …
Read More »بازخوانی بیانیه هیأت علمیه نجف با تأییدیه آخوند خراسانی درباره انتخابات مجلس/ لزوم آگاهی و احساس مسئولیت در مردم
«ای ملت ایران! حال قریب چند ماه به وقت انتخاب دارید. به شما گفتیم، تنبیه نمودیم، راه را از چاه شناساندیم، تا مِن بعد نگویید غافل بودیم، اشتباه کردیم، تا آنکه بعضی از جهّال، مقام منیع ریاست روحانی را مورد اشکال قرار دهند. هر چه بشود، به حسن یا سوء اختیار خود شماهاست. کسی تقصیر ندارد. چشمهای خود را باز …
Read More »فقه مقاومت، نه فقهی مستقل است و نه زیرمجموعه فقه دفاعی قرار میگیرد/ از نظر گروههای جهادی سنی، هدف، وسیله را توجیه میکند
بایستههای فقه مقاومت اجرای تمام احکام و قواعد فقهی است که در تحقق هدف فقه مقاومت کمک میکند مانند احکام جهاد دفاعی، احکام دفاع از جان و مال و ناموس مسلمانان، احکام امر به معروف و نهی از منکر، حرمت بیع سلاح و کفار و دشمنان حرمت حفظ کتب ضلال و گمراهکننده و مانند اینها. اختصاصی شبکه اجتهاد: مقاومت اسلامی، …
Read More »امیرالمؤمنین به مردمی که در خانهشان آمدند، نگفتند به شما چه ربطی دارد!/ یکی از مهمترین مشکلات عراق، فقدان ولی فقیه است/ نظریه وکالت، جایی در فقه باز نکرد
زمانی که مغول حمله کردند و در ابتدا مسلمان نبودند، بازهم فقه شیعه، حرف برای گفتن داشت. زمانی که سلاطین اهل سنت بودهاند، باز فقه شیعه جوابگو بوده است. زمانی که سلاطین جائر در رأس حکومت بودند، باز علما و فقه شیعه پاسخگو بوده است، بنابراین در شرایط حاضر که سبک زندگی سیاسی دنیا عوضشده و یک تحول جهانی صورت …
Read More »گزارهی فقه شیعی انفتاحی و فقه سنی انسدادی، نادرست است/ اهلسنت کتابی در فقه نظام ندارند
این که گفته می شود فقه اهل سنت انسدادی محض است و فقه شیعی انفتاحی است و پویا است، به نظرم صحیح نیست، اتفاقاً اهل سنت با ادله ای چون قیاس مستنبط العله، استصلاح، استحسان و عرف نیز اجازه اجتهاد و ورود به مباحث حکومتی و مباحث فقه تمدنی و فقه تمدن ساز را دارند. بی شک برای تحقق تمدن …
Read More »آیا عمل به حکم حکومتی، همواره واجب است؟
اینگونه نیست که بگوییم تمام قوانین، حکم حکومتی واجب الاتباع هستند؛ چرا که برخی قوانین حکم حکومتی، نه حکم وضعی هستند و نه حکم تکلیفی. خود حکومت نیز قوانینی را که وضع می کند، داعی بر این ندارد که حتما با متخلفین برخورد کند. اختصاصی شبکه اجتهاد: 25 بهمن سالروز صدور حکم ارتداد سلمان رشدی از جانب امام خمینی است. …
Read More »ضمانت اجرایی مقابله با وعدههای دروغین انتخاباتی ضعیف است
واقعیت بیرونی آن است که فعلا نظام حقوقی منظم، مدون و مصوبی برای این موضوع نداریم و ضمانت اجرای بیرونی وجود ندارد یا اگر باشد ناکارآمد است و البته عدم وجود نظام حقوقی دقیق و عدم وجود قانونی شفاف، صریح و کارآمد، ضمانت اجرای مقابله با وعدههای دروغین را با مشکل مواجه نموده است؛ زیرا با وجود آن نظام حقوقی …
Read More »شرکت در انتخابات اگر مصلحت مسلمین باشد، واجب است/ در انتخابات، عقلاً و شرعاً باید به اصلح رأی داده شود
خیلی از آقایان علما ازجمله مقام معظم رهبری، از باب اولویت، حکم حکومتی را حکم اولی تلقی میکنند. لذا شرکت در انتخابات اگر مصلحت مسلمین باشد، واجب است. ازجمله مصالح مسلمین، تائید و تحکیم نظام جمهوری اسلامی است که امام میفرمود از اوجب واجبات است. اگر ما قبول کردیم که از باب شرکت در انتخابات، یک مصلحت تلقی میشود و …
Read More »در جامعه اسلامی، مردم در چارچوب اسلام حق انتخاب دارند
مسئله تنفیذ حکم ریاست جمهوری بعد از انتخاب مردم، بزرگترین نماد دخالت ولیفقیه در امر انتخابات است. خود مرحوم امام رحمهالله نیز به این مسئله تصریح دارد که اگر این تنفیذ نباشد، رئیسجمهور، طاغوت خواهد بود. سلیقه نیز حکم میکند که اعتبار این انتخابات، بر اساس مبنای انتصاب، با ولیفقیه است. اینکه چون مردم رأی دادهاند پس دیگر طاغوت نمیشود، …
Read More »سبک تدریس آیتالله فلسفی مجتهد پرور بود/ برای رسیدن به روش درست خواندن درس خارج بیش از صد مجتهد را دیدم/ استادی که پای درسش سیراب میشدیم، آیتالله فلسفی بود/ نسبت به چهار مرجع تقلید صاحب رساله هم عصر خود در مشهد، چیزی کم نداشت
هر کسی که پای درس ایشان حاضر میشد، بهقدر ظرفیتش میتوانست از آن بهرهمند شود؛ چه کسی که قصد مجتهد شدن داشت و میخواست مباحث اجتهادی را بیاموزد و چه کسی که فقط میخواست در حد نگارش و طی کردن دوره چهار پنج ساله درس خارج بهره ببرد. این ویژگی به نظر من حُسن تدریس آیتالله فلسفی بود. در واقع …
Read More »آیتالله فلسفی به فهم ما اعتماد داشت/ درس استاد «سهل و ممتنع» بود و بخل علمی نداشت
برای ما قوت قلبی بود و این استاد بزرگ به فهم ما اعتماد داشت. آنجایی که احساس میکرد حرف قابل بیانی داریم و درست اشکال کردهایم حتی مطلب گذشته خود را اصلاح میگردد. این نکته مهمی در شخصیت علمی آیتالله فلسفی بود. از دیگر ویژگیهای ایشان «مشورت پذیری» بود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، دکتر سعید نظری توکلی از شاگردان مرحوم …
Read More »شرکت در انتخابات، واجب عینی است نه کفایی!
برخی تفصیل دادهاند بین انتخاباتی که جنبه عمومی و بینالمللی دارد و انتخاباتی که جنبه محلی دارد. در انتخابات عمومی که جنبه بینالمللی دارد، هرچقدر حضور بیشتر باشد، قدرت جامعه اسلامی بیشتر میشود و هرچقدر حضور کمتر باشد، جنبه مقبولیت نظام کمرنگتر خواهد شد. مثلاً در فرض اول، وجوب، وجوب عینی است. آنچه ما به لحاظ فقهی میتوانیم در مورد …
Read More »آیتالله فلسفی اصلاً اهل خودنمایی نبود/ باوجود آیتالله میلانی از درس ایشان استقبال مفصلی شد/ مفاهیم صعب و پیچیده را چنان ساده بیان میکرد که بعضی از طلاب قدردان نبودند!
با بعضی از شاگردان نجف ایشان که صحبت میکردم از دوره تدریس ایشان به شیرینی یاد میگردند، آیتالله نجومی کرمانشاهی میفرمود که ما اصلاً در جلسات درس آیتالله فلسفی خسته نمیشدیم. خوش بیانی و هنر تبیین بودن یکی از ویژگیهای ممتاز آیتالله فلسفی بود. مفاهیم صعب و پیچیده را چنان ساده بیان میکرد که بعضی از طلاب قدردان نبودند!. به …
Read More »منصبی که با تدلیس و فریب مردم در رأی به دست آمده باشد، مشروع نیست
اگر کسی با خدعه و نیرنگ، مال کسی را ببرد، مصداق کلاهبرداری است که هم به لحاظ قانونی، جرم است و هم به لحاظ شرعی، حرام است. حال اگر کسی بخواهد از طریق تطمیع، صاحب حق غیرمالی بشود که یکی از آنها میتواند مثلاً احراز کرسی نمایندگی در مجلس باشد، این حق هم چون از طریق نیرنگ یا از طریق …
Read More »نظام سیاسی اسلام، نظام امامت و امت است/ نظام امامت و امت، در قالبهای مختلفی قابل طرحریزی است/ نظام سیاسی در زمان پیامبر(ص)، تأسیسی بود نه امضائی
از گذشته تا الآن میتوانستید نظامهای مختلف اسلامی را داشته باشید و امروز اسم آن را جمهوری اسلامی گذاشتهاید. مثلاً در نظام خلافت دیروزی، بیعت امت را داشتید اما امروز برخی میگویند انتخابات همان بیعت مدرن است. البته این مسئله اختلافی است ولی میخواهم عرض کنم که اشکالی ندارد که از تجربه بشری استفاده کنید. مثلاً سیستم قضایی را مدرن …
Read More »مشروعیت مجمع تشخیص مصلحت به انتصاب رهبری است/ استحسان و مقاصدالشریعه در فقه شیعی جا نیفتاد!/ نظریه ولایت حسبه، دارای رویکرد حداقلی و حداکثری است
وقتی انقلاب اسلامی ایجاد شد، نظام اسلامی در بسیاری از موارد باید بین مواردی مصلحت اندیشی می کرد. به عبارتی دیگر در تزاحم بین برخی از احکام و در تزاحم بین مصالح مجبور بود که اولویت بندی کند و اهم و مهم کند، به همین خاطر چاره ای جز مصلحت نبود اما چون مصلحت اندیشی از دو جهت مورد نکوهش …
Read More »مردم سالاری در ایران «مردم سالاری اسلامی» است/ حمله به شورای نگهبان از غلطترین کارهاست/ هرکس که به ایران و امنیت علاقهمند است باید در انتخابات شرکت کند/ شاخصهای انتخاب درست و خصوصیات فرد منتخب
رهبر معظم انقلاب با دعوت همگانی از مردم برای شرکت در انتخابات افزودند: ممکن است کسی از بنده خوشش نیاید اما اگر ایران را دوست دارد، باید به پای صندوق رأی بیاید، بنابراین هرکس به ایران علاقهمند است و امنیت کشور، حل شدن مشکلات و گردش صحیح نخبگانی را دوست دارد، در انتخابات شرکت کند. به گزارش شبکه اجتهاد، حضرت …
Read More »ولی فقیه نمیتواند عملی خلاف رضای مردم انجام دهد!/ اختیارات ولیفقیه، از اختیارات یک رئیسجمهور هم کمتر است/ ولایت مطلقه در مقابل ولایت مقیده نیست!
اختیاراتی که برای رهبری در قانون اساسی جمهوری اسلامی دیده شد، با اختیاراتی که در قانون اساسی کشورهای مشابه برای بعضی از افراد مثل رئیسجمهور یا نخستوزیر دیده میشود، بعضاً کمتر هم هست. برخی از کلمات، بار معنایی زیادی دارد و ممکن است از کلمه ولی، اینگونه به ذهن بیاید که ولی فقهی، تمام شئون زندگی را تحت نظر بگیرند …
Read More »بحث مقاصد شریعت، جهانی و برون دینی است/ اگر شورای نگهبان مقاصدی عمل میکرد، بسیاری از چالشهای موجود در قانون اساسی پدید نمیآمد!
در آثار مرحوم امام، اصفهانی، سید یزدی، شهید اوّل، مرحوم حکیم، سیستانی و… آثاری از تمسک به مقاصد را مشاهده میکنید. مثل مستمسک، ج۹، ص۷۰ که مرحوم حکیم در اشکال به صاحب عروه، تمسک به مقاصد داشته است؛ یا مرحوم امام مثلاً در بحث حیل ربا از مقاصد استفاده میکند و آن را رافع ظلم نمی داند چرا که عدم …
Read More »اسلام، انسانها را در انتخابهای سیاسی، مختار محض قرار نداده است
در اندیشه اسلامی، انسانها مختار آفریدهشدهاند. البته این آموزه شیعی و مکتب عدلیه را هم نباید فراموش کرد که انسانها نه مجبور هستند و نه رها: «لا جبر و لا تفویض بل امر بین الامرین». مثلاً من قدرت انتخاب پدر و مادر خود را نداشتم. انتخاب زمان ولادت من، در اختیار من نیست. در جهان، همهکاره نیستم. بخشی از خلقت …
Read More »این گزاره که فقه شیعی، انفتاحی و فقه سنی، انسدادی است نادرست است/ اهل سنت کتابی در فقه نظام ندارند/ پیش شرط تحقق تمدن اسلامی، وحدت و تقریب مذاهب است
این که گفته می شود فقه اهل سنت انسدادی محض است و فقه شیعی انفتاحی است و پویا است، به نظرم صحیح نیست، اتفاقاً اهل سنت با ادله ای چون قیاس مستنبط العله، استصلاح، استحسان و عرف نیز اجازه اجتهاد و ورود به مباحث حکومتی و مباحث فقه تمدنی و فقه تمدن ساز را دارند. بی شک برای تحقق تمدن …
Read More »امور مجمع تشخیص مصلحت نظام، از سنخ مصالح مرسله است/ مکلف در فقه حکومتی، جامعه نیست!/ تأسیس قواعد، عامل تولید فقه مضاف است
فقه مضاف گاهی مضافالیهاش به نسبت به مکتبها است و گاهی به نسبت منابع (مثل فقه قرآن و…) و گاهی مضاف الیه، بیانگر یک منهج است مثل فقه مدرن و فقه سنتی. همچنین گاهی مضافالیه ناظر به مسائل است مثل فقه فرضی و فقه کاربردی که به فروعات تحقق یافته یا تحقق نیافته توجه دارد؛ اما گاهی نیز فقه اضافه …
Read More »برای تسری مردمسالاری دینی در ساحات اجتماعی و اقتصادی ایده روشنی نداریم/ الگوی مردمسالاری دینی برای ارائه به کشورهای اسلامی نیازمند بازخوانی و تبیین است
اینکه بگوییم ایده روشنی برای تسری مردمسالاری دینی در ساحات اجتماعی و اقتصادی وجود دارد، حداقل بنده خود را واجد این ایده نمیبینم و مطلع هم نیستم که عزیزان دیگری این را به یک شکل نهایی و قابل عرضهای تبدیل کرده باشند. شبکه اجتهاد: بهمنماه ۱۳۴۸ بود که امام خمینی(ره) درس ولایت فقیه خود را در نجف اشرف آغاز کردند. …
Read More »قائنی: نطفه همان اسپرم است نه تلقیح شده از اسپرم و تخمک!/ زمانهای مشخص شده برای جنین در روایات، جنبه حقوقی دارد نه واقعی!/ طباطبائی: زمان دقیق لقاح و استقرار نطفه را نمیتوان تشخیص داد
از مجموع ۲۰۰ میلیون اسپرمی که در هر انزال از مرد خارج میشود فقط یک اسپرم با تخمک لقاح پیدا میکند که اگر دو اسپرم وارد تخمک شود باعث مرگ جنین میشود. موضوع زمانی اهمیت پیدا میکند که بدانیم اندازه هر اسپرم ۴ میکرون است و فاصله آن با تخمک نزدیک به ۱۴ سانتیمتر است که به تناسب اندازه اسپرم …
Read More »فقیه عالیقدر و مدرس بزرگ/ سید کمالالدین موسوی
اختصاصی شبکه اجتهاد: در روایت آمده است: الآباء ثلاثه : اب ولدک، و اب زوجک و اب علمک. نگارنده، در ایام علم آموزی، اساتید و مربیان دلسوز و مهربانی دیدم که به حقیقت برایم به مثابه پدر بودند و از هر کدام درسها و علوم فراوانی آموختم، اما در میان همه آنها، کسی که بیش از همه و به مدت …
Read More »امام الگوی نظم سلطانی را کنار زد و نظم مردمی را مطرح کرد/ نوآوری امام تغییر سطح بحث ولایت فقیه از «حق» به «تکلیف» است
شبکه اجتهاد: بهمنماه ۱۳۴۸ بود که امام خمینی(ره) درس ولایت فقیه خود را در نجف اشرف آغاز کردند. طی ۲۰ روز و در ۱۳ جلسه، اساس طرح ایشان برای نظام سیاسی اسلامی ریخته شد و نهایتا ۹ سال بعد بزرگترین انقلاب قرن را رقم زد. ریشه طرح نظریه ولایتفقیه امام(ره) را باید ابتدا در سال ۱۳۲۳ و کتاب کشف الاسرار …
Read More »آیتالله سیستانی آزادگان جهان را در حمایت از حقوق مردم فلسطین دعوت کرد/ طرح آمریکا علیه فلسطین بهشدت محکوم است
مرجعیت دینی عراق بهشدت طرح ظالمانهای که اخیراً برای مشروعیت بخشیدن به اشغالگریهای بیشتر سرزمینهای غصب شده فلسطین رونمایی شده، بهشدت محکوم و اعراب، مسلمانان و همه آزادگان جهان را به پشتیبانی و حمایت از مردم مظلوم فلسطین دعوت کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله سیدعلی سیستانی در قالب بیانیهای دیدگاههای مهمی درباره تحولات اخیر عراق و جهان بهویژه طرح …
Read More »هر سال یک رشته علمی به مشق اجتهاد اضافه خواهد شد/ مشکل پژوهش در حوزه، فاصله گرفتن از روشهای سنتی است/ دوره تخصصی و اخلاق پژوهی، پروژه جدید مشق اجتهاد در سال ۹۸
در سال جاری مشق اجتهاد دو کار ویژه مهم داشت. یک کار ویژه آن ادامه دوره فقهپژوهی بود و دوم اضافه شدن دوره اخلاقپژوهی به مشق اجتهاد. امسال یک دوره دیگر به مشق اجتهاد فقهی اضافه شد، با نام دوره تخصصی؛ این دوره تخصصی مشتمل بر دو کرسی ترویجی، دو میزگرد و یک کارگاه حضوری هست. فاز فقهپژوهی ما، در …
Read More »