اختصاصی شبکه اجتهاد: عقد بیمه به طور عموم و بیمۀ تأمین اجتماعی به طور خصوص علاوه بر جنبههای فقهی از جنبههای اخلاقی و کلامی نیز قابل بحث و بررسی هستند. جهت روشن شدن این جنبهها گفتگویی با استاد شیخ مهدی زمانی فرد از اساتید خارج فقه، اصول، تفسیر و فلسفه در حوزۀ علمیّه مشهد مقدّس داشتیم که تقدیم میشود: اجتهاد: بعنوان سؤال اوّل بفرمایید از جهت کبروی اصولاً آیا میتوان قائل به الزامی بودن فی الجملۀ مسائل اخلاقی نسبت به بعضی اقشار و اصناف مثل قشر روحانیّت شد؟ زمانی فرد: مسائل اخلاقی همانطور که اشاره کردید نیاز به یک طبقه …
توضیحات بیشتر »بیمهی عمر در میزان فقاهت/ محمدحسین کمالی
اختصاصی شبکه اجتهاد: در بیمه عمر بیمه گر در قبال اخذ وجوهی که غالباً حدود ۳۰ درصد حقوق اشخاص است تضمین میدهد معادل ۱۰۰ در صد حقوق اشخاص را پس از بازنشستگی به بیمه شونده یا عائلهی وی بپردازد. این بیمه و مشابهات آن همچنانکه بیشترین سهم را از گردش مالی شرکتهای بیمه دارند، بیشترین سهم از مخالفت فقهاء را نیز دارند. در این یادداشت به نحو موجز به واکاوی استدلالی این بیمه میپردازیم. ادلّه وفاء به عهود و عقود مشرّع نیستند بعضی از فقهاء برای تصحیح عقد بیمه از جمله بیمهی عمر به عمومات وارده استدلال کردند. امّا چنانکه …
توضیحات بیشتر »مسئلۀ بیمه بالاتر از دایره فقه فردی است/ کراهت و مستحب در فقه فردی، در فقه حکومتی حرام و واجب میشود/ تمام مصارف عقلایی از مئونه بهحساب میآید
اختصاصی شبکه اجتهاد: آیتالله شیخ محمّد سند از جمله مدرسین عالی رتبه فقه و اصول در حوزۀ نجف است. تقریراتی که از ایشان تحت عنوان فقه المصارف و النقود در رابطه با مباحث مالی از جمله ضمان الفعل و عقد التأمین به طبع رسیده ما را بر آن داشت که گفتگویی در زمینۀ بیمه با ایشان انجام دهیم. معوّض دانستن ضمان الفعل- و نه تأمین خاطر یا تدارک- در عقد بیمه، تحلیل بحث بیمه از دو منظر حکومتی و فردی، تحریم بیمه از منظر فقه حکومتی در صورت داشتن آسیبهای اخلاقی یا اعانه بر اثم، ربوی دانستن بیمه بازنشستگی و …
توضیحات بیشتر »بیمه قرض نیست که ربا در آن مطرح باشد/ بیمه عمر توافقی بین طرفین و در واقع صلح است
اختصاصی شبکه اجتهاد: آیتالله محمدمهدی شبزندهدار استاد باسابقه خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم و از فقهای شورای نگهبان در گفتگویی در باب مسئلهی بیمه تصریح میکند بیمه عمر قرض نیست که ربا در آن مطرح باشد، بیمه عمر در واقع صلح است، یعنی توافقی است بین طرفین. این عضو جامعه مدرسین و مدیر مؤسسه بقیهالله خاطرنشان میکند اینکه بیمهشونده مبلغی را در ازاء تأمین با بیمهگر صلح کند، ربا نیست! اجتهاد: آیا از قدما بودهاند که با مسئله بیمه اشاره و اشکالی داشته باشند؟ شبزندهدار: بله، در این باره به کتاب سؤال و جواب مرحوم سیّد مراجعهای داشته …
توضیحات بیشتر »نظرات فقهی آیتالله بهجت پیرامون «بیمه»
اختصاصی شبکه اجتهاد: گفتگوی پیشرو با یکی از اعضای جلسه إفتاء آیتالله محمدتقی بهجت رحمتالله علیه، پیرامون نظرات متفاوت معظمله در باب «بیمه» است که به درخواست ایشان نامی از وی ذکر نگردیده است. اجتهاد: اجمالاً میدانیم حضرت آیتالله بهجت(ره) نسبت به مسئلۀ «بیمه» اشکالاتی داشتند. لطفاً بفرمایید این اشکالات نسبت به اصل عقد بیمه بوده است یا نسبت به قسمی از اقسام بیمههای موجود؟ پاسخ: آنچه به حسب ظاهر میدانیم، در ابتدا اشکال معظمله نسبت به اصل عقد بوده، ولی در چند سال اخیر اصل عقد را تصحیح کردند اما نسبت به خصوص بیمه عمر اشکالاتی داشتند. اجتهاد: اگر …
توضیحات بیشتر »مهمترین اشکال بر بیمه عمر شبههی ربا در عقد آن است
اگر بخواهیم از دیدگاههایی که به طور معمول در مورد معاملات جدید ذکر میشود پا را فراتر بگذاریم، آن چیزی که به نظر من میرسد مسئلهی تامین -به معنای اینکه ما بیاییم جبران خسارت کنیم- را نباید به عنوان یک شغل و یا یک راه کسب درآمد نگاه کرد و یک امر انتفاعی در نظر گرفت و به نظر میرسد که باید در اختیار دولت باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، هفدهمین نشست از سلسله جلسات بررسی فقهی معاملات جدید با موضوع عقد بیمه اوایل اردیبشت ماه در مدرسهی عالی کریمه اهل بیت علیهاالسلام برگزار شد؛ در این نشست علمیحجتالاسلام مهدی …
توضیحات بیشتر »تکافل خانواده در قالب الگوی وکالت از دیدگاه فقه امامیه، عامه و حقوق ایران
به نظرمی رسد لازم است در فقه امامیه و حقوق ایران نیز به طور مفصل به جوانب مختلف تکافل و به ویژه تکافل خانواده پرداخته شود. سوالی که ذهن حقوقدانان ایرانی را مشغول کرده این است که آیا از جهت فقهی - حقوقی تکافل خانواده در حقوق ایران اجرا شدنی است یا خیر؟ به نظر می رسد الگوی وکالت در تکافل خانواده به عنوان یک نهاد حقوقی کارا از جنبه اقتصادی در حقوق ایران اجرا می شود (از جنبه حقوقی و فقهی مقتضی موجود و موانع مفقود است). لذا در این زمینه لازم است به تحلیل فقهی و حقوقی نهادهای بیمه عمر و تکافل خانواده پرداخته شود.
توضیحات بیشتر »بیمه عمر از دیدگاه فقهی و حقوقی
معرفی کوتاه:یکی از عوامل مهم در فرآیند توسعه اقتصادی پسانداز است. این دو مفهوم به دو شکل پساندازهای مالی و پساندازهای غیرمالی مطرح میشود. از آنجا که بیمههای عمر و پسانداز یکی از محورهای مهم پساندازهای غیرمالی را تشکیل میدهند، میزان توسعه این بیمه نقش قابل ملاحظهای را در دستیابی به اهداف توسعه اقتصادی به خود اختصاص میدهند. نگارنده در کتاب حاضر بیمه عمر را از دیدگاه فقهی و حقوقی مورد بررسی و تحلیل قرار داده است.
توضیحات بیشتر »