شبکه اجتهاد: اصل ۱۱۰ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، امضای حکم رییسجمهور منتخب را در ردیف وظایف و اختیارات مقام رهبری قرار داده است. از امضای حکم ریاست جمهوری در حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران به «تنفیذ» یاد میشود. اگرچه تنفیذ از نظر فقهی، اصطلاحی باسابقه و شناختهشده است، اما پس از انقلاب اسلامی وارد ادبیات حقوقی کشور ما گردید. به همین دلیل از نظر حقوقی، راجع به آن پرسشهای مهمی وجود دارد. پس از اشارهای کوتاه به مفهوم و ماهیت حقوقی «تنفیذ»، مهمترین پرسشهای مربوط به آن از منظر حقوق اساسی ج.ا. ایران مورد بررسی قرار میگیرد. ۱. مفهوم …
توضیحات بیشتر »مادامی که پایبند هستید!/ سیداحمد حبیبنژاد
شبکه اجتهاد: تنفیذ مانند برخی مفاهیم دیگر از حقوق خصوصی و فقه معاملات (مانند تنفیذ معاملات فضولی) به حوزه حقوق عمومی وارد شده است. در لسان فقهی – آنچنانکه در کتاب فرهنگ فقه آمده است – تنفیذ به معنای اعتباربخشی عمل حقوقىِ قابل ابطال آمده است. (۱) و بر همین مبنا و در تراث فقهی، مفهوم تنفیذ، نفوذ بخشیدن به تصمیمات و اقدامات یک شخص است. هرچند در قانون اساسی واژه تنفیذ نیامده و از واژه امضا در بند ۹ اصل ۱۱۰ استفاده شده(۲) ولی در ماده اول قانون انتخابات ریاستجمهوری واژه تنفیذ آمده است. (۳) اگر واژه تنفیذ در …
توضیحات بیشتر »حقیقت تنفیذ؛ فرایندی حقوقی و شرعی
شبکه اجتهاد: مراسم تنفیذ، یک امر تشریفاتی، تبلیغاتی یا سیاسی نیست، افتتاح یک مراسم نیست، حقیقت تنفیذ، چیزی فراتر از برداشتهای ظاهری از این امر است. این وضعیت دارای مفهومی حقوقی و شرعی است. در این بحث به طور اختصار به تبیین و جایگاه حقوقی و شرعی تنفیذ حکم ریاستجمهوری میپردازیم. اصل ۱۱۰ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، امضای حکم رئیسجمهور منتخب را در ردیف وظایف و اختیارات مقام رهبری قرار داده است. تنفیذ از نظر فقهی، اصطلاحی باسابقه و شناختهشده بوده و پس از انقلاب اسلامی وارد ادبیات حقوقی کشور شده است. در ابتدا اشارهای کوتاه به مفهوم و …
توضیحات بیشتر »اعمال حکمرانی در نظام جمهوری اسلامی ایران نیازمند اذن ولیفقیه است
عضو حقوقدان شورای نگهبان گفت: رئیسجمهور نقش و جایگاه مهمی در قانون اساسی دارد و از اختیارات فراوانی برخودار است؛ به عبارت دیگر رئیسجمهور در مقام و جایگاهی قرار دارد که میتواند به اعمال حکمرانی و ولایت بپردازد. این اعمال حکمرانی و ولایت در نظام جمهوری اسلامی ایران نیازمند اذن و اجازه از رهبری است. به گزارش شبکه اجتهاد، بند نهم اصل یکصدودهم قانون اساسی که مربوط به وظایف و اختیارات رهبری است، از امضای حکم ریاستجمهوری پس از انتخابات مردم توسط رهبری سخن میگوید که در واقع از مفهوم رسمیت بخشیدن و نافذ کردن “حکم ریاستجمهوری”به کلمهی “تنفیذ” یاد …
توضیحات بیشتر »تنفیذ؛ تقاطع فقه و قانون
استاد علوم سیاسی دانشگاه امام صادق(ع) اظهار کرد: اگر یک رئیسجمهور بدون تنفیذ ورود بکند این مداخلهی او یک مداخلهی طاغوتی است و بدون تعارفش باید این را در نظر داشت که تمام مداخلات شخصیتهای سیاسی ازجمله رئیسجمهور باتوجهبه مبانی حکومت اسلامی در این چارچوب باید اتفاق بیفتد. ولی که اگر این اتفاق نیفتد طبیعتاً این مداخله یک مداخلهی غیرقانونی و غیرشرعی است. هم غیرشرعی است بر اساس مبانی اصل ولایت مطلقهی فقیه و حکومت اسلامی و هم غیرقانونی است بر اساس ظرفیت قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران. به گزارش شبکه اجتهاد، دکتر حسین محمدی سیرت استاد دانشکده معارف اسلامی …
توضیحات بیشتر »امضاء و تنفیذ، تفاوت یا ترادف؟/ هادی طحان نظیف
شبکه اجتهاد: یکی از وظایف و اختیارات مقام رهبری بر اساس بند ۹ اصل ۱۱۰ قانون اساسی، امضای حکم ریاستجمهوری پس از انتخاب مردم است. این صلاحیت در مراسمی با حضور مقامات عالیرتبهی کشوری و لشکری تحت عنوان مراسم تنفیذ حکم ریاستجمهوری از طرف ولیفقیه برگزار میشود. از مفهوم امضاء در اصطلاح فقهی و حقوقی تحت عنوان تنفیذ یاد میشود. اگرچه این تعبیر در قانون اساسی ذکرنشده، امّا در مادهی یک قانون انتخابات ریاستجمهوری اسلامی ایران مصوب (۱۳۶۴/۴/۵) مقررشده که دورهی ریاستجمهوری ایران چهار سال است و از تاریخ تنفیذ اعتبارنامه به دست مقام رهبری آغاز میشود. در این زمینه، …
توضیحات بیشتر »تنفیذ رأی مردم/ حسین جوان آراسته
اختصاصی شبکه اجتهاد: مطابق بند ۹ اصل ۱۱۰ قانون اساسی، یکی از وظایف و اختیارات رهبر «امضای حکم ریاست جمهوری پس از انتخاب مردم» است. به لحاظ حقوقی، تنفیذی دانستن یا ندانستن امضای رهبری، منوط به این است که امضای رهبری را یک الزام حقوقی و جزء وظایف او بدانیم یا آنکه در ردیف اختیارات وی به شمار آوریم. در صورتی که امضا از اختیارات رهبر شمرده شود، وی میتواند از امضای حکم ریاست جمهوری پس از مراحل قانونی یعنی پس از رأی مردم و تأیید انتخابات توسط شورای نگهبان خودداری نماید. مفهوم تنفیذ تنفیذ در فقه و حقوق به …
توضیحات بیشتر »تنفیذ یا تجلی غدیر در نظام اسلامی/ چرا مراسم تنفیذ فقط برای ریاست جمهوری برگزار میشود؟
هرچند همه کارگزاران نظام اسلامی به نصب عام، منصوب از جانب رهبر معظم هستند، اما در مورد ریاست جمهوری، به خاطر اهمیت جایگاه آن، این نصب، آشکارتر و با تأکید بیشتر بیان میشود تا به وضوح بیانگر بعد اسلامیت نظام جمهوری اسلامی در طول جمهوریت و مردمی بودن آن باشد. اختصاصی شبکه اجتهاد: نشست مشترک کمیته علمی «اساتید انقلابی حوزه علمیه قم» با «لجنه فقه حکومتی بسیج اساتید» و «اندیشکده فقه حکومتی» با موضوع «بررسی شبهات تنفیذ ریاست جمهوری» با حضور جمعی از اساتید و پژوهشگران فقه سیاسی برگزار شد. حجتالاسلام سید محمدهادی پیشوایی، محقق فقه سیاسی، تقریر و جمعبندی …
توضیحات بیشتر »کنکاشی در چیستی و ماهیت تنفیذ
بند نهم اصل یکصدودهم قانون اساسی که مربوط به وظایف و اختیارات رهبری است، از امضاء حکم ریاستجمهوری پس از انتخابات مردم توسط رهبری سخن میگوید که از مفهوم امضاء “حکم ریاستجمهوری” به کلمهی “تنفیذ” یاد میشود. حجتالاسلام والمسلمین نجف لکزایی، رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در یادداشتی ماهیت و چیستی تنفیذ را کنکاش میکند. شبکه اجتهاد: در حکومت اسلامی دو عنصر وجود دارد، رضایت خداوند و رضایت مردم و چنین حکومتی را جمهوری اسلامی مینامیم، عنصر جمهوری به رأی، رضایت و حضور و مشارکت مردم و قید اسلامی به رضایت الهی و محتوای شرعی و قانونی اشاره دارد. …
توضیحات بیشتر »چرا رأی مردم باید با تنفیذ رهبر معظم انقلاب همراه شود؟
شبکه اجتهاد: حکم تنفیذ مقام معظم رهبری مطابق با اصل ۱۱۰ قانون اساسی بوده که مطابق با این قانون، امضای حکم ریاست جمهوری پس از رأی دادن مردم از وظایف و اختیارات ولی فقیه است. مبنای این تنفیذ نیز این است که نظام ما مردم سالاری دینی است؛ به این معنا که هم مردم سالاری را پذیرفتهایم و هم قبول کردهایم که نظام ما در چارچوب دین باشد؛ همچنین اصل چهارم قانون اساسی نیز میگوید همه قوانین باید بر اساس دین بوده و شورای نگهبان نیز برای این کار تعیین شده است. در اصل پنجم قانون اساسی، سخن از ولایت …
توضیحات بیشتر »ریاست جمهوری قطعاً از سنخ ولایت است/ ولایت رییس جمهور از جانب مردم است نه ولی فقیه
ارسطا: رهبر معظم انقلاب در سال ۹۰ در جمع مردم کرمانشاه تأکید کردند که «رهبری در کار قوای سه گانه نه دخالت میکند و نه میتواند که دخالت بکند» که همین سخن بویژه این که «نمی تواند دخالت کند» نیز دلیلی مستحکم بر ولایت داشتن رییس جمهور است.
توضیحات بیشتر »پرونده «بررسی ابعاد فقهی و حقوقی تنفیذ»
تنفیذ یعنی اینکه آنجایی که مردم به مشارکت دعوت شدهاند، مشارکت مردم به وسیله رهبری امضاء شود تا این منصب در عداد مناصبی باشد که گرچه نقش مردم در انتخابش نقشی اساسی است؛ اما سریان و جریانش و فعلیت قطعیاش به تنفیذی باشد که صاحب امر و صاحب امور حکومت به ایشان انتقال بدهد؛ این جایگاه تنفیذ است.
توضیحات بیشتر »بررسی تفویض ولایت از سوی فقیه و لزوم احراز عدالت مدیران
آیا مدیریتها از جنس ولایت هستند یا خیر؟ اگر از جنس ولایت نباشند، دلیل قاطعی بر منع شرعی ورود زنان به این مدیریتها وجود ندارد. نکته دیگر آنکه، اگر در گزینشها ولایت بودن مدیریتها قطعی شود، باید عدالت مدیران احراز شود که خود از چالشهای گزینش خواهد بود.
توضیحات بیشتر »