بایگانی برچسب: درس خارج

نظارت بر استاد نیز اهمیت دارد و توانمندی تحلیل علمی، اشاره به نظریات علما، و  ارائه نظر و رای خود از مولفه‌های حداقلی کرسی درس خارج است. نظارت بر استاد نباشد، دروس خارج درس نمی‌شود! استاد بدون تحلیل علمی می‌آید و مطالبی را می‌گوید و شبیه این است که یک مقاله‌ای را م‌یخواند. نظارت بر استاد نباشد، اینطور می‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله سید احمد علم‌الهدی، عضو شورای عالی حوزه علمیه خراسان و امام جمعه مشهد در دیدار با مسئولین مدرسه عالی سطح چهار حوزه علمیه خراسان ضمن ابراز خرسندی از شروع ساماندهی دروس خارج و لازم دانستن آن،  …

اختصاصی شبکه اجتهاد: شناخت موضوع، شرط موفقیت در هرگونه فعالیت درباره آن است. موفقیت در درس خارج، پیش از آن که محتاج روش‌ها و ابزارهای مناسب باشد، در گرو تصور کاملی است که از آن می‌شود. به‌مناسبت آغاز سال تحصیلی جدید حوزه‌های علمیه بر آن شدیم موضوع «درس خارج» را با نگاهی تاریخی-تحلیلی، آسیب‌شناسانه و روشی مورد بازکاوی قرار دهیم و نظر اساتید و صاحب‌نظران را در این باره جویا شویم. این پرونده شامل آثار و گفتگوهایی از اساتید: احمد مبلغی، سید منذر حکیم، حسن معلمی، سید محمدجواد علوی بروجردی، علیرضا اعرافی، سید میرتقی حسینی گرگانی، عبدالحمید واسطی، سید حسن تبادکانی، …

شبکه اجتهاد: یکی از شیوه‌های رایج در حوزه تقریر یا نوشتن درس استاد است. نویسنده در این اثر به نقد و بررسی شیوه‌های مختلف تقریرنویسی و شیوه‌های درس خارج پرداخته و پیشنهاداتی جهت ارتقاء کیفیت درس خارج ارائه می‌نماید و در پایان به ریشه‌یابی توهم غلطِ «اجتهاد در عصر ما محال است» می‌پردازد. تقریر یا نوشتن درس استاد مفید است و مورد تأکید بسیاری از علمای گذشته و حال می‌باشد و اوّلین عالمی که اقدام به این کار کرد مؤلف مفتاح‌الکرامه بود که درس استادش علامه بحرالعلوم را تقریر کرد. به تدریج این کار در حوزه علمیه گسترش یافت و …

پیش‌نیاز یک درس خارج، روش‌ تحقیق و روش تفکر است، گاه سروران و افاضل محتواهای خوبی را دارند ولی همه‌اش بصورت ناخودآگاه است و در سیر آزمون و خطا به دست آمده است و چون قدم به قدم، الگوریتمی و روشمند و خودآگاه نیست، نحوه تعمیم، نحوه انتقالش به دیگران، نحوه استفاده در حل مسئله، به نقصانها و خلاهایی دچار می‌شود. هرچه بیشتر در روش تفکّر و عملیاتی فکر کردن و یک مسئله را حل کردن، مسئله جدیدی را پیدا کردن، مهارت داشته باشند در عملیات اجتهاد و استنباط با بصیرت بیشتر و سرعت و دقت بر طبق آن شاخص‌ها …

شبکه اجتهاد: از دو زاویه می‌توان درس خارج را بررسی کرد؛ زاویه اول، زاویه استادانی است که درس خارج دارند و در درس خارج می‌خواهند سیری را در پیش بگیرند تا طلبه به مطلوب و مقصود، نائل شود. زاویه دوم، زاویه طلاب است. با توجه به وضع موجود و نقایص این ساختار، طلبه چه راهی را باید پیش بگیرد تا به غایت درس خارج نائل شود؟ با توجه به اینکه مخاطب این نوشتار، عمدتاً طلاب عزیز هستند، مطلب را از زاویه دوم پی‌گیری می‌کنیم. مداری که در حوزه تعریف شده، به گونه‌ای است که خروجی‌های آن باید به مرحله رهبری …

استاد احمد مبلغی معتقد است: درس خارج به دو معنا باید فارغ از فضای درسی باشد؛ اول اینکه به قرائت متن نپردازد و دوم اینکه علم را از جایی که تا حال پیش رفته است، جلوتر ببرد. باید الگویی برای درس خارج، تعریف و ترسیم کنیم و اجزا و عناصری را در آن ملاحظه کنیم که تأمین‌کننده این دو جنبه اصلی آموزش و پژوهش باشد؛ الگوی اصلی و وضع مطلوب درس خارج چنین الگویی است. شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام والمسلمین احمد مبلغی، عضو مجلس خبرگان رهبری و از محققان باسابقه حوزه علمیه است. او علاوه بر ریاست مرکز تحقیقات اسلامی مجلس …

شبکه اجتهاد: طلابی که قصد ورود به درس خارج دارند، باید از سبک‌ها و شیوه‌های متداول درس‌های خارج اطلاع داشته باشند؛ چرا که هر کدام از این روش‌ها و سبک‌ها، دارای نقاط قوت و ضعفی هستند و طلاب وظیفه دارند با تکیه بر نقاط قوت و رفع نقاط ضعف، مسیر درس خارج را تا رسیدن به نتیجه مطلوب هموار سازند. گاهی پیش می‌آید که طلبه‌ای، سالیان طولانی در درس خارج شرکت می‌کند، اما به دلیل آنکه تفاوت این روش‌ها را نمی‌داند، آن‌طور که باید و شاید، از درس‌ها بهره نمی‌برد یا در مسیر اجتهاد و به کارگیری روش‌ها دچار ضعف …

اگر بخواهیم طلبه را برای درس خارج اصول آماده کنیم، باید او را به شناخت خوبی از قواعد و مهارت در کاربرد آن قاعده‌ها در نمونه‌هایی از بحث‌های فقهی برسانیم. در وضع موجود در درس خارج حرف‌هایی زده می‌شود که اصلاً در کتاب‌های سطح نبوده است. مثلاً نظریه شهید صدر، نظریه مرحوم عراقی یا نظریه مرحوم نایینی مطرح می‌شود که در رسائل و کفایه، حرفی از آن‌ها نیست. این مسئله به عهده متن آموزشی است. شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام والمسلمین محمدتقی هادی‌زاده از شاگردان آیات جواد تبریزی، محمد روحانی و شبیری زنجانی است. این استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه …

شبکه اجتهاد: گام‌هایش را تندتر کرد تا زودتر برسد. سر جایش نشست. استاد با حدیثی درس را شروع کرده بود. دفترش را باز کرد و حدیث را نوشت. استاد بحث را شروع کرد. نیم ساعتی گذشت. دفترش به پایان رسید. از بس نوشته بود، احساس خستگی می‌کرد! شاید این صدمین دفتری بود که پر کرده بود! نگاهی به دور و برش انداخت. بیشتر افراد، تندتند مطالب استاد را می‌نوشتند. نگاهش به حدیث افتاد: «قال علی علیه السّلام: ما من حرکهٍ إلّا وأنت محتاجٌ فیها إلی معرفهٍ». به فکر فرو رفت. آهی کشید و با خود گفت: ای کاش پانزده سال …

امروزه درس خارج‌های جدید به یک کلاس آزاد و خارج از متن تخصصی و بدون ضابطه، توسط برخی طلاب جوان و آشنا به علوم انسانی جدید آن هم در حد توضیح کلیات و سرفصل‌های علوم انسانی مدرن تقلیل یافته است. شبکه اجتهاد: اخیرا کلاس‌های متعدد و مختلفی در حوزه و خارج از حوزه، به صورت شخصی و یا سازماندهی شده، در سطوح مختلف علمی توسط مدرسان جوان حوزه و برخی روحانیون دارای تحصیلات جدید برگزار می‌شود و از عنوان درس خارج هم برای آن‌ها استفاده می‌شود. وجه مشترک همه این دروس اضافه کردن «فقه» به یک موضوع جدید و مدرن …

الآن حداکثر کاری که استاد در درس خارج می‌کند این است که نظریات خودش را مستندا و مستدلاً بیان می‌کند. این روش، البته باارزش است، اما کارایی‌اش در تعلیم، به این مقدار است که بعد ۱۵ سال از ۱۰۰۰ نفر که در درس خارج شرکت کردند، تنها ۵، ۶، ۱۰ نفر به‌عنوان آدم توانمند بیرون می‌آید درحالی‌که اگر روشمندتر و اصولی‌تر در این دروس خارج عمل کنیم، از ۱۰۰۰ نفر، اگر حداقل ۸۰۰ نفر، یعنی چهارپنجم به درجه اجتهاد می‌رسند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سید منذر حکیم، استاد خارج فقه حوزه علمیه قم، در نشستی در موسسه الهادی …

مدتی است که درس «خارج آسیب‌های اجتماعی» در قم راه‌اندازی شده است. آیت‌الله محمدحسین احمدی فقیه یزدی مدرس این دوره است و در این کلاس‌ها قرار است ماهیت و احکام آسیب‌های اجتماعی از نظر فقهی بررسی و درباره آن‌ها فتوا صادر شود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام احسان رنجبر عیسی‌آبادی، عضو هیأت‌ امنای تشکل گروه‌های تبلیغی کشور که مبتکر راه‌اندازی این دوره است، دراین باره به ایرناپلاس می‌گوید: برگزاری درس «خارج آسیب‌های اجتماعی» اولین اقدام کمیسیون پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی برای کمک به کاهش آسیب‌های اجتماعی است. این درس از مهرماه آغاز شده و روزهای سه‌شنبه و چهارشنبه از ساعت …

اختصاصی شبکه اجتهاد: شناخت موضوع، شرط موفقیت در هرگونه فعالیت درباره آن است. جست‌وجو از امری که از آن تصوری نداریم و یا از آن تصور ناقصی داریم، عقیم و ناکام است. تصور ناقص و نارسا سبب می‌شود تا ابزارهای شایسته برگرفته نشود. موفقیت در درس خارج، پیش از آن که محتاج روشها و ابزارهای مناسب باشد، در گرو تصور کاملی است که طلبه از آن دارد. به خاطر نداشتن تعریفی از درس خارج، طلاب وارد فضای مه‌آلودی جدید می‌شوند. در این فضا نمی‌دانند چگونه درس بخوانند؟ کدام استاد را برگزینند؟ در درس کدام موضوع فقهی یا اصولی شرکت کنند؟ …

حسینی گرگانی در کتاب «چگونگی تدریس دروس خارج»، نگاهی منتقدانه به سبک‌ها و روش داشته و الگوی آموزش نوینی برای دروس خارج حوزه‌های علمیه معرفی کرده است. او معتقد است برخی از استادان در جایگاه تدریس خارج نیستند، نداشتن مهارت‌های لازم، پیچیده‌گویی یا بالا بودن سطح و عمق مطالب، مسأله‌گویی به جای آموزش اجتهاد و استنباط. به گزارش شبکه اجتهاد، بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان انقلاب اسلامی کتاب «چگونگی تدریس دروس خارج سبک‌ها، روش‌ها و الگوها» نوشته حجت الاسلام والمسلمین سیدمیرتقی حسینی گرگانی، استاد درس خارج حوزه علمیه قم را سال گذشته منتشر کرده است. نگارنده در چهار فصل با عنوان‌های: …