شبکه اجتهاد: برای شناخت ابعاد ناشناختۀ امام خمینی، باید ابتدا از مقیاسها و معیارهایی سخن گفت که آنها نیز ناشناخته اند! تقوی، اخلاص، زهد، بی علاقگی به دنیا، عبادت، سرشک شوق برای خدا در نیمه شب تار از دیدگان فرو ریختن، در جستجوی گمنامی و بی نام و نشانی بودن، مال فراهم نیاوردن، خشت بر خشت ننهادن، خانۀ نو بنا نکردن، در جایگاهی محقر زیستن و بدان دلخوش بودن، از خوراکیها و آشامیدنیهای رنگارنگ و گونه گونه دنیا کم بهره بودن، کم خوردن، لب و دم و دامن از شهوات شستن، خواستههای دلفریب و هوس برانگیز را از میان برچیدن …
توضیحات بیشتر »دموکراسی در گفتمان امام خمینی/ ابوالفضل مروی
شبکه اجتهاد: واژه یا به عبارت صحیح تر اصطلاح “دموکراسی” از اصطلاحات کهن و دیرپای مباحث اندیشه سیاسی است. دموکراسی اصطلاحی یونانی است که از دو کلمه (demos- اسم) به معنای مردم و (kratia- فعل) به معنای حکومت کردن، گرفته شده است. دموکراسی یعنی حکومت قاطبه مردم، مردم سالاری یا حکومت مردم بر مردم. در یونان باستان این اصطلاح به معنی حکومت عامه مردم یا مردم عادی و نیز روستائیان بوده است یعنی مردمی که فاقد آموزش حکومتداری یا ثروت و مکنت بوده اند که اکثریت مردم دولت شهرهای یونان را چنین افرادی تشکیل می دادند. در دولتشهرهای یونان باستان- …
توضیحات بیشتر »مناسبات ارتباطی امام خمینی و آیتالله بروجردی/ نامه آقا روحالله به پاپ در حمایت از فلسطین
یکی از موضوعات موردتوجه در تاریخ حوزه علمیه قم، ارتباط حضرت امام خمینی با آیتالله بروجردی در دهههای بیست و سی شمسی است. پیش از این گفته شد که آقای خمینی تأثیر بسزایی در هجرت آیتالله بروجردی به قم داشت؛ و نیز از تلاش چشمگیر او برای ماندگاری مرجع تقلید شیعیان در حوزه علمیه قم یاد شد. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب «الف لام خمینی» اثر هدایتالله بهبودی که انتشارات موسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی آن را منتشر کرده و برای نخستین بار در سی و یکمین نمایشگاه کتاب تهران به دست علاقهمندان رسید، اثری روان و خوشخوان از کودکی …
توضیحات بیشتر »جدایی دین از سیاست از دیدگاه امام خمینی(ره)/ ایرج تبریزی
شبکه اجتهاد: یادداشت حاضر کوششی در جهت بازشناسی دیدگاههای حضرت امام خمینی(ره) در خصوص جدایی دین از سیاست میباشد. نویسنده در مقدمه بحث به علل گسترش عقیده جدایی دین از سیاست می پردازد و آن را یکی از سیاستهای استعماری معرفی میکند. به نظر نویسنده، آثار و شواهد موجود نشان میدهد که امروزه دوباره تحجر و جمود فکری مدرن در بین مسلمین رواج یافته است و به شکل پیچیدهای تلاش میکند تا بار دیگر تعریف و تفسیر مورد نظر خود از دین و احکام و ارزشهای دینی را جانشین آن چهرهای از دین کند که امام راحل(ره) در طول بیش …
توضیحات بیشتر »هنوز شخصیت علمی امام برای حوزهها روشن نشده است/ از ولایت فقیه، کبرویاً و صغرویاً امانتداری کنیم
آیتالله فاضل لنکرانی بر پاسداشت و زنده نگاه داشتن یاد امام خمینی در حوزهها و میان مسلمین تاکید کرد و گفت: امام خمینی شخصیت جامع علمی بود که هنوز در حوزههای علمیه شناخته نشده است. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد درس خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم در پایان درس خارج فقه صلاه مسافر با اشاره به شخصیت جامع امام خمینی اظهار داشت: ما در جامعیّت برای امام کمتر میتوانیم نظیر پیدا کنیم، ما علمای جامع الاطراف، جامع المنقول داشتیم اما در همین حد بوده، بر فقه آگاهی داشتند، بر تفسیر و عرفان آگاهی داشتند و حتی متون مربوط …
توضیحات بیشتر »مخالفت صریح امام خمینی(ره) با راههای پیشنهادی برای فرار از ربا
برخی معتقدند راههایی در روابط مالی مردم و در بازار برای فرار از ربا وجود دارد که اشکال شرعی ندارد اما امام خمینی(ره) معتقد بودند که چنین کاری از لحاظ فقهی مشکل دارد و کلاهشرعی محسوب میشود و ربا باید به طور کامل حذف شود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین حسن نظری، رئیس پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و عضو کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار، به بحث درباره سیره اقتصادی حضرت امام خمینی(ره) و اهمیت مبارزه با فقر و تحقق عدالت اقتصادی و همچنین اهمیت بانکداری اسلامی در اندیشه ایشان پرداخت و اظهار کرد: یکی از تأکیدات ویژه …
توضیحات بیشتر »نقش امام در آمدن آیتالله بروجردی به قم/ آقا روحالله را به فقه و اصول چه کار؟
از همان ابتدا شهرت یافت که درس آقای خمینی سیاسی است و عدهای، شاگردان انگشتشمار او را تخطئه کردند. برخی هم میگفتند حاج آقاروحالله استاد فلسفه است؛ او را به فقه و اصول چه کار! به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب «الف لام خمینی» اثر هدایتالله بهبودی که انتشارات موسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی آن را منتشر کرده و برای نخستین بار در سی و یکمین نمایشگاه کتاب تهران به دست علاقهمندان رسید، اثری روان و خوشخوان از کودکی بنیانگذار جمهوری اسلامی تا چند ماه پس از انقلاب اسلامی است. در این گزارش، بخشهایی از خاطرات هجرت آیتالله بروجردی به قم …
توضیحات بیشتر »پرداختن به مکتب امام غیر از مجرای ولایتفقیه تحریف است/ امام به آیتالله مشکینی فرمود مرجعیت برای ولیفقیه شرط نیست؛ بازنگری کنید
عضو مجلس خبرگان رهبری میگوید: رهبر انقلاب از زمان رحلت امام تا کنون هر سال در ۱۴ خرداد بخشی از مکتب امام را متناسب با نیازهای آن سال بیان میکنند بنابراین یکی از تحریفهایی که در اینجا ممکن است صورت گیرد این است که ما فهم مکتب امام راحل را به جای ولایت فقیه و رهبری از جاهای دیگری بگیریم، در حالی که باید معلوم باشد که پاسدار مکتب امام، ولیفقیه است. شبکه اجتهاد: آیتالله عباس کعبی، استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم و از حقوقدانان مشهور و صاحبنظر کشور و عضو هیئتعلمی و استاد برجسته و نمونه …
توضیحات بیشتر »نجف تحت تاثیر امام (ره) بود/ ناگفتههایی از سلوک امام خمینی در نجف اشرف
پس از اینکه آقای حکیم از دنیا رفتند، امام به همه پیغام داد که من راضی نیستم هیچ کسی از مرجعیت من تبلیغ کند. امام برای زعامت حوزه علمیه نجف که آیتالله خویی و قبل از ایشان آیتالله حکیم بود، احترام قائل بود. در موارد دیگر هم امام این احترام را حفظ کردند. وضعیت امام قبل و بعد از آقای حکیم همواره رو به رشد و تحسین بود، هیچ وقت امام در نجف افول نکرد. امام شهریهها را بالا بردند و فرمودند هر یک عمامه به سری که در خیابان در مقابل رژیم بعث عراق راه میرود مانند تانکی میماند …
توضیحات بیشتر »امام خمینی فلسفه درس نمیداد چون تکفیر میشد/ اکنون فقها روشنفکر شدند
در طول تاریخ فلسفه قدغن بوده و افرادی چون شیخ سهروردی شهید شدند، عین القشات را آتش زدند و ملاصدرا دربه در شده است. حوزه نجف هم به همین شکل بوده و فلسفه و عرفان ممنوع بوده است. بنابراین امام خمینی (ره) قبل از انقلاب فلسفه درس نمیداد چون تکفیر میشد، اما اکنون فقها روشنفکر شدند و درباره این موضوع سخن میگویند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، غلامحسین ابراهیمی دینانی، چهره ماندگار فلسفه و عضو هیات علمی موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران به بیان خاطراتی را از دوران تحصیل خود نزد امام خمینی (ره)، پرداخت که در ادامه میخوانید: من …
توضیحات بیشتر »آیتالله بهجت میگفتند باید وجوهات را برای کشتن شاه مصرف کنیم/ سید طاها بصیری
اختصاصی شبکه اجتهاد: در روزهای اخیر انتشار مطلبی درباره رأی و روش آیتالله بهجت (ره) در برابر انقلاب اسلامی و مبارزه با رژیم پهلوی مطرح شده است که چهبسا پرسشهایی را برای شماری از علاقهمندان که اطلاع چندانی از سیره و سلوک آیتالله بهجت ندارند ایجاد کند. بیشک آشنایان با شخصیت آیتالله بهجت (ره) از چندوچون حقیقت آگاهند و بینیاز از تفصیلات، اصل رویکرد ایشان را میدانند و این دست مطالب تأثیری در باور این افراد نخواهد داشت، اما عظمت شخصیتهای اینچنینی، چنان است که زدودن این ذره غبار از تصویر تاریخی ایشان را نیز ضروری میسازد و از این …
توضیحات بیشتر »تمییز دادن موضوعات فردی و اجتماعی؛ پیشنیاز فهم فقه حکومتی/ دیدگاه علامه طباطبایی و امام خمینی درباره فقه حکومتی
قائم مقام فرهنگستان علوم اسلامی ضمن تأکید بر تفاوتهای فقه حکومتی با حکم حکومتی، گفت: یکی از پیشنیازهای لازم برای فهم فقه حکومتی، تفاوت قائل شدن بین موضوعات فردی و اجتماعی است و همچنین باید بپذیریم که موضوعات اجتماعی بر فرض متفاوت بودن، میتواند دارای حکم فقهی باشند. به گزارش شبکه اجتهاد، نخستین نشست علمی«کارآمدی فقه حکومتی» با حضور حجتالاسلام علیرضا پیروزمند قائم مقام فرهنگستان علوم اسلامی و دکتر عطاء الله رفیعی آتانی مدیر بنیاد پژوهشی الگوی اسلامی ـ ایرانی پیشرفت، ۳۰ فروردین ۹۷ به همت پایگاه تخصصی فقه حکومتی وسائل در سالن کنفرانس خبرگزاری رسا برگزار شد. در ابتدا …
توضیحات بیشتر »مبنای سیاست خارجی جهادی در اندیشه امام خمینی(ره)
امام خمینی میگوید «براى من مکان مطرح نیست، آنچه مطرح است، مبارزه بر ضد ظلم است؛ هر جا بهتر این مبارزه صورت بگیرد، آنجا خواهم بود». شبکه اجتهاد: در قرآن به سه نوع «جهاد» اشاره شده؛ اول جهاد ابتدایى است که در سوره حج به آن اشاره شده است؛ دوم جهاد براى خاموش کردن آتش فتنه است که در آیه ۱۹۳ سوره «بقره» درباره آن سخن گفته شده و سوم جهاد براى حمایت از مظلومان که در سوره نساء، مسلمانان را به آن دعوت کرده است؛ البته این اقسام سه گانه را میتوان به دو بخش جهاد ابتدایى و جهاد …
توضیحات بیشتر »امام خمینی معتقد به اعمال ولایت توسط فقها در هر سطحی هستند
امام خمینی معتقد بودند اگر یک فقیه نمیتواند حکومت تشکیل دهد باید همه فقها باهم اقدام کنند، اگر همه هم اقدام کردند و نتوانستند منصب آنها ساقط نمیشود و از ولایت سقوط نمیکنند هرچند معذور از تشکیل حکومت هستند و باید به هر مقدار که میتوانند اعمال ولایت کنند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین دکتر نجف لک زایی، رییس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، چندی قبل در چهارمین جلسه از سلسله سمینارهای علمی «ولایت فقیه» که از سوی دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان برگزار میگردد، با اشاره به اهمیت بررسی پیشینه تاریخی ولایت فقیه، گفت: سؤال مهمی که باید به …
توضیحات بیشتر »فقه پسا انقلاب و حق بزرگ امام بر گردن فقه/ امام متهم شده بود که دارد از فقه جدا میشود!
شبکه اجتهاد: مؤسسه مفتاح کرامت قم، به مناسبت سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی جلسهای با عنوان «امام خمینی و گذار به فقه پسا انقلاب» و با حضور طلاب و علاقهمندان برگزار کرد که سخنران آن حجتالاسلام والمسلمین محمد سروش محلاتی استاد خارج فقه حوزه علمیه قم بود. گزارش تفصیلی این جلسه را در ادامه بخوانید. موضوع امام خمینی و گذار به فقه پسا انقلاب متضمن این پیشفرض است که در جریان انقلاب اسلامی، تغییر و تحولی در فقه و بهخصوص در فقه امام خمینی اتفاق افتاده است. اگر این پیشفرض درستی باشد، باید مشخص کرد که نقطه آغاز و مبدأ این …
توضیحات بیشتر »از روابط صمیمی بیوت امام(ره) و آیتالله خوئی در نجف؛ تا اختلافافکنی برخی اطرافیان افراطی و مشکوک
شبکه اجتهاد: این گفتوگو، بخشی از گفتوگویی مفصل ـ از سلسلهگفتوگوهای تصویری مباحثات ـ است با مهندس سید موسی خوئی؛ که با ویرایش و تلخیص منتشر میشود. علاقهمندان میتوانند برای دیدن گفتوگوی کامل، به سایت آپارات و نیز بخش مصاحبههای تصویری سایت مباحثات مراجعه کنند. یکی از وقایع قابل توجه در سال ۱۳۴۲ش، ورود حضرت امام به نجف است که باعث میشود فصل جدیدی از فعالیتهای سیاسی در آنجا شکل بگیرد. فکر میکنم شما خاطرات خوبی از ورود حضرت امام به نجف داشته باشید. از این خاطرات بفرمایید؛ بهویژه دربارهی ارتباط حضرت امام با مرحوم آقای خویی. خوئی: این مسأله …
توضیحات بیشتر »تبیین سیستمی فقه سیاسی امام خمینی(ره)
امام(ره) معتقد است: اسلام احکام اخلاقی صرف نیست. بر مسلمانان واجب است که در برابر تبلیغات دشمنان اسلام بایستند تا روشن شود که اسلام برای حکومت عدل آمده است. اسلام نه استبداد فردی است نه بر مبنای قوانین بشری و امیال اکثریت که مشروطه و جمهوری باشد. حکومت اسلامی در تمام ساحتها از قانون الهی استمداد میکند. قانون الهی در فقه است.
توضیحات بیشتر »تفاوت دیدگاه امام و آیتالله خویی در ولایت فقیه ثمره عملی اندکی دارد/ اصل حکومت از امور حسبه است
تفاوت بین بحث ولایت فقیه از دیدگاه امام و دیدگاه آیتالله خویی، ثمره عملی اندکی دارد. به عبارت دیگر، درست است که آقای خویی چون ادله لفظیه ولایت فقیه را نمیپذیرد، به تبع آن اطلاق ادله را نیز نمیپذیرد، اما چون ایشان تصرف فقیه در امور حسبه را میپذیرد، فلذا بسیاری از تصرفات فقیه را داخل در همین موضوع دانسته و آنها را نه تنها میپذیرد، بلکه آنها را ضروری نیز میداند. فقط در یک حیطه خیلی کوچکی است که این تفاوت نظری دارای توابع عملی نیز میشود.
توضیحات بیشتر »انتقاد امام(ره) از رسالههای موجود/ ایشان عنایت فراوانی به موضوع شناسی داشت و مطالب را توأم با اخلاق مطرح میکرد
برخیها طعنه به مرحوم فیض و دیگران طعنه میزنند که چرا موسیقی را جایز میدانند. ایشان میفرمودند به جای اینکه به اینها طعنه بزنیم بهتر است که ما دلایل آنها را بنگریم که اینها به چه دلیل جایز میدانند. بیان میکردند که مواظب کلماتتان باشید مبادا به آراء و نظریات دیگر مجتهدین توهین کنید.
توضیحات بیشتر »امام میگوید اگر فقهتان را اندکی تغییر دهید بعضی مشکلات حل خواهد شد
از مجموع بیانات حضرت امام این گونه میتوان فهمید که در حل معضلات فقهی و قانونی ایشان دو نوع راه حل دارند: یکی مسأله ولایت فقیه و حکم حکومتی است و دیگری بحث زمان و مکان و تغییر در فتوا است. امام خمینی (ره) در جایی میفرمایند: اگر فقهتان را اندکی تغییر بدهید بعضی مشکلات حل خواهد شد.
توضیحات بیشتر »امام اجازه نداد کسی مرجعیتش را تبلیغ کند
محتشمیپور از خاطرات خواندنی دوران امام خمینی در نجف اشرف میگوید: رفتارامام با مراجع نجف بسیار احترام آمیز بود و در امور حوزه و عراق جلوتر از مراجع نجف حرکت نمیکردند، امام اجازه ندادند کسی مرجعیت ایشان را تبلیغ کند.
توضیحات بیشتر »بررسی ثبات یا تغییر نظریه ولایت فقیه در اندیشه امام خمینی
آیا نظریه ولایت فقیه در اندیشه امام (ره) همواره ثابت بوده است و ایشان از ابتدا به آن معتقد بوده یا اینکه دیدگاه ایشان یک سیر تطوری و تکاملی داشته است.v
توضیحات بیشتر »بیعت با سیّد کامل!
اختصاصی شبکه اجتهاد: بازخوانی دیدار آیتالله حاج شیخ مجتبی قزوینی با امام خمینی رحمهالله علیهما، پس از آزادی امام از زندان قزل حصار ۱۳۳۹:
توضیحات بیشتر »تنوع اجتهاد در دولت اسلامی از دیدگاه امام خمینی (ره)
اسلام با مسئله تنوع دیدگاههای سیاسی در دولت اسلامی چگونه برخورد میکند؟ آیا صاحبان آرای گوناگون، آزادی طرح نظریات خود را در دولت اسلامی دارند؟ آیا ولی امر آزادی انتخاب و پیروی از اندیشههای مختلف در مورد مسائل عمومی را به توده مردم میدهد؟ ضوابط اجرایی که در برابر این واقعیت امت را از لغزش محفوظ میدارد چیست؟… شبکه اجتهاد: از سخنرانیها و اظهارنظرهای مرحوم آیتالله سید محمدحسین فضل الله کتابی تحت عنوان «فقیه و امت» تالیف شده که تاملاتی در اندیشه انقلابی و سیاسی و روش اجتهای امام خمینی (ره) را مطرح میکند. علامه فضل الله سوالهای جدی و …
توضیحات بیشتر »کارستان امام خمینی و ورود فقاهت شیعی از حاشیه به متن
فقیهان امامیه بعد مشروطیت متوجه این شدند که حریف مادی گرای غربی با عِدّه و عُدّه در حال تسخیر جهان اسلام است و مسائل عدیدهای را برای عموم مسلمانان پدید آورده یا میآورد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین داوود مهدوی زادگان عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی طی یادداشتی آورده است: فقیهان امامیه بعد مشروطیت متوجه این شدند که حریف مادی گرای غربی با عِدّه و عُدّه در حال تسخیر جهان اسلام است و مسائل عدیدهای را برای عموم مسلمانان پدید آورده یا میآورد. آنان به این نتیجه رسیدند که دیگر وقت این نیست که کنج …
توضیحات بیشتر »مباحثه تاریخی امام خمینی و آیتالله حکیم درباره «قیام علیه حاکم جائر»
اگر امام حسن (ع) هم به اندازه شما مرید داشت قیام میکرد. در اول امر قیام کرد دید مریدها فروخته شدهاند، لذا فتح نکرد، اما شما در تمام ممالک اسلامی مقلد و مرید دارید. شما اقدام کنید و قیام نمایید، من اولین کسی خواهم بود که از شما تبعیت خواهم کرد. شبکه اجتهاد: حضرت امام خمینی(ره) پس از تبعید از ایران، چند ماهی را در ترکیه به سر بردند و سپس به نجف تبعید شدند. ایشان در ایام اقامت در نجف، با بیخبری حوزه علمیه نجف از مسائل روز کشورهای اسلامی و توطئههای استکبار در میان مسلمانان مقابله میکردند. به …
توضیحات بیشتر »توجه ویژه امام خمینی به «عرف» در فقه معاملات
امام خمینی (ره) هر چند در استنباط همه احکام عبادی و معاملی از اصول مشترکی تبعیت میکند، اما به مناسبت ویژه احکام معاملات که ملاک صدور آنها روشن و بخش مهمی از آن امضایی است و روش عرف در آن نقش اساسی دارد، مبانی خاص این دسته از احکام را مطرح کرده و با تکیه بر ملاکات احکام به نتایج خاصی رسیده است. شبکه اجتهاد: دین به آرامش و سکونت معنوی اهمیت بسیار داده است و شخصیت انسان را با دو مولفه جسم و جان میداند که نیاز هر دو باید تامین شود و این در صورتی است که معیشت …
توضیحات بیشتر »