Tag Archives: شیخ طوسی

بازیابی اجتهادی مستندات «اخبارهم» در کتاب الخلاف شیخ طوسی

بازیابی اجتهادی مستندات «اخبارهم» در کتاب الخلاف شیخ طوسی

شبکه اجتهاد: چالش فرا روی حدیث پژوهان مدرن با رویکرد مطالعات حدیثی معاصر در مطالعه مسئله هجده از کتاب الحدود الخلاف، عدم اشاره شیخ طوسی به مفاد و مضمون مستندات حدیثی فتوای او است و برای پژوهشگران روشن نیست که احادیث مد نظر شیخ طوسی کدام است؟ زیرا شیخ طوسی فقط به تعبیر کلی و مبهم «واخبارهم» اکتفا کرده و …

Read More »

شیخ طوسی‌ام آرزوست!/ محسن ابراهیمی

شیخ طوسی‌ام آرزوست!/ محسن ابراهیمی

شبکه اجتهاد: حوزه علمیه از جهت علمی در حساس‌ترین دوران خود به سر می‌برد. این دوران، شرایطی را ایجاد کرده است که یا علوم اسلامی، می‌تواند سربلند بیرون بیاید و به دوران اوج خود بازگردد و یا تا مرز نابودی خواهد رفت. آنچه که دوران حاضر را با تمام ۱۰قرن گذشته متفاوت می‌کند، دو عنصر اساسی است: ۱- تمدن غرب …

Read More »

شیخ طوسی و نقل از کتاب من لا یحضره الفقیه/ محمدباقر ملکیان

شيخ طوسی و نقل از کتاب من لا يحضره الفقيه/ محمدباقر ملکیان

شبکه اجتهاد: قدمای علمای فریقین معمولاً مأخذ منقولاتشان را نام نمی‌برند. این امر باعث شده که اولاً شناخت مصادر کتب قدماء سخت شود. و ثانیاً در مسأله بازسازی کتاب‌های از دست رفته (که امروزه بسیار مورد توجه قرار گرفته) همیشه اما و اگر و شایدی باقی بماند. در این باره به تفصیل بیشتری باید سخن گفت، اما در این یادداشت …

Read More »

ناگفته‌هایی از نُسخ خطی استبصار/ محمدجعفر اسلامی

ناگفته‌هایی از نُسخ خطی استبصار/ محمدجعفر اسلامی

اختصاصی شبکه اجتهاد: عدد نسخ خطی التهذیبِ شیخ طوسی، پس از قرآن کم‌نظیر است و کتاب استبصار از لحاظ اهمیت و تعداد نسخه‌ها پس از تهذیب قلمداد می‌شود. نکات و خصائصی که در نسخه‌ها‌ی این کتاب وجود دارد، ذهن هر پژوهشگر را به خود جذب می‌کند. در این مجال نمی‌توانیم به بسیاری از این نکات اشاره کنیم؛ ولی برخی از …

Read More »

پیرامون نُسخ، شروح و حواشی تهذیب الاحکام/ محمدجعفر اسلامی

پیرامون نُسخ، شروح و حواشی تهذیب الاحکام/ محمدجعفر اسلامی

اختصاصی شبکه اجتهاد: تعداد نسخه‌های خطی تهذیب شیخ طوسی شگفت‌انگیز است. عدد این نسخه‌‌ها براساس گزارش فنخا به حدود ۹۵۱ نسخه خطی‌‌ می‌رسد؛ اما قطعاً نسخه‌های این کتاب، بیشتر از این تعداد است. فنخا نسخه‌های مربوط به ایران را شناسایی کرده؛ در حالی‌که در مکتبه‌های مختلف جهان نسخه‌های نفیسی از تهذیب الأحکام وجود دارد؛ مانند کتابخانه کاشف الغطاء نجف، کتابخانه …

Read More »

نقش و جایگاه «شیخ طوسی» در تحول و گسترش علوم اسلامی

اجرای ناقص قوانین توسط مسئولین آسیب زاست/ در تصویب قوانین «تسهیل امور مردم» مورد توجه قرار گیرد 

شبکه اجتهاد: بی‌تردید شیعه، در پیدایش و گسترش علوم اسلامى نقش مؤثّرى داشته است، بعضى معتقدند که علوم اسلامى از آنها نشأت گرفته، حتّى کتاب یا کتاب‌هایى در این زمینه نوشته شده و اسناد و مدارکى ارائه داده اند، ولى ما می‌گوییم حدّاقل، آنها در پدید آوردن این علوم سهم بسزایى داشته اند، و بهترین شاهد و گواه این مسأله …

Read More »

اندیشه‌های فقهی و اصولی شیخ طوسی/ عبدالله صلواتی

اندیشه‌های فقهی و اصولی شیخ طوسی/ عبدالله صلواتی

شبکه اجتهاد: شیخ طوسی یکی از معدود فقهای صاحب روش و سبک فقهی است که سالیان متمادی، فقهای متأخر را به پرورش و تکامل روش‌های فقهی خویش واداشت و توانست در این راه به نوآوری‌ها و اصلاحاتی دست زند که از زوایای مختلف قابل بررسی است. در واقع، بدون کم کردن از محتوای عمیق و مبانی فقهی مستحکم وی به …

Read More »

طوسی‌پژوهی؛ مجموعه مقالاتی در بررسی آراء، احوال و آثار شیخ طوسی

طوسی‌پژوهی؛ مجموعه مقالاتی در بررسی آراء، احوال و آثار شیخ طوسی

شیخ ابوجعفر محمد بن طوسی مشهور به شیخ طوسی و ملقب به شیخ الطائفه از جمله شخصیت‌هایی است که نهنگ‌وار اقیانوس‌های دانش را موج نوشی کرد و در هر وادی‌ای نشان از پیرِ دانش گرفت. به گزارش شبکه اجتهاد، کمتر نوشتۀ مستقل و جامع به بحث از ابعاد مختلف دانش و اندیشه‌های او پرداخته است و منهای مجموعه مقالات هزارۀ …

Read More »

دیدگاه‌های بشردوستانه شیخ طوسی

دیدگاه‌های بشردوستانه شیخ طوسی

حجت‌الاسلام رهایی ضمن اشاره به جایگاه علمی شیخ طوسی بیان کرد: برخی دیدگاه‌های شیخ مطابق دیدگاه‌های بشردوستانه است؛ مثلا طبق نگاه ایشان نمی‌شود اسرا را کشت یا اگر یک مسلمانی از مشرکان امان گرفت و به کشور ‌‌آن‌ها رفت حق ندارد به اموال مشرکین تعرض کند. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «دیدگاه‌های شیخ طوسی در حقوق بین‌الملل» با سخنرانی …

Read More »

دوره رکود و تقلید یا دوره تبیین و استحکام/ محمدباقر ملکیان

دوره رکود و تقليد يا دوره تبيين و استحکام/ محمدباقر ملکیان

شبکه اجتهاد: در کتاب‌هایی که درباره تاریخ فقه شیعه نوشته شده (که البته با اشکالات متعدّدی چه از لحاظ ساختار، چه محتوا و چه نگاه تاریخی مواجه است) از دوره صد ساله پس از شیخ طوسی تا عهد مرحوم ابن ادریس حلی، به دوره رکود فقه شیعه و یا دوره مقلّدین شیخ طوسی یاد می‌شود(۱). این مطلب، در بسیاری از …

Read More »

کتاب «النهایه فی مجرد الفقه و الفتاوی» تصحیح و رونمایی شد

کتاب «النهایة فی مجرد الفقه و الفتاوی» تصحیح و رونمایی شد

همزمان با آغاز دهه کرامت، مراسم آیین رونمایی از کتاب «النهایه فی مجرد الفقه و الفتاوی» اثر علمی بر جامانده از شیخ طوسی که توسط موسسه پژوهشی امام هادی علیه السلام با استنادات جدید و گسترده در پنج مجلد به چاپ رسیده است، با پیام تصویریِ آیت‌الله سید محمدعلی علوی گرگانی و با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمحمد سعیدی، تولیت حرم …

Read More »

ضرورت تصحیح مجدد امالی شیخ طوسی/ حسن انصاری

حدیث گرایی، اتوریته مذهبی و مشکل اسلام معاصر/ حسن انصاری

شبکه اجتهاد: «امالی» شامل روایاتی است که شیخ طوسی (شیخ الطائفه) در نجف اشرف طی جلسات منظمی برای شاگردان خود املاء کرده است. اولین مجلس کتاب، در سال ۴۵۵ قمری بوده و آخرین آنها در سال ۴۵۸ برگزار شده و از مجلس ۱۹ تا پایان کتاب روزهای جمعه بوده که تاریخ دقیق آنها در ابتدای هر مجلس ذکر شده است. …

Read More »

انگیزه شیخ طوسی از تهذیب رجال کشی؛ابهامات و پاسخ‌ها /علی ظفر یوسفی

دوره رکود و تقليد يا دوره تبيين و استحکام/ محمدباقر ملکیان

اختصاصی شبکه اجتهاد: از میان معروف‌ترین کتاب‌های رجالی شیعی، کتاب «اختیار معرفه الرجال»، معروف به «رجال کشی» است. رجال کشی را شیخ طوسی از کتاب اصلی کشی اقتباس و تلخیص کرده است. در منابع، کتاب اصلی کشی که در دست شیخ طوسی قرار داشته – امروز در دسترس نیست – به اسم «معرفه الناقلین عن الائمه الصادقین» یا «معرفه الرجال» …

Read More »

از حدیث‌بسندگی، تا حدیث‌بسندگی/ مصطفی قناعتگر

دوره رکود و تقليد يا دوره تبيين و استحکام/ محمدباقر ملکیان

شبکه اجتهاد: شیخ طوسی چندین کتاب فقهی دارد: النهایه فی مجرد الفقه و الفتوی (فقه روایی) المبسوط فی فقه الامامیه (فقه تفریعی) الجمل و العقود فی العبادات (فقه فتوایی) مسائل الخلاف (فقه مقارَن)؛ تک‌نگاری‌های فقهی دیگری نیز دارد. دو کتاب التهذیب و الاستبصار وی نیز کتب «روایی» هستند با رویکرد فقهی و از این جهت در دسته کتب فقهی نمی‌گنجند. …

Read More »

شاخص‌های مهم روشی در مدرسه فقهی قم و نجف/ علامه حلی؛ فقیه الگو و ترازِ مد نظر شیخ انصاری

محمد عشایری

استاد عشایری با بیان این‌که معمولاً فقها یک نفر را بزرگ خود می‌دانند و به او اعتماد بیشتری دارند، تأکید کرد: فقیهِ الگو و ترازِ مدّ نظر شیخ انصاری علّامه حلّی است. وی علّامه حلّی را واحد کالألف می‌داند و وقتی می‌گوید نص و فتوا فلان مطلب را تأیید می‌کند، منظور وی فتوای علّامه حلّی است. نقطه عزیمت شیخ انصاری …

Read More »

نظم کلی و درونی فقه را مدیون محقق حلی هستیم/ محقق‌ حلی اولین کسی بود فقه شیعه را از رسوبات فقه اهل‌سنت پاک‌سازی کرد/ حوزه به مسائل تاریخ مصرف گذشته نپردازد و سراغ مسائل جدید برود/ درس متن‌محور طلبه را به‌جایی‌ نمی‌رساند

نظم کلی و درونی فقه را مدیون محقق حلی هستیم/ محقق‌ حلی اولین کسی بود فقه شیعه را از رسوبات فقه اهل‌سنت پاک‌سازی کرد/ حوزه به مسائل تاریخ مصرف گذشته نپردازد و سراغ مسائل جدید برود/ درس متن‌محور طلبه را به‌جایی‌ نمی‌رساند

نظم فقه را مدیون مرحوم محقق حلی هستیم و فقهای بعدی همان مسیر محقق را طی کرده‌اند، دیده‌اند مسیر عقلانی است و نظم منطقی دارد و معیار نظم منطقی زایش هر مسئله‌‌ای از مسئله گذشته است. الآن یکی از مشکلات ما در اصول، بی‌نظمی و درهم‌ریختگی علم اصول است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، دومین جلسه از سلسله نشست‌های علمی «بررسی …

Read More »

نقدی بر میزگرد مشق اجتهاد

کانال دانش پژوهان در پیامی به سخنان حجت‌الاسلام  مهریزی در میزگرد “چالش های فقه در دنیای معاصر” پرداخته و میزگرد  مشق اجتهاد در اصفهان را نقد کرد. پبام این کانال به قرار زیر است: نه شیخ طوسی نه صاحب جواهر نه جناب مهریزی هیچ‌کدام نگفته‌اند زن مستأجر است. عجب حرف‌هایی فرموده است جناب مهریزی؛ خدایشان حفظ کند که البته اصل …

Read More »

ابن ادریس حلی؛ منتقدی در دوران رکود اجتهاد شیعی

ابن ادریس حلی؛ منتقدی در دوران رکود اجتهاد شیعی

ابن ادریس با خوانش انتقادی آثار شیخ طوسی و نقد علمی آنها توانست بعد از صد سال بر هیمنه و سلطه علمی شیخ‌الطائفه در جهان تشیع خاتمه ببخشد. «حجیت خبر واحد» از جمله موضوعات اختلافی شیخ و ابن ادریس است. شبکه اجتهاد: تأثیر حضور محمدبن حسن طوسی، معروف به شیخ طوسی در قرن پنجم هجری که از آن دوران به …

Read More »

چرایی استناد قدمای فقهای شیعه به روایت عامه/ هادی مصباح‌‌الهدی

چرایی استناد قدمای فقهای شیعه به روایت عامه/ هادی مصباح‌‌الهدی

اختصاصی شبکه اجتهاد: استناد و توجه دادن قدمای فقهای شیعه به روایات عامه و اهل سنت با چه انگیزه‌ای بوده است؟ با بررسی چگونگی عملکرد قدمای فقهای شیعه پاسخ آشکار می‌گردد و آن اینکه سید مرتضی و شیخ طوسی در مقام توجه دادن عامه به روایتی که در منابع آنها وجود دارد، استدلال می‌کنند؛ نه اینکه در مقام استناد و …

Read More »

کوچک شمردن زحمات علامه مجلسی نشانه‌ جهالت است/ شیخ طوسی که بود و ما که هستیم؟!

کار پزشکان و کادر درمانی ایران در این ایام بسیار مهم و اجرشان عظیم است

حضرت آیت‌الله وحید خراسانی با بیان اینکه علامه مجلسی با بحارش دین و مذهب را زنده کرد، گفت: کوچک شمردن زحمات علامه مجلسی در تألیف بحارالأنوار، نشانه‌ی جهالت است! به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله حسین وحید خراسانی، در دیدار جمعی از دست‌اندرکاران همایش «واکاوی اصالت میراث حدیثی شیعه» با اشاره به ارزشمندی و در عین حال مشکل بودن کار حدیث …

Read More »

نقش شیخ طوسی در تحول و گسترش علوم اسلامی

دیدگاه‌های بشردوستانه شیخ طوسی

حضرت ‌آیت‌الله مکارم گفت: در میان علمای بزرگ شیعه مرحوم شیخ طوسى از بزرگترین محدثان، فقیهان و مفسران شیعه است که شایسته است نقش آن عالم شهیر شیعه و مؤسس حوزه علمیه نجف اشرف در پیدایش و گسترش علوم اسلامی به خوبی مورد واکاوی قرار گیرد. به گزارش شبکه اجتهاد، پایگاه اطلاع رسانی دفتر آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی در نوشتاری …

Read More »

نوروز در فرهنگ شیعه/ رسول جعفریان

یک کسی عاشورا را از دست ما نجات دهد!/رسول جعفریان

بحث از نوروز در فرهنگ شیعه، از قرن پنجم به بعد مطرح شد و تا آنجا که به منابع برجاى مانده مربوط می‌شود، نخستین بار در مختصر مصباح شیخ طوسى از آن یاد شد. پس از آن در منابع دیگر هم وارد گردید. در این مقاله سیر ورود آن در منابع شیعه و موضع‌گیرى فقهاى شیعه در باره آن را توضیح خواهیم داد.

Read More »

«اندیشه‌های فقهی ارث و وصیت» مکتوب شد

«اندیشه‌های فقهی ارث و وصیت» مکتوب شد

کتاب «اندیشه‌های فقهی ارث و وصیت؛ ترجمه و تحقیق باب الفرایض و الوصایا از کتاب الخلاف شیخ طوسی» به ترجمه و تحقیق سید محسن قائمی و محمدلری‌نژاد از سوی انتشارات خرسندی منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، یکی از مهم‌ترین مسائل مطرح شده در فقه و حقوق اموال، «نگره ارث و وصیت» و احکام مربوط به هر یک از این …

Read More »

بررسی نظر موافقان و مخالفان در «زوائد علم اصول»

بررسی نظر موافقان و مخالفان در «زوائد علم اصول»

قدما در تدوین اولین کتاب‌ها‌ی اصولی ناظر به فضای اهل تسنن قلم زده‌اند که خود به خود سبب ورود برخی مباحث زائد به اصول شیعی شده است. چنانچه «العده فی اصول الفقه» نام مشترک کتاب شیخ طوسی و قاضی ابو یعلی از علمای اهل تسنن است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدتقی اکبرنژاد مدیر مؤسسه‌‌‌‌‌ی فقاهت و تمدن‌‌‌‌‌سازی و …

Read More »

نقش شیخ طوسی در تحول و پویایی فقه حکومتی

دیدگاه‌های بشردوستانه شیخ طوسی

تاریخ علم فقه، گواه این نکته است که فقه شیعه و ادله استنباط احکام شرعی در زمان شیخ طوسی دستخوش تحول عظیمی شد و ایشان برای نخستین بار فقه شیعه را با تألیف کتاب «مبسوط» و گنجاندن فروع فقهی و ارائه نظریات دقیق، وارد مرحله جدیدی کرد، از این جهت ایشان را مهذّب مذهب شیعه در اصول و فروع نامیدند. …

Read More »

از اندیشه تا گام‌های تقریبی «علمای نجف»

یوسفی غروی: شیخ طوسی به بهانه برائت، کار را به جایی رساند که برخی اصحاب تراجم کتاب علما از اهل‌سنت، شیخ طوسی را شافعی شمرده‌اند و این نشانه آن است که ایشان رعایت جهات را می‌نمود و در این باب فراتر از شیخ مفید گام برداشته است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین هادی یوسفی غروی در نشست علمی «بررسی …

Read More »

مسؤول مؤسسه فقه و تمدن سازی: کشف روش‌های نوین در زمینه اجتهاد مرهون تلاش‌های علمایی چون شیخ طوسی است

دوره رکود و تقليد يا دوره تبيين و استحکام/ محمدباقر ملکیان

مسؤول مؤسسه فقه و تمدن سازی با بیان این‌که کشف روش‌های نوین در زمینه اجتهاد مرهون تلاش‌های علمایی چون شیخ طوسی است، گفت: بدون کشف این روش‌ها امکان نداشت که تمدن نوین اسلامی به‌ ویژه در تاریخ تشییع ایجاد شود.

Read More »

به‌مناسبت سالگرد رحلت شیخ طوسی، مؤسس اولین دانشگاه شیعه

مباحثات: شیخ طوسی از جمله کسانی است که در زندگی پر برکت خود رنج و مشقت‌های بسیاری را متحمل شد و تحت شرایط سخت اجتماعی و سیاسی توانست به بزرگ‌ترین مقام و جایگاه زمان خود برسد. او از بزرگ‌ترین مفسران، فقها، متکلمان و محدثان شیعه است که بعدها به شیخ‌‌الطائفه ملقب شد. در این نوشتار نگاهی خواهیم داشت – هرچند …

Read More »
Real Time Web Analytics