شبکه اجتهاد: واقعه عظیم واقعهای است که نمیتوان آن را ندید یعنی به گونهای است که آن واقعه خود را بر انسان آشکار میکند، چندان که انسان ناگزیر از دیدن آن میشود و همچنین واقعهای است که نمیتوان آن را دید یعنی عظمت آن چنان است که فراتر از ادراک و فهم همگان است و هرکس و یا هر گروه و جمع به رغم مواجههای که با آن دارد آن را بدان گونه که در قامت آن باشد نمیشناسد و یا آنکه آن را سخت میتواند بشناسد. در منظومه شمسی خورشید واقعیتی بزرگ است چه کسی میتواند آن را نبیند …
توضیحات بیشتر »تلفیق دو قرائت سنتی و نواندیشانه از عاشورا به تحلیل عقلانی نیازمند است
مدیرگروه فقه کاربردی پژوهشکده اسلام تمدنی معتقد است که امتزاج دو قرائت سنتی و نواندیشانه نباید به غلبه نگاه احساسی، جبرگرایانه و تراژیک منجر شود. شاید در صورت رعایت این مرز که بنیاد اساسی تحلیل عاشورا بر عقلانیت و علم است، بتوان تلفیقی از این دو قرائت ارائه داد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین علی شفیعی، مدیرگروه فقه کاربردی پژوهشکده اسلام تمدنی، در گفتوگو با ایکنا اظهار کرد: میتوان ادعا کرد که عاشورا مانند بسیاری از وقایع دیگر قرائتپذیر است و قرائتهای متفاوتی را میپذیرد. در واقع، وقایع مانند متون میتوانند قرائتهای مختلفی را بپذیرند. عاشورا هم که نوعی …
توضیحات بیشتر »در کدامین جبههایم؟/ آیتالله لطفالله صافی گلپایگانی
اختصاصی شبکه اجتهاد: اثر جهاد حسین علیهالسلام در صفحه تاریخ جاویدان ماند و همواره نیرو بخش اصلاحطلبان، و مجاهدان راه حقّ و حامیان خیر و عدالت است. قیام آن حضرت، مبارزه با ظلم و ستم و کفر و باطل بود که در آن زمان از گریبان یزید سربرون کرده بود؛ مبارزه با افکار و نقشهها و آراء و مفاسدی بود که از جانب او حیات ملّت اسلام را تهدید میکرد. در این مبارزه، شخص یزید و هیکل نازیبا و آبلهرو و چهره سیاه و بینی قرحه دار او طرف نبوده بلکه کردار و رفتارش طرف مبارزه بود. یزید یعنی تجسّم …
توضیحات بیشتر »مسأله قمهزنى باید براى همیشه به فراموشى سپرده شود
آیت الله مکارم شیرازی در پیامی به مناسبت فرارسیدن تاسوعا و عاشورای حسینی گفتند: دشمن با عوامل نفوذى و برنامهسازى خود سعى دارد عظمت آن را مخدوش سازد؛ بنابراین لازم است کاملاً مراقب این جریان بود.
توضیحات بیشتر »یک کسی عاشورا را از دست ما نجات دهد!/رسول جعفریان
شبکه اجتهاد: این روزها، بهوفور شاهد تحلیلهای اجتماعی سیاسی متفاوت از عاشورا هستیم و میدانیم، سالهاست، هر کسی با استناد به جملهای از امام حسین (ع) یا رفتاری از آن حضرت، یک تفسیر سیاسی خاصی ارائه میکند. این در حالی است که غالب این عبارات یا گزارشها، هنوز از نظر تاریخی، نقادی نشده است؛ اما صرف نظر از آن، هیچگاه رویه فقها این نبوده است که این چنین به گزارشهای تاریخی برای استفاده در گزارههای حقوقی استناد کنند و از آن نتایج فقهی بگیرند. این کارها، از زمانی هم که باب شده، اغلب کار منبریها بوده و الا زیر تیغ …
توضیحات بیشتر »سنت حسنهٔ متشرعه اگر بهنام دین نباشد، بدعت نیست
شبکه اجتهاد: در میان نویسندگان و پژوهشگران حوزوی و دینی، افراد معدودی وجود دارند که بخش عمدهای از فعالیت علمی خود را صرف عاشوراپژوهی کرده باشند. حجتالاسلام والمسلمین محمد صحتی سردرودی از جمله افرادی است که بیش از ۲۰ سال از فعالیت علمی خود را متمرکز بر این موضوع کرده است. دهها کتاب و مقاله وی گویای این امر است. مباحثات با وی درباره تفاوت خرافه و بدعت با سنت در عزاداری حسینی گفتوگو کرده است. محور سؤالاتم سنت، بدعت و خرافه است؛ اگر ممکن تعاریفی از این سه مفهوم ارائه بفرمایید. صحتی سردرودی: سنت، بدعت و خرافه تفاوتهایی باهم …
توضیحات بیشتر »آیا امام حسین(ع) برای حکومت قیام کرد؟/ محمدتقی سبحانی
شبکه اجتهاد: حجتالاسلام والمسلمین دکتر محمد تقی سبحانی استاد حوزه علمیه قم و مدیر بنیاد فرهنگی امامت طی یادداشتی تحلیلی به قیام امام حسین (ع) و ایستادگی قهرمانانه در برابر ستم و سیاهی پرداخته است که در پی میآید: ۱- در سده معاصر این پرسش بارها به میان آمده و دیدگاههای گوناگونی را برانگیخته است. در این خصوص، دیدگاه روشنفکران دینی ایران و روحانیت همسو با آنان، از همه جالبتر و عبرتانگیزتر است؛ آنان که پیش از انقلاب، در فضای چپ مارکسیستی میزیستند، با تفسیر انقلابیمنش از نهضت حسینی، نه تنها این حرکت را منحصر در یک قیام سیاسی میکردند …
توضیحات بیشتر »قرائت تراژیک از عاشورا؛ عوامل و پیامدها/ علی شفیعی
شبکه اجتهاد: عاشورا به عنوان یک حادثه در جهان اسلام و در گفتمان شیعی پس از شکلگیری و استقرار آن در فرهنگ شیعی با رویکردهای متفاوت و نگرشهای گوناگونی مواجه شد که پارهای از آنها نه تنها سودی به این واقعه نداشتهاند بلکه زمینه ساز آسیبهای چندی نیز برای این واقعه شدهاند. عاشورا دو ساحت دارد: ساحت اندیشه و تفکر و ساحت احساس و عاطفه که هر یک همراهانی و رهآوردهایی به دنبال داشته است. توجه به این دو ساحت نه تنها ضروری است بلکه آن چه عاشورا را میتواند جاودانه کند توزیع دقیق و صحیح سهم هر یک از …
توضیحات بیشتر »فقه عاشورا یا عاشورا و فقه/ رسول جعفریان
این بحث بی سابقه نیست، اما من به نوبه خود تلاش کردم تا نشان دهم چرا فقها برای قرنها جز در یک بحث کلامی، به عاشورا از زاویه فقه توجهی نکردند و این اواخر چه عواملی سبب شد تا برخی از فقها و نویسندگان، به عاشورا از منظر فقهی بنگرند. شبکه اجتهاد: نخستین پرسش این است که آیا کربلا یک حرکت فقهی است یا فرا فقهی؟ اگر عاشورا موضوعی فقهی باشد، یعنی امکان بررسی رسیدگی فقهی به آن باشد، طبعا قابل تأسی برای شیعیان است و میتوان از آن به عنوان یک منبع فقهی استفاده کرد؛ اما اگر حادثه ای …
توضیحات بیشتر »عقلانیت واقعه عاشورا باید حفظ شود
شبکه اجتهاد: هر چند درباره نهضت حسینى و قیام خونین عاشورا، کتابهاى فراوانى در طول تاریخ نوشته شد، ولى عمق این حادثه فراتر از آن است که فکر مى کنیم و بررسى ابعاد این قیام هر زمان درسهاى تازه اى به ما مى آموزد لذا جاى بحث و بررسى و تحلیل پیرامون این انقلاب بزرگ حسینى باقى است و مى توان با نگاهى تازه، از آن درسهاى تازه اى گرفت.[۱] حادثه کربلا در طول تاریخ به یک الگو و سرمشق بزرگ تبدیل شده است و[۲] امام حسین علیه السلام شیوه مبارزه را براى آزادگان جهان به ویژه مسلمانان مبارز نشان …
توضیحات بیشتر »تسرع در تکذیب جزئیات واقعه عاشورا صحیح نیست/ بررسی فقهی شعائر دینی ضابطه دارد
اختصاصی شبکه اجتهاد: آیتالله سید علی حسینی میلانی، شاگرد مطرح آیتالله وحید خراسانی و استاد قدیمی دروس خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم است. به مناسبت ایام عزاداری سیدالشهدا، از وی در رابطه با ابعاد فقهی واقعه عاشورا و عزاداری اباعبدالله (ع) پرسیدیم. رویکرد فقهی او به مسائل در کنار تسلط وی بر مباحث امامت، گفتگوی جالبی را رقم زد. اجتهاد: آیا راه علم به وقایع عاشورا منسد است یا منفتح؟ و اگر منفتح است چگونه باید دسترسی پیدا کرد؟ و اگر منسد است وظیفه چیست؟ میلانی: وقایع عاشورا مثل سایر وقایع در تاریخ اسلام است. علم به مقداری …
توضیحات بیشتر »با الهام گرفتن از نهضت حسینی، چگونه امت اسلامی را در مسیر تحول و پیشرفت قرار دهیم؟
آیتالله سید محمدتقی مدرسی از مراجع معظم تقلید کربلا با صدور پیامی به مناسبت ماه محرم توصیههای مهمی را به عزاداران حسینی بیان کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله سید محمد تقی مدرسی از مراجع معظم تقلید کربلای معلا به مناسبت ماه محرم حسینی پیامی مشروح با عنوان «با الهام گرفتن از نهضت حسینی، چگونه امت اسلامی را در مسیر تحول و پیشرفت قرار دهیم؟» صادر کرد. ایشان در این پیام در آستانه یادمان آن حماسه جاوید، مردم را هرچه آشکارتر به الهام گرفتن هرچه بیشتر از عبرتهای عاشورا و بهره گرفتن هرچه عمیق تر از روح حماسه کربلا و …
توضیحات بیشتر »اربعین، جهاد نرم و ظرفیتهای عظیم…/ حمزه واقعی
اختصاصی شبکه اجتهاد: اربعین، نه یک روز در شمار دیگر روزها که یک روز ویژه و سترگ با ظرفیتهای عظیم در ساحتهای مختلف است که علیرغم حرکت بزرگ و بشکوه سالهای اخیر، هنوز ظرفیتهای مستور آن برایمان نمایان نشده است از جمله ظرفیتهای کار نشده این قلمرو، اربعین و فقه سیاسی است؛
توضیحات بیشتر »از عاشورا تا اربعین برمدار فقه ولایت/ غلامرضا بنی اسدی
اختصاصی شبکه اجتهاد: میان حج و حجت خدا، پیوندی نا گسستنی است چنانکه پیش از این، عاشورا را میان دو حج دیدیم و گفتیم، ماناترین قیام و اثر بخش ترین حماسه بشری میان دو حج اتفاق میافتد؛ حجی ناتمام در ذی حجه سال ۶۰ هجری قمری، که امام حسین(ع) از عرفات به کربلا پل زد و مناسک منا را در کربلا به جا آورد.
توضیحات بیشتر »عاشورا هم فقهی، هم فرافقهی
اختصاصی شبکه اجتهاد: عاشورا را از هزار زاویه باید خواند و هزار درس باید گرفت. این شکرانه نهضتی است که حضرت سیدالشهدا (ع) برای نجات بشریت، طراحی کرد. هر خوانش نیز متناسب با خواننده و خواهنده، سویهای از ماجرا را باز خواهد گشود و در این گفت و گوی، کوشش شده است تا عاشورا را در ساحت فقه ببینیم و پرسشهای گفته شده و حتی در تقدیر را هم، پاسخی فقهی بیابیم.
توضیحات بیشتر »عاشورا، عدالت و حکومت دینی/ سیدمحمد عیسینژاد
اختصاصی شبکه اجتهاد: در این نوشته، محور بحث و گفتوگوی علمی با این شخصیت، کتاب قیام جاودانه است.[۱] کتاب حکومت دینی یا عاشورا مظلومیت مضاعف، مورد استناد این نوشته قرار نگرفته است. اجمالا بگویم که در آن دو اثر دیگر، سخنان تندتر و گزندهتر از آنچه در این اثر مورد بحث آمده، زیاد دیده میشود.
توضیحات بیشتر »راه علم به جزئیات حادثه عاشورا منسد است/ ذکر زبان حال، از مهمترین عوامل تحریف است/ روضهخوانی، متوقف بر علم به صحت واقعه نیست
اختصاصی شبکه اجتهاد: حجتالاسلام والمسلمین سید محمد صادق علم الهدی از اساتید سطوح عالیه و خارج حوزه علمیه قم معتقد است اگر چه راه علم به وقایع تاریخی از جمله جزئیات واقعه عاشورا منسدّ است اما برای نقل وقایع تاریخی لازم نیست حتماً علم داشته باشیم. مسئول هیئت علمی مدارس لنگرودی در گفتگو با اجتهاد، ابزار معاش بودن مداحی در طول قرون گذشته را عاملی مهم برای تحریف وقایع عاشورا میداند.
توضیحات بیشتر »حرمت ایذاء مؤمن، مقدم بر اقامه عزاست
اختصاصی شبکه اجتهاد: حجتالاسلام والمسلمین علی شفیعی، از پژوهشگران و مدرسین حوزه علمیه مشهد و مدیر گروه فقه کاربردی پژوهشکده اسلام تمدنی است. با وی از تعارض بین عزاداری امام حسین (ع) و ایذاء مؤمنین سخن گفتیم. او معتقد است نه تنها حرمت ایذاء مؤمن مقدم بر اقامه عزا است، بلکه اموری از این قبیل، نوعی دین زدگی و ایجاد فاصله بین آموزه های دینی و نسل جوان را موجب می گردد.
توضیحات بیشتر »عاشورا قیامی در برابر یک تغییر و تحریف بزرگ در اسلام بود/ عزاداریهادر طراز مذهب شیعه باشد
مدیر حوزههای علمیه کشور با ذکر این مطلب که عاشورا قیامی در برابر یک تغییر و تحریف بزرگ در اسلام بود عنوان کرد: امام حسین(ع) در یک نقطه عطف تاریخی در یک پیچ تاریخی قد برافراشتند.
توضیحات بیشتر »کربلا عرصه تجلی فقه در رفتار امام/ حمزه واقعی
اختصاصی شبکه اجتهاد: حج و جهاد موضوعاتی فقهی است چنانکه صوم و صلاه. وقتی در کلام معصوم این چهار موضوع فقهی و عبودیتی، به محوری به نام ولایت وصل میشوند، آن محور هم به قاعده شآن فقهی خواهد داشت.
توضیحات بیشتر »