نشست علمی «نقش علوم تجربی در فرآیند استنباط» با ارائه استاد شیخ حمید درایتی، ۲۸ فروردینماه ۱۴۰۴ در مدرسه عالی فقاهت آلمحمد (ع) برگزار شد. استاد حوزه علمیه مشهد با بررسی نقاط تماس میان دانش تجربی و فرآیند استنباط فقهی، از نقش ابزارهای علمی، یافتههای نوین و مفاهیم تخصصی جدید در فهم و بازتعریف موضوعات فقهی سخن گفت و برخی …
Read More »Tag Archives: علوم انسانی
نقش علوم انسانی در موضوع شناسی فقهی
حجتالاسلام سعیدی با بیان اینکه آنچه محل توجه و دقت است نقش علوم انسانی در تولید و تبیین موضوعاتی است که جنبه اجتماعی و سیال دارد، گفت: این دسته از موضوعات از آنجا که عینی نیست، مبتنی بر فهم متفاهم عرفی و سیال جامعه در برش و قطعهای از زمان است و اصطیاد این فهمهای پراکنده که جنبه گفتمانی دارد …
Read More »نقش فلسفه فقه سیاسی در تولید و توسعه علوم انسانی بررسی شد
ناظر به هر تعریف فقه سیاسی حداکثری یا حداقلی، نقش فقه در علوم انسانی متفاوت میشود، در معنای اول، غلبه فقاهت بر همه عرصههای خواهد بود. اما در معنای دوم، فقه سیاسی اثری حداقلی بر علوم انسانی دارد که مرتبط با حوزه رفتارهای سیاسی است. در هر دو میتوان از تولید و توسعه علوم انسانی صحبت کرد. همچنان که فقه …
Read More »ظرفیت شناسی علم اصول در تولید علوم انسانی/ علیرضا اعرافی
شبکه اجتهاد: علم اصول یکی از مهمترین علوم اسلامی است که شاید بالندگی و پویایی او در بین علوم اسلامی در قله باشد. در مورد ظرفیتشناسی علم اصول، چند سؤال اساسی مطرح میباشد: ۱- مبانی علم اصول در بحثهای علوم انسانی چه تأثیری میتواند داشته باشد؟ ۲- روش شناسی علم اصول چه دستاوردهایی در مباحث علوم انسانی خواهد داشت؟ ۳- …
Read More »سخنرانی منتشر نشده شهید بهشتی در جمع طلاب و اساتید مدرسه حقانی
آیتالله شهید بهشتی – در سخنانی که برای نخستینبار منتشر شده – گفته است: اگر امکاناتی داریم، میگذاریم در اختیار آن عاشقها، نه در اختیار آن نِقنِقزنها! عاشق که اینقدر نق نمیزند. عاشق که اینقدر آفتاب و سایه نمیکند. عاشق که اینقدر پرتوقع نمیشود. گفته میشود چرا کتابهای درسی اصلاح نشده است؟ چه کسی باید این کار را بکند؟ میگویید …
Read More »شکلگیری فقههای مضاف؛ دستاورد علوم انسانی انقلاب/ نظریه سینمای دینی و نظریه اقتصاد اسلامی نداریم
شکلگیری فقههای مضاف مانند فقه تربیت، فقه مقاومت، فقه فرهنگ و فقه هنر از جمله دستاوردهای این چهار دهه انقلاب است؛ البته ممکن است گفته شود که حوزههای سنتی ما هنوز در بند فقههای سنتی هستند ولی مسائل مربوط به فقه تخصصی سالهاست که در مظان استفتاء مراجع است و دروس خارج برخی بزرگان مرتبط با همین مسئله است و …
Read More »تحول در حوزه و فقه در گرو تولید علوم انسانی اسلامی است/ اگر تعارض بین علم و دین حل نشود نخبگاه همراه نمیشوند
آیتالله رشاد برطرف سازی تعارض بین علوم انسانی موجود و شریعت، پیوند مهندسی فرهنگ با علوم انسانی، همراهی نخبگان با اسلامی سازی علوم انسانی و منوط شدن تحول حوزه در گرو تحول فقه و تحول فقه در گرو تولید علوم انسانی اسلامی را از مهمترین دلایل نیاز به تولید علوم انسانی اسلامی عنوان کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله علی …
Read More »منظور از اسلامیسازی، تولید علوم انسانی نقلی نیست/ رویکرد اجتهاد محور؛ بهترین روش تولید علم بومی
استاد حوزه و دانشگاه با بیان اینکه با چند روایت که معلوم نیست اسناد آن به معصوم(ع) درست باشد نمیتوان علم انسانی اسلامی تولید کرد گفت: ما وقتی از علوم انسانی اسلامی سخن میگوئیم منظورمان تولید علوم انسانی نقلی نیست. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین محمدحسین ملکزاده، محقق و استاد حوزه علمیه و دانشگاه، با تقسیم معارف اسلامی به …
Read More »حوزه، علوم انسانی و نظام تحول/ قاسم ترخان
اختصاصی شبکه اجتهاد: حجتالاسلام دکتر قاسم ترخان، استاد حوزه و دانشگاه و عضو هیئتعلمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، چندی پیش در همایش «حوزه انقلابی، مسئولیتهای ملی و فراملی» که در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد، مقاله خود تحت عنوان «حوزه و علوم انسانی (ضرورت و گامهای تحول)» را ارائه کرد. بخشهایی از ارائه ایشان از این مقاله، …
Read More »حرف تازه و محکم درحوزۀ علوم انسانی کم است
اسدی، دانشیار دانشگاه گفت: با این که چند دهه است در حوزه علوم انسانی مشغولیم ولی حرف تازه و محکم در این حوزه کم داریم، لذا باید در قدم اول این چند دهه را بازبینی کنیم. به گزارش شبکه اجتهاد، زاویه در برنامۀ این هفته نیز به ادامۀ بررسی موضوع اسلامی شدن علوم انسانی پرداخت و اینبار جنبۀ سیاسی و …
Read More »خیمهزدن علوم انسانی مدرن پشت دروازههای حوزه
شبکه اجتهاد: از منظری، علوم انسانی را باید نرمافزار مدیریت فردی و اجتماعی انسان در دنیای مدرن دانست. وقتی میگوییم دنیای مدرن، یعنی برخوردار از تمامی اصول، ویژگیها و بنیانهای معرفتی مدرنیته. این علوم گامبهگام با غایات دنیای مدرن و نیازها و خواستهای انسان مدرن شکل گرفته، توسعه یافته و متناسب با آنها پویایی و نشاط خود را نیز حفظ …
Read More »تقریر نگرش متفاوت آیتالله سبحانى و دکتر داورى در باب علوم انسانى اسلامى/ محمد محمدرضایی
آیتالله سبحانی در پاسخی به دکتر رضا داوری اردکانی گفت: مقصود مدافعان علوم انسانی اسلامی پالایش علوم انسانی است نه ایجاد علم جدید. علم عوض نمیشود، امّا دگرگونی در آن امکان پذیر است. شبکه اجتهاد: دکتر محمد محمدرضایی، استاد فلسفه دین دانشگاه تهران و رئیس کارگروه تخصصی فلسفه دین و کلام جدید شورای تحول علوم انسانی در یادداشتی پاسخ آیتالله …
Read More »«علوم انسانی و جامعه اسلامی»؛ پاسخی بر مدعای مخالفان علم دینی/ عبدالحسین خسروپناه
شبکه اجتهاد: اگر علوم انسانی مدرن به جامعه مدرن نظر دارد پس علوم انسانی اسلامی نیز به جامعه اسلامی ناظر است. اگر علوم انسانی مدرن اولا سازنده و ثانیا حاکی از جامعه مدرن است پس علوم انسانی اسلامی نیز سازنده و حکایت گر جامعه مدرن خواهد بود حال چگونه برخی گمان میکنند که علم مدرن، ممکن و علم اسلامی، غیرممکن …
Read More »آیتالله حائری برای حذف رسمی ربا راهکار عملیاتی داشت/ معتقد بود حوزه باید وارد موضوعشناسی بشود
استاد معظم معتقد بود هم حوزه و هم دانشگاه مستقیماً در حیطه تخصص خود باید وارد تشخیص موضوع بشوند که بتوانند مشکل مکلف را مستقیما حل کنند در غیر این صورت با اگر گفتنها، نه تنها مشکل مکلف حل نمیشود بلکه او را به احکام الله بدبین میکنیم. به گزارش شبکه اجتهاد، چهل روز از رحلت آیتالله محیالدین حائری شیرازی، …
Read More »روایتی از آخرین دغدغه در واپسین لحظات عمر آیتالله حائری شیرازی
مرحوم آیتالله حائری حاصل تفکرات طولانی خود را در یک نظریه علمی درباره پول اسلامی جمعبندی کرد و معتقد بود تا پول اسلامی نشود، با این پول اعتباری نمیتوان جلوی ربا را گرفت. مکرر میفرمود گردنه احد در انقلاب اسلامی علوم انسانی است. اگر شما نتوانید راهحل اداره اسلامی جامعه را به دست آورید، اداره اسلامی آن ممکن نیست. به …
Read More »درآمدی بر نسبت فقه و انسان شناسی/ حیدر همتی
شبکه اجتهاد: از مبانی تأثیرگذار در نسبت میان فقه و علوم انسانی و همچنین تأثیرگذار در فرایند اجتهاد انسان شناسی است:
Read More »ظرفیت شناسی علوم حدیث برای تحول در علوم انسانی
ابتدا باید دانست که لزوماً نیاز به ارتباط مستقیم بین علم خاص و علم دینی نیست، بلکه صرفاً ارتباط با موضوع آن علم و یا حتی غایت علم نیز کفایت میکند. از طرفی دیگر لازم نیست علم دینی باکلیت علم خاص علوم انسانی در تماس باشد بلکه اگر راجع به یک شاخه نیز نظر دهد کافی است. در این نگاه …
Read More »میتوان پایههای اصول فقه حکومتی را در علوم انسانی جستجو کرد
آیتالله احمدی فقیه یزدی، تدوین اصول فقه مناسب با فقه حکومتی را از لوازم کار در این حوزه دانست و بیان داشت: لازم است یک اصول جداگانهای، جدای از اصول فقه معاملات و عبادات تدوین شود. البته میتوان پایههای اصول فقه حکومتی را در علوم انسانی هم جستجو کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله محمدحسین احمدی فقیه یزدی، استاد درس …
Read More »بایستههای اسلامیسازی علومانسانی و جایگاه فقه در این فرآیند
جایگاه فقه در اسلامی سازی علوم چیست و برای دستیابی فقه موجود به چنین جایگاهی، چه گامهایی باید برداشته شود؟ «سید محمدباقر صدر»، «سیدمنیرالدین حسینی الهاشمی» و «عبدالله جوادی آملی» پاسخ میدهند. به گزارش شبکه اجتهاد، متن حاضر اقتراحی پسینی درباره بایستههای اسلامی سازی علوم انسانی و جایگاه فقه در این فرآیند میباشد که توسط حجتالاسلام علی محمدی، پژوهشگر فرهنگستان …
Read More »اجتهاد مکمل نبوت است/ مصداق شناسی جزء حوزه اجتهاد نیست/ اجتهاد هنر مؤمنانه زندگی کردن است
محقق داماد: اگر اجتهاد نباشد ختم نبوت معنی ندارد و باید منتظر پیامبر دیگری بود و این مشکلی است که اهلسنت در اجتهاد دارند. اگر اجتهاد نباشد باید بگوییم که دوران دین هم تمام شده است. نهاد اجتهاد در کنار نهاد خاتمیت نبوت مینشیند که هر کدام از اینها را دست بزنید آن یکی به لرزش میافتد. به گزارش شبکه …
Read More »موضوعشناسی حلقه مشترک فقه حکومتی و علوم انسانی
حجتالاسلام پیروزمند با اشاره به اندیشه امام خمینی(ره) در فقه، گفت: امام نگاه فراکلان به فقه داشتند و بالاتر از نگاه اجتماعی و فراتر از نگاه حسبه و توجه به فقه حکومتی برای اداره جامعه اسلامی، حکومت را شعبهای از ولایت رسولالله(ص) محسوب میکردند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین علیرضا پیروزمند، قائم مقام فرهنگستان علوم اسلامی قم، عصر در …
Read More »خطابهای «شهید صدر» به علوم انسانی
شهید صدر معتقد بود نتایجی که عالمان در دانشگاه و حوزه به دست میآورند، به صراحت نوشته و به بحث گذاشته شود. شهید صدر به عدم گفتوگوی عالمان دینی و دانشگاهیان انتقاد داشت و معتقد بود که باید همدیگر را نقد کنیم و حسادت علمی را کنار بگذاریم. در همین راستا وی معتقد بود باید در متهم کردن نظرات هم …
Read More »توجه به رابطه بین فقه و علوم انسانی در فرآیند تحول علوم انسانی
بررسی رابطه بین فقه و علوم انسانی در فرآیند تحول علوم انسانی و بحث از تأثیر و تاثر هر یک بر دیگری مسئله پراهمیت و ضروری است که کمتر به آن توجه شده است. به گزارش شبکه اجتهاد از مهر، مسعود معینی پور، دانش آموخته حوزه علمیه قم و دارای تالیفات و مقالات فراوانی در حوزه جامعه شناسی انقلاب و …
Read More »۱۳اسفندماه؛ دومین کنفرانس ملی علوم انسانی اسلامی در قم برگزار می شود
علوم انسانی به همت انجمن علمی علوم اجتماعی ایران، سیویلیکا و کنسرسیوم محتوای ملی دومین کنفرانس ملی علوم انسانی اسلامی ۱۳ اسفندماه در قم برگزار می شود.
Read More »