بایگانی برچسب: محمدتقی فاضل میبدی

شبکه اجتهاد: اصطلاح «منطقه‌الفراغ» مفهومی است که مرحوم شهید محمدباقر صدر در بخش آخر کتاب «اقتصادنا» (اقتصاد ما) به کار برد. برای این اصطلاح سابقه‌ای پیش از آن نیافتم. آیا شهیدصدر با ابتکار خود مفهوم‌سازی کرده و یا از جایی اقتباس کرده است؟ نمی‌دانیم. احتمال دارد که این مفهوم با اصطلاح «ما لانص فیه» یعنی جایی که نصی برایش نیست و یا منطقه «سکوت قانونی» که حقوقدانان به کار می‌برند، همسان باشد؛ و شاید این عالم بزرگوار چنین مفهومی را از روایت منسوب به امام علی(ع) برگرفته باشد که فرمود: «انّ الله تعالى افترض علیکم فرائض فلا تُضیّعوها؛ و حدّ …

شبکه اجتهاد: اصطلاح «منطقه الفراغ» مفهومی است که مرحوم شهید سید محمدباقر صدر بخش آخر کتاب اقتصادنا به کار برد. برای این اصطلاح سابقه‌ای پیش از آن نیافتم. آیا شهید صدر با ابتکار خود مفهوم‌سازی کرده و یا از جایی اقتباس کرده است؟ نمی‌دانیم. احتمال این را دارد که این مفهوم با اصطلاح “مالانص فیه” یعنی جایی که نصی برای آن نیست، و یا منطقه “سکوت قانونی” که حقوق‌دانان بکار می‌برند همسان باشد؛ و شاید این عالم بزرگوار چنین مفهومی را از روایت منسوب به امام علی (ع) برگرفته باشد که فرمودند: «إِنَّ اللَّهَ تَعَالَى افتَرَضَ علیکم فَرَائِضَ فَلاَ تُضَیعُوهَا، …

شبکه اجتهاد: چندی پیش در روزنامه اطلاعات مقاله‌ای با عنوان «تعامل فقها با بنای عقلا در جهان امروز» به قلم حجت‌الاسلام محمدتقی فاضل میبدی منتشر شد و نظریه جدیدی را در این مورد مطرح نمود که به دنبال آن، برخی از پژوهشگران به بررسی موضوع پرداختند؛ نوشتاری زیر به قلم حجت‌الاسلام مرتضی ترابی، عضو هیئت استفتائات آیت‌الله شیخ جعفر سبحانی است که از نظر خوانندگان می‌گذرد. ثبات و جامعیت اسلام گفتگو که در زبان عربی به آن «مناظره» می‌گویند، بهترین شیوه برای دستیابی به حقیقت است و قرآن نیز این روش را در مواردی به کار گرفته است. هدف از گفتگو، …

شبکه اجتهاد: غالب شریعتمداران بر این باورند که بنای شریعت اسلامی و یا هر شریعت آسمانی بر مبنای کتاب و سنت و وحی الهی است؛ و دلیل و خاستگاه احکام شرعی جز این دو منبع منور نمی‌تواند باشد و یا باید به این دو مأخذ آسمانی برگردد. کسانی که اخباری می‌اندیشند، بر این ادعا بیشتر پای می‌فشارند و منبع و مأخذی را برای احکام جز کتاب و سنت نمی‌شناسند. در این که کتاب و سنت حاوی احکام شرعی و اوامر و نواهی الهی است، تردید نیست؛ اما پرسش اساسی این است که: تمام احکام مربوط به زندگی بشر باید به …

جامعیت دین به ویژه جامعیت اسلام به کتاب، سنت و عقل است؛ یعنی همان طوری که خداوند به طور مستقیم از طریق وحی و رسول اکرم (ص) صحبت می‌کند، به همان شیوه از طریق عقل صحبت می‌کند؛ یعنی همان طور که احکام برگرفته از قرآن برای ما حجت‌آور است، احکام برگرفته از عقل قطعی هم حجت‌آور است؛ یعنی اگر امروز عقل قطعی یک حکمی داد و سیره عقلا حکم را صادر کرد، شرع توجه کند و کنار نگذارد و برای آنان حجت داشته باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، سخنرانی آیت‌الله محمدجواد فاضل لنکرانی در آیین بزرگداشت آیت‌الله موسوی اردبیلی بازتاب …

شبکه اجتهاد: از مسائل مهمی که فقیهان شیعی در دانش اصول به آن دقت ورزیده و آن را مبنای کار خود قرار داده‌اند، «سیره عقلا» یا «بنای عقلا» و یا «حجیت سیره عقلا»ست. می‌دانیم که غالب امارات اصولی و قواعد فقهی (همچون حجیت ظواهر، حجیت خبر واحد و…) از بناهای عقلایی است. پرسش مهم در این زمینه این است که: قلمرو سیره عقلا و روش آنان تا چه میزان در تغییر و تحول احکام فقه تأثیرگذار است؟ به عبارت دیگر روشهایی که عاقلان هر جامعه در امور اعتباری برمی‌گزینند و یا اگر عادتی و عرفی رواج یافت و عقلا بر …

شبکه اجتهاد: مقاله‌ای در روزنامه اطلاعات مورخ ۹۷/۶/۳۱ با عنوان «حدود تأثیر زمان و مکان» از استاد آیت‌الله جعفر سبحانی به طبع رسید. گویا این مقاله نقدی بود بر سمینار «امکان‌سنجی برابری دیه زن و مرد» که در مشهد با ابتکار معاونت محترم ریاست جمهوری در امور زنان، سرکار خانم دکتر ابتکار در تاریخ ۲۸/۵/۹۷ برگزارشد. آیت‌الله سبحانی در دو شماره در روزنامه اطلاعات محتوای آن سمینار را به نقد گذاشتند: یکی در پاسخ استاد سروش محلاتی در مورد مسئله «تساوی دیه زن و مرد» و مقاله دوم در پاسخ نگارنده که در میزگردی با عنوان «ضرورت اجتهاد مجدد و …

شبکه اجتهاد: نخستین استعفای یکی از امامان مطرح جمعه در سال گذشته مربوط به استعفای حجت‌الاسلام والمسلمین جعفری، امام‌جمعه و نماینده ولی‌فقیه در استان کرمان بود که البته با حاشیه‌هایی نیز همراه شد اما در نهایت و به قول حجت‌الاسلام والمسلمین سیدرضا تقوی، رئیس سابق شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه کشور استعفای حجت‌الاسلام جعفری کهولت سن و وضعیت نامناسب جسمانی عنوان شد که در نامه‌‌‌ای خطاب به رهبر انقلاب اسلامی ادامه فعالیت به عنوان امام جمعه و نمایندگی ولی فقیه در استان کرمان را غیر مقدور دانسته و خواهان قبول استعفای خود شده بود. دومین استعفا در اواخر سال گذشته مربوط …

کتاب حاضر حاوی مقالاتی است از اندیشمندان و فضلای حوزه و دانشگاه برای اعتلای نام و یاد آیت‌الله سید عبدالکریم موسوی اردبیلی(ره) است که تمامی مقالات در زمینه‌های علوم اسلامی یا در باب موضوعاتی می‌باشد که به تعالیم اسلامی برمی‌گردد و یا تفسیر و تحلیل اندیشه‌های این فقیه فقید است. به گزارش شبکه اجتهاد، مقالات این مجموعه در پنج بخش تنظیم شده است: بخش نخست نگاهی است به شخصیت علمی و اجتماعی آیت‌الله موسوی اردبیلی با عنوان «درنگی در زندگینامه و کارنامه». بخش دوم نوشته‌هایی است در حوزه دانش قرآنی با عنوان «سیری در اندیشه‌های قرآنی». بخش سوم مباحث مربوط …

شبکه اجتهاد: حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی در سال ۱۲۳۸ هجری شمسی در شهر مهرجرد میبد یزد، متولد شد. او در اردکان و یزد تحصیلات مقدماتی و سطوح فقه و اصول را به پایان برد. در ۱۰ سالگی پدرش روی در نقاب خاک کشید و عبدالکریم مدتی نتوانست درس را ادامه داده و مجبور شد خانواده را اداره کند. چند سال بعد راهی یزد شد تا در حوزه علمیه این شهر ادامه تحصیل دهد. وی تا ۱۸ سالگی در یزد ماند و به تحصیل علوم اسلامی پرداخت. در همین زمان به همراه مادرش با کاروان زیارتی به کربلا مشرف شد. …

با توجه به اینکه مراسم رمی جمرات بارها جان حجاج را به خطر انداخته است لزوم این مساله حس می‌شود که فقهای عالم اسلام از شیعه تا سنی در یک هم‌اندیشی تلاش کنند زمان و مکان این بخش از مناسک حج را گسترش دهند تا...

با توجه به اینکه مراسم رمی جمرات بارها جان حجاج را به خطر انداخته است لزوم این مساله حس می‌شود که فقهای عالم اسلام از شیعه تا سنی در یک هم‌اندیشی تلاش کنند زمان و مکان این بخش از مناسک حج را گسترش دهند تا...