Tag Archives: مشروطه

تصحیح «مشروعیت مجلس قانون‌گذاری» در «عصر مشروطه و انقلاب اسلامی»/ ذبیح‌الله نعیمیان

تصحیح «مشروعیت مجلس قانون‌گذاری» در «عصر مشروطه و انقلاب اسلامی»/ ذبیح‌الله نعیمیان

شبکه اجتهاد: این پرسش قابل طرح است که وضعیت دوران مشروطه و انقلاب اسلامی در تلقی علمای عصر مشروطه و از جمله مرحوم نائینی یا شیخ فضل‌الله برای الگوی مشروع قانون‌گذاری تفاوت می‌کند؟ و به تعبیر دیگر، آیا موضوع آنان در تجویز مجلس قانون‌گذاری در وضعیت بسط ید فقیه و ارتقای توانمندی او برای اداره‌ی جامعه تغییر خواهد کرد؟ ۱. …

Read More »

تفاوت موضع شیخ فضل‌الله نوری و سید کاظم یزدی در قبال مشروطه

تفاوت موضع شیخ فضل‌الله نوری و سید کاظم یزدی در قبال مشروطه

شبکه اجتهاد: در سالهای گذشته بسیار می‌‌شنویم اشخاصی اندر مثالب مشروطه می‌‌نویسند و از انحراف مشروطه و از اینکه دیگر مشروطه در دربار انگلیس به بار گذاشته شد. این سخنان روشن است که جدی نیست. کافی است بدانیم مشروطه در زمانی اتفاق افتاد که تحول در سیاست و حکومت و تجدید فرهنگ و مبانی دینی و سیاسی ضرورتی جهانگیر شده …

Read More »

مشروطه به روایت نائینی

تفاوت موضع شیخ فضل‌الله نوری و سید کاظم یزدی در قبال مشروطه

اولین بحث در اندیشه سیاسی علامه فقیه، شیخ‌محمدحسین نائینی حکومت آرمانی است. از آنجا که بعضی نویسندگان و تحلیلگران اندیشه سیاسی نائینی از این نکته غفلت یا تغافل کرده و (مشروطه سلطنتی) را تنها حکومت مطلوب او دانسته‌اند، بررسی این مساله لازم و ضروری است، به‌ویژه که در تبیین اندیشه شخصیتی چون نائینی که هم دارای مبنای فکری در علوم …

Read More »

فقیهان عصر مشروطه و مسائل مستحدثه سیاسی

فقیهان عصر مشروطه و مسائل مستحدثه سیاسی

شبکه اجتهاد: فقهای عصر مشروطه که نقش فعالی در نهضت عدالت خواهی و مقید کردن سلاطین به رعایت قانون داشتند، در هنگام مواجهه با موضوعات جدید سیاسی به بررسی هر یک از آن‌ها پرداخته و مواضع متفاوتی در قبال آن‌ها اتخاذ کردند. برخی آن‌ها را منطبق بر موازین شرع و بعضی مخالف شرع و بدعت شمرند. برخی هم به بازسازی …

Read More »

شیخ فضل‌الله نوری؛ شهید پیوند دین و قانون/ محسن اسماعیلی

شیخ فضل‌الله نوری؛ شهید پیوند دین و قانون/ محسن اسماعیلی

شبکه اجتهاد: «تاریخ معلم انسان‌ها است». این جمله کوتاه و آزموده شده‌ای است که امام خمینی (ره) بر اساس قرآن، احادیث و تجربه بشری به یادگار نهاده است. یکی از دوران‌های مهم تاریخی که باید بسیار مورد مطالعه و عبرت آموزی واقع شود، جریان مشروطیت است؛ انقلاب بزرگی که به ثمر هم رسید، اما با دسیسه‌های دشمنان و اختلاف و …

Read More »

میرزای نائینی، رهیافتی نیرومند در فقه سیاسی/ نائینی ولایت فقیه را به عنوان منصب مطرح می‌کند

میرزای نائینی، رهیافتی نیرومند در فقه سیاسی/ نائینی ولایت فقیه را به عنوان منصب مطرح می‌کند

حجت‌الاسلام عباس حیدری معتقد است، میرزای نائینی توانسته است بین ذهن شیخ انصاری و زبان آخوند خراسانی که ویژگی‌های خاصی داشته‌اند، پلی را برقرار کند و رهیافت نیرومندی را در فقه سیاسی به جریان بیاندازد. به گزارش شبکه اجتهاد، ‌‌آیت‌الله میرزا محمدحسین نائینی مشهور به میرزای نائینی، از فقهای بزرگ قرن سیزدهم و از علمای طرفدار نهضت مشروطه بود. او …

Read More »

مشروطه اسلامی؛ زندگی و اندیشه سیاسی آخوند خراسانی

مشروطه اسلامی؛ زندگی و اندیشه سیاسی آخوند خراسانی

کتاب «مشروطه اسلامی: زندگی و اندیشه سیاسی آخوند خراسانی» پژوهشی است در قلمرو تاریخ و اندیشه سیاسی معاصر که با تلاش دکتر علیرضا جوادزاده نگارش یافته و در ۴۴۰ صفحه وزیری به همت معاونت پژوهشی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) و معاونت پژوهشی دانشگاه معارف اسلامی منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، موضوع زندگی و اندیشه سیاسی آخوند ملامحمدکاظم …

Read More »

نقطه‌ مشترک تمام فقهای مشروطه اعتقاد به ولایت فقیه بود

نقطه‌ مشترک تمام فقهای مشروطه اعتقاد به ولایت فقیه بود

آیت‌الله علم الهدی با اشاره به اینکه مخالفت‌ها و موافقت‌های فقهاء با مشروطه، بر اساس مبنای فقهی بود گفت: البتّه نقطه‌ی مشترک تمام فقهای این دو گروه، اعتقاد به ولایت فقیه بود. تمام مباحث دیروز و امروز بر سر همین کلمه است که ولایت فقیه اصل مشترکی بود که همه به آن اعتقاد داشتند و اینطور نیست که بگوییم کسانی …

Read More »

مصادره تاریخی آخوند خراسانی و چالش‌های ایدئولوژیک

مصادره تاریخی آخوند خراسانی و چالش‌های ایدئولوژیک

حجت‌الاسلام ابوالحسنی گفت: چون میرزای نائینی به طور جدی قائل به ولایت فقیه بود، این جنبه را سانسور می‌کردند. ولی اخیراً همین‌ها هم نائینی را رها کرده و به سراغ مرحوم آخوند رفتند و به این بزرگمرد دخیل بستند. لذا می‌بینید که امثال آقای کدیور با همین رویکرد آثاری می‌نویسند و این خط سیر را شدیداً دنبال می‌کنند. آنچه برای …

Read More »

آخوندخراسانی به تشکیل حکومت معتقد بود اما آن را شدنی نمی‌دانست/ نگاه حقوق بشری به دین خود را پشت مرحوم آخوند پنهان می‌کند

مقبولیت مردمی و مشروعیت الهی انقلاب

منطق مرحوم آخوند در مورد مشروطه و مشروط کردن حاکم و عدم اقامه حکومت دینی و عدم رویکرد حداکثری نسبت به حاکمیت اسلامی را باید مرهون پرسش زمانه دانست، اینکه در آن زمانه امکان تحقق حاکمیت اسلامی بود یا خیر؟ می‌شد بحث حکومت اسلامی یا ولایت فقیه را مطرح کرد یا خیر؟ به گزارش شبکه اجتهاد، اندیشه مرحوم آخوند ملامحمدکاظم …

Read More »

مشروطه؛ نظریه‌‏ای برای عصر عُزلت فقیهان/ عباسعلی مشکانی سبزواری

مشروطه؛ نظریه‌‏ای برای عصر عُزلت فقیهان/ عباسعلی مشکانی سبزواری

اختصاصی شبکه اجتهاد: میرزا محمدحسین نائینی معروف به میرزای نائینی(ره) فقیه و اصولی نامدار شیعه در اواخر دولت قاجار است که همزمان با جنبش مشروطه، پای به عرصه مبارزه گذاشت و تلاش بسیاری، در جهت اقامه حکومت اسلامی و از بین بردن سلطنت مطلقه و نظام شاهنشاهی قاجار نمود. مهمترین تلاش نائینی در نقد نظام سلطنت مطلقه و تبیین سلطنت …

Read More »

مشروطه نهضتی انقلابی نبود/ مواجهه انقلاب اسلامی با دیوانسالاری

مشروطه نهضتی انقلابی نبود/ مواجهه انقلاب اسلامی با دیوانسالاری

مهدوی زادگان گفت: باید مشروطیت را رویداد طبیعی دگرگون خواهی تلقی کرد. زیرا عوامل و شرایط تجربه زیسته جهان معاصر برای تحقق تغییرات مدرن در سراسر جهان و از جمله در ایران، کم وبیش، هموار و سازگار بوده است. جامعه ایرانی مانند دیگر جوامع، خواسته یا نا خواسته، گریزی از تجربه مدرنیته نداشت. از این رو، گرچه مشروطیت یک نهضت …

Read More »

نقش آیت‌الله هاشمی رفسنجانی در رفع چالش‌های فقهی در جمهوری اسلامی

نقش آیت‌الله هاشمی رفسنجانی در رفع چالش‌های فقهی در جمهوری اسلامی

آقای ‌ها‌شمی بر پای‌بندی به اسلام فقاهتی و حاکمیت فقه و بر لزوم وجود شورای نگهبان تاکید داشت؛ چنان که در خاطرات خود نوشته است: آقای محمد مجتهد شبستری آمد و بیش از یک ساعت درباره ماهیت ‏اختلاف ما (خط امام) با لیبرالها (آقای بنی‏ صدر و نهضت آزادی و…) توضیحاتی می‏‌خواست ‏و گفتم، مسأله بر سر «اسلام فقاهتی» است. …

Read More »

نائینی نماینده‌ی جریان نواندیشی دینی در گفتمان مشروطیت است/ اگر رویکرد نائینی ادامه می‌یافت در گذار به تجدد ایرانی بسیار مؤثر بود

نائینی نماینده‌ی جریان نواندیشی دینی در گفتمان مشروطیت است/ اگر رویکرد نائینی ادامه می‌یافت در گذار به تجدد ایرانی بسیار مؤثر بود

شبکه اجتهاد: میرزا محمدحسین نائینی، در بیست‌وششم خرداد سال ۱۲۳۹ در نائین به‌دنیا آمد و در بیست‌وسوم مرداد ۱۳۱۵ در نجف، چشم از جهان فروبست. نائینی، از حیث گرایشات سیاسی به آخوند خراسانی و سید جمال‌الدین اسدآبادی نزدیک بود و البته برخلاف برخی از هم‌فکرانش به ولایت فقیه معتقد بود و در کنار این اعتقادش، از نخستین‌‌اندیش‌مندانی هم به شمار …

Read More »

تأثیر میرزای نائینی در زیست سیاسی ما

تأثیر میرزای نائینی در زیست سیاسی ما

شبکه اجتهاد: نوشتن ستایش‌آمیز درباره میرزا محمدحسین نائینی (۱۳۱۵-۱۲۳۹) سهل است؛ خیل پژوهشگرانی که از وی ستایش می‌کنند، و درباره نوآوری‌های وی می‌نویسند، به حد کافی حجت و امکان برای نویسندگان فراهم می‌کند، که بی‌هیچ نگرانی درباره وی قلم‌فرسایی کنند. اما، من قصد دارم نوشته خود را با عنوان «بحران بی‌بنیادی» در اثر نائینی یعنی “تنبیه الامه و تنزیه المله” …

Read More »

بررسی مفهوم ملت در‌‌ اندیشه سیاسی نائینی

بررسی مفهوم ملت در‌‌ اندیشه سیاسی نائینی

شبکه اجتهاد: با طلوع مدرنیته در ایران و در خلال عصر مشروطه، مفاهیم و نظریه‌های سنتی و سیاسی ما، با چالش مواجه شد. برای حل این چالش‌ها، متفکران مختلف تلاش‌هایی را صورت دادند. یکی از مهم‌ترین این‌‌اندیشمندان نائینی بود که سعی داشت از دل سنت راهی به تجدد بگشاید. در این مقاله، نحوه مواجهه او با مفهوم ملت در‌‌اندیشه سیاسی‌اش …

Read More »

مولفه‌های تجدد و واکنش حوزه علمیه نجف

مولفه‌های تجدد و واکنش حوزه علمیه نجف

اولین واکنش حوزه نجف در بحث ملت و دولت، مقاومت در برابر تجزیه امپراطوری عثمانی است و پیش بینی علمای نجف این بود که شکل گیری دولت-ملت‌های محلی بر اساس قراردادها، صرفاً بهانه‌‌‌ای است برای دولت‌های غربی تا جلوی قدرت دنیای اسلام را بگیرد چون تحلیل شان این بود که حتی از مراکز مذهبی که می‌‌‌توانست در خدمت این دولت-ملت‌های …

Read More »

چگونگی نظام حکومتی، مساله ما از مشروطه تاکنون/ رسول جعفریان

بنام عقل، به کام اخباری گری/ رسول جعفریان

شبکه اجتهاد: همیشه در این باره سوال می‌‌‌شود که «مسأله» مشروطه چه بود و مشروطه خواهان دنبال چه چیزی بودند. طبعا بسیاری از خواسته‌ها در مشروطه مطرح شد: تجدد، آزادی، برابری، اقتصاد ملی، رفع عقب ماندگی و مسائلی از این دست. در پاسخ می‌‌‌شود گفت، همه اینها کم و بیش بود، اما در این نوشته، یک مسأله از آن مسائل …

Read More »

مشروطه؛ آزمون مسئولیت‌پذیری فقها و روشنفکران

مشروطه؛ آزمون مسئولیت‌پذیری فقها و روشنفکران

شبکه اجتهاد: بازخوانی تجربه تاریخی مشروطیت و حضور بازیگران سیاسی و فکری آن دوران برای امروز ایران امری ضروری است. چرا که گفتارهای مشابهی به‌ویژه در ارتباط با غرب و نحوه اداره کشور در ایران امروز حضور دارند و می‌توان تبار آن را در دوران مشروطه پیدا کرد. به همین منظور صبح‌نو گفت‌وگویی با سید علی متولی، دانشجوی دکترای علوم …

Read More »

نگاهی به اندیشه سیاسی علمای دوره مشروطه/ ساختارهای مشروطیت در بلاد غربی و تحقیر فرهنگی اسلامی

نگاهی به اندیشه سیاسی علمای دوره مشروطه/ ساختارهای مشروطیت در بلاد غربی و تحقیر فرهنگی اسلامی

عضو هیأت علمی فرهنگستان علوم اسلامی قم گفت: مشروطه نقطه اقدامی بود برای بسط ساختارها و نظام‌های غرب و کفر در جهان اسلام و به‌ صراحت می‌توان گفت که بنیاد مشروطه همان اومانیسم است. به گزارش شبکه اجتهاد، دهم مرداد ماه سالروز شهادت عالم جلیل القدر، شیخ فضل الله نوری است؛ کسی که عمر گرانبهای خود را در راه حفظ …

Read More »

مشروطه در ذات خود غیر مشروع بود/ مرحوم نائینی و دفع افسد به فاسد

مشروطه در ذات خود غیر مشروع بود/ مرحوم نائینی و دفع افسد به فاسد

مراد برخی مراجع این بود که مشروطه یک نظام در حد ذات خود غیر مشروعی است که در شرایط فعلی همراهی و مشارکت با آن مشروع بوده و مطابق با دیانت است. شبکه اجتهاد: شیعیان بر اساس اندیشه سیاسی خود در مقاطعی از تاریخ گذشته در بخش‌های وسیعی از دنیای اسلام با گریز از مراکز قدرت، سیاستی منفی را در …

Read More »

گزارش یک اعدام/ نکاتی درباره اعدام شیخ فضل‌الله نوری

مهمترین دغدغه شیخ فضل‌الله/ محمد ملک‌زاده

شبکه اجتهاد:۱- عصر ۱۱ مرداد ۱۲۸۸ شمسی شیخ فضل‌الله نوری؛ مجتهد مشهور پایتخت به اتهام صدور دستور قتل مشروطه‌خواهان به حکم هیأت قضاتی که از طرف کمیسیون عالی اداره کشور منصوب شده بودند در میدان توپخانه تهران؛ جایی که الان ایستگاه متروی امام خمینی در آنجا ساخته شده، به دار کشیده شد. کمیسیون عالی پس از فتح تهران به دست …

Read More »

شیخ عبدالکریم حائری مانع از سیاسی شدن حوزه شد/ فرجام مشروطیت باعث انزوای روحانیت شد

ولایت تکثرپذیر مراجع و ولایت تکثرناپذیر فقیه

عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گفت: مرحوم حائری با ملایمت رفتار می‌کرد و همواره اصحاب و پیروان خود را به صبر و سکون و احتراز از هرگونه فتنه و غوغا دعوت کرده و در امور عرفی و سیاسی مداخله نمی‌کرد. منتقدان روحانیون احتمالا دریافته بودند که اگر روزگاری روحانیان از انزوا خارج شوند، قطعا با تجربه جدیدی …

Read More »

معمای مشروعه، مغازله کفر و ایمان

معمای مشروعه، مغازله کفر و ایمان

کتاب «معمای مشروعه، مغازله کفر و ایمان» اثر یحیی نوری وکیل‌آباد از سوی انتشارات عنوان راهی بازار نشر شد. این کتاب با مروری بر نگاه غرب به مشروطه، به بررسی مشروطه از منظر روشنفکران ایرانی و اهل شریعت می‌پردازد. به گزارش شبکه اجتهاد،  یحیی نوری وکیل‌آباد در کتاب «معمای مشروعه، مغازله کفر و ایمان» در چهار فصل با عنوان‌های «مقدمات …

Read More »

حقوق شهروندی زنان در ایران بین دو انقلاب

حقوق شهروندی زنان در ایران بین دو انقلاب

«حقوق شهروندی زنان در ایران» نوشته‌هادی نوری و صدیقه مسیب‌نیافخبی از سوی بنگاه ترجمه و نشر کتاب پارسه راهی بازار کتاب شده‌ است. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب «حقوق شهروندی زنان در ایران» که از سوی نشر کتاب پارسه منتشر شده ‌است، به بررسی وضعیت حقوق شهروندی زنان در ایران بین انقلاب مشروطه و انقلاب اسلامی می‌پردازد. در این کتاب …

Read More »

خوانشی نو از «حدیث نامکرر مشروطه»

خوانشی نو از «حدیث نامکرر مشروطه»

دکتر موسی حقانی با تاکید بر اینکه شیخ فضل‌الله چهره محوری ماجرای مشروطه است تصریح کرد: ما شخصیت شیخ فضل‌الله را در دوگانه موافق یا مخالف مشروطه قرار داده و اندیشه‌های او را واکاوی نکرده‌ایم.

Read More »

چرا رهبران مذهبی در انقلاب مشروطیت شرکت کردند؟

چرا رهبران مذهبی در انقلاب مشروطیت شركت كردند؟

شبکه اجتهاد: دکتر عبدالهادی حائری نوه شیخ عبدالکریم حائری یزدی است که در رابطه با اندیشه‌های سیاسی و اجتماعی علمای شیعه در دو قرن اخیر چندین کتاب و مقاله نگاشته است. البته دیدگاه ایشان در تحلیل قضایا دارای خصائصی است که مورد قبول هر کس نیست و می‌تواند مورد رد و ابرام قرار گیرد.

Read More »

«سایۀ میرزا»، تأثیر فکر نائینی در نظام حقوقی جمهوری اسلامی

لزوم بازخوانی اندیشه‌های نائینی در بحث دوام و سقوط تمدن اسلامی/ نائینی معتقد بود آموزه‌های دینی ظرفیت همراهی حداقلی با مدرنیسم را دارد

خلاصه رأی عمده علمای نجف که در کتاب «تنبیه الأمه و تنزیه المله» انعکاس پیدا کرده است، تحدید و محدود کردن قدرت مطلقه سلاطین است. در آن زمان علما با سلطنت مطلقه قاجار مواجه بودند که به میل خود و تشخیص خود کشور را اداره می‌کردند و به هیچ قاعده و قانونی هم مقید نبودند.

Read More »

نظریه‌ی سیاسی آخوند در ادامه مکتب شیخ انصاری است/ نباید درباره مشروطه گرفتار کلان‌روایت‌ها شویم

نظریه‌ی سیاسی آخوند در ادامه مکتب شیخ انصاری است/ نباید درباره مشروطه گرفتار کلان‌روایت‌ها شویم

شبکه اجتهاد: نشست تخصصی «آخوند خراسانی و انقلاب مشروطه» با حضور دکتر محمد فرزانه، نویسنده کتاب و استاد دانشگاه شیکاگو، دکتر داریوش رحمانیان استاد تاریخ معاصر ایران و دکتر مهدی فدایی مهربانی عضو هیأت علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، در پژوهشگاه فرهنگ هنر و ارتباطات برگزار شد.

Read More »

تجدد، عقب‌ماندگی و مفهوم تمدن در انقلاب مشروطه و انقلاب اسلامی

شرایطی که شاه سلطان حسین برای استفاده از یک کتاب وقفی گذاشت

ترتیب آنچه را که فرهنگ و تمدن می‌نامیم، می‌باید تعریفی و سطح توقعی و جایگاهی در این تحول انقلابی داشته باشد. پرسش ما این است که نسبت میان این دو انقلاب با مفهوم «تمدن» آن هم مدنیت مطلوب و نامطلوب چیست؟ نسبت این دو انقلاب، با وضعی از مدنیت که مورد تنفر و انتظار بوده، چگونه بوده است؟ به گزارش …

Read More »
Real Time Web Analytics