در میانه هیاهوی تحلیلهای سیاسی از «تنبیهالامه» و خوانشهای جزئینگر از میراث مشروطهخواهی، شماره جدید «کتاب شیعه» با نگاهی راهبردی و چندلایه، میرزا محمدحسین نائینی را نه در سایۀ یک متن، بلکه در قامت یک منظومه فکری و سلوکی بازخوانی کرده است. این ویژهنامه که حاصل سالها تتبع در اسناد خطی، اجازات، نامهها و یادمانهای محقق نائینی است، زنگ هشداری …
Read More »Tag Archives: محمدحسین نائینی
دیدگاههای نوآورانه میرزای نائینی راهگشای مسائل عصر حاضر
آیتالله جوادی آملی در دیدار جمعی از اعضای کنگره بینالمللی مرحوم میرزای نایینی گفت: اگر مرحوم نائینی امروز در میان ما حضور داشت، با نگاه ژرف خود، مفهوم آزادی و کرامت انسانی را در کنار اصول فقهی و شرعی به عنوان محورهای اصلی زندگی اجتماعی مطرح میکرد. به گزارش شبکه اجتهاد، جمعی از اعضای کنگره بین المللی مرحوم میرزای نایینی …
Read More »حقوق شهروندی از نگاه آیتالله سیستانی؛ امتداد گفتمان آیتالله نایینی
کتاب «آیتالله سیستانی و حقوق شهروندی»، به قلم محمدهادی زاهد غروی، تازهترین اثر پژوهشکده اندیشه دینی معاصر که توسط انتشارات سهل در صد صفحه منتشر شده، به بررسی اندیشههای آیتالله سیستانی درباره حقوق شهروندی پرداخته است؛ مفهومی بنیادین که بر حقوق برابر تمامی شهروندان، فارغ از تفاوتهای دینی، قومی و زبانی تأکید دارد. در این کتاب، اصولی همچون کرامت انسانی، …
Read More »تصحیح «مشروعیت مجلس قانونگذاری» در «عصر مشروطه و انقلاب اسلامی»/ ذبیحالله نعیمیان
شبکه اجتهاد: این پرسش قابل طرح است که وضعیت دوران مشروطه و انقلاب اسلامی در تلقی علمای عصر مشروطه و از جمله مرحوم نائینی یا شیخ فضلالله برای الگوی مشروع قانونگذاری تفاوت میکند؟ و به تعبیر دیگر، آیا موضوع آنان در تجویز مجلس قانونگذاری در وضعیت بسط ید فقیه و ارتقای توانمندی او برای ادارهی جامعه تغییر خواهد کرد؟ ۱. …
Read More »نائینی و بازپروری اندیشه سیاسی شیعه در حوزه حکمرانی اسلامی
دکتر فراتی معتقد است: برخلاف کسانی که فکر میکنند اندیشههای دینی در دوره جدید دچار زوال شده است اما مرحوم نائینی نشان داد راه حلهای جدیدی وجود دارد که باید از مسیر فقهی گشوده شود. او میگوید نائینی متعلق به عصر مشروطه است ولی پاسخها و راه حلهایش، پاسخهای دوران معاصر میباشد. حجتالاسلام دلیر نیز معتقد است: آنچه اندیشه مرحوم …
Read More »سه پرسش از علامه محمدتقی جعفری درباره کتاب تنبیه الامه و تنزیه المله/ روایت علیرضا صدرا از پروژه فکری داود فیرحی
مرحوم علیرضا صدرا میگوید: کاشف الغطا شاگرد برجسته و دستیار علامه نایینی بود. همان رابطهای که علامه نایینی نسبت به آیتالله مجاهد یا آخوندخراسانی داشت. من از علامه جعفری پرسیدم که این کتابش را که گفته شد جمع بشود، شما چه اطلاع دارید؟ پرسیدید یا نپرسیدید؟ گفت که چرا، من موقعی که به شریف رفته بودم از کاشفالغطا پرسیدم که …
Read More »نسبت میان واجبات ضمنیِ غیرقابل جمع، از دیدگاه محقق نائینی
از آنجا که مرجحات باب تزاحم و تعارض متفاوت است، تعیین نسبت میان اینگونه واجبات ضمنی، حائز اهمیت است. میرزای نائینی مشکل در عجز در انجام دو واجب ضمنی را در مرحله امتثال میداند نه جعل. در مقابل، آیتالله خویی معتقد است اطلاق دلیل دو واجب ضمنی با یکدیگر تنافی دارند. در نتیجه، دلیل دو واجب ضمنی با هم تعارض …
Read More »جریاناتی میخواهند میرزای نائینی را مصادره کنند
استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم با بیان اینکه جریاناتی میخواهند میرزای نائینی را مصادره کنند، تاکید کرد: گاهی در کلام میرزای نائینی بعضی جریانات، اثرات ولایت فقیه را پاک و تحریف میکنند. شرط امانتداری آن است که اساتید حاضر، تألیفات میرزای نائینی را مطالعه کنند تا شخصیت میرزا همانگونه که هست تبیین شود. به گزارش شبکه اجتهاد، …
Read More »مشروعیت تقنین یا عدم مشروعیت؛ محل نزاع فقها و روشنفکران در مشروطیت/ محمد متقیان تبریزی
شبکه اجتهاد: به نظر میرسد، مهمترین ویژگی مشروطیت را باید اعطاء «حق تقنین» به منتخبین مردم دانست. هرچند، مشروطیت دارای ویژگیهای مهمی در عرصه سیاست بوده که مهمترین آن، تقیید و رفع اطلاق العنانی از سلطنت است، لیکن، آنچه که می تواند این تقیید را محقق سازد، بیرون آوردن «امکان تقنین» از حوزه سلطنت و تحدید اختیارات سلطانی در عرصه …
Read More »نائینی بهطور مطلق عدم تصدی امر حکومت توسط فقها را منتفی ندانسته است
عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع) با اشاره به اینکه محقق نائینی حکومت را به دو نوع تملیکیه و ولایتیه تقسیم میکند، ابراز کرد: مرحوم نائینی بهطور مطلق عدم تصدی امر حکومت توسط فقها را منتفی ندانسته است. اختصاصی شبکه اجتهاد: دکتر مسعود معینیپور، عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع) در گفتگویی پیرامون ولایت در اندیشه فقهی سیاسی میرزای نائینی در توضیح …
Read More »زمینههای نظری مردمسالاری دینی در اندیشه سیاسی نائینی (ره)
عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع) گفت: آیتالله نائینی از مشارکت سیاسی مردم صحبت میکنند و نظارت مردم در روندهای حاکمیت را جدی میدانند و میگویند ابتنای سلطنت اسلامی بر مشارکت مردم است. همچنین قائل به تفکیک قوا هستند و برای مشروطیتِ سلطنت و مشروعیت اجمالی آن مشارکت مردم را جدی میگیرند و اینکه همه کار نباید به صورت علی اطلاق …
Read More »آیه ۵۸ سوره نساء، میتواند از اصلیترین منابع فقه سیاسی باشد/ ایده دولت نگهبان درست نیست/ تأکید میرزای نائینی بر ولایت فقیه
پژوهشگر فقه سیاسی، به اشاره به آیه شریفه ۵۸ سوره مبارکه نساء، گفت: این آیه در فرهنگ فقهی و منابع فقهی ما آنچنان که باید مورد استفاده قرار نگرفته است، در حالی که این آیه میتواند، یکی از اصلیترین منابع فقه سیاسی قرار بگیرد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام محمد متقیان تبریزی، پژوهشگر فقه سیاسی، در ادامه سلسله مباحث بررسی …
Read More »تأثیرپذیری میرزای نائینی از کواکبی
مدرس حوزه علمیه قم گفت: عبدالرحمان کواکبی در کتاب طبایع الاستبداد، سلطنت تملیکیه را اسارت و تبعیض میداند همچنین سرفصل دیگر کتاب او، استبداد دینی و سیاسی است و در خاتمه هم در مورد قوای ملعونه استبداد بحث کرده است؛ او ابتدا استبداد را معنای لغوی کرده و بعد معنای اصطلاحی آن را بیان کرده و میرزای نائینی هم عین …
Read More »تلقی نائینی از سلطنت، حکومت مدرن نیست
حجتالاسلام محمد متقیان تبریزی، با بیان اینکه تلقی نائینی از سلطنت تلقی مدرن نیست، اضافه کرد: در دولتی که قدرت متمرکز وجود ندارد و نهادهای مختلف حضور دارند سخن از چگونگی تقسیم قدرت است نه کیفیت استیلای سلطان. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام محمد متقیان تبریزی، محققق و مدرس حوزه علمیه قم در ادامه سلسله جلسات «بررسی اندیشه سیاسی میرزای …
Read More »دوگانهسازی غلط «مبارزه با استبداد یا استعمار» در شأن نائینی نیست/ فیرحی اندیشه میرزای نائینی را تحریف کرد
عضو هیئت علمی فرهنگستان علوم اسلامی، تاکید کرد: متاسفانه تلقی غلطی در بین برخی روشنفکران وجود دارد یعنی یک دوگانه غلطی درست میکنند و آن دوگانه مبارزه با استبداد یا استعمار است و در این دوگانه غلط، میرزای نائینی را جزء رهبران مبارزه با استبداد قرار میدهند و نه استمعار. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین محمد متقیان تبریزی، عضو …
Read More »مسیر ساختارسازی برای نظام اسلامی، از تجربه نائینی تا امام خمینی
حجتالاسلام ایزدهی با بیان اینکه مدلی که مرحوم نائینی برای نظام ارائه کرد تجربه ناموفقی بود، تصریح کرد: مسالهای که محقق نائینی به آن پرداخته بود درست بود اما ساختار مطلوب ارائه نکرده است و از ظرفیت مردم برای ارائه حکومت استفاده نکرده است درحالیکه امام (ره) موفق بودند چرا که تلاش کرد تا ساختار و نظام را تغییر دهد. …
Read More »میرزای نائینی در اصول فقه، مبتکر و مکتب ساز بود/ مدعیان جدایی سیاست از حوزهها با الفبای تاریخ حوزه آشنا نیستند
مدیر حوزههای علمیه گفت: یکی از امتیازات مرحوم آیتالله میرزای نائینی، داشتن رویکرد اجتماعی و سیاسی در کنار جامعیت علمی و اخلاقی است، میرزای نائینی در مکتب آیتالله میرزای شیرازی بزرگ شده که با دو خط فتوای خود لرزه بر اندام انگلیس خبیث انداخت و امروز اگر کسی بگوید حوزه علمیه از سیاست جدا است، در حقیقت با الفبای تاریخ …
Read More »چهارچوب بندی مبانی فقه سیاسی، یک ضرورت راهبردی است/ علامه نائینی، مظهر مجسم یک فقیه نواندیش
عضو شورای عالی حوزه علمیه خراسان گفت: در شرایط فعلی، به همان میزان که اندیشه اسلامی در حال بسط و توسعه است، اندیشههای متقابل با آن هم دامنه نفوذ خود را گسترش میدهند و همواره نیم نگاهی هم به تخریب ارزشهای اسلامی و مبانی نظری و عملی ولایتفقیه دارند لذا باید اندیشههای مرحوم نائینی در مصداق خاص و اندیشه اسلامی …
Read More »نائینی از قائلین به گفتمان فقه حکومتی و فقه نظام ساز است/ چپ و راست تلاش کردهاند نائینی را بهنفع خود تفسیر و قرائت کنند/ نائینی؛ عالمی معتقد به گستره حداکثری دین، شریعت و فقه
مشکانی سبزواری با اشاره به تلاشهای نائینی در زمینه ارائه نظریه و نظام مشروطه گفت: نائینی در زمره نخستین فقیهانی است که در وادی نظام سازی فقهی وارد شده و مبتنی بر فقه و متناسب با شرایط زمانی و مکانی، به ارائه الگویی برای نظام سیاسی پرداخته است. بهطور قطع میتوان گفت نائینی از جمله فقیهانی است که به مناسبات …
Read More »مشروطه به روایت نائینی
اولین بحث در اندیشه سیاسی علامه فقیه، شیخمحمدحسین نائینی حکومت آرمانی است. از آنجا که بعضی نویسندگان و تحلیلگران اندیشه سیاسی نائینی از این نکته غفلت یا تغافل کرده و (مشروطه سلطنتی) را تنها حکومت مطلوب او دانستهاند، بررسی این مساله لازم و ضروری است، بهویژه که در تبیین اندیشه شخصیتی چون نائینی که هم دارای مبنای فکری در علوم …
Read More »اندیشههای تمدنی میرزای نائینی
مدرس حوزه و دانشگاه با بیان اینکه میرزای نائینی درصدد پیریزی عقلانیت دینی در نظام سیاسی اسلامی بوده است، گفت: امثال اعضای نهضت آزادی در ابتدای پیروزی انقلاب و در مجلس تدوین قانون اساسی، درصدد سکولاریزه کردن مرحوم نائینی بودند، ولی آن عالم بزرگ درصدد پیریزی عقلانیت دینی در نظام سیاسی بوده است. او فرهنگ سیاسی را به سه دسته …
Read More »تمایز دیدگاه امام خمینی و محقق نائینی در مسئله اعتبارات عقلاء
استاد احمد مبلغی ضمن اشاره به سه سنخ نقدهای امام خمینی(ره) بر محقق نائینی تصریح کرد: شما با سنخشناسی هم شخصی که مورد نقد قرار گرفته را بهتر میشناسید و مکتب و مدرسه او را میفهمید و هم ناقد و مدرسه ناقد را میشناسید. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «سنخشناسی نقدهای امام خمینی(ره) به محقق نائینی» چندی قبل با …
Read More »مساوات در اندیشه سیاسی میرزای نائینی
مساوات از نظر میرزای نائینی، اساس سعادت امت است یعنی هیچ تفاوتی بین مردم و والیان وجود ندارد. تمام غرض عدالت و مساوات اینست که کسانی که به قدرت میرسند، از قدرت به نفع اقوام، آشنایان، بستگان خودشان سوءاستفاده نکنند. به گزارش شبکه اجتهاد، پیش نشست کنگره بین المللی میرزای نائینی با عنوان «مساوات در اندیشه سیاسی میرزای نائینی» با …
Read More »آیا نائینی از مبانی خود در مشروطه فاصله گرفت؟/ گزارشی از دیدار استاد فاضل لنکرانی با آیتالله سیستانی در نجف
استاد فاضل لنکرانی در خصوص جزئیات سفرش به نجف، گفت: از آیتالله سیستانی سؤال کردم که شما از این عدول خبری دارید و مستندی دارد؟ ایشان فرمودند، من چنین چیزی را نشنیدهام. ولی بعد هم فرمودند که من تمام اسناد نائینی را دارم و چنین چیزی در آنها نیست؛ و این عجیب است که امروز در بعضی فضاهای مجازی میخواهند …
Read More »ورعی: نائینی معتقد به حق نقد و نظارت مردم در هر نوع حکومتی است/ مهاجرنیا: اصول نائینی قابل تعمیم به حکومت ولائی نیست
حجتالاسلام سیدجواد ورعی، در نشست علمی «اصول بنیادین حکومت در اسلام از دیدگاه علامه نائینی» گفت که اصل مهمی که نائینی از آن یاد کرده است حق نظارت مردم بر زمامداران و حق انتقاد است ولی حجتالاسلام محسن مهاجرنیا معتقد است که باید بین حقوق و تکالیف مردم در نظام ولائی با غیر آن تمایز قائل شویم. به گزارش شبکه …
Read More »جزئیات برگزاری کنگره میرزای نائینی در سال ۱۴۰۱/ نائینی به انحصار افراد خاصی درآمده و مصادره شده است/ جریان فقاهت، ثابت و بسته نیست/ فقه ظرفیت مواجه با مسائل نوپیدا را دارد
نشست خبری «کنگره بینالمللی میرزای نائینی» با حضور اساتید ابوالقاسم علیدوست، احمد فرخفال و ناصر رفیعی در بنیاد فرهنگی امامت برگزار شد. این در نیمه دوم سال ۱۴۰۱ در ایران و عراق و با پیام مراجع تقلید و حضور شخصیتهای علمی به فارسی و عربی برگزار خواهد شد. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد ابوالقاسم علیدوست، رئیس کمیتههای علمی کنگره بینالمللی …
Read More »میرزای نائینی، رهیافتی نیرومند در فقه سیاسی/ نائینی ولایت فقیه را به عنوان منصب مطرح میکند
حجتالاسلام عباس حیدری معتقد است، میرزای نائینی توانسته است بین ذهن شیخ انصاری و زبان آخوند خراسانی که ویژگیهای خاصی داشتهاند، پلی را برقرار کند و رهیافت نیرومندی را در فقه سیاسی به جریان بیاندازد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله میرزا محمدحسین نائینی مشهور به میرزای نائینی، از فقهای بزرگ قرن سیزدهم و از علمای طرفدار نهضت مشروطه بود. او …
Read More »نقطه مشترک تمام فقهای مشروطه اعتقاد به ولایت فقیه بود
آیتالله علم الهدی با اشاره به اینکه مخالفتها و موافقتهای فقهاء با مشروطه، بر اساس مبنای فقهی بود گفت: البتّه نقطهی مشترک تمام فقهای این دو گروه، اعتقاد به ولایت فقیه بود. تمام مباحث دیروز و امروز بر سر همین کلمه است که ولایت فقیه اصل مشترکی بود که همه به آن اعتقاد داشتند و اینطور نیست که بگوییم کسانی …
Read More »ابداع مهم نائینی، دفاع از مکتب شیخ انصاری است!
اختصاصی شبکه اجتهاد: درباره مرحوم شیخ محمدحسینی نائینی، سخن بسیار گفته شده است. مردم اگرچه او را بیشتر به جهت حمایت از جنبش مشروطه خواهی و حمایت از آخوند خراسانی میشناسند، اما در حوزههای علمیه، او بیش از اینها به «مجدد نائینی» شهره است. کسی که در مبانی اصولیون پیش از خود تجدیدنظر کرد و طرحی جدید برای دانش اصول …
Read More »مشروطه؛ نظریهای برای عصر عُزلت فقیهان/ عباسعلی مشکانی سبزواری
اختصاصی شبکه اجتهاد: میرزا محمدحسین نائینی معروف به میرزای نائینی(ره) فقیه و اصولی نامدار شیعه در اواخر دولت قاجار است که همزمان با جنبش مشروطه، پای به عرصه مبارزه گذاشت و تلاش بسیاری، در جهت اقامه حکومت اسلامی و از بین بردن سلطنت مطلقه و نظام شاهنشاهی قاجار نمود. مهمترین تلاش نائینی در نقد نظام سلطنت مطلقه و تبیین سلطنت …
Read More »