از آنجا که مرجحات باب تزاحم و تعارض متفاوت است، تعیین نسبت میان اینگونه واجبات ضمنی، حائز اهمیت است. میرزای نائینی مشکل در عجز در انجام دو واجب ضمنی را در مرحله امتثال میداند نه جعل. در مقابل، آیتالله خویی معتقد است اطلاق دلیل دو واجب ضمنی با یکدیگر تنافی دارند. در نتیجه، دلیل دو واجب ضمنی با هم تعارض دارند. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی با موضوع «نسبت میان واجبات ضمنیِ غیرقابل جمع، از دیدگاه محقق نائینی» در مدرسه حضرت ولیعصر (عج) شهر مقدس قم برگزار شد. در ابتدای این جلسه حجتالإسلام والمسلمین احمد آذربایجانی، دبیر نشست، هسته …
توضیحات بیشتر »جریاناتی میخواهند میرزای نائینی را مصادره کنند
استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم با بیان اینکه جریاناتی میخواهند میرزای نائینی را مصادره کنند، تاکید کرد: گاهی در کلام میرزای نائینی بعضی جریانات، اثرات ولایت فقیه را پاک و تحریف میکنند. شرط امانتداری آن است که اساتید حاضر، تألیفات میرزای نائینی را مطالعه کنند تا شخصیت میرزا همانگونه که هست تبیین شود. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد ابوالقاسم علیدوست، در مراسم بزرگداشت آیتالله نائینی که در آستان مقدس امامزاده سلطان سید علی علیهالسلام نایین برگزار شد، با بیان اینکه میرزای نائینی گوهری است که باید شناخته شود، نسبت به برنامههای پیشرو کنگره نائینی گفت: هدف ما …
توضیحات بیشتر »مشروعیت تقنین یا عدم مشروعیت؛ محل نزاع فقها و روشنفکران در مشروطیت/ محمد متقیان تبریزی
شبکه اجتهاد: به نظر میرسد، مهمترین ویژگی مشروطیت را باید اعطاء «حق تقنین» به منتخبین مردم دانست. هرچند، مشروطیت دارای ویژگیهای مهمی در عرصه سیاست بوده که مهمترین آن، تقیید و رفع اطلاق العنانی از سلطنت است، لیکن، آنچه که می تواند این تقیید را محقق سازد، بیرون آوردن «امکان تقنین» از حوزه سلطنت و تحدید اختیارات سلطانی در عرصه «حکم و فرمان» است. از این روی است که گفته میشود، مهمترین ویژگی مشروطیت، برخوردارسازی نمایندگان از امکانی است که به آنها قدرت ویژهای در حکمرانی میبخشد و آن همان «امکان تقنین» است. در دوران مشروطه ایرانی نیز «حق تقنین» …
توضیحات بیشتر »نائینی بهطور مطلق عدم تصدی امر حکومت توسط فقها را منتفی ندانسته است
عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع) با اشاره به اینکه محقق نائینی حکومت را به دو نوع تملیکیه و ولایتیه تقسیم میکند، ابراز کرد: مرحوم نائینی بهطور مطلق عدم تصدی امر حکومت توسط فقها را منتفی ندانسته است. اختصاصی شبکه اجتهاد: دکتر مسعود معینیپور، عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع) در گفتگویی پیرامون ولایت در اندیشه فقهی سیاسی میرزای نائینی در توضیح سخنان خود در نشست «زمینههای نظری مردمسالاری دینی در اندیشه سیاسی آیتالله نائینی (ره)»، به خبرنگار ما گفت: همانطور که در تاریخ فقه شیعه مطالعه میکنیم، بحث ولایتفقیه در ادوار مختلف، در آرای فقها مطرح شده است، منتهی نوع بحثی …
توضیحات بیشتر »زمینههای نظری مردمسالاری دینی در اندیشه سیاسی نائینی (ره)
عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع) گفت: آیتالله نائینی از مشارکت سیاسی مردم صحبت میکنند و نظارت مردم در روندهای حاکمیت را جدی میدانند و میگویند ابتنای سلطنت اسلامی بر مشارکت مردم است. همچنین قائل به تفکیک قوا هستند و برای مشروطیتِ سلطنت و مشروعیت اجمالی آن مشارکت مردم را جدی میگیرند و اینکه همه کار نباید به صورت علی اطلاق بر عهده حاکمیت باشد. عنصر دیگری که در مردمسالاری دینی وجود دارد و ایشان به آن اشاره کردهاند، حقوق شهروندان است و بر مواردی همانند عدم تصرف در مال انسانها، عدم تجسس از خفایای افراد و اعتراضات مسالمت آمیز تأکید …
توضیحات بیشتر »آیه ۵۸ سوره نساء، میتواند از اصلیترین منابع فقه سیاسی باشد/ ایده دولت نگهبان درست نیست/ تأکید میرزای نائینی بر ولایت فقیه
پژوهشگر فقه سیاسی، به اشاره به آیه شریفه ۵۸ سوره مبارکه نساء، گفت: این آیه در فرهنگ فقهی و منابع فقهی ما آنچنان که باید مورد استفاده قرار نگرفته است، در حالی که این آیه میتواند، یکی از اصلیترین منابع فقه سیاسی قرار بگیرد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام محمد متقیان تبریزی، پژوهشگر فقه سیاسی، در ادامه سلسله مباحث بررسی اندیشه سیاسی میرزای نائینی، گفت: در جلسات قبل گفته شد تقسیم سلطنت به تملیکیه و ولایتیه از ابداعات مرحوم نائینی است. در نوع تملیکیه، رابطه میان حاکم و مردم این گونه است که مردم، مملوک حاکم هستند و مالک حق …
توضیحات بیشتر »تأثیرپذیری میرزای نائینی از کواکبی
مدرس حوزه علمیه قم گفت: عبدالرحمان کواکبی در کتاب طبایع الاستبداد، سلطنت تملیکیه را اسارت و تبعیض میداند همچنین سرفصل دیگر کتاب او، استبداد دینی و سیاسی است و در خاتمه هم در مورد قوای ملعونه استبداد بحث کرده است؛ او ابتدا استبداد را معنای لغوی کرده و بعد معنای اصطلاحی آن را بیان کرده و میرزای نائینی هم عین این عبارات را در کتاب خودش آورده است که نشان میدهد مرحوم میرزا از او متأثر بوده است. میرزا گفته است ملتی را که گرفتار چنین اسارتی باشند اسرا و اذلا گویند و کواکبی نیز همین عبارات را دارد. به …
توضیحات بیشتر »تلقی نائینی از سلطنت، حکومت مدرن نیست
حجتالاسلام محمد متقیان تبریزی، با بیان اینکه تلقی نائینی از سلطنت تلقی مدرن نیست، اضافه کرد: در دولتی که قدرت متمرکز وجود ندارد و نهادهای مختلف حضور دارند سخن از چگونگی تقسیم قدرت است نه کیفیت استیلای سلطان. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام محمد متقیان تبریزی، محققق و مدرس حوزه علمیه قم در ادامه سلسله جلسات «بررسی اندیشه سیاسی میرزای نائینی» با اشاره به تلقی مردم در نقش مردم در فرایند اداره کشور، گفـت: در مقدمه کتاب تنبیهالامه که با تصحیح آقای ورعی منتشر شده به اصل ضرورت حکومت پرداخته و به نقل از میرزای نائینی آمده است: بدان که …
توضیحات بیشتر »دوگانهسازی غلط «مبارزه با استبداد یا استعمار» در شأن نائینی نیست/ فیرحی اندیشه میرزای نائینی را تحریف کرد
عضو هیئت علمی فرهنگستان علوم اسلامی، تاکید کرد: متاسفانه تلقی غلطی در بین برخی روشنفکران وجود دارد یعنی یک دوگانه غلطی درست میکنند و آن دوگانه مبارزه با استبداد یا استعمار است و در این دوگانه غلط، میرزای نائینی را جزء رهبران مبارزه با استبداد قرار میدهند و نه استمعار. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین محمد متقیان تبریزی، عضو هیئت علمی فرهنگستان علوم اسلامی، چهارم آبان ماه در اولین جلسه نشست علمی «بررسی اندیشه سیاسی میرزای نائینی»، گفت: اگر بخواهیم درک درستی از فکر نائینی به دست بیاوریم باید به رسالههای وی و آثار دیگر او مراجعه کنیم چون …
توضیحات بیشتر »مسیر ساختارسازی برای نظام اسلامی، از تجربه نائینی تا امام خمینی
حجتالاسلام ایزدهی با بیان اینکه مدلی که مرحوم نائینی برای نظام ارائه کرد تجربه ناموفقی بود، تصریح کرد: مسالهای که محقق نائینی به آن پرداخته بود درست بود اما ساختار مطلوب ارائه نکرده است و از ظرفیت مردم برای ارائه حکومت استفاده نکرده است درحالیکه امام (ره) موفق بودند چرا که تلاش کرد تا ساختار و نظام را تغییر دهد. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی با موضوع «فقه سیاسی شیعه و ظرفیت ساختارسازی در نظام سیاسی مطلوب» توسط گروه سیاست پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی به صورت حضوری و مجازی برگزار شد. حجتالاسلام والمسلمین سیدسجاد ایزدهی در این نشست …
توضیحات بیشتر »میرزای نائینی در اصول فقه، مبتکر و مکتب ساز بود/ مدعیان جدایی سیاست از حوزهها با الفبای تاریخ حوزه آشنا نیستند
مدیر حوزههای علمیه گفت: یکی از امتیازات مرحوم آیتالله میرزای نائینی، داشتن رویکرد اجتماعی و سیاسی در کنار جامعیت علمی و اخلاقی است، میرزای نائینی در مکتب آیتالله میرزای شیرازی بزرگ شده که با دو خط فتوای خود لرزه بر اندام انگلیس خبیث انداخت و امروز اگر کسی بگوید حوزه علمیه از سیاست جدا است، در حقیقت با الفبای تاریخ حوزههای علمیه آشنا نیست. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد علیرضا اعرافی در پیش نشست کنگره بینالمللی میرزای نائینی، که در اصفهان برگزار شد، با بیان اینکه مرحوم آیتالله نائینی یکی از مفاخر و بزرگان دین و از استوانههای حوزه علمیه …
توضیحات بیشتر »چهارچوب بندی مبانی فقه سیاسی، یک ضرورت راهبردی است/ علامه نائینی، مظهر مجسم یک فقیه نواندیش
عضو شورای عالی حوزه علمیه خراسان گفت: در شرایط فعلی، به همان میزان که اندیشه اسلامی در حال بسط و توسعه است، اندیشههای متقابل با آن هم دامنه نفوذ خود را گسترش میدهند و همواره نیم نگاهی هم به تخریب ارزشهای اسلامی و مبانی نظری و عملی ولایتفقیه دارند لذا باید اندیشههای مرحوم نائینی در مصداق خاص و اندیشه اسلامی در مصداق عام مدون و طبقهبندی شود تا امکان تفسیر به رأی مبانی فقه ولایتی وجود نداشته باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله سید احمد علمالهدی در دیدار با اعضای کنگره بزرگداشت مرحوم نائینی که به میزبانی دفتر نماینده ولی …
توضیحات بیشتر »نائینی از قائلین به گفتمان فقه حکومتی و فقه نظام ساز است/ چپ و راست تلاش کردهاند نائینی را بهنفع خود تفسیر و قرائت کنند/ نائینی؛ عالمی معتقد به گستره حداکثری دین، شریعت و فقه
مشکانی سبزواری با اشاره به تلاشهای نائینی در زمینه ارائه نظریه و نظام مشروطه گفت: نائینی در زمره نخستین فقیهانی است که در وادی نظام سازی فقهی وارد شده و مبتنی بر فقه و متناسب با شرایط زمانی و مکانی، به ارائه الگویی برای نظام سیاسی پرداخته است. بهطور قطع میتوان گفت نائینی از جمله فقیهانی است که به مناسبات حداکثری دین و سیاست و آمیختگی این هر دو باور دارد. از دیدگاه نائینی سیاست در دل دین و احکام اسلامی تشریع و جعل شده و اصول آن در کتاب و سنت درج شده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کرسی …
توضیحات بیشتر »مشروطه به روایت نائینی
اولین بحث در اندیشه سیاسی علامه فقیه، شیخمحمدحسین نائینی حکومت آرمانی است. از آنجا که بعضی نویسندگان و تحلیلگران اندیشه سیاسی نائینی از این نکته غفلت یا تغافل کرده و (مشروطه سلطنتی) را تنها حکومت مطلوب او دانستهاند، بررسی این مساله لازم و ضروری است، بهویژه که در تبیین اندیشه شخصیتی چون نائینی که هم دارای مبنای فکری در علوم اسلامی است و هم به واقعیات و مقتضیات عصر خویش عنایت دارد، نمیتوان از آرمانهای او سخن نگفت و تنها آنچه بهعنوان تنها راه ممکن در شرایط آن روز تبیین کرده، درنظر گرفت و آن را از نظر او اندیشهای …
توضیحات بیشتر »اندیشههای تمدنی میرزای نائینی
مدرس حوزه و دانشگاه با بیان اینکه میرزای نائینی درصدد پیریزی عقلانیت دینی در نظام سیاسی اسلامی بوده است، گفت: امثال اعضای نهضت آزادی در ابتدای پیروزی انقلاب و در مجلس تدوین قانون اساسی، درصدد سکولاریزه کردن مرحوم نائینی بودند، ولی آن عالم بزرگ درصدد پیریزی عقلانیت دینی در نظام سیاسی بوده است. او فرهنگ سیاسی را به سه دسته محدود، مستبد و تبعی و منفعل تقسیم کرد. میرزا فرهنگ سیاسی معیار اسلام را مبتنی بر دو مقوله آگاهی و اختیار مردم میداند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین امیرمحسن عرفان، استاد حوزه و دانشگاه، در نشست علمی «اندیشههای تمدنی …
توضیحات بیشتر »تمایز دیدگاه امام خمینی و محقق نائینی در مسئله اعتبارات عقلاء
استاد احمد مبلغی ضمن اشاره به سه سنخ نقدهای امام خمینی(ره) بر محقق نائینی تصریح کرد: شما با سنخشناسی هم شخصی که مورد نقد قرار گرفته را بهتر میشناسید و مکتب و مدرسه او را میفهمید و هم ناقد و مدرسه ناقد را میشناسید. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «سنخشناسی نقدهای امام خمینی(ره) به محقق نائینی» چندی قبل با سخنرانی استاد احمد مبلغی، رئیس شورای دین پژوهان کشور و عضو مجلس خبرگان رهبری و استاد درس خارج حوزه علمیه قم به همت مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) برگزار شد که گزیده آن را در ادامه میخوانید؛ موضوع بحث ما نقدهای …
توضیحات بیشتر »مساوات در اندیشه سیاسی میرزای نائینی
مساوات از نظر میرزای نائینی، اساس سعادت امت است یعنی هیچ تفاوتی بین مردم و والیان وجود ندارد. تمام غرض عدالت و مساوات اینست که کسانی که به قدرت میرسند، از قدرت به نفع اقوام، آشنایان، بستگان خودشان سوءاستفاده نکنند. به گزارش شبکه اجتهاد، پیش نشست کنگره بین المللی میرزای نائینی با عنوان «مساوات در اندیشه سیاسی میرزای نائینی» با ارائه حجتالاسلام والمسلمین نجف لک زائی چندی قبل در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد. حجتالاسالام لک زایی در ابتدای این نشست گفت: علامه نائینی فقیهی بود که احساس کرد باید به سوالات مردم خودش پاسخ دهد. مسئله ایشان …
توضیحات بیشتر »آیا نائینی از مبانی خود در مشروطه فاصله گرفت؟/ گزارشی از دیدار استاد فاضل لنکرانی با آیتالله سیستانی در نجف
استاد فاضل لنکرانی در خصوص جزئیات سفرش به نجف، گفت: از آیتالله سیستانی سؤال کردم که شما از این عدول خبری دارید و مستندی دارد؟ ایشان فرمودند، من چنین چیزی را نشنیدهام. ولی بعد هم فرمودند که من تمام اسناد نائینی را دارم و چنین چیزی در آنها نیست؛ و این عجیب است که امروز در بعضی فضاهای مجازی میخواهند بگویند مرحوم نائینی از نظریهاش در تنبیه الأمه عدول کرده است. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد محمدجواد فاضل لنکرانی، رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار (ع) و عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در سفر زیارتی اخیر خود به عتبات عالیات …
توضیحات بیشتر »ورعی: نائینی معتقد به حق نقد و نظارت مردم در هر نوع حکومتی است/ مهاجرنیا: اصول نائینی قابل تعمیم به حکومت ولائی نیست
حجتالاسلام سیدجواد ورعی، در نشست علمی «اصول بنیادین حکومت در اسلام از دیدگاه علامه نائینی» گفت که اصل مهمی که نائینی از آن یاد کرده است حق نظارت مردم بر زمامداران و حق انتقاد است ولی حجتالاسلام محسن مهاجرنیا معتقد است که باید بین حقوق و تکالیف مردم در نظام ولائی با غیر آن تمایز قائل شویم. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین سیدجواد ورعی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، در نشست علمی «اصول بنیادین حکومت در اسلام از دیدگاه علامه نائینی» که از سوی این پژوهشگاه برگزار شد، گفت: علامه نائینی در تنبیهالامه از یکسری اصول ثابتی …
توضیحات بیشتر »جزئیات برگزاری کنگره میرزای نائینی در سال ۱۴۰۱/ نائینی به انحصار افراد خاصی درآمده و مصادره شده است/ جریان فقاهت، ثابت و بسته نیست/ فقه ظرفیت مواجه با مسائل نوپیدا را دارد
نشست خبری «کنگره بینالمللی میرزای نائینی» با حضور اساتید ابوالقاسم علیدوست، احمد فرخفال و ناصر رفیعی در بنیاد فرهنگی امامت برگزار شد. این در نیمه دوم سال ۱۴۰۱ در ایران و عراق و با پیام مراجع تقلید و حضور شخصیتهای علمی به فارسی و عربی برگزار خواهد شد. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد ابوالقاسم علیدوست، رئیس کمیتههای علمی کنگره بینالمللی میرزای نائنیی، در نشست خبری این کنگره که در بنیاد فرهنگی امامت برگزار شد، گفت: بنده با اینکه دبیر علمی برخی همایشات بودهام ولی معتقدم که این کنگره از وجوهی با کنگرههای دیگر تفاوت دارد، اولا نفس برگزاری این کنگره …
توضیحات بیشتر »میرزای نائینی، رهیافتی نیرومند در فقه سیاسی/ نائینی ولایت فقیه را به عنوان منصب مطرح میکند
حجتالاسلام عباس حیدری معتقد است، میرزای نائینی توانسته است بین ذهن شیخ انصاری و زبان آخوند خراسانی که ویژگیهای خاصی داشتهاند، پلی را برقرار کند و رهیافت نیرومندی را در فقه سیاسی به جریان بیاندازد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله میرزا محمدحسین نائینی مشهور به میرزای نائینی، از فقهای بزرگ قرن سیزدهم و از علمای طرفدار نهضت مشروطه بود. او بعد از درگذشت آیتالله فتحالله غروی اصفهانی، مرجعیت عامه شیعه را بر عهده داشت و با نوشتن رسالهٔ تنبیهالامه و تنزیهالمله نقش مهمی در تثبیتِ نظری جنبش مشروطه انجام داد. در انقلاب مشروطه آیتالله نائینی را میتوان از پیشگامانی به …
توضیحات بیشتر »نقطه مشترک تمام فقهای مشروطه اعتقاد به ولایت فقیه بود
آیتالله علم الهدی با اشاره به اینکه مخالفتها و موافقتهای فقهاء با مشروطه، بر اساس مبنای فقهی بود گفت: البتّه نقطهی مشترک تمام فقهای این دو گروه، اعتقاد به ولایت فقیه بود. تمام مباحث دیروز و امروز بر سر همین کلمه است که ولایت فقیه اصل مشترکی بود که همه به آن اعتقاد داشتند و اینطور نیست که بگوییم کسانی که طرفدار مشروطه بودند، مخالف ولایت فقیه بودند. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله سید احمد علمالهدی در سلسله جلسات درس خارج فقه حکومتی ولایت فقیه که در مدرسه علمیه عالی نواب مشهد مقدس برگزار میشد، در تتبع اقول فقها پیرامون …
توضیحات بیشتر »ابداع مهم نائینی، دفاع از مکتب شیخ انصاری است!
اختصاصی شبکه اجتهاد: درباره مرحوم شیخ محمدحسینی نائینی، سخن بسیار گفته شده است. مردم اگرچه او را بیشتر به جهت حمایت از جنبش مشروطه خواهی و حمایت از آخوند خراسانی میشناسند، اما در حوزههای علمیه، او بیش از اینها به «مجدد نائینی» شهره است. کسی که در مبانی اصولیون پیش از خود تجدیدنظر کرد و طرحی جدید برای دانش اصول فقه ریخت. حوزه درسی نائینی یکی از بزرگترین حوزههای درسی در زمان خود بود که پس از مرحوم آخوند، شاید بتوان آن را کم نظیر دانست. درباره روش اصولی و فقهی وی و آنچه موجب شده تا او به «مجدد» …
توضیحات بیشتر »مشروطه؛ نظریهای برای عصر عُزلت فقیهان/ عباسعلی مشکانی سبزواری
اختصاصی شبکه اجتهاد: میرزا محمدحسین نائینی معروف به میرزای نائینی(ره) فقیه و اصولی نامدار شیعه در اواخر دولت قاجار است که همزمان با جنبش مشروطه، پای به عرصه مبارزه گذاشت و تلاش بسیاری، در جهت اقامه حکومت اسلامی و از بین بردن سلطنت مطلقه و نظام شاهنشاهی قاجار نمود. مهمترین تلاش نائینی در نقد نظام سلطنت مطلقه و تبیین سلطنت مشروطه، در کتابی تحت عنوان «تنبیه الامه و تنزیه المله» به قلم خود ایشان و به زبان فارسی منتشر گردید. در این کتاب نائینی در جهت تبیین سلطنت مشروطه تلاش وافری نموده، مبانی آن را مورد بررسی و واکاوای عمیق …
توضیحات بیشتر »«منطقه الفراغ» در نظام فکری شهید صدر و چند نکته/ محمدتقی فاضل میبدی
شبکه اجتهاد: اصطلاح «منطقه الفراغ» مفهومی است که مرحوم شهید سید محمدباقر صدر بخش آخر کتاب اقتصادنا به کار برد. برای این اصطلاح سابقهای پیش از آن نیافتم. آیا شهید صدر با ابتکار خود مفهومسازی کرده و یا از جایی اقتباس کرده است؟ نمیدانیم. احتمال این را دارد که این مفهوم با اصطلاح “مالانص فیه” یعنی جایی که نصی برای آن نیست، و یا منطقه “سکوت قانونی” که حقوقدانان بکار میبرند همسان باشد؛ و شاید این عالم بزرگوار چنین مفهومی را از روایت منسوب به امام علی (ع) برگرفته باشد که فرمودند: «إِنَّ اللَّهَ تَعَالَى افتَرَضَ علیکم فَرَائِضَ فَلاَ تُضَیعُوهَا، …
توضیحات بیشتر »میرزا مهدی اصفهانی و مکتب اصولی محقق نائینی/ حسن طالبیان شریف
اختصاصی شبکه اجتهاد: آیتالله میرزا مهدی غروی اصفهانی در ماه محرم سال ۱۳۰۳ هق در محله بیدآباد اصفهان در بیت علم و معنویت متولد شد. میرزا ابتدا تحصیل را در مکتب آغاز کرد و سپس به حوزه اصفهان راه یافت و زیر نظر حجتالاسلام والمسلمین آقا اسماعیل غروی به فراگیری علوم اسلامی پرداخت. بعد از فوت پدر، حاج آقا رحیم ارباب هدایت تحصیلی میرزا را عهدهدار شد و با توجه به تمایلات فلسفی حاج آقا رحیم ارباب، نزد اساتید فلسفه و عرفان حوزه اصفهان مانند حضرات آیات آخوند ملا محمد کاشانی و جهانگیرخان قشقایی و… به تحصیل معقول پرداخت. پس …
توضیحات بیشتر »«تنبیه الامه»؛ روایتگر سیمای حکومت اسلامی در اندیشه نائینی
محقق نائینی در اثر مهم «تنبیه الامه و تنزیه المله» ضمن اشاره به علل عقبماندگی مسلمانان، به تعریف دو نوع نظام سیاسی میپردازد و تعریف خود از مبانی حکومت اسلامی را تبیین میکند. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب «تنبیه الامه و تنزیه المله» اثری است که به قلم میرزا محمدحسین نائینی از مراجع تقلید شیعه قرن چهاردهم هجری در نجف اشرف نوشته شده است. انگیزه نائینی از نگارش این اثر، دفاع از مبانی حکومت مشروطه و نقد و نفی نظام استبدادی، شاهنشاهی و به تعبیر خود او «ملوکانه» بوده است. در این اثر، مطالب مهمی در خصوص شیوه حکومتداری و …
توضیحات بیشتر »نائینی نمایندهی جریان نواندیشی دینی در گفتمان مشروطیت است/ اگر رویکرد نائینی ادامه مییافت در گذار به تجدد ایرانی بسیار مؤثر بود
شبکه اجتهاد: میرزا محمدحسین نائینی، در بیستوششم خرداد سال ۱۲۳۹ در نائین بهدنیا آمد و در بیستوسوم مرداد ۱۳۱۵ در نجف، چشم از جهان فروبست. نائینی، از حیث گرایشات سیاسی به آخوند خراسانی و سید جمالالدین اسدآبادی نزدیک بود و البته برخلاف برخی از همفکرانش به ولایت فقیه معتقد بود و در کنار این اعتقادش، از نخستیناندیشمندانی هم به شمار میرود که به صراحت از لزوم وجود قانون اساسی در دولت اسلامی سخن به میان کشیده است. شاید بتوان گفت مهمترین اثر او کتاب «تنبیهالامه و تنزیه المله» میباشد که در آن به دفاع از مشروطه پرداخته است؛ گرچه این …
توضیحات بیشتر »تأثیر میرزای نائینی در زیست سیاسی ما
شبکه اجتهاد: نوشتن ستایشآمیز درباره میرزا محمدحسین نائینی (۱۳۱۵-۱۲۳۹) سهل است؛ خیل پژوهشگرانی که از وی ستایش میکنند، و درباره نوآوریهای وی مینویسند، به حد کافی حجت و امکان برای نویسندگان فراهم میکند، که بیهیچ نگرانی درباره وی قلمفرسایی کنند. اما، من قصد دارم نوشته خود را با عنوان «بحران بیبنیادی» در اثر نائینی یعنی “تنبیه الامه و تنزیه المله” آغاز کنم. ۱- نوشته نائینی به یک عبارت نوشته فیلسوفانهای نیست؛ کتاب از اسلوب فیلسوفانه برای تحلیل پدیدار سیاست بهره نمیگیرد، و نویسنده اصراری برای پیگیری ریشهای گزارههای کلیدیاش و تن دادن به الزامات نظری آنها را ندارد. اما، باوجوداین، …
توضیحات بیشتر »بررسی مفهوم ملت در اندیشه سیاسی نائینی
شبکه اجتهاد: با طلوع مدرنیته در ایران و در خلال عصر مشروطه، مفاهیم و نظریههای سنتی و سیاسی ما، با چالش مواجه شد. برای حل این چالشها، متفکران مختلف تلاشهایی را صورت دادند. یکی از مهمترین ایناندیشمندان نائینی بود که سعی داشت از دل سنت راهی به تجدد بگشاید. در این مقاله، نحوه مواجهه او با مفهوم ملت دراندیشه سیاسیاش به بحث گذاشته میشود. مقدمه با ورود امواج تجدد و مدرنیته به ایران در سالهای پیش از مشروطه، مفاهیم جدیدی به فضای سیاسی واندیشهای ایران وارد شد. برخورداندیشمندان با مفاهیم نو در کل به سه صورت بود. عدهای آن را …
توضیحات بیشتر »