رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) با اشاره به سخنان خود پیرامون لزوم تزریق واکسن کرونا، گفت: ما در مواردی که نظری میدهیم، در چارچوب استنباط و لحاظ همه ادله و جوانب فقهی و استنباطی است؛ چرا که اجتهاد باید بر اساس واقعیتهای علمی روز و کارشناسی متخصصان صورت گیرد. به فضلای محترم نیز توصیه میکنیم بیشتر دقت فرمایند و از اتهام پراکنی و نسبتِ ناروایِ شیفتگی به طب روز و یا مسائلی از این دست، خودداری فرمایند. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد محمدجواد فاضل لنکرانی، رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) و عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه به سؤالاتی که پس …
توضیحات بیشتر »لزوم تزریق واکسن کرونا؛ نقد استاد خسروپناه و پاسخ استاد فاضل لنکرانی
پس از انعکاس سخنان استاد فاضل لنکرانی پیرامون لزوم و وجوب تزریق واکسن کرونا، استاد عبدالحسین خسروپناه ضمن ارائه نقدی بر موضوع شناسی دقیق در این مسئله تاکید نمود، سپس رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) در چهار نکته پاسخ خود را ارائه داد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، استاد محمدجواد فاضل لنکرانی چندی قبل در نشست «واکاوی فقهی واکسن کرونا» بر لزوم تزریق واکسن کرونا تاکید داشت و تزریق آن را با وجود احتمال خطر هم امری عقلایی دانسته و با اشاره به آیه شریفه «لا تلقوا بایدیکم الی التهلکه» تصریح کرده زدن واکسن واجب است و امروز واکسن از اموری …
توضیحات بیشتر »مسئولیت مدنی دولت در آسیبهای پزشکی/ علی رحمانی سبزواری
شبکه اجتهاد: یک راه برای پرداختن به موضوعات مستحدثه شروع از موضوعشناسی و واکاوی زمینهها، عوامل پیرامونی، پدیدارها و ماهیت موضوع؛ و در ادامه یافتن قواعد فقهی دخیل در مسئله و بررسی ادله اربعه است. راه دیگر رفتن به سراغ ادله با پیشداشت موضوع به صورت اجمالی و یافتن دلالتهای آنها برای موضوع به نحو تفصیلی است. استاد علی رحمانی سبزواری در فرصتی که در اختیار «مناط» قرار داد ذیل دو گفتار بررسیهای خود را سامان داده است. این استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم در گفتار نخست با عنایت به رویاتی که درباره طبیب و طبابت در …
توضیحات بیشتر »بررسی تزاحمات حاکمیتی در تهیه واکسن
شبکه اجتهاد: حجتالاسلام سید تقی حسینی در این بررسی با تبیین روششناسی حل تزاحمات و تعارضاتی که در استنباط احکام موضوعات نوپدید پیش میآید، به فرایندی که فقیه میبایست نظرات کارشناسان متخصص در موضوع و نیز قواعد فقهی دخیل در مسئله را به کار ببندد به نحو اجمالی میپردازند. وی با بیان امور پیرامونی مسئله دوگانه تولید داخلی واکسن و یا خرید آن از کشورهای خارجی، ضمن تنقیح محل نزاع به پاسخهایی که هر یک ناشی از شرایط مختلف است به همراه ادله و شواهد آنها میپردازند. باتوجه به وقوع مسائل و حوادث جدید در فقه، قاعده اصلی و اساسی …
توضیحات بیشتر »تکالیف حاکمیت در قبال واکسیناسیون عمومی
شبکه اجتهاد: در مراحل حل مسائل فقهی مرتبط با موضوعات جدید، توجه به مبادی حِکمی، موضوعشناسی و حکمشناسی سه عنصر تعیینکننده هستند که در یکدیگر تنیدهاند. به همین جهت غفلت از هریک موجب نقصان در کل فرایند حل مسئله است. مبادی حکمی چالشهای فقهی حاکمیتی به ماهیت جامعه و حاکمیت میپردازد و سازوکارهای بنیادین آن را مورد مداقه قرار میدهد. حجتالاسلام مهدی توسلی در متن زیر که پیادهشده مصاحبه «مناط» با وی است در مقدمه بحث به تفاوت فقه فردی و اجتماعی از منظری حکمی میپردازند. ایشان در ادامه به دلایل ساخت واکسن داخلی و ادله ضمان دولت در قبال …
توضیحات بیشتر »دامنه اختیارات حاکمیت در آزمایش واکسن
ملاحظه جنبههای عینی مسائل فقهی و پیامدهای آن موجب میشود با برآورده شدن نیازهای فقهی موجود در کشور اهمیت فقاهت در موضوعات حاکمیتی آشکار شود. از سوی دیگر واقعی بودن مسائل، جهتگیری فقه را در این برهه از تاریخ جهان اسلام به سمت پاسخگویی بیشتر و جامعتر هدایت میکند. حجتالاسلام مهدی علوی مهر در این مطلب با عنایت به مسائل تعیینکنند و گلوگاهی در نظام قانونگذاری واکسیناسیون، بررسیهای خود را سامان داده است. وی مجموعهای از مسائل را مورد بررسی قرار میدهد که چالش محوری آنها اولویت دفع مضرت نسبت به جلب منفعت در مقیاس فردی و حاکمیتی است. شبکه …
توضیحات بیشتر »چارچوب فقهی معامله با کشورهای خارجی در موضوع واکسن
اگر جامعه اسلامی نیاز به محصولی دارد که تنها در کشور متخاصم یافت میشود ولو به درجه اختلال نظام نرسیده باشد، خرید و فروش آن تاثیر چندانی در تقویت آن کشور ندارد. چرا که اگر حکومت اسلامی اقدام به خرید نکند، دولت متخاصم، آن محصول را به حکومتهای دیگر میفروشد. موضوع بحث در جایی است که این معامله سبب تقویت و اعتبار بخشی به دولت متخاصم گردد. اما اگر خرید و فروش، جزئی باشد بطوری که اگر دولت اسلامی آن را نخرد، دولتهای دیگر آن را معامله مینمایند، موضوع کاملا منتفی میشود. شبکه اجتهاد: حجتالاسلام والمسلمین محمد استوار در گفتگویی به …
توضیحات بیشتر »معالجه امری عقلایی و فطری است، احتیاجی به دستور شارع ندارد/ تزریق واکسن کرونا با وجود احتمال خطر هم امری عقلایی است
استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم گفت: تزریق واکسن و بهطور کلی علاج بیماریها ارتباط به شارع ندارد، چون عقل و فطرت انسان میگوید برای حفظ جان خود اگر احتمال عقلایی میدهید یک چیزی دارو باشد از آن استفاده کنید هرچند عوارضی در پی داشته باشد، ثانیاً روایات هم همین حکم عقل و فطرت را تأیید میکنند و از مجموع روایات استفاده میشود احتمال عقلائی برای علاج کافی است حتی اگر ظن به علاج هم نداشته باشد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نشست علمی «واکاوی فقهی واکسن کرونا» با سخنرانی استاد محمدجواد فاضل لنکرانی، رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) …
توضیحات بیشتر »مصلحت اقتضا کند فقیه میتواند فتوا به وجوب واکسیناسیون بدهد/ موضع مراجع تقلید نسبت به واکسیناسیون
حجتالاسلام سیدمحمدمهدی رفیعپور ضمن اشاره به دو رویکرد فقه فردی و فقه حکمرانی در بررسی موضوعات فقهی تصریح کرد: کرونا و بیماریهای مثل آن، با حیات و سلامت دیگران مرتبط است، لذا اگر مصلحت اقتضا کند فقیه میتواند فتوا به وجوب واکسیناسیون بدهد. به گزارش شبکه اجتهاد، وبینار «بررسی فقهی واکسیناسیون» با حضور حججاسلام سیدمحمدمهدی رفیعپور، مدرس حوزه و دانشگاه و احمد سلامی، پژوهشگر مرکز تحقیقات طب و دین به میزبانی مرکز تحقیقات طب و دین برگزار شد. حجتالاسلام رفیعپور در این نشست اظهار کرد: بحث ما در مورد کلیت واکسن است ولی تاکید و توجه ما روی واکسن کرونا …
توضیحات بیشتر »واکاوی ابعاد فقهی «لزوم مداوا» و بررسی «قاعده احسان» در آسیبهای کرونایی
شبکه اجتهاد: حجتالاسلام والمسلمین حسین بنیادی استاد حوزه علمیه قم و عضو مجمع عمومی جامعه مدرسین در سه جلسه مصاحبه تفصیلی کارگروه «مناط»، با طرح مقدماتی معنا و تعریف موضوع و همچینین ویژگیهای موضوعشناسی در مسائل جدید را مورد بحث قرار میدهد و در ادامه به موضوع بیماری کرونا از منظری کلی میپردازد تا زمینه بررسیهای جزئیتر مسئله تداوی و معامله واکسن با کشورهای خارجی را مهیا سازد. استاد بنیادی در بخش دوم ابتدا به بررسی فقهی لزوم مداوا میپردازد و با طرح عنوان مصالح عامه موضوع مداوا که در ابتدا جنبه فردی آن غالب است را در مقیاس و …
توضیحات بیشتر »الزامات فقهی و اخلاقی در آزمایش بالینی واکسن
شبکه اجتهاد: توجه به تلاشها و یافتههای پژوهشگران مغربزمین در حوزه علوم متناظر با علم فقه مانند حقوق و اخلاق، اگر با زمینه ابتنا بر سنت فقاهی شیعی باشد میتواند نطاق حضور فقه را به عرصه جهانی توسعه دهد. این امر همچنین بخشی از امکانات و استعدادهای نهفته منابع اصلی و نیز آثار فقهای عظام را که به جهت عدم تقاضا پنهان مانده را آشکار کرده و به فعلیت میرساند. این نوشتار پیاده و ویرایش شده مصاحبه «مناط» با حجتالاسلام والمسلمین محسن انبیایی است. این استاد حوزه علمیه موضوع آزمایش و تولید واکسن کرونا و سویههای فقهی آن را مورد …
توضیحات بیشتر »الزامات فقهی واکسیناسیون در نسبت دولت و مردم/ محمد باقری شاهرودی
شبکه اجتهاد: بحث در ابعاد مختلف واکسن ویروس کرونا از جنبه فقهی است. بررسی تعیین مورد برای آزمایشات بالینی واکسن کرونا، عوارض آن، تولید، صادرات و واردات این واکسن، در اینجا مورد بررسی قرار گرفته است. مسأله اول: ابعاد فقهی داوطلبی برای آزمایش بالینی واکسن آیا انسان حق دارد در مرحله مطالعاتی واکسن، به قصد خیر رساندن به جامعه اسلامی، جهت تزریق و امتحان واکسن داوطلب شود و خود را در معرض عوارض جانبی معتنابه آن از جمله مرگ و یا فلج شدن و مانند آن، قرار دهد؟ برای ارائه پاسخی جامع به این پرسش، باید قواعد فقهی مانند قاعده …
توضیحات بیشتر »چالشهای مبنایی در مناسبات فقه و کرونا/ احمد رهدار
شبکه اجتهاد: شیوع ویروس کرونا موضوعیست که نه تنها نظام درمانی کشورهای مختلف را درگیر خود نموده، بلکه عرصههای تخصصی دیگری مثل سیاست، اقتصاد، الهیات را نیز به خود معطوف کرده است. از این منظر بررسی فقهی نیز یکی از ملزومات نگاه جامع به این چالش است، لذا بحث از مناسبات فقه و کرونا ضرورت پیدا میکند و در عین حال تا کنون مباحث اندکی دراین خصوص مطرح شده است. اما اهمیت موضوعشناسی مسأله کرونا بسیار بالا بوده و این اهمیت بدلیل شباهت عنوان کرونا با عنوان عامتر «بیماریهای واگیر» و حضور این عنوان عام در سابقه فقهی ماست. طبیعتا …
توضیحات بیشتر »آیا نظام اسلامی میتواند مردم را الزام به واکسن زدن کند؟
حجتاسلام نوایی با بیان اینکه برای دفاع از حق عمومی و سلامت جامعه، فقه اسلامی به حکومت اسلامی اجازه داده که افراد را ملزم به واکسن زدن کند، گفت: احکام تابع مصالح و مفاسدند؛ اگر در حکمی مصلحت ملزمه باشد، چه در تحریم و چه در تحلیل آن، حاکم اسلامی و صاحب ولایت میتواند به آن اقدام کند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین علیاکبر نوایی در پاسخ به این سوال که «آیا نظام حکومتی میتواند مردم را الزام و اجبار به واکسن زدن کند یا خیر؟»، گفت: ممکن است افرادی در جامعه وجود داشته باشند که به مصلحت خودشان …
توضیحات بیشتر »فقه و ملاکهای عرفی–عقلایی در توزیع واکسن/ سید محمدمهدی رفیعپور
شبکه اجتهاد: در میان راهکارهای ارائه شده برای مقابله با ویروس کرونا و پیامدهای آن، واکسیناسیون مهمترین راهکار شمرده شده است. در این نوشتار که ماحصل مصاحبه «مناط» با حجتالاسلام سید محمدمهدی رفیعپور است ابعاد فقهی این مسئله مورد واکاوی قرار گرفته است. این مدرس حوزه علمیه قم ابتدا نحوه ورود فقه به مسئله رتبهبندی دریافت کنندگان را تبیین کرده و سپس الزام واکسیناسیون را از دو منظر فقه فردی و فقه اجتماعی مورد دقت قرار میدهند. او در ادامه ابعاد شرعی تلفات و آسیبهای تزریق واکسن را بررسی و ضوابط فقه برای مسئولیت ضمان و مسئولیتهای کیفری را تبیین …
توضیحات بیشتر »واکسن نزدن نه مرضیّ عقل است و نه مرضیّ شرع
استاد حوزه علمیه خراسان، واکسن نزدن را نوعی ظلم به سیستم اجتماعی کشور توصیف و ابراز کرد: افرادی که واکسن نمیزنند، به خاطر سرایت دادن مریضی به دیگران، در حقیقت به صورت مستقیم و غیرمستقیم بر سیستم جفا میکنند. کسی که کرونا میگیرد، به بیمارستان میرود و درمان میشود و میلیونها تومان روی کشوری که در وضعیت اقتصادی خوبی نیست، خرج میگذارد. ضمن اینکه ادامه بیماری مانع رونق بسیاری از کسب و کارها و در نتیجه مانع رونق اقتصاد کشور هم هست. طبیعی است که چنین کاری نه مرضیّ عقل است و نه مرضیّ شرع. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام …
توضیحات بیشتر »احکام واردات واکسن خارجی
در صورتی که حفظ جان افراد، متوقف بر دریافت واکسن باشد، خرید واکسن از کشورهای غیرمتخاصم، در کوتاه مدت ضروری است. اگرچه نفس تولید واکسن، به جهات متعدد از قبیل تقویت توان داخلی، استقلال اقتصادی و بهداشتی، عزت بخشی به مومنین و…یک فریضه و تکلیفی بر عهده حکومت اسلامی به شمار میآید. همچنین اگر خرید واکسن خارجی منجر به از بین رفتن کیان نظام اسلامی شود، اگرچه با عدم خرید واکسن، جان افراد جامعه اسلامی در معرض خطر واقع گردد، جلوگیری از وادرات چنین واکسنی ضروری خواهد بود. به گزارش شبکه اجتهاد، در کنار تراث گرانسنگ فقه شیعه، علما همواره …
توضیحات بیشتر »ممنوعیت واردات واکسن از آمریکا و انگلیس حکم حاکم است/ حاکمیت میتواند برای ایجاد مصونیت جمعی، افراد را به واکسیناسیون اجبار کند
در فقه سلامت، اصل و قاعده احتیاط جاری است. در حوزه واردات واکسن نیز با توجه به سابقهای آمریکا و انگلیس، اگر احتمال خطر داده شود و این احتمال نیز قابل قبول باشد، منع کردن این کالا نه تنها مورد پسند است، بلکه مردم نیز از این تصمیم استقبال میکنند. به گزارش شبکه اجتهاد، بهمن ۹۸ بود که نخستین بیمار کرونایی در ایران شناسایی شد. از آن تاریخ تاکنون بیش از ۵۶۰ روز میگذرد و متأسفانه طی این مدت بیش از ۱۰۰ هزار نفر از هموطنانمان جان خود را از دست دادهاند. طی این مدت کشورهای متعددی برای ساخت واکسن …
توضیحات بیشتر »