قالب وردپرس افزونه وردپرس
خانه / بایگانی برچسب: استنباط

بایگانی برچسب: استنباط

بررسی امتیازات مبنای حجیت مضمون در فرآیند استنباط

بررسی امتیازات مبنای حجیت مضمون در فرآیند استنباط

وحدت رویه در فرآیند استنباط و در مواجهه با روایات در ابواب مختلف خصیصه‌ای است که در این مبنا به چشم‌‌ می‌خورد چراکه در مبانی دیگر غالباً فقهاء و صاحبان آن مبانی از روش اصولی خود در حجیت ظواهر و مفاهیم و خبر واحد و بحث‌های رجالی در مواجهه با روایات ابواب دیگر مثل روایات اعتقادی و اخلاقی و طبی و تاریخی و… بهره نمی‌گیرند و گاهی کار را سخت‌تر و گاهی آسان‌تر گرفته‌‌اند، مثلاً در روایات اعتقادی خبر واحد را معتبر نداسته و در روایات تاریخی به ادنی روایت و گزارش تاریخی بهاداده و اخذ کرده‌‌اند در حالیکه مجتهد …

توضیحات بیشتر »

توسعه روش استنباط/ سید محمدمهدی میرباقری

توسعه روش استنباط/ سید محمدمهدی میرباقری

شبکه اجتهاد: ما محتاج به «توسعه در روش استنباط» هستیم و ریشه آن هم موضوعاتى است که احکام آنها را با متد فعلى فقه نمى‏توان از دین استنباط کرد و آن موضوعاتى است که به آنها موضوعات حکومتى گفته مى‏‌شود که محل ابتلاء حکومت است نه محل ابتلاء افراد. احکام آن از یک جهت «احکام منتجه‌‏ها» و عناوین منتجه‌‏ها است و از جهت دیگر «تناسبات کمى» است که باید در «تخصیص قدرت» مراعات شود. همچنین از جهتى دیگر که ناظر و مشرف بر هر دو است افعالى است که حکومتى هستند و مبتلاء به براى افراد و جامعه مى‏‌سازند و …

توضیحات بیشتر »

ابزارشناسی استنباط در مسائل نو پدید

کسانی که خیرخواه نظام هستند به شرکت در انتخابات به شدت توصیه می‌کنند/ با توجه به عناوین ثانویه می‌توان حکم به وجوب داد/ امیدوارم حاکمان حضور مردم را قدرشناسی کنند

استاد علیدوست، عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در نشستی با اعضای گروه فقه و اصول دانشگاه علوم اسلام رضوی برخی از ابزارهای استنباط در مسائل مستحدثه را تبیین کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد ابوالقاسم علیدوست در سخنانی بیان داشت: مکرر از من سوال می‌کنند که آیا مسائل مستحدثه را با همان ابزار گذشته می‌شود بدست آورد یا اینکه طرحی نو درانداخت؟ جواب‌های مختلفی صادر می‌شود برخی می‌گویند خیر همان‌ها کاملا جواب می‌دهد چیزی دیگری نمی‌خواهیم اجتهاد جواهری کافیست! عده‌ای می‌گویند خیر باید برسیم به اجتهاد در اجتهاد! باید طرحی نو در انداخت و البته یک نظر معتدل هم …

توضیحات بیشتر »

هفت مبنای بنیادین توسعه استنباط از فعل معصوم

هفت مبنای بنیادین توسعه استنباط از فعل معصوم

عمدۀ پژوهش‌های همسو، موضوع محور و متکی بر گردآوری متون رفتاری معصومان بوده است درحالی‌که اثر موردنظر، مسئله محور و مبتنی بر تحلیل گزاره‌های رفتاری است. علاوه بر آن‌که بحث از توسعه و بهره‌برداری افزون از فعل معصوم، وجه تمایز اصلی این پژوهش با آثار پیشین است. عمده مباحث کتاب به طرح مبانی توسعه استنباط از فعل معصوم اختصاص‌یافته است که شامل هفت مبنای بنیادین به است. به گزارش شبکه اجتهاد، پیشینه مطالعات حدیثی شیعه نشان می‌دهد که بیشتر پژوهش‌های انجام گرفته معطوف به قول معصوم (ع) بوده است و میزان استناد حدیث‌پژوهان شیعه به سنت قولی بیشتر از سنت …

توضیحات بیشتر »

کتاب «توسعه استنباط از فعل معصوم» منتشر شد

کتاب «توسعه استنباط از فعل معصوم» منتشر شد

کتاب «توسعه استنباط از فعل معصوم» تازه‌ترین اثر حجت‌الاسلام دکتر مهدی مردانی (گلستانی) که در پژوهشکده علوم اسلامی تهیه شده است، از سوی بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی روانه بازار نشر گردید.  به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب یاد شده، در دو بخش اصلی و چهار فصل سامان یافته است: در بخش نخست که به بررسی اصل کارآمدی فعل معصوم در استنباط می‌پردازد، به ترتیب دو فصلِ «ادوارِ استناد به فعل معصوم در مطالعات شیعه» و «ضوابط کارآمدی فعل معصوم در استنباط» مطرح شده است. همچنین در بخش دوم که به موضوع توسعۀ کارکرد فعل معصوم در استنباط اختصاص یافته …

توضیحات بیشتر »

لحاظ عدم لغویت به‌مانند لاحرج و لاضرر در استنباط/ باید نگاه کارساز و مفید به فتاوی داشت

فقه نیازمند بازسازی جدی و عمیق بر مبنای اصل کرامت است

بیان آیات بدین نحو است که در کنار بیان حکم الهی، شوق لازم را برای عمل به‌حکم ایجاد می‌نماید. لذا با توجه به این اصل قرآنی، در استنباط نیز می‌باید نگاه کارساز و مفید به فتاوی داشت. به‌عنوان نمونه اگر در حکمی که یقین به لغو بودن و اجرانشدن آن در جامعه داریم، تن دهیم، همین می‌شود که در برخی از احکام در جامعه می‌بینیم. پس می‌باید عدم لغویت حکم را به‌عنوان اصلی مانند لاحرج و لاضرر در سایر احکام جاری دانست.  به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسالام والمسلمین سید محمدعلی ایازی قرآن پژوه و عضو هیئت ‌علمی دانشگاه علوم و …

توضیحات بیشتر »

لحاظ عدم لغویت به‌مانند لاحرج و لاضرر در استنباط

دلیلی برای افزایش دیه در ماه‌های حرام وجود ندارد!/ قرآن دیه زن و مرد را یکسان وضع کرده است/ افزایش دیه در ماه‌های حرام برای همه زمان‌ها و مکان‌ها صدق نمی‌کند

کارگاه روش استناددهی به منابع با ارائه استاد ایازی در مرکز تخصصی  آخوند خراسانی (ره)  مشهد برگزار شد. برخی مطالب مطرح‌شده در این گفتار به‌قرار زیر است:  برای ارائه شیوه استناددهی به منابع ابتدا می‌باید اقوال مطرح در حجیت منابع، خصوصاً قرآن را بررسی کرده و مبنای خود را در آن مشخص نماییم تا استناددهی بر اساس مبنای مختار صورت گیرد.  دو نظر حجیت مستقله قرآن و عدم حجیت مستقله قرآن نظرات به تمام مخالف در مورد حجیت قرآن است. نظر سوم اما که نظر غالب فقها است، آن است که در رأی خود قائل به حجیت ظواهر هستند لکن …

توضیحات بیشتر »

روایات نمی‌توانند دلالات قرآنی را پوشش دهند

حجت‌الاسلام شیخ خالد غفوری بابیان اینکه قرآن کریم از مهم‌ترین منابع فقه است، عنوان کرد: قرآن در ذهن همه ما جایگاه والا و روشنی دارد و درگیری‌های طویل و عریض میان اخباریون و اصولیون در طول تاریخ، در مورد روایات و قرآن، بیانگر جایگاه قرآن کریم است. استاد و محقق حوزه علمیه در ادامه افزود: اکنون اصول رایج و حاکم بر حوزه، حجیت ظواهر قرآن کریم در بعد نظری است، اما در بعد استنباطی و اجتهادی آیا قرآن جایگاه ویژه خود را دارد؟ وی با اشاره به ظرفیت دلالی بی‌نظیر قرآن در عرصه اجتهاد و استنباط بیان داشت: آیات قرآن …

توضیحات بیشتر »

«اجتهاد» در کشاکش مذاهب، از منبع معرفت تا روش کسب معرفت

ظرفیت لازم برای الگوریتم اجتهاد، وجود ندارد!

در پیدایش اجتهاد، دو خط وجود داشته است: اجتهاد در مقابل تشریع، اجتهاد در چارچوب شریعت و برای فهم آن. اهل‌بیت(علیهم‌السلام) در جبهه دوم بودند./ محقق حلی یک‌تنه تعریف جدیدی از اجتهاد را وارد ادبیات فقه نکرده است. در میان گفتگوهای ما و اهل‌سنت ما به یک اتفاق رسیده بودیم که استنباط ما باید ریشه در کتاب و سنت داشته باشد./ توسعه اجتهاد به قلمروی غیرمصرحات در شیعه و سنی یک مکانیزم با دو منطق دارد. به همین خاطر ممکن است در نتیجه متفاوت شود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، «سومین کارگاه آموزشی و پژوهشی فلسفه علم اصول» ویژه اساتید و …

توضیحات بیشتر »

آنچه از شأن عادی معصوم صادر شده گرچه خطا نیست، اما نمی‌توان حکم وضعی از آن استنباط کرد

آنچه از شأن عادی معصوم صادر شده گرچه خطا نیست، اما نمی‌توان حکم وضعی از آن استنباط کرد

حجت‌الاسلام ضیائی‌فر می‌گوید آنچه از شأن عادی معصوم صادر شده، گرچه خطا نیست و ازنظر تکلیفی هم جوازش معلوم می‌شود، اما نمی‌توان حکم وضعی از آن استنباط کرد. مثلاً «صاحب مدارک» می‌گوید عربی‌بودن خطبه، فتوای مشهوری است که در آن تأسی به نبی و وصی شده است. صحّت، حکم وضعی است. اگر تنها دلیل‌مان برای عربی‌بودن خطبه، این فعل معصوم بوده باشد، قابل‌مناقشه است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، «سومین کارگاه آموزشی و پژوهشی فلسفه علم اصول» ویژه اساتید و طلاب سطح سه و چهار حوزه علمیه و دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه در دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی برگزار شد. در …

توضیحات بیشتر »

نسخه‌شناسی کتب حدیث در استنباط و فتوا بسیار مؤثر است

نسخه‌شناسی کتب حدیث در استنباط و فتوا بسیار مؤثر است

فقیه رجالی آیت‌الله شبیری زنجانی معتقد است نسخه‌شناسی کتب حدیث در فتوا بسیار مهم است و در استنباط احکام، بارها و بارها پیش آمده است که مغلوط بودن یک نسخه باعث تغییر حکم مستنبط می‌شود. اختصاصی شبکه اجتهاد: یکی از منابع مهم و شاید مهم‌ترین منبع برای استنباط احکام فقهی حدیث می‌باشد. علم رجال، نسخه‌شناسی کتب حدیثی، نگاه ‌آیت‌الله بروجردی به حدیث و… از موضوعاتی است که در گفت‌وگو با آیت‌الله سید موسی شبیری زنجانی مطرح شده است. متن این گفت‌وگو در اختیار خوانندگان فرهیخته قرار می‌گیرد: اجتهاد در رجال به چه معناست؟ آیا فقیه لازم است در رجال مجتهد …

توضیحات بیشتر »

نظریه‌‌ای نو پیرامون جایگاه عناوین اصلی در فرایند استنباط/ محمدجواد فاضل لنکرانی

آيت‌الله‌‌ هاشمی شاهرودی به قوه قضائیه اعتبار بخشید/ فقیهی زمان شناس و همیشه در صدد مطرح کردن اندیشه‌‌ها و افکار جدید بود

شبکه اجتهاد: در شریعت و منابع فقه مواردی را مشاهده می‌کنیم که احکام روی یک عناوینی آمده، مثل حکم حرمت که روی عنوان غنا یا شطرنج ذکر شده است. با مقداری تتبع می‌یابیم این عناوین خود زیرمجموعه‌ی عناوین دیگری هستند که آن را عناوین فوقانی می‌نامیم. شارع غنا را تحت عنوان لهو الحدیث، یا قول زور و بالاتر از آن تحت عنوان باطل قرار داده است. اینجا فقیه باید چکار کند؟ آیا بر همان عنوانی که در لسان ادله وارد شده جمود کرده و بگوید این غنا به عنوان خودش یعنی غنا بودن حرام است؟ یا اینکه باید تمام ذهن …

توضیحات بیشتر »

سومین سمینارنقش ادبیات عربی در فرایند استنباط

شبکه اجتهاد: اختتامیه اولین جشنواره ادبی سید علی‌خان مدنی و سومین سمینارنقش ادبیات عربی در فرایند استنباط با حضور علما، اساتید، صاب نظران و طلاب حوزه علمیه از سوی پژوهشکده ادیب فقه جواهری در سالن همایش‌های مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) قم برگزار شد. در این همایش آیت‌الله رضا استادی، آیت‌الله علیرضا اعرافی و حجت‌الاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست به ارائه سخن پرداختند.

توضیحات بیشتر »

نقش دست‌آوردهای میدانی در استنباط / بلال شاکری

نقش دست‌آوردهای میدانی در استنباط / بلال شاکری

اختصاصی شبکه اجتهاد: آیا در کنار سایر مسائل و علوم مرتبط با اجتهاد، از روش‌هایی که در کشف و تشخیص برداشت‌ها، رفتارها، عادات و قراردادهای نوعی مؤثر است می‌توان کمک گرفت؟

توضیحات بیشتر »

اگر ضوابط استنباط از دل فقه بیرون می‌آمد… / محمدتقی اکبرنژاد

سرنوشت شومی که انتظار حوزه را‌ می‌کشد...!/ محمدتقی اکبرنژاد

اختصاصی شبکه اجتهاد: شما را نمی‌دانم ولی من از گذشته‌های دور، یعنی از همان زمان که با فقه و اصول آشنا شدم، هیچ‌گاه نتوانستم با سازوکار موجود ارتباط صمیمانه‌ای برقرار سازم. اصول فقه با همه مسائل لازم و جذابیت‌هایی که داشت، مشحون از مسائلی بود که ضرورت آن‌ها در جریان استنباط روشن نبود.

توضیحات بیشتر »

فقیه در مقام استنباط باید کل جامعه اسلامی را مورد نظر قرار دهد

فقیه در مقام استنباط باید کل جامعه اسلامی را مورد نظر قرار دهد

فقیه در مقام استنباط باید کل جامعه اسلامی را افزون به فرد مورد نظر قرار دهد، امروز جریمه دیرکرد بانک‌ها که مراجع نیز نسبت به آنها حساسیت نشان دادند شاید در فقه فردی مباح باشد اما به نوعی روح ربا را در جامعه زنده می‌کند. به گزارش شبکه اجتهاد، در ادامه برگزاری سلسله نشست‌ها و میزگردهای علمی در دانشگاه عدالت، به همت معاونت علمی دانشگاه دوازدهمین نشست علمی با موضوع «اندیشه اسلامی» در پرتو نظریات آیت‌الله‌ هاشمی شاهرودی با حضور اساتید و دانشجویان و با سخنرانی حجت‌الاسلام والمسلمین محمدحسین بیاتی، ریاست دانشگاه و حجت‌الاسلام اکبر فلاح نژاد برگزار شد. رئیس …

توضیحات بیشتر »

«فقاهت در تشیّع»، نگرشی در مبانی اجتهاد و شرایط افتاء

«فقاهت در تشیّع»، نگرشی در مبانی اجتهاد و شرایط افتاء

کتاب «فقاهت در تشیع» با محوریت نگرشی در مبانی اجتهاد و شرایط افتاء به قلم سید محمدمحسن حسینی طهرانی، همراه با مقدمه  در دوفصل «شاخص‌های اجتهاد و استنباط» و «شاخص‌های مرجعیت و زعامت» چاپ و روانه بازار نشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب «فقاهت در تشیع، نگرشی در مبانی اجتهاد و شرایط افتاء» تالیف سید محمد محسن حسینی طهرانی توسط انتشارات مکتب وحی منتشر شد. مولف این اثر فرزند علامه طهرانی است که مباحث این کتاب را قبلا در خاتمه کتاب «اجتهاد و تقلید» علامه طهرانی (ره) مطرح نموده بود که به علت اهمیت موضوع با اضافات جدیدی بصورت …

توضیحات بیشتر »

نقش قضایای تاریخی در نگرش و استنباط فقیه

بررسی «الناس مسلطون علی اموالهم» در آراء فقها

اطلاع بر تاریخ است که مجتهد را در موردی وادار به صدور فتوا، و در موردی دیگر وادار به سکوت و استنکاف از إصدار حکم و فتوا می‌نماید. اطلاع بر تاریخ است که مجتهد، شرایط موجود را منطبق بر شرایط زمان سیدالشهدا(ع) ارزیابی می‌‌کند یا شرایط غصب خلافت و سکوت مولای متقیان و یا شرایط زمان امام مجتبی و صلح با معاویه و متوکل و امثال او. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب «فقاهت در تشیع؛ نگرشی در مبانی اجتهاد و شرایط افتاء» توسط سید محمدمحسن حسینی‌طهرانی نگاشته و توسط انتشارات مکتب وحی منتشر شد. مولف این اثر (فرزند علامه طهرانی) …

توضیحات بیشتر »

تحول در روش فقه به چه معناست؟

ضرورت نقش فعال و منسجم نخبگان در تحول حوزه علمیه کهن خراسان/ سیدمحمدباقر حسینی

در حالی که در فضای فقهی کنونی، هیچ‌کس به دنبال شناخت تحولی در درون موضوع بر اثر مواجهه نظام‌های اجتماعی با هم نیست؛ اگر «تبدل موضوعی» را فعال کنیم می‌تواند حرکت خوبی ایجاد کند و همچنین بعضی از عناصر روشی نیز باید کنار گذاشته شود که ما را پیوسته مجبور به احتیاط‌های فراوان کرده و دست‌وپای جامعه را می‌بندد. شبکه اجتهاد: روش هر علم از گذشته‌ها شروع شده، ادامه یافته و به زمان حال رسیده است. ممکن نیست علمی در گذشته، روش کاملاً متفاوتی داشته و امروز روش دیگری را اتخاذ کند. روش در نهاد علم است و اگر از …

توضیحات بیشتر »

ظرفیت‌های فقه در تولید الگوها و قواعد سبک زندگی

سبک زندگی، مجموعه معارف و روایات و اخلاقیات نیست/ چالش‌های نظری درباره سبک زندگی

 ما معتقدیم جهت‌گیری کلی فقه ارائه قواعدی است که غایت‌الغایات آن نیل ما به سعادت اخروی و کمال وجودی است. این نظریه، نظریه کلامی یا اعتقادی فقه است و دین آن را ارائه کرده است و با تکیه بر آن نظریه فقه را تأسیس کرده است. به گزارش شبکه اجتهاد، متن زیر گفتاری از دکتر سیدحسین شرف‌الدین، عضو هیئت علمی مؤسسه امام خمینی (ره) است که در ویژه نامه همایش علمی ـ پژوهشی سبک زندگی اهل بیت(ع) به چاپ رسیده است. او با بیان مراحل دستیابی به سبک‌ زندگی برگرفته از فقه، چهار مرحله را برای استنباط سبک زندگی از …

توضیحات بیشتر »

استنباط احکام فقهی از قصص قرآن از منظر اهل‌تسنن

قرآن کریم به عنوان نخستین و مهم ترین منبع احکام شرعی، پاسخگوی تمام نیازهای بشر در تمام زمینه هاست؛ از این رو، اکثر احکام فقهی این معجزه الهی بدون تفصیل است و همواره در قالب امر و نهی نیست؛ بلکه گاهی در لابه لای دیگر معارف قرآن، مانند مباحث اعتقادی، اخلاقی و امثال و قصص قرار می گیرند. ق

توضیحات بیشتر »
Real Time Web Analytics