بهرهگیری از مواقف عقلائی، حساب احتمالات، حق الطاعه، نمونههایی از عناصر مشترک دخیل در استنباط فقهی شهید صدر به شمار میرود. در حوزه عناصر خاص، اصالت نص، فهم اجتماعی آن، تعویض اسناد، ادوار فقه و جایگاه فقیهان مورد توجه قرار گرفته است. شهید صدر از روش اجتهادی، استقراء، استنطاق، تفریع و تاریخینگری در تحلیل و استنتاج فقهی بهره برده است. …
Read More »Tag Archives: انتخاب سردبیر
نظریه فقهی نفی ظلم در بوته نقد
پیش اجلاسیه دوم کرسی تخصصی «نظریه فقهی نفی ظلم» جهاردهم اسفندماه ۹۹ به همت پژوهشکده فقه و حقوق و مشارکت مرکز همکاریهای علمی و بینالمللی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در تالار علامه طباطبایی سالن همایشهای غدیر برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، در این نشست حجتالاسلام والمسلمین سیف الله صرامی به عنوان ارائه دهنده و اساتید: ابوالقاسم علیدوست، سید …
Read More »دیدار پاپ و آیتالله سیستانی، حمایت مرجعیت از گفتگو با ادیان بود/ امکان تأسیس قواعد برپایه مشترکات در روابط با ادیان
مشترکات فراوانی میان مسیحیت کاتولیک و اسلام اهلبیت(ع) وجود دارد که میتوان بر اساس آنها دست به تأسیس قواعدی برای استمرار تعامل با ادیان زد. با بهرهمندی از گستره معارف و سیره نبی اکرم اسلام(ص) و اهلبیت مکرم ایشان(ع) میتوان راهبردهای جدید تعریف کرد. مبدأ و بنیان روابط ما با ادیان را تعالیم رسول اکرم(ص) و اهلبیت(ع) شکل میدهد. اختصاصی …
Read More »بررسی تطبیقی رابطه کتاب و سنت در منظر علامه طباطبایی و شاطبی/ نظریه طولی دانستن سنت در برابر قرآن، به تضعیف میراث روایی میانجامد
نظریه طولی دانستن سنت در برابر قرآن، چه قائلش به آن ملتزم باشد چه نباشد، به تضعیف میراث روایات میانجامد. وقتی میگویی فقط روایتی میپذیرم که موافق با قرآن است و از آن طرف، مضامینی که بیش از ۷۰ درصد آن در قرآن پیدا نمیشود، دیگر نمیتوانی به این روایات عمل کنید! جزئیات مبحث طهارت و نماز را در کجای …
Read More »ویدئو و تصاویر دیدار پاپ فرانسیس با آیتالله سیستانی + بیانیه دفتر مرجعیت و واتیکان
شبکه اجتهاد: پاپ فرانسیس که صبح امروز برای دیدار با آیت الله سیستانی وارد نجف اشرف شده بود، ساعتی پیش به دیدار یک ساعته خود با آیتلله سیستانی پایان داد و از بیت ایشان خارج شد. قرار است پاپ بعد از این دیدار راهی اور، زادگاه حضرت ابراهیم (ع) شود. پاپ فرانسیس دیروز جمعه سفر چهار روزه خود را به …
Read More »جناب پاپ به سرزمین سوخته خوش آمدید!
شبکه اجتهاد: استاد علیاکبر رشاد، رئیس شورای حوزههای علمیه استان و موسس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در آغاز درس خارج فقه القضاء در واکنش به سفر سه روزه پاپ فرانسیس، رهبر کاتولیک رم به کشور عراق در روز ۵ مارس (۱۵ اسفند)، نکاتی را بیان کرد که در ادامه میخوانید: آثار مثبت روابط اصحاب ادیان در ابتدای درس امروز …
Read More »جزئیاتی از کلان پروژه مبانی کلامی دانش اصول فقه/ کتاب «اصول فقه کاربردی» تألیف و مدرسه نخبگانی سطح ۴ در رشته «فقه و اصول» تأسیس میشود
مدیرعامل موسسه پژوهشی دانشوران، ضمن تشریح کلان پروژههای فقهی و اصولی این موسسه نظیر پروژه «اصول فقه کاربردی»، پروژه «اصول تفسیر قران»، پروژه «عرصه مبانی فلسفی دانش اصول» و پروژه «مبانی کلامی دانش اصول فقه»؛ از برگزاری سلسله نشستهای علمی «بررسی مبانی کلامی اصول فقه» خبر داد و گفت: این نشستها در جهت تدوین «موسوعه مبانی کلامی دانش اصول فقه» …
Read More »واکنش آیتالله مکارم به شگردهای برخی وکلا برای اطاله دادرسی/ شوراهای حل اختلاف صلاحیت کار فقهی ندارند/ قوه قضائیه باید با رفع مشکلات موجود، رضایت مردم را جلب کند
برخی وکلا با تمسک به یک سلسله بهانههایی که رنگ و بوی قانونی نیز دارد، دادرسیها را به تأخیر میاندازند؛ باید بر روند فعالیت این افراد نظارت دقیقی صورت گیرد و نباید اجازه داد این دسته از وکلا به صورت لجام گسیخته، هر کاری دلشان میخواهد انجام دهند؛ و یا در برخی روزنامهها مشاهده میکنیم که یک وکیل آگهی داده …
Read More »قانون برای مشروعیت و قابلیت الزام، نیازمند عنصر ولایت است/ فقیه شورای نگهبان، چه فتوایی را باید معیار کار خود قرار دهد؟
حجتالاسلام علیاکبریان گفت: قانون، از یک سو، باید دارای قابلیت الزام داشته باشد؛ از سوی دیگر، اگر فتوای یک شهروند، اجتهاداً یا تقلیداً مغایر قانون باشد، حکومت، حتی اگر قانون را مطابق شرع بداند، نه حق الزام او به قانون را دارد و نه در صورتی که آن شهروند قانون را بر اساس فتوای خود حرام بداند حق اطاعت از …
Read More »اگر به سنت تمسک نکنیم، آموزههای دینی نحیف خواهد شد/ قرائن به ما میرساند تقریر معصوم(ع) از چه بابی بوده است
اگر یک کتاب فقهی برای صلاه در نظر بگیریم، از هزار حکم و سه هزار مسئله مستحبی که در نماز بیان میشود چقدر آن در قرآن بیان میشود؟ از این رو عمده بحثی که میتواند آموزههای دینی در مرحله استنباط معارف دینی و اعتقادی از آن به دست بیاوریم «سنت» است. سنت ترجمان قرآن کریم است؛ نقشی که خداوند متعال …
Read More »پاپ برای احیای مسیحیت به عراق سفر میکند/ هیچ تقابلی بین حوزه قم و نجف نیست/ ایران شناخت تشیع را برای واتیکان ایجاد کرد/ مواضع آیتالله سیستانی درست و متین است
سفر پاپ به عراق را آوردهای برای جهان اسلام و جهان تشیع میدانیم و آن را یک نقطه مثبت قلمداد میکنیم. معتقدیم کار بسیار خوب، مثبت، سازنده، ارزنده و ارزشمندی است و هیچ نگاه منفی به آن نداریم و آن را به نفع دین در جهان میدانیم اما سفر پاپ به عراق برای دیدار با حضرت آیتالله سیستانی نیست بلکه …
Read More »دوگانه ناموفق: مقبولیت – مشروعیت/ حوزه همسایهی خوبی برای انقلاب است!
بحث مقبولیت و مشروعیت را عمدتاً آقای مصباح و آقای جوادی آملی طرح میکنند که به نظر من این دوگانه، دوگانهی موفق و درستی برای تبیین نسبت ولیّ و امت نیست. فرض اولیه این است که ما یک مردم داریم و یک ولیّ که میخواهند ببینند چه نسبتی با همدیگر دارند. گویا نظام سیاسی را مثل یک هرم ببینیم. یک …
Read More »اصل در آموزههای دین قضایای حقیقیه است، مگر خارجیه بودن آن ثابت شود/ افرادی که معتقدند سنت از فرهنگ زمانه تاثیر میپذیرد، در صدد نفی حکم ثانویه هستند/ اثرپذیری اجمالی فهم متن و ارائه معنای جدید از «سنت»
استاد طباطبایی با اشاره به قاعده اولیه در آموزههای دینی، گفت: روند مشهور و متعارف در احکام فقهی، عرفی و اجتماعی نزد فقها آنگونه است که اصل در آموزههای دین قضایای حقیقیه هستند مگر آنکه خارجیه بودن آن اثبات شود و دلیلی بر مقید بودن زمان و مکان داشته باشیم. اختصاصی شبکه اجتهاد: حجتالاسلام والمسلمین سید محمدکاظم طباطبایی، رئیس دانشکده …
Read More »آن فقیهی که در اصول اجتهاد نداشته باشد، تقلید از او حرام است/ اصول ارتکازی محاورهای در عصر معصومین(ع) تا قیامت تفاوتی ندارد/ هر حکمی که سبب اختلال نظام شود، ملغی است
استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم گفت: رسول خدا (ص) وحی را بر اساس اصول محاورهای ارتکازی خودشان بیان فرمود و ما معتقدیم آن اصول ارتکازی محاورهای محکم در عصر رسول و ائمه معصومین تا قیامت تفاوتی ندارد. لذا میگوییم هیچ سیرهای بالاتر و قویتر و متقنتر از جریان سیره پیامبر و ائمه معصومین در استفاده از سیره …
Read More »گزارش تفصیلی از کنگره بینالمللی «سیدمرتضی علمالهدی» با پیام آیات صافی گلپایگانی و جوادی آملی
شبکه اجتهاد: کنگره بین المللی و آئین رونمایی آثار سید مرتضی علم الهدی در موسسه دارالحدیث قم برگزار شد. در این آئین، حجتالاسلام والمسلمین احمد مروی و آیتالله محمد محمدی ریشهری، تولیتهای آستان قدس رضوی و حضرت عبدالعظیم حسنی، دکتر سید عباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و آیتالله رضا استادی سخنرانی کردند. همچنین حجتالاسلام والمسلمین محمدی گلپایگانی سخنان …
Read More »لقاح مصنوعی باعث تولید نسل میلیونی بدون نَسَب خواهد شد/ تأکید بر رعایت مذاق شریعت در فتوا
رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) با تأکید بر رعایت مذاق شریعت در صدور فتوا نسبت به تلقیح مصنوعی، گفت: گفته میشود در لقاح مصنوعی صاحب نطفه و رحم مشخص است، اما بحث این است که در فرایند اجرا در طول زمان، شاهد تولد نسلی میلیونی از فرزندانی خواهیم بود که پدر و مادر، خواهر و برادر خود را نمیشناسند. به …
Read More »چالشهای فقه سیاسی در دنیای مدرن/ صاحب جواهر آغازگر فقه پویا بود/ شیخ انصاری جلوی پویایی فقه را گرفت!
شبهاتی که در ناتوانی فقه سیاسی مطرحشده است، ناشی از توجه نداشتن به منابع غنی فقه و سرچشمههای بیکران آن است. قرآن کریم چراغ فروزان، سنت پیامبر (ص) و امامان راستین (ع)، خورشید جهان تاب و عقل انسانی، سرچشمهای بیکران هستند. در کنار اینها، ادله دیگری برای کشف و استخراج احکام فقهی هم داریم مانند اجماع و بیش از ۱۰۰ …
Read More »نوآوریهای شهید صدر در حلقه ثالثه؛ از مبنای جدید تا اصطلاحسازی در قضایا/ بهترین کتاب برای ورود طلاب به درس خارج و پرورش روحیه انتقادی
دانشآموخته مرکز تخصصی آخوند خراسانی به تبیین ویژگیهای آراء شهید صدر در حلقه ثالثه پرداخت و گفت: حلقه ثالثه بهترین کتاب موجود برای آمادهسازی طلبه برای ورود به مرحله درس خارج و پرورش روحیه انتقادی اوست. طلبه با خواندن حلقه سوم با مبانی اساسی و مشهور در علم اصول آشنا میشود. و راه پیشرفت همراه با دقت برای وی در مرحله درس …
Read More »روزآمد کردن نرم افزارِ نظام اسلامی وظیفه فضلای صاحب نظر است/ فکر اسلامی مانع تصمیم ایران برای دستیابی به سلاح هستهای خواهد بود/ مجلس و دولت اختلاف نظرشان را حل کنند
روزآمد کردن نرم افزارِ نظام اسلامی وظیفه فضلای صاحب نظر است. البته این بهروزرسانی به معنای دستکاری در منظومه مفاهیم دینی نیست بلکه به معنای کشف حقایق متناسب با نیازهای داخلی و بین المللیِ نظام اسلامی است و تغذیه عقبه فکری نظام اسلامی و بهروزرسانی نرم افزار آن را باید فضلا و متفکرین صاحب صلاحیتی بهعهده بگیرند که از جمود …
Read More »فلسفه شبکه وکالت امام جواد(ع) چه بود؟
شبکهی وکالت از دوران امام صادق علیهالسلام به این طرف تشکیل شد. البته قبلاً زمینهی آن وجود نداشت، نه اینکه دیگر ائمه علیهمالسلام ارادهی تشکیل آن را نداشته باشند، بلکه تشیع به قدر کافی گسترده نبود. در عصر امام باقر علیهالسلام با حرکت فرهنگی آن حضرت کمکم این حرکت ثمر داد و امام صادق علیهالسلام وکلایی را در کوفه، مدینه، …
Read More »فلاح: پژوهشهای فقه رسانه، تحلیلی-توصیفی است و در آن، بحث فقهی نمیشود/ برخی تلویزیون و سینما را ابزار غفلت میدانند/ حسینی: از نقش حکومت و دولت در رسانه، هیچ نگفتید/ در پژوهش، روش تحلیلی-توصیفی نداریم!
اختصاصی شبکه اجتهاد: طرح ملی «روشمند سازی تحقیقات علوم اسلامی»، موسوم به «مشق اجتهاد»، چند سالی است که با برگزاری کارگاهها، نشستها و میزگردهای مختلف، در سراسر کشور، آغاز به کار کرده است. این برنامهها که با سفارش میز توسعه و توانمندسازی دفتر تبلیغات اسلامی و با همت مؤسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا (ع) برگزار میشود، در دو سطح …
Read More »نظریه فقهی نمایانگر نحوه مواجهه شریعت با واقعیات زندگی است/ ظرفیت دانش اصول فقه برای طراحی روششناسی فقه نظامساز
استاد مبلغی ضمن تبیین تفاوت قاعده و نظریه فقهی تصریح کرد: نظریه، روحی را بازنمایی میکند که این روح در کالبد فقه حضور دارد لذا از رهگذر منطق نظامواره فقهی که نظریه آن را کشف میکنید میتوانید نوع تعامل و مواجهه شریعت با واقعیت و پدیدهها را به دست بیاورید. به گزارش شبکه اجتهاد، همایش علمی «فقه نظامساز»، با سخنرانی …
Read More »پیشنهاد افزایش ابواب فقه به ۱۵۰ باب از سوی استاد رشاد/ فقه و علوم انسانی بدون یکدیگر ناقص هستند
استاد علیاکبر رشاد با تأکید بر اینکه علوم انسانی بدون فقه و فقه بدون علوم انسانی ناقص و ناکارآمد است، تصریح کرد: یکی از ضروریات دوره معاصر افزوده شدن ابواب فقه از ۵۲ باب به ۱۵۰ باب است. به گزارش شبکه اجتهاد، آیین اختتامیه همایش ملی «بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی و توسعه علوم انسانی» شامگاه سهشنبه، با حضور استاد …
Read More »عرضه روایات بر سنت/ روش مضمون اجتهاد پرور است و روش طریق سطح نگر/ بحث سندی و طریقی و رجالی مهم است؛ اما نه بهاندازهی بحث مضمونی
استاد شیخ محمد سند گفت: رکن اعتبار حدیث در نزد شیخ مفید به لحاظ مضمون است نه طرق روایات. صحت در کلام نجاشی، شیخ و ابن غضائری مضمونی است؛ بنابراین صحت از نگاه متقدمان، صحت مضمونی است و نه صحت طریقی. صحت مضمونی، به این معناست که یک گزارهی روایی به قوانین اساسی اسلام (محکمات قرآن و سنت) عرضه شود …
Read More »انقلاب اسلامی مدیریت کشور را از فردی و پادشاهی به مردمی و جمهوریت تغییر داد/ امروز مردم با انتخابشان بر سرنوشت خود حکومت میکنند
رهبر انقلاب در سالروز قیام ۲۹ بهمن مردم تبریز، گفتند: انقلاب اسلامی، مدیریت کشور را از یک حکومت استبدادی و پادشاهی و فردی تبدیل کرد به یک حکومت مردمی و جمهوریت و مردمسالاری. امروز حاکم بر سرنوشت ملت ایران، خود مردمند. مردمند که انتخاب میکنند. ممکن است بد انتخاب کنند، اما مردم انتخاب میکنند. این خیلی چیز مهمی است. آن …
Read More »مراجع به رئیس صدا و سیما چه گفتند؟
«ترویج آداب اسلامی و فرهنگسازی در زمینه قیامت باوری»، «رعایت حساسیتهای دینی و شرعی و امیدبخشی به مردم»، «حفظ استقلال رسانه ملی و انتقاد از حجم بالای پخش تبلیغات بازرگانی»، «اجتناب از الگوگیری از رسانههای بیگانه و پرهیز از چهرهسازی در بسترهای تبلیغی» و «عمق بخشیدن به تحقیقات و پژوهشها» برخی از توصیهها و مطالبات مراجع و علما از رئیس …
Read More »آیا مصلحت، حکم حرمت سلاح کشتار جمعی را تغییر میدهد؟
استاد علیدوست گفت: فتوا همیشه تابع اسنادی از قرآن، حدیث، عقل و اجماع است و از هیچ مصلحت موقت تبعیت نمیکند. فتوا ابدی است و تا زمانی که صاحب فتوا به اشتباه خود پی نبرد، تغییر ناپذیر است؛ چرا که اسناد هادی به آن، تغییر ناپذیر است. چنانچه، نظر فقیه مستند به مصلحتی موقت در یک قضیه معین و جزئی …
Read More »چیستی، الزامات و اقتضائات روشی فقه معاصر
استاد حوزه علمیه قم با اشاره به ضرورت برخوردار سازی روش استنباط از عناصر معطوف به شرایط معاصر گفت: برای شکلگیری فقه معاصر، معاصر بودن موضوع کافی نیست بلکه لازم است به روش نیز عنصر معاصرت تزریق شود. عناصر معاصرتی برای روش، دست کم چهار عنصر شامل؛ مراجعه به تخصصهای معاصر در شناخت موضوعات (و در مواردی به مطالعات بینارشتهای)، …
Read More »تأسیس اصل در مسائل کلان فقهی – اقتصادی با قاعده لاضرر و تطبیق آن بر مسأله خلق پول
به نظر میرسد که حتی اگر نتوانیم اثبات کنیم که خلق پول و بانکداری خصوصی اعتباری حرام قطعی هستند، بایستی اصل را بر منع بگیریم، و جاری کردن اصل برائت در خلق پول یک ساده انگاری و اشتباه فاحش است. اختصاصی شبکه اجتهاد: سیونهمین عصرانه علمی مدرسه تخصصی فقه امام کاظم (علیهالسلام) با ارائه مقاله علیرضا زینلی زاده با حضور …
Read More »فتوای طبی، بدون رعایت منطق اجتهاد، خلاف شرع، عقل و علم است/ فسق عالم دینی جرم مضاعف است
رئیس و موسس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی تاکید کرد: اگر کسی بطور غیرعلمی که جان انسانها را به مخاطره میافکند تجویز طبی کند و بر اثر آن جسم و جان افراد لطمه ببیند مرتکب جرم شده و ضامن است. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد علیاکبر رشاد در درس خارج فقه القضاء در مبحث «وظاف قضائی ولی امر»، در واکنش …
Read More »