Tag Archives: حوزه علمیه

سکولاریزه شدن حوزه؛ پیامد کم‌کاری در فقه حکومتی

عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با تأکید بر آسیب‌های دوری حوزه از مباحث فقه حکومتی، گفت: وقتی درس‌های خارج طهارت و مکاسب و فقه احوالات شخصیه و بحث‌های غیر حکومتی نرخ رایج شود و اداره حکومت برعهده مجلس و شورای نگهبان باشد گویا عملا پرداختن به فقه حکومتی را وظیفه دیگران می‌دانیم؛ این نوعی سکولار نهفته است. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «نگرش حکومتی به فقه از منظر حضرت آیت‌الله خامنه‌ای» در آستانه سالروز آغاز رهبری ایشان به همت پایگاه اطلاع رسانی فقه حکومتی وسائل عصر روز شنبه 12 خردادماه در سالن نشست‌های خبرگزاری رسا برگزار شد. سخنرانان این نشست حجج‌اسلام والمسلمین سید سجاد ایزدهی عضو هیأت علمی و مدیر گروه سیاست پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و محمد مهدی حقانی رییس شورای سیاستگذاری مؤسسه لوح و قلم بودند، دبیری علمی نشست را نیز دکتر سید محمدجواد میرخلیلی کارشناس پژوهشی پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برعهده داشت. پرداختن به فقه حکومتی؛ مطالبه جدی رهبر انقلاب از حوزه در ابتدای این نشست حجت‌الاسلام سید سجاد ایزدهی در ارائه مطلب خود گفت: از جمله کسانی که به طور جدی بحث فقه حکومتی را پیگیری کرده اند رهبر معظم انقلاب هستند که از سالیان قبل این بحث را از بدنه حوزه مطالبه کرده اند. گرچه شاید رهبر معظم انقلاب در درس خارج امام (ره) حضور زیادی نداشته باشند و بیشتر شاگرد شیخ مرتضی حائری بودند ولی نوع اجتهاد ایشان بیشتر از نظر فقه سیاسی و اجتماعی و حکومتی همچون امام راحل است. بنده چندین سال است که در دیدگاه فقه حکومتی رهبر معظم انقلاب نیز تأمل‌‌ می‌کنم و هر بار حرف جدیدی به دست‌‌ می‌آورم به همین جهت به نظر‌‌ می‌رسد اگر بخواهیم دیدگاه حکومتی ایشان را بررسی کنیم باید بدانیم که سخنان و رویکردهای ایشان جزیره‌‌ای نیست و این طور نیست که الان به ذهن شان حرفی بیاید و آن را به زبان بیاورند و در جای دیگری حرف دیگری بزنند بلکه به نظر‌‌ می‌رسد ایشان یک منظومه فکری دارند که بر اساس آن رویکردهای خود را بیان‌‌ می‌کنند. برای رسیدن به منظومه مد نظر ایشان باید بدانیم که فقه حکومتی رویکرد درجه دوم به فقه است، چراکه یکبار فقه و استنباط و اجتهاد فقهی داریم که گاهی با رویکرد فردی و گاهی با رویکرد حکومتی است ولی یک بار با فقه به مثابه داشتن رویکردی درجه دو اموری را تبیین کنیم که در اجتهاد تأثیر گذار است. به عنوان مثال اگر خاتمیت را در علم کلام بحث نکرده باشیم و جامعیت فقه را نسبت به همه شؤون زندگی بررسی نکینم فقه پویا و اصلا فقه حکومتی نخواهیم داشت و اگر قرار باشد فقه از فقه سنتی توسعه پیدا کند حتما باید در مرحله قبل در مبانی آن تحول ایجاد شود. تحول فقه در گروه تحول در فلسفه فقه است تحول فقه در گروه تحول در فلسفه فقه است به همین جهت اگر سطح انتظار ما و غایت‌ها و روش‌ها تحول پیدا نکند اصلا فقه حکومتی نخواهیم داشت و بحث تخصصا خارج‌‌ می‌شود و عمده مسأله‌‌ای که رهبرمعظم انقلاب عملا انجام داده اند ایجاد یک فلسفه فقه است و این فلسفه فقه به گونه‌‌ای رغم‌‌ می‌رخورد که به فقه حکومتی منجر‌‌ می‌شود. فلسفه فقه فردی وظیفه پاسخ گویی به نیازهای مؤمنانه مکلفان را برعهده دارد و مقوله‌‌ای است که بیش از هزار سال در فقه شیعه وجود داشته است، این فقه در گذشته به مثابه نرخ رایج بود به این معنا که فقه یعنی مرجع تقلید و پرسش و پاسخ، نماد آن هم رساله عملیه است و در نهایت کتب علمی هم که بود تفصیلی از اجمال رساله عملیه است و مسائلی از حکومت و حکم رانی دیده نمی شد. فقه باید فرزند زمانه خویش باشد به عقیده ما رهبر معظم انقلاب تأکید دارند که فقه فرآیندی زمان مند است نه مبنایی، یعنی اگر مبنای انقلاب این بود که با آمریکا مذاکره نکنیم با مذاکرات اصل انقلاب زیر سؤال‌‌ می‌رفت ولی این مسأله بحثی زمان مند است و اگر مذاکره کردیم انقلاب زیر سؤال نمی رود، هنر رهبری در این بحث نظمی است که‌‌ می‌خواهیم عرض کنیم. در فلسفه فقه این بحث مطرح است که فقه باید فرزند زمانه خویش باشد، همچنانکه فقه در زمان گذشته و عصر غیبت فقه زمانه خودش بود که تنها حیثیت فردی وجود داشت چراکه اصلا حکومتی نداشتیم ولی امروزه که حکایت حکومت دینی است آیا‌‌ می‌توان همچنان صحبت قبل کرد؟ برای روشن شدن مسأله مثالی‌‌ می‌زنیم، فرض کنیم اگر شهرداری کلان شهر تهران اجازه برج سازی ندهد، صدای خیلی‌ها در‌‌ می‌آید که زمین نداریم پس نمی توانیم خانه سازی کنیم، یعنی این زمین‌ها جواب نمی دهد پس باید برج سازی داشته باشیم از این رو عدم مجوز برای برج سازی قبیح و غیرممکن است، حال اگر همین حرف را در یک روستایی مطرح کنیم جالب به نظر نمی رسد به عبارت دیگر قبح آن مسأله در این جا وجود ندارد، یا بخواهیم در روستایی مترو بزنیم که خنده دار است ولی شهربزرگ به همان ملاک مترو می خواهد. رهبری معظم تأکید دارند که فقه چون ظرفیت خاتمیت دارد و باید تا روز قیامت جواب بدهد، جامعیت داشته باشد و به همه نیازهای مردم پاسخ بدهد و همه فقها قبول دارند نمی توانیم بگوییم در مورد بحث‌های حکومتی حرفی نزنیم، رهبری‌‌ می‌گویند: باید فقه امروزه متناسب با زمانه متحول شود. اگر در گذشته‌‌ می‌گفتند که هر 400 سال یک بار علم متحول‌‌ می‌شود امروز علم و تکنولوژی هر 30 سال متحول‌‌ می‌شود از این رو با جمعیت، حکومت و سؤال‌ها و پرسش‌ها فقه ما نیز باید متحول شود. کار نکردن در زمینه فقه حکومتی حوزه را سکولاریزه می‌کند اشکال این است که ما چرا در فقه متناسب با روز جهش نداشته ایم، فقه ما امروز متحول شده و بدون شک نسبت به قبل متفاوت است ولی متناسب با اقتضائات زمانه رشد نکرده است. نمی شود که فقه ما چهل ساله بشود ولی قانون کشور ما توسط مجلس شورای اسلامی نوشته شود که اصلا متخصص نیستند، آنها قانون را تصویب کنند بعد شورای نگهبان صرفا عدم خلاف و نه موافقت آن را با شرع بیان کنند. امروز دیگر وقتی درس‌های خارج طهارت و مکاسب و فقه احوالات شخصیه و بحث‌های غیر حکومتی نرخ رایج می شود، اداره کشور و حکومت برعهده مجلس شورای اسلامی و شورای نگهبان بیافتد گویا عملا داریم‌‌ می‌گوییم که این کار یعنی حکومت فقه برعهده دیگران است که به نظر‌‌ می‌رسد داریم به سمت سکولار شدن نهفته‌‌ می‌رویم بنابراین قانون ما باید بر اساس فقه شیعه تدوین شود. عرصه‌های مورد تأکید رهبر معظم انقلاب در فقه حکومتی رهبر معظم انقلاب در بحث فلسفه فقه در چند عرصه وارد شده اند؛ اولا مفهوم شناسی فقه حکومتی است و اینکه باید هویت آن شکل بگیرد و از مشابهات آن تفکیک شود، ثانیا ادله و چیستی و چرایی و روش شناسی آن مشخص شود و این که آیا فقه حکومتی از بطن روش شناسی قدیم فقه خارج‌‌ می‌شود یا خیر؟ و ثالثا پیشینه آن کجاست؟ و رابعا علل و زمینه و بستر فقه حکومتی چیست؟ و چرا در زمان‌های گذشته اتفاق نیافتاده است؟ اگر مجموعه‌‌ای از این موارد را کنار هم بگذاریم و بگوییم باید رویکرد فقه حکومتی در فقه سیاسی ایجاد شود توفیق خواهیم داشت، هرچند دانش اول شکل‌‌ می‌گیرد و بعدا در مورد رؤوس ثمانیه آن صحبت‌‌ می‌شود. نقشه راه فقه حکومتی در منظومه فکری رهبر انقلاب اما امروزه نمی توانیم بگوییم دانش فقه حکومتی شکل گرفته و فلسفه‌های مضاف آن این موارد است مگر این که فقه ما در راستای فقه حکومتی باشد و تحول آن منوط به تحول در رؤوس ثماینه بوده و نقشه راه من برای رسیدن به مطلوب باشد، اگر این گونه شد‌‌ می‌توانیم از فقه سیاسی فردی به فقه سیاسی حکومتی برسیم. تلقی ما این است که در منظومه فکری رهبر معظم انقلاب نقشه راهی وجود دارد که در مواضع مختلف آن را تببین کرده اند که در ادامه بحث به آن اشاره خواهیم داشت. و در کل خواهیم گفت اندیشه رهبر معظم انقلاب به هیچ عنوان جزیره‌‌ای نیست و‌‌ می‌توانیم آن را به صورت منظومه استخراج کنیم. در بخش دوم این نشست حجت‌الاسلام حقانی سخن خود را اینگونه آغاز کرد: نظریه پردازی در حوزه فقه حکومتی تکلیفی است که برعهده حوزه‌های علمیه گذاشته شده و از فرمایشانت رهبر معظم انقلاب استفاده‌‌ می‌شود حوزه یک تکلیف حداقلی و یک تکلیف حداکثری در این عرصه دارد. ترسیم تکلیف حداقلی و حداکثری برای حوزه از سوی رهبر انقلاب تکلیف حداقلی این است که که این حوزه انقلابی بماند کما این که تا به امروز انقلابی بوده است چون اگر انقلابی بماند انقلاب اسلامی باقی خواهند ماند و اگر نباشد انقلاب اسلامی در خطر انحراف از مسیر اصلی و حتی نابودی قرار خواهد گرفت. برای انقلابی ماندن مؤلفه‌های قدرت و عناصر قدرت اهمیت دوچندانی دارد و تکلیف حداکثری این است که حوزه امروز باید پاسخگوی نیازهای انقلاب اسلامی باشد و این مسأله جز با تحول صورت نمی گیرد، چراکه امروز حوزه در شرایطی است که توطئه‌‌ای زیادی متوجه او شده است و این حوزه امکان پاسخگویی ندارد و این نمی شود جز با تحول در مسائل دانشی که یکی از آنها فقه حکومتی است. رشد در فقه حکومتی به معنای پاسخگویی به نیازی است که متوجه حوزه‌های علمیه شده است و بیشتر مباحث اندیشه ورزی است که به مسیر تحول در حوزه کمک‌‌ می‌کند، بنابراین باید ما در حوزه به این سمت حرکت کنیم و باید همین هدف را در این جلسات تأمین کنیم؛ این که چگونه‌‌ می‌شود در موضوع فقه حکومتی تحول ایجاد کرد. دستیابی به مبانی فقه حکومتی نیازمند تأمل در اندیشه امام و رهبری است مقدمه این کار توجه به فرمایشات امام راحل و رهبر معظم انقلاب است و اگر در موضوع تحول بدون دانش و تخصص کافی وارد شویم نتیجه آن انحراف و حتی ارتجاع‌‌ می‌شود، بنابراین اینکه شما نیز در پایگاه تخصصی فقه حکومتی وسائل ابتدا فرمایشات رهبری را مورد مطالعه قرار داده اید، بسیار ارزشمند است. همانطور که استاد ایزدهی بیان کردند در بیانات رهبر معظم انقلاب می توان منظومه‌‌ای استخراج کرد که اولین آنها مبانی فقه حکومتی است، دیگری تعریف فقه حکومتی است و همین طور بحث ضرورت و پیشینه و سعه و گستره و البته امکان تولید فقه حکومتی. ما در چهلمین سال پیروزی انقلاب اسلامی هستیم ولی متأسفانه خط تبلیغی ایجاد شده که انقلاب اسلامی به بسیاری از اهداف خود نرسیده ست از جمله این که‌‌ می‌گویند وقتی در این چهل سال نتواستیم فقه سیاسی درست کنیم پس نخواهد شد، از این رو یکی از الزامات پژوهشی در حوزه فقه حکومتی است. یکی وظایف حوزه‌های علمیه تفقه است که شامل فقه حکومتی هم‌‌ می‌شود و همین طور انذار و اجرا هم از رسالت حوزه‌های علمیه است. غفلت از سیره عملی رهبر انقلاب در عرصه فقه حکومتی روش استنباط فقه حکومتی و شاخصه‌های محققانی که‌‌ می‌تواند فقه حکومتی تولید کنند، نظام سازی، مخالفان و موانع، موضوع شناسی و نقش زمان و مکان و راهکارهای عملیاتی کردن و نوع فعالیت‌های پژوهشی از مسائل مهم مورد بحث در این عرصه است که باید در جای خود به آنها بپردازیم، البته برخی از آنها نسبت به هم‌پوشانی دارند. شما نیز در پایگاه تخصصی وسائل کتابی در همین زمینه تهیه کرده اید که بسیار خوب است ولی همه مطالب فقه حکومتی در کتاب شما نیامده است، از جمله این که در باب مبانی فقه حکومتی رهبر معظم انقلاب فرمایشات زیادی دارند که نیامده است. علاوه بر این سیره رهبر معظم انقلاب نیز در باب فقه حکومتی نیز قابل بررسی است؛ مثل نرمش قهرمانانه در قضیه برجام که یک مبنای فقهی دارد که در این کتاب نیامده است، بنابراین عمل و مبنای ایشان در تصمیماتی که گرفته اند‌‌ می‌تواند قابل استفاده قرار بگیرد. پاسخ به شبهه ناکارآمدی فقه حکومتی در ادامه حجت‌الاسلام ایزدهی اظهار داشت: این که بگوییم در چهل سال گذشته توفیقی نداشته ایم به نظر حرف درستی نیست چراکه وقتی صحبت از دانش‌‌ می‌کنیم، دانش به طور کل دیرپا است، ما امروز در بستر دانش‌های غربی قرار داریم که به مثابه‌های جهان بینی‌های حاکم حاصل 200 سال حک و اصلاح است که از انقلاب کارگری در انگلیس یا نظریات دکارت در فرانسه به صورت آرام شکل گرفته است و با نقض و ابرام‌های فراوان درخت تناوری شده و گاهی وارد فرهنگ و علوم ما نیز شده است. بنابراین سنخ علم یک فرآیند و پروسه طولانی است که باید ادامه پیدا کند و البته نقد شود، ما حتی خودمان با همان ذهن ثابتی که داریم گاهی حرف‌های 10 سال پیش خودمان را نقض کنیم. حال شما فقه را در نظر بگیرید، فقه در عصر غیبت قبل از شیخ مفید و شیخ طوسی نهایتا نقل روایات بدون ذکر سند بود و بعدها ابن جنید و شیخ طوسی‌ها و شیخ مفید آن را منقح کردند، به مرور زمان به زمان شهیدین رسید که سر و شکل پیدا کرد و در ادامه به دست علامه و محقق کرکی و شیخ انصاری این درخت تناور تر شده است. باید بدانیم که هزار سال فقه در بستر فرد و نیازهای فردی بوده و ما بعد از انقلاب‌‌ می‌خواهیم آن را در عرصه حکومت وارد کنیم و انتظار داریم این فرآیند که در حال شدن است به گفتمان تبدیل شود؛ ما‌‌ می‌خواهیم فقه از توضیح المسائل صرف خارج شود و این انتظار یک شبه حاصل نمی شود و مهم این است که ما در این فرآیند قرار بگیریم. حجت‌الاسلام حقانی نیز در تکمیل پاسخ به این شبهه، گفت: برخی‌‌ می‌گویند شما در حوزه تولید علم نکرده اید و در اجرا هم نظام جمهوری اسلامی به اهداف خود نرسیده است و به هرحال ما با هر دو شبهه روبه رو هستیم که یک جهت آن همین مسأله‌‌ای بود که آقای دکتر ایزدهی بیان کردند و آن دیرثمرده بودن علم و فقه است. کم‌کاری در حوزه فقه حکومتی پاسخ دیگر اینکه تا به حال کار خوبی در این عرصه انجام نشده و در حقیقت زمانی به فقه اداره حکومت اختصاص داده نشده است، به عبارت دیگر در فقه حکومتی آن کاری که‌‌ می‌خواهیم از آن نتیجه بگیریم صورت نگرفته است. دیدگاه‌هایی وجود دارد که فقه حکومتی باید کلا با مبانی اصولی تغییر پیدا کند که البته این مسأله مورد قبول رهبری نیست، ایشان در جایی‌‌ می‌فرمایند: فقه حکومتی با همان شرایط فقه و اصول سنتی با برخی مسائل اضافه شدنی است. در اثر کار در فقه اجتماعی و فقه حکومتی گوشه‌هایی در امر فقاهت پیش بیاید ولی تعطیل کردن روش فقاهت و ابداع روش جدید مورد نظر ایشان نیست. رهبر معظم انقلاب به بینش سیاسی اشاره کرده اند به همین جهت اگر انسان در حوزه فقه حکومتی به موضوعات قرآن کریم در اجتماعیات و حتی اخلاقیات تسلطی نداشته باشد قدرت استنباط نخواهد داشت. ادعای فقه حکومتی از ایشان با دیگران تفاوت‌‌ می‌کنند که نظراتشان به عمل نرسیده است؛ رهبر معظم انقلاب به همراه حضرت امام (ره) بحث فقه حکومتی را به مقام عمل آورده اند و به عنوان کسی که فقه حکومتی را در عرصه عمل آوده است تأکید‌‌ می‌کنند که اگر نشده چون کاری صورت نگرفته است.

عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با تأکید بر آسیب‌های دوری حوزه از مباحث فقه حکومتی، گفت: وقتی درس‌های خارج طهارت و مکاسب و فقه احوالات شخصیه و بحث‌های غیر حکومتی نرخ رایج شود و اداره حکومت برعهده مجلس و شورای نگهبان باشد گویا عملا پرداختن به فقه حکومتی را وظیفه دیگران می‌دانیم؛ این نوعی سکولار نهفته است. …

Read More »

همواره بایستی جریان اصیل زعامت و مرجعیت را در صف واحد دید/ انتظار هست مراجع در خصوص همه آنچه که امروز در جامعه شاهد هستیم به صحنه بیایند

کارنامه چهل ساله مسئولین نشان از عدم استیفای حقوق مردم است/ نهادهای مدنی ساختگی، نهادهای مدنی مردمی را دلسرد کرده است

از وظایف مهم حوزه علمیه قم برخورد با چالش‌ها و ورود به مشکلات روز است و در زمانی که شاهد مسایل مختلفی در جامعه هستیم این سوال مطرح می‌شود که حوزه علمیه تا چه میزان پاسخگوی نیازهای جامعه بوده و در این زمینه تا چه حد توانسته استقلال خود را حفظ کند و اظهارنظرهایی فارغ از وابستگی داشته باشد؟ به …

Read More »

پیشنهاد آیت‌الله مکارم برای نامگذاری هفته‌ای به نام حوزه علمیه

پیشنهاد آیت‌الله مکارم برای نامگذاری هفته‌ای به نام حوزه علمیه

آیت‌الله مکارم شیرازی پیشنهاد نامگذاری هفته‌ای به نام حوزه علمیه را مطرح و تصریح کرد: در این هفته، صدا و سیما و رسانه‌ها خدماتی را که حوزه در طول جنگ تحمیلی و دیگر عرصه‌ها انجام داده‌اند و نقشی را که در مبارزه با داعش و تکفیری‌ها داشته‌اند، به جامعه معرفی کنند. به گزارش شبکه اجتهاد، این مرجع تقلید در دیدار …

Read More »

سنت‌های فراموش و تضعیف‌شده حوزه، احیا شوند/ متون آموزشی باید طلاب را با تراث گذشتگان آشنا کند/ تشکیل هفت قرارگاه برای پیگیری مطالبات رهبری/ از مدارس دینی، بوی ابتکار و خلاقیت به مشام می‌رسد

سنت‌های فراموش و تضعیف‌شده حوزه، احیا شوند/ متون آموزشی باید طلاب را با تراث گذشتگان آشنا کند/ تشکیل هفت قرارگاه برای پیگیری مطالبات رهبری/ از مدارس دینی، بوی ابتکار و خلاقیت به مشام می‌رسد

مدیران و مسئولان حوزه باید نسبت به این موضوع اهتمام داشته باشند که آداب و سنن اصیل حوزه که فراموش و یا تضعیف‌شده، احیا شوند، در حال حاضر باید گفتمان اصیل حوزوی برقرار شود، طلاب و مدیران در احیای این سنن نقش غیرقابل‌انکاری دارند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، سابقه کهن حوزه علمیه نشان می‌دهد که حضور بزرگانی که ریشه فقاهت …

Read More »

طلبه تا به جایگاه علمی خوبی نرسیده، اصلاً وارد اجتماعیات و سیاسیات نشود/ توقعات از روحانیت و مرجعیت برآورده نشد

طلبه تا به جایگاه علمی خوبی نرسیده، اصلاً وارد اجتماعیات و سیاسیات نشود/ توقعات از روحانیت و مرجعیت برآورده نشد

آیت‌الله گرامی با بیان اینکه بعد از انقلاب حوزه پلی برای رسیدن به دنیا شده است، گفت: طلبه تا به جایگاه علمی خوبی نرسیده اصلا وارد در اجتماعیات و سیاسیات نباید شود چون هم به جایگاه علمی او لطمه‌ می‌زند و هم مبتلا به توهین به بزرگان‌ می‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله گرامی در خصوص جایگاه مرجعیت در جامعه …

Read More »

آینده حوزه نباید به دست اساتیدی باشد که نسبت‌شان با انقلاب «لابشرط و بشرط لا» است

عرصه‌های حقوق بشر اسلامی و کرامت انسان و پیشنهاد‌هایی برای ضمانت اجرای آن

عضو هیأت رییسه مجلس خبرگان رهبری از کسانی که استقلال حوزه را به معنای عدم ارتباط با حاکمیت می‌‌‌دانند، انتقاد کرد و گفت: نظام اسلامی مولود حوزه‌‌‌های علمیه است و روحانیت باید پاسدار این ثمره ارزشمند باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله عباس کعبی عضو هیأت رییسه مجلس خبرگان رهبری در دیدار اعضای انجمن اساتید انقلابی سطوح عالی حوزه علمیه …

Read More »

۱۰ شاخصه مهم «حوزه انقلابی»/ ما روحانیت زخم خورده تاریخ هستیم

10 شاخصه مهم «حوزه انقلابی»/ ما روحانیت زخم خورده تاریخ هستیم

حجت‌الاسلام زمانی در دومین اجلاسیه اساتید حوزه علمیه استان کرمان به تبیین ده شاخصه مهم «حوزه انقلابی» پرداخت و گفت: ما روحانیت زخم خورده تاریخ هستیم، در طول تاریخ چندین مرتبه قیام‎های مختلفی انجام دادیم، اما آنها را از دست دادیم. در مشروطه علما در راس بودند و در قانون تصویب شده بود که در نظارت بر قوانین بایستی علما …

Read More »

دانشگاه رضوی در مرجعیت علمی مشهد نقش جدی ایفا کند/ لزوم صیانت از حوزه‌های علمیه در برابر اندیشه سکولاریزم اجتماعی

حوزه علمیه خراسان در همه عرصه‌ها حضور اجتهادی داشته باشد/ امروز سکولاریسم اجتماعی حوزه را تهدید می‌کند/ تبیین رسالت حوزه‌های علمیه در سه ساحت «علم‌آموزِی، تبلیغ و اجرا»

حجت‌الاسلام والمسلمین رئیسی با اشاره به اینکه حوزه و دانشگاه ما علاوه بر آنچه در گذشته انجام می‌شده نیاز به کار و تلاش مضاعف دارد تا برای نیازهای امروز امت اسلامی پاسخ بیابد. تصریح کرد: امروز نیازمند صیانت از حوزه‌های علمیه در برابر اندیشه‌های نادرست سکولاریزم اجتماعی هستیم. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام‌ والمسلمین سید ابراهیم رئیسی در مراسم عمامه …

Read More »

اصلاح سبک زندگی روحانیون از اولویت‌هاست/ حوزه علمیه گاهی زبان مخاطب را در نظر نمی‌گیرد

اصلاح سبک زندگی روحانیون از اولویت‌هاست/ حوزه علمیه گاهی زبان مخاطب را در نظر نمی‌گیرد

مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در امور روحانیت، تبیین معارف الهی، سبک زندگی اسلامی و پاسخگویی به شبهات را سه رسالت مهم حوزه علمیه قم در شرایط فعلی دانست و اظهار کرد: در میان این سه رسالت، اصلاح سبک زندگی روحانیت را در اولویت حوزه علمیه می‌دانم چرا که تعداد کمی از روحانیون در داشتن سبک زندگی اسلامی در …

Read More »

عقب ‌ماندگی حوزه نجف در فقه سیاسی متأثر از شرایط تاریخی است، نه از فقدان تئوریک

عقب ‌ماندگی حوزه نجف در فقه سیاسی متأثر از شرایط تاریخی است، نه متاثر از فقد تئوریک

حجت‌الاسلام رهدار در خصوص فقه سیاسی حوزه نجف اظهار کرد: حوزه نجف در مقیاس فقه سیاسی نسبت به حوزه قم در رتبه بعد قرار داد؛ در عین حال این دو کانون تقابل ندارند بلکه در طول همدیگر بوده اند. عقب ‌ماندگی حوزه نجف متأثر از شرایط تاریخی است، نه متاثر از فقد تئوریک. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین احمد …

Read More »

نهاد حوزه خود را آموزشی‌ می‌داند تا پژوهشی/ پس از چهارده قرن باید بگوییم دستمان خالی است؟!

حوزه در اجرای بیانیه «گام دوم انقلاب» نقش جدی ایفا کند/ حوزه بستر تولید حکومت دینی است

رئیس شورای حوزه علمیه تهران گفت: کار پژوهشی در سازمان حوزه نیست، البته تحصیلکرده‌ها، فارغ التحصیلان و بزرگانی از حوزه به این کارها‌ می‌پردازند، ولی نهاد حوزه خود را آموزشی‌ می‌داند تا پژوهشی. پس از چهارده قرن باید بگوییم دستمان خالی است؟! به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین علی اکبر رشاد، رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، در جلسه درس …

Read More »

ویژگی‌های حوزه علمیه مدینه در زمان پیامبر(ص)

ویژگی‌های حوزه علمیه مدینه در زمان پیامبر(ص)

شبکه اجتهاد: برای آشنایی بیش‌تر با تاریخ حوزه‌های علوم اسلامی، باید راهی سرچشمه زلالش شد. نخستین بذر این «شجره مبارکه» در عهد نبوت پاشیده شد. «علم»، «تعلیم» و … مفاهیمی نبودند که بعدها بر اثر تماس با فرهنگ‌های یونانی، پارسی و … به جامعه اسلامی وارد شده و در افکار مسلمانان رسوخ یافته باشند. مراجعه به متون اصیل اسلامی ـ …

Read More »

سکولار شدن یا ارتداد خفی؟/ داود مهدوی‌زادگان

اصل امامت و مساله صلح امام حسن(ع)/ داود مهدوی زادگان

چرا روایت مشاهدات یک طلبه از تغییر فکر و سبک زندگی طیفی از طلبه‌ها برای پاره ای از روشنفکران و رسانه‌های غربی تا این اندازه مهم می‌شود؟ شبکه اجتهاد: نهضت مشروطیت ایران از دو طیف فکری دینی و سکولار ( دنیوی و این جهانی اندیش) تغذیه می‌کرد. وقتی به رهبران و فعالان طیف سکولار نظر می‌افکنیم، متوجه می‌شویم که خیلی …

Read More »

کسی باید در مورد حوزه صحبت کند که خودش در بطن آن باشد/ حرکت حوزه علمیه قم روبه جلو است

هنجارشناسی نظریه و نظریه‎پردازی در علوم نقلی/ ابوالقاسم علیدوست

عضو ارشد جامعه مدرسین حوزه علمیه قم گفت: یعنی اگر مسئولان آسیب شناسی کنند و وضعیت گذشته و حال را ببینند به نظر من حوزه بالقوه ظرفیت خوبی است، از این جهت می‌توان گفت که آینده بسیار روشن است، ولی حتی به همین سبکی هم که اکنون پیش می‌رود در مجموع نا امید کننده نیست و من فکر می‌کنم که …

Read More »

حوزه علمیه قم سکولار است!/ آینده حوزه از آنِ نجف است/ حوزه علمیه مشهد نباید فدای قم شود!

حوزه علمیه قم سکولار است!/ آینده حوزه از آنِ نجف است/ حوزه علمیه مشهد نباید فدای قم شود!

وقتی فقه و کلام فردی باشد، جامعه هم سکولار خواهد شد و به نظر من حوزه علمیه قم سکولار است، چون فقط به احکام فردی می‌پردازد و تن به احکام اجتماعی نمی‌دهد؛ نمونه سکولار بودن قم همین رساله‌های موجود است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، اولین نشست آسیب‌شناسی آموزشی و پژوهشی سازمان حوزه و روحانیت، از سلسله نشست‌های «کرسی ایده‌ پردازی …

Read More »

سازماندهی حوزه ؛ ابزار نه هدف/ سید محمدباقر صدر(ره)

صوت منتشر نشده از آیات گلپایگانی، مرعشی نجفی و امام خمینی در پی شهادت آیت‌الله سید محمدباقر صدر

اختصاصی شبکه اجتهاد: آنچه در پیش‌روی دارید، خلاصۀ‌ای از سخنرانی‌های شهید سید محمدباقر صدر در بحث‌های پس از درس خارج است که در فاصله سال‌های ۱۳۴۴ تا ۱۳۴۸ هجری شمسی ایراد شده و به موضوع وضعیت حوزه و وظایف و آیندۀ آن می‌پردازد. سازماندهی حوزه ؛ ضرورتی اجتناب‌ناپذیر به‌نظر بنده لزومی ندارد از درستی مقولۀ سازماندهی حوزه و ضرورت آن به‌جهت …

Read More »

«قائدان قاعد»، مطالعه‌ای در کم و کیف نسبت نهاد دین و حاکمیت/ محمد طلایی

«قائدان قاعد»، مطالعه‌ای در کم و کیف نسبت نهاد دین و حاکمیت/ محمد طلایی

شبکه اجتهاد: «اسلام از اول، وقتی زاییده شده است، آن روزی که اعلام شد به اینکه حالا دیگر باید قیام کرد در مقابل [طاغوت]، از آن روز برنامه‌اش این بود که بزند و بکشد و کشته بشود برای اصلاح حال جامعه. برای اینکه این دزدها و این خیانتکارها را قطع آیادیشان را بکند، قطع حیاتشان را بکند؛ اینها مضر به …

Read More »

از چالش‌های حوزه علمیه برای ورود به تمدن نوین اسلامی تا حلقه مفقوده کارآمدی فقه حکومتی

از چالش‌های حوزه علمیه برای ورود به تمدن نوین اسلامی تا حلقه مفقوده کارآمدی فقه حکومتی

حجت‌الاسلام رهدار ورود زبان آموزی به سیستم آموزشی حوزه علمیه و پیدا کردن زبان ارتباط میان مبانی تشیع با گفتمان‌های رقیب برای ارتباطات بین المللی را از لازمه‌های ورود به عرصه تمدن نوین اسلامی دانست و گفت: حوزه‌ای که دغدغه امتداد اجتماعی استنباطات فکری خود در جامعه و ورود آن به زندگی مردم را ندارد، نمی‌تواند تمدن ساز باشد. به …

Read More »

عوامل سیاست‌زدگی در میان حوزویان و راه‌های برون‌ رفت از آن/ سید کاظم سیدباقری

قیام امام حسین(ع) را سیاست زده تحلیل نکنیم

اختصاصی شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام دکتر سید کاظم سید باقری، استادیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، چندی پیش در همایش «حوزه‌ انقلابی، مسئولیت‌های ملی و فراملی» که در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد، مقاله خود تحت عنوان «عوامل سیاست‌زدگی در میان حوزویان و راه‌های برون ‌رفت از آن» را ارائه کرد. بخش‌هایی از ارائه ایشان از این مقاله، ازنظر …

Read More »

علوم حوزوی در تراز حوزه‌ انقلابی/ سجاد ایزدهی

توجه به خواست مردم در جهت پایایی نظام است/ تمایزات وجه جمهوریت در نظام مردم‌سالاری دینی

اختصاصی شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام دکتر سجاد ایزدهی، مدیر گروه سیاست پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، چندی پیش در همایش «حوزه‌ انقلابی، مسئولیت‌های ملی و فراملی» که در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد، مقاله خود تحت عنوان «علوم حوزوی در تراز حوزه‌ی انقلابی» را ارائه کرد. بخش‌هایی از ارائه ایشان از این مقاله، ازنظر شما می‌گذرد.  احساس خطر مقام …

Read More »

چرا روحانیون در تحقق اهداف انقلاب ناموفق بودند؟/ رضا عیسی‌نیا

چرا روحانیون در تحقق اهداف انقلاب ناموفق بودند؟/ رضا عیسی‌نیا

اختصاصی شبکه اجتهاد: دکتر رضا عیسی‌نیا، کارشناس ارشد علوم سیاسی و عضو هیئت‌علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، چندی پیش در همایش «حوزه‌ انقلابی، مسئولیت‌های ملی و فراملی» که در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد، مقاله خود تحت عنوان «تحلیلی از تداوم انقلابی‌گری حوزه علمیه در بستر جامعه‌شناختی سیاسی» را ارائه کرد. بخش‌هایی از ارائه ایشان از این …

Read More »

حوزه، علوم انسانی و نظام تحول/ قاسم ترخان

نهضت تولید علم در زندگانی امام صادق(ع)/ تلاش امام در سه محور

اختصاصی شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام دکتر قاسم ترخان، استاد حوزه و دانشگاه و عضو هیئت‌علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، چندی پیش در همایش «حوزه‌ انقلابی، مسئولیت‌های ملی و فراملی» که در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد، مقاله خود تحت عنوان «حوزه و علوم انسانی (ضرورت و گام‌های تحول)» را ارائه کرد. بخش‌هایی از ارائه ایشان از این مقاله، …

Read More »

هویت حوزه‌ای و امر سیاسی/ علیرضا زهیری

هویت حوزه‌ای و امر سیاسی/ علیرضا زهیری

اختصاصی شبکه اجتهاد: دکتر علیرضا زهیری، کارشناسی ارشد علوم سیاسی و عضو هیئت‌علمی گروه جامعه و سیاست دانشنامه امام خمینی، چندی پیش در همایش «حوزه‌ انقلابی، مسئولیت‌های ملی و فراملی» که در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد، مقاله خود تحت عنوان «هویت حوزه‌ای و امر سیاسی» را ارائه کرد. بخش‌هایی از ارائه ایشان از این مقاله، از نظر …

Read More »

پدربزرگ دیروز، برادر بزرگ امروز!/ عبدالوهاب فراتی

ولایت تکثرپذیر مراجع و ولایت تکثرناپذیر فقیه

اختصاصی شبکه اجتهاد: چندی پیش در همایش «حوزه‌ انقلابی، مسئولیت‌های ملی و فراملی» که به همت پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد، دکتر عبدالوهاب فراتی، دانشیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، مقاله‌ای را با عنوان «قدرت و اختلال در مدنیت سازمان روحانیت» ارائه داد. بخشهایی از سخنان ایشان، از نظر شما می‌گذرد. اقتدار مدنی روحانیت و چالش‌های نوین آن …

Read More »

حوزه‌های علمیه و ظرفیت‌های حقوق بین‌المللی ارتباطات/ کمال اکبری

اختصاصی شبکه اجتهاد: حوزه علمیه قم به عنوان محور تئوریک و نظریه‌پردازی نظام اسلامی و با توجه به رابطه تنگاتنگ آن با انقلاب اسلامی در ایران یکی از حساس‌ترین زمان‌های خود را می‌گذراند. پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در راستای بیانات رهبری در رابطه با حوزه انقلابی، چندی پیش همایشی را با عنوان «حوزه انقلابی، مسئولیت‌های ملی و فراملی» در …

Read More »

حوزه‌ انقلابی و صدور فرهنگ انقلاب اسلامی/ اسماعیل نباتیان

حوزه‌ انقلابی و صدور فرهنگ انقلاب اسلامی/ اسماعیل نباتیان

اختصاصی شبکه اجتهاد: دکتر محمد اسماعیل نباتیان، استادیار دانشکده معارف و اندیشه‌ اسلامی، چندی پیش در همایش «حوزه‌ انقلابی، مسئولیت‌های ملی و فراملی» که در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد، مقاله خود تحت عنوان «حوزه‌ی انقلابی و صدور فرهنگ انقلاب اسلامی» را ارائه کرد. بخش‌هایی از ارائه ایشان از این مقاله، از نظر شما می‌گذرد. انقلاب اسلامی ماهیتی …

Read More »

آیا حوزه‌ای که هم‌اکنون وجود دارد، انقلابی است؟/ محسن مهاجرنیا

تفکر اخباری‌ و سلفی در انطباق سازی گزاره‌های دینی بر مصادیق عصری دچار جمود است

اختصاصی شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام دکتر محسن مهاجر نیا، عضو هیئت‌علمی گروه سیاست پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، چندی پیش در همایش «حوزه‌ انقلابی، مسئولیت‌های ملی و فراملی» که در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد، مقاله خود تحت عنوان «آسیب‌شناسی حوزه انقلابی» را ارائه کرد. او تصریح می‌کند انقلابی‌گری، مقول به تشکیک است و مشکلات نظام، ناشی از کم‌کاری …

Read More »

انقلابی‌گری، هویت‌ساز حوزه و روحانیت/ علیرضا پیروزمند

مهمترین بایسته‌های شکل‌گیری فقه مقاومت

اختصاصی شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام دکتر علیرضا پیروزمند، استاد حوزه و قائم‌مقام فرهنگستان علوم اسلامی، چندی پیش در همایش «حوزه‌ انقلابی، مسئولیت‌های ملی و فراملی» که در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد، مقاله خود تحت عنوان «انقلابی‌گری، هویت‌ساز حوزه و روحانیت» را ارائه کرد. بخش‌هایی از ارائه ایشان از این مقاله، از نظر شما می‌گذرد. مسئله اصلی این است …

Read More »

رهبری گفتند: اگر امام از حوزه تهران قیام می‌کرد، انقلاب موفق نمی‌شد/ با دادو فریاد، حوزه انقلابی نمی‌شود

رهبری گفتند: اگر امام از حوزه تهران قیام می‌کرد، انقلاب موفق نمی‌شد/ با دادو فریاد، حوزه انقلابی نمی‌شود

مقام معظم رهبری فرمودند: «اگر دیدیم انقلاب‌زدایی دارد صورت می‌گیرد باید احساس خطر کرد. احساس خطر کردن کافی نیست و باید به فکر علاج بود. علاج هم تدبیر و فکر نیاز دارد و این اهمیت اجتماع شمارا نشان می‌دهد. باید افراد صاحب‌فکر بنشینند و فکر کنند». سپس خودشان هشداری دادند و فرمودند: «باکارهای سطحی و با فریاد کشیدن که احیاناً …

Read More »

مهم ترین وظیفه حوزه تولید علوم انسانی اسلامی است/ حوزه به نقد نظریه علوم انسانی سکولار بپردازد

ادعای مرگ فقه و یک پارادوکس پنهانی/ عبدالحسین خسروپناه

استاد خسروپناه به مهم ترین وظیفه حوزه علمیه در شرایط فعلی اشاره و خاطرنشان کرد: در حال حاضر مهم ترین وظیفه حوزه‌های علمیه این است که علوم انسانی اسلامی را تولید کنند و به نقد نظریه علوم انسانی سکولار بپردازند به تعبیر دیگر مبانی هستی شناسی و معرفت شناسی و مباحث مبنایی که از فقه و اخلاق استفاده می‌کند را …

Read More »
Real Time Web Analytics