شبکه اجتهاد: واقعیت این است که امام حسین(ع) متعلق به انسانیت، آزادیخواهان جهان و سپس همه مسلمانان است. اگر بتوانیم این نکته عمده و اساسی را در سخنرانیها و عزاداریهای خود مورد توجه قرار دهیم، میتواند نقطه آغازی برای همافزایی و همگرایی و وحدت میان آزادیخواهان، عدالتطلبان و مسلمانان جهان باشد. شعارهای عمده و اساسی که در قیام امام حسین(ع) …
Read More »Tag Archives: سیدکاظم سیدباقری
«هرمنوتیک و اجتهاد در فقه سیاسی» به چاپ دوم رسید
کتاب «هرمنوتیک و اجتهاد در فقه سیاسی» به اهتمام حجتالاسلام والمسلمین سید کاظم سیدباقری در ۲۱۴ صفحه در پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تهیه و به همت نشر این پژوهشگاه به چاپ دوم رسید. به گزارش شبکه اجتهاد، شناخت و فهم سنجیده روشهای جدید و بازخوانی، بازسازی و بازفهمی روشهای بومی در مقایسه با روشهای …
Read More »رویکرد حکمرانی به راهکارهای عدالت سیاسی در نظام اسلامی
جانشین گروه سیاست مرکز تحقیقات اسلامی مجلس گفت: حکمرانی، فرایندی تعاملی، مشارکتی، گفت وگویی و مسئولیت پذیرانه میان کارگزاران حکومتی، شهروندان و جامعه مدنی است که به تصمیم گیریها و تصمیم سازیهای دقیق و سنجیده منجر خواهد شد و قوانین و رفتارها بر اساس آن شکل میگیرد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین سیدکاظم سیدباقری در کرسی علمی- ترویجی «رویکرد …
Read More »مواجهه با اعتراض و اغتشاش از نگاه فقه
حجتالاسلام والمسلمین سیدباقری ضمن درخواست از مسئولان و مدیران کشور مبنی بر این که زمینه و شرایط لازم برای بیان اعتراضات مسالمت آمیز مردم را فراهم کنند، به تبیین نوع برخورد با اعتراض و اغتشاش از نگاه فقه شیعی و اسلامی پرداخت و تاکید کرد: نباید به بهانه نقد و اعتراض به دنبال سوء استفاده گری بود. در واقع وجود …
Read More »بایستههای نظامسازی در فقه سیاسی
مدیر گروه سیاست پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گفت: اگر حقوق را وارد قلمروی فقه کنیم یعنی صرفا نگاه تکلیف مداری به فقه نداشته باشیم، در عرصه نظام سازی به نتایج بهتر و موثرتری خواهیم رسید. به گزارش شبکه اجتهاد، کرسی علمی- ترویجی با موضوع «بایستههای نظام سازی در فقه سیاسی شیعه» توسط گروه سیاست پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی …
Read More »هشت وظیفه روحانیت در مسیر عدالت اجتماعی
«پرورش نیروهای عدالتخواه و عدالتطلب»، «پرورش مجریان و مدیران عادل و کارآمد»، «نظریهپردازی برای عدالت اسلامی»، «ارائه راهبردها»، «نظارت بر فرآیند اجرای عدالت»، «تلاش برای بسترسازی در جهت قانونگذاری عادلانه»، «همراهی و همدلی با مردم در مسیر عدالت» و «فراجناحی بودن در مسیر اجرای عدالت»؛ هشت وظیفهای است که حجتالاسلام سیدباقری برای حضور روحانیت در مسیر عدالت اجتماعی ضروری دانسته …
Read More »سیدباقری: هدف اساسی نظام سازی، رسیدن به عدالت است/ نعیمیان: بیش از اندازه نگاه تقلیل گرایانهای به فقه سنتی داریم
حجتالاسلام سیدباقری گفت: هدف عمده و اساسی نظام سازی، رسیدن به عدالت است، زیرا هسته مرکزی نظام سیاسی اسلام عدالت بوده و هدف عمده نظام سازی، نظریه پردازی ساخت جامعه عادلانه است. به گزارش شبکه اجتهاد، نظام سازی در فقه، یکی از پرسشهای نوشونده جدی است که در چند دهه گذشته به ویژه پس از انقلاب اسلامی، مورد توجه بوده …
Read More »بازتاب جهانی اثر فقه سیاسی شیعه در نشریات بینالمللی
شبکه اجتهاد: کتاب «فقه سیاسی شیعه: سازکارهای تحول در دوره معاصر» به قلم حجتالاسلام سیدکاظم سیدباقری از آثار منتشر شده گروه سیاست پژوهشکده نظامهای اسلامی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، در فصلنامه «بررسی مطالعات دینی «Review Religious Studies » (RSR) شماره ۴۷ در ژانویه ۲۰۲۲ معرفی شده است. اهداف این فصلنامه که متعلق به دانشگاه رایس آمریکا است توسط انتشارات …
Read More »گسترش و پویایی فقه پس از انقلاب اسلامی/ سیدکاظم سیدباقری
شبکه اجتهاد: فقه، دانشی اجتماعی است، ظرفیتی به مانند حکمت عملی یونانیان، در جامعۀ مسلمانان دارد؛ در تعامل با پیرامون، همان گونه که تاثیرگذار میباشد، احتمال تأثیرپذیری آن از جامعه وجود دارد. در جهان اسلام اندیشمندانی چون سیدجمال، عبده، علی عبدالرازق، کواکبی، نائینی، شهید صدر و امام خمینی دیدگاههایی مصلحانه مطرح کردند که هر کدام در گسترههایی متفاوت از اندیشه …
Read More »ضرورت و الزام نظاموارگی در رویکرد فقه حکومتی
حجتالاسلام ایزدهی گفت: فقه حکومتی مرتبط با اداره کشور و نظام سیاسی است؛ یک نظام سیاسی لوازم و اقتضاءاتی دارد و الزامات نظام وارگی در فقه حکومتی هم باید ناظر به همان اقتضائات باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، کرسی آزاد اندیشی با موضوع «ضرورت و الزام نظاموارگی در رویکرد فقه حکومتی» سه شنبه گذشته توسط گروه سیاست پژوهشکده نظامهای اسلامی …
Read More »نگاهی به یکی از پژوهشهای فقهی مرتبط با حقوق مردم و حریم خصوصی
شبکه اجتهاد: در کشور ما تلاشها در حوزه حقوق انسانی چه از حیث علمی و نظری و چه از حیث عملی فقط محدود به محیطهای دانشگاهی یا فعالان مدنی مرتبط با آنها یا مراکز رسمی در قوای سهگانه نمیباشد بلکه نهادهای حوزوی و فعالان دینی نیز هم از حیث نظری و هم عملی تلاشهای در خور توجهی از خود نشان …
Read More »رشاد: فقه تهی از عدالت، فقه مرده است/ الهی: عدالت در تفقه، تأثیرات چندوجهی دارد/ سیدباقری: جامعهسازی در اندیشه علامه حکیمی برجسته است/ نبوی: جای خالی معیار و شاخص عدالت در منظومه فکری استاد حکیمی حس میشود
تجربه علامه حکیمی در آنچه در آثار ایشان ملاحظه میشود فراتر از عدالتی است که در عینیت تفقه ملاحظه میکنیم. در عدالت معرفتی نگاه متوازن و متعادل ایشان به همه معارف ستودنی است. ایشان در الحیاه برای همه معارف سهم کاملی در نظر گرفته است. آن مقدار که جنبههای مغفول احکام را در الحیاه مییابیم. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست …
Read More »فقه سیاسی متناسب با شرایط امروز بازخوانی شود/ لزوم تدوین فقه سیاسی تمدنی
یک عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، اظهار کرد: جا افتادن مقوله ولایت فقیه در عصر حاضر و متناسب با اقتضائات دنیای مدرنیته نیازمند بازخوانی علمی و بحث جدی فقهی است و طبیعی است که فقه شیعه به عنوان هسته مرکزی اداره جامعه باید بتواند خودش را به گونهای بازتولید و بازخوانی کند که توانایی اداره روزآمد جامعه …
Read More »اجتهاد عقلانی و سنجیده؛ لنگرگاه پشتیبانی فقه سیاسی شیعه
حجتالاسلام سیدباقری معتقد است که اجتهاد عقلانی و سنجیده لنگرگاهی است که میتواند به صورت دقیق فقه سیاسی شیعه و نظام جمهوری اسلامی را پشتیبانی کند و به صورت منظم متحول و فقه شیعه را در یک روند منظم و منطقی متحول کند؛ فقه شیعه بعد از انقلاب نیز با این رویکرد سازوکارهایی مانند حضور مصلحت و عقلانیت و بهرهگیری …
Read More »گزارشی از کرسی ترویجی «ساختار و نظام مسائل فقه سیاسی»
ارائه دهنده نشست گفت: اگر بخواهیم گستره موضوعی فقه سیاسی را به لحاظ حوزه مسائل، مورد بررسی قرار دهیم، در فرض مضاف بودن فقه به سیاست، مسائل فقه سیاسی، بخشی از مسائلی هستند که صبغه سیاسی دارند. در فرض ترکیب تألیفی فقه و سیاست، لازم است دامنه مسائل دو عنصر تشکیل دهنده این اصطلاح مرکب یعنی مسائل فقه و مسائل …
Read More »ساماندهی نهاد مرجعیت با نهاد ولایت فقیه/ فقها باید در تصمیمگیریها و تصمیم سازیهای حاکمیت نقش داشته باشند
دکتر فراتی بیان اینکه فقها و مجتهدان باید در تصمیمگیریها و تصمیم سازیهای حاکمیت نقش داشته باشند، عنوان کرد: ولی فقیه میتواند حق انتخاب و انتصاب برخی از اعضای حکومت دینی همچون فقهای شورای نگهبان را به فقها و مراجع داده و به آنها میدان بدهد تا بهنوعی در امور حکومتی مداخله داشته باشند یا میتواند اجازه دهد تا جزء …
Read More »عرصه خصوصی شهروندان در نظام اسلامی به چه میزان است؟/ سید کاظم سیدباقری
شبکه اجتهاد: نوشتار پیشِ رو در جستوجوی پاسخ به این پرسش است که از منظر فقه شیعه، ضوابط دخالت نظام اسلامی در عرصه خصوصی شهروندان کدام است؟ یکی از مسائل مهم و چالش برانگیز در نظامهای سیاسی، گستره اختیارات حاکمان و دخالت یا عدم دخالت آنان در زندگی خصوصی شهروندان میباشد. عرصه خصوصی اغلب از قیدوبندهای اجتماعی، رهاست و از …
Read More »انقلاب اسلامی و تحول در فقه سیاسی شیعه
این نوشتار در پی پاسخ به این پرسش است که انقلاب اسلامی ایران موجب چه تحولاتی در فقه سیاسی شیعه گردیده است؟ این بحث با رویکرد درجه دو و رصدِ تحولِ درونی فقه سیاسی شیعه به انجام رسیده است. در پاسخ، این فرضیه طرح شده است که با توجه به برخی زمینه های سیاسی – اجتماعی پس از انقلاب اسلامی …
Read More »مهاجرنیا: ادله ولایتفقیه حاکم بر ادله حزب نیست/ سیدباقری: حزب نصیحتگر حکومت و راهی برای احقاق حقوق مردم است/ بنایی: گذاشتن کلمه «فقه» پیش از «تحزب»، بحث را فقهی نمیکند!
عدهای منکر وجود حزب در دیناند و اشکال میکنند که دلیلِ خاص بر تشکیل حزب نداریم. به نظر ایشان، ادله ولایتفقیه حاکم بر تحزب است و أقوم از ادله تحزب است یا اینکه معتقدند حزب موجب سلب آزادی و عدم شایستهسالاری میشود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نشست علمی-ترویجی «عرضه و نقد دیدگاه علمی فقه تحزب» روز دوشنبه ۱۸ آذر ۱۳۹۸ …
Read More »جریانهای وحدتسوز و نبود فضای گفتگو، سبب ایجاد گسست در جهان اسلام شده است
سیدباقری، عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گفت: معتقدم راه برون رفت از این وضعیت به دست اندیشمندان و نخبگان مسلمان است، زیرا که بازیگران سیاسی نیز در بسیاری از مواقع متأثر از نخبگان خود هستند. اگر اندیشه وران جامعه اسلامی تلاش کنند که با یکدیگر به شکلی صادقانه و در قالب گفتگوهای علمی و منصفانه، مسائل را …
Read More »گزارش تفصیلی از کرسی علمی ترویجی تعامل «مرجعیت» با نهاد «ولایت فقیه»
کرسی علمی ترویجی تعامل مرجعیت با نهاد ولایت فقیه با حضور جمعی از پژوهشگران حوزه فقه و اندیشه سیاسی با بررسی و تدقیق بر مهمترین نظرات و آراء در این عرصه برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، ارائه دهنده بحث در این نشست دکتر عبدالوهاب فراتی عضو هیأت علمی گروه علوم سیاسی پژوهشکده نظامهای اسلامی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی …
Read More »معیارپردازی در عدالت سیاسی با تأکید بر معیار برابری در اندیشۀ اسلامی
معیار عدالت، ملاک و ضابطهای است که ما را در تشخیص انواع مفاهیم ناظر به موضوع عدالت، بهره گیری عادلانه از منابع معرفتی معتبر، روشهای تعیین مصادیق و گذر از فاصلۀ مفهوم به مصداق، یاری میدهد، به کمک معیارها میتوان جامعۀ عادل را از جامعه غیر عادل بازشناخت. به گزارش خبرنگار اجتهاد، چهارشنبه ۱۷ بهمن ماه، نشست «معیارپردازی در عدالت …
Read More »عدالت، راهبر قانون است/ سیدکاظم سیدباقری
شبکه اجتهاد: عدالت اجتماعی از موضوعات چالشی تحقیقات پژوهشگران است. حجتالاسلام دکتر سیدکاظم سیدباقری در جدیدترین یادداشت خود با عنوان “عدالت، راهبر قانون” به این مقوله پرداخته است که از منظرتان خواهد گذشت: قانون، ضوابط و اصول کلّی معیّنی است که از طرف یک منبع دارای قدرت و اعتبار اجتماعی، مقرر میشود و در آن برای همه کسانی که در …
Read More »قیام امام حسین(ع) را سیاست زده تحلیل نکنیم
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در مرکز مطالعات بین رشتهای، خرافه گرایی و فروکاستن قیام امام حسین(ع) در جهت منافع شخصی و حزبی را از جمله آسیبهای عدول از فلسفه عاشورا برشمرد و گفت: باید تلاش کرد تا قیام امام حسین(ع)، سیاستزده تحلیل نشود و نیز منبرها و جلسات مذهبی، نباید دچار فرقه گرایی، گروه گرویها و …
Read More »وضع مطلوب دولت اسلامی از رهگذر عمل به قانون شرع و عقل به دست میآید/ مهمترین تفاوت حکومت اسلامی با حکومت سکولار
حجتالاسلام سید باقری با بیان این که دولت اسلامی را باید از دولتهای ایدئولوژیک و سکولار جدا کرد، خاطرنشان ساخت: در حکومت سکولار آن چه در محوریت قرار میگیرد مردم و رضایت آنها است، ولی در هسته مرکزی حکومت اسلامی قانون و احکام اسلام قرار داشته و خواست و رضایت مردم باید بر اساس رضایت الهی تنظیم شود. به گزارش …
Read More »اولویت نظام پارلمانی نسبت به نظام ریاستی در اسلام/ سازگاری بیشتر پارلمانتاریسم با ساختار ولایت فقیه/ اجماع فقهای شیعه و سنی در مخالفت با تفکیک قوا
نظام پارلمانی در اسلام از آن جهت اولویت دارد که هزینههای کمتر و فایده بیشتری دارد؛ در تحکیم موقعیّت ولایت فقیه نیز کارآمدی بیشتر از خود نشان میدهد چراکه چالش بین رئیس جمهور و رهبری در این ساختار کمتر است. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی امکانسنجی پارلمانتاریسم در نظام سیاسی جمهوری اسلامی ایران، دوشنبه دوم مردادماه به همّت پژوهشگاه …
Read More »فهم فقه حکومتی امام خمینی مستلزم شناخت رویکرد امام در همه علوم اسلامی است
در دین شناسی جامع و موردنظر امام خمینی(ره) به همه آیات قرآن و ابواب روایی توجه میشود و برخلاف نگاه جزئی، سامان دهی حیات انسان در اجتماع اصل قرار میگیرد؛ از اینرو فهم فقه حکومتی امام خمینی(ره) مستلزم شناخت مکتب جامع ایشان است، به عنوان مثال اگر بحث ولایت فقیه را در کلام نبینید، ولایت فقیهی در فقه مطرح میکنید …
Read More »وظیفه اصلی روحانیت در دهه چهارم انقلاب، نقد آگاهانه و از روی انصاف است
استادیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گفت: یکی از وجوه جدی یاری به نظام جمهوری اسلامی در کنار تبیین و طرفداری از مبانی و دستاوردهای آن، نقد منصفانه است، یعنی روحانیت اگر بخواهد وظیفه اصلی خود را در دهه چهارم انقلاب به درستی انجام دهد، نقد آگاهانه و از روی انصاف است، این امر میتواند یک بار دیگر، روحانیت را …
Read More »عوامل سیاستزدگی در میان حوزویان و راههای برون رفت از آن/ سید کاظم سیدباقری
اختصاصی شبکه اجتهاد: حجتالاسلام دکتر سید کاظم سید باقری، استادیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، چندی پیش در همایش «حوزه انقلابی، مسئولیتهای ملی و فراملی» که در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد، مقاله خود تحت عنوان «عوامل سیاستزدگی در میان حوزویان و راههای برون رفت از آن» را ارائه کرد. بخشهایی از ارائه ایشان از این مقاله، ازنظر …
Read More »هسته عدالت، احقاق حقوق شهروندی است/ باید سیاست به دنبال اخلاق و عدالت حرکت کند
غالباً اندیشه ورزی در عرصه تعاملات بیرونی بر عهدهی سیاست است. تنظیمگر روابط درونی انسان که از درون سامان میگیرد و بعد وارد روابط سیاسی میشود، اخلاق است. هردوی اینها هم یک هدفدارند؛ یعنی هدف اخلاق و سیاست از منظر اسلام، سعادت است. لذا در این مرحله اخلاق و سیاست در کنار هم قرار میگیرند. پس ما میتوانیم بگوییم که …
Read More »