بایگانی برچسب: فقه و عرف

عرف تخصص کافی برای استنباط در فقه را ندارد و از قواعد و اسلوب اجتهاد پیروی نمی‌کند و هرچه خود می‌پسندد را نتیجه می‌گیرد. این اختصاص به عرف جامعه هم ندارد؛ بلکه یک متخصص و پژوهشگر نیز بعد از استدلال‌های فقهی دقیق ممکن است نتیجه‌ای بگیرد که عرف می‌گوید و حتی تصریح بدان کند که عرف چنین می‌پسندد؛ لذا این دو در یک راستا هستند. البته باید توجه داشت که صعب و سخت شدن دین غیر از عرفی شدن است و راحتی مردم، معنایش عرفی شدن نیست. اختصاصی شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام والمسلمین محمدعلی قاسمی در سال‌های اخیر بیشتر در فقه …

مشاور عالی رئیس مجمع جهانی اهل بیت (ع) با بیان اینکه تعریف واحدی در فقه برای عرف بیان نشده است، گفت: اگر عرف را چیزهایی بدانیم که در فطرت به ودیعت نهاده شده، جایگاه خاص و ویژه برای خودش پیدا می‌کند. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست «جایگاه عرف در فقه»، با سخنرانی حجت‌الاسلام والمسلمین احمد احمدی‌تبار، استاد حوزه علمیه قم و مشاور عالی رئیس مجمع جهانی اهل بیت (ع) چندی پیش در پژوهشکده عروه الوثقی برگزار شد. گزیده سخنرانی احمدی‌تبار را در ادامه می‌خوانید؛ برای این بحث اول باید سراغ معنای لغوی و اصطلاحی عرف برویم و ببینیم معنای عرف …

حجت‌الاسلام پورصدقی با درک ضرورت مسئله و درک عدم صلاحیت عرف بر مرجعیت چنین امری و همچنین یافتن مرجع دارای صلاحیت طبق قواعد و ضوابط مدون فقهی و اصولی، مرجعیت عرف را مورد انتقاد قرار داده و عقلاء بما هم عقلاء را به‌عنوان تنها مرجع شایسته برای تعیین استناد می‌پذیرد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، از دیدگاه عقل و شرع ظلم و تعدی به حقوق دیگران غیر مشروع است. بر این اساس هر شخصی در اجتماع انسان‌ها، باید عواقب رفتار موجب تعدی به حقوق دیگران و منجر به خسارت و صدمه به غیر را بپذیرد و این پذیرش ناشی از عقل، …

شبکه اجتهاد: یکی از بنیادی‌ترین مباحث پیرامون عرف، مرجعیت عرف در تطبیق مفاهیم عرفی بر مصادیق است؛ مبحثی که در برخی تحقیقات بین آن و موضوع مرجعیت عرف در تعیین مفاهیم فرق گذاشته نشده است. در این مقاله تلاش شده است ‌با بحث پیرامون کارایی و کاربرد عرف در انطباق مفاهیم بر مصادیق، حوزه علمی آن‌ را از کاربرد عرف در تعیین مفاهیم جدا کرده و منشأ اختلاف اندیشمندان در این بحث در دو عرصه عمل و نظر بررسی شود. مقدمه: در نصوص ومتون دینی به هزاران قضیه برمی‌خوریم که نهاد آن عرفی وگزاره‌اش شرعی است؛ از قبیل: غصب حرام …

شبکه اجتهاد: عرفى شدن دین یا فقه، نخستین بار در غرب و نسبت به دین مسیحیت مطرح شد. پس از انقلاب اسلامى ایران و حاکمیت احکام و قوانین اسلامی در جامعه، عده‌اى به این فکر افتادند که چگونه مى‌توان فقه یا دین را در جامعه عرفى کرد؟ پیش از ورود به بحث ذکر این نکته ضروری است که بررسی سیره فقها از زمان شیخ طوسى‌؛ بلکه از عصر امام صادق (علیه السلام) تاکنون، نشانگر مراجعه مکرر فقیهان به عرف بوده، به نحوی که هیچ یک از آنان در استنباط احکام دین خود را بى‌نیاز از عرف نمى‌دانسته‌اند. مصادیقی از مراجعه …

همان قدر که سهم عرف و عادت در شریعت و دخالت فهم آن در استنباط احکام امری مسلم روشن و مقبول همگان است، تعیین دقیق این دخالت و فهم صحیح آن امری مبهم و بحث‌دار است؛ از این رو بسیاری از اظهار نظرهایی که درباره‌ی نقش و تاثیر عرف در این زمینه شده خالی از افراط و تفریط نیست. اختصاصی شبکه اجتهاد: کلاس آموزشی درس خارج اصول فقه با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست، استاد خارج فقه و اصول و عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در روزهای پایانی خردادماه ۹۹ در مرکز تخصصی آخوند خراسانی دفتر تبلیغات اسلامی خراسان …

آیت‌الله جناتی شاهرودی با بیان اینکه بعضی برای اثبات اعتبار عرف در تعیین موسیقی غنایی، به یک سری اخبار استدال کرده‌اند، اظهار داشت: نمی‌توان عرف را میزان برای تعیین موسیقی حرام پذیرفت. به گزارش خبرنگار اجتهاد، آیت‌الله محمد ابراهیم جناتی در پاسخ به این پرسش که «برخی عالمان معتقدند می‌توان از راه عرف، موسیقی غنایی حرام را مشخص نمود؛ آیا به نظر شما این درست است؟» اظهار کرد: چون ممکن است شناخت موسیقی غنایی حرام، از عرف به دست آید، بجاست مقدّمه‌ای را درباره مفهوم عرف بیان کنیم. تردیدی نیست در این‌که عرف مرجع تشخیص برخی از احکام بوده است. …

مدرس حوزه و دانشگاه گفت: عرفی‌ شدن برآیند اجتهاد و پاسخگویی به نیاز یک مسلمان به تحولات و نیازهای بشر و شناخت مناسبات اجتماعی در تحولات انسانی است. به گزارش شبکه اجتهاد، عرفی‌شدن دین یکی از موضوعاتی است که اخیراً در حوزه دین‌پژوهی مطرح شده و درباره آن مقالات و کتاب‏‌های متعددی نگاشته شده است. برخی عرفی‌ شدن را همچون سکولاریسم به معنای تقدس ناباوری و قداست‌زدایی از دین معنا می‌کنند. برخی نیز با استناد به اینکه فقها نیز در فقه اسلامی، به عرف و سیره عقلا مراجعه می‌کنند و این یکی از ابزارهای داوری و قضاوت در محاکم است …

شبکه اجتهاد: مرحوم آیت‌الله واعظ‌زاده خراسانی شاگرد نزدیک و ممتاز ‌آیت‌الله‌ بروجردی به‌شمار می‌رود؛ فقیه بزرگی که می‌توان او را به حق بنیان‌گذار مکتبی مهم و ممتاز در فقاهت و اجتهاد دانست. آیت‌الله واعظ‌زاده به استاد خویش بسیار نزدیک بود و اعتقاد دارم مکتب فکری و فقهی او را به‌درستی در اندیشه و رفتار خویش نهادینه کرده بود. آیت‌الله واعظ‌زاده از ‌آیت‌الله‌ بروجردی مکرر نقل می‌کرد که استاد گفته بود فقه شیعه در حاشیه فقه اهل سنت پدید آمده است و ازین‌رو باید برای فهم فقه شیعه به فقه اهل سنت توجه بایسته داشت. من از سر کنجکاوی این نقل …

بر اساس نظر مرحوم نراقی هر آنچه که شارع متعال یا شریعت عهده دار شده است باید از زبان شارع آن را کشف کرد و در واقع تلقی شرعی باید به دست گرفت و این امر محدود به موضوعات مخترعه نمی‌شود؛ یعنی همان موضوعات عرفی نیز که مد نظر شارع قرار گرفته‌‌‌اند ممکن است تغییراتی در آنها ایجاد شده باشد یا از نظر شارع موضوعات با ویژگی خاصی باشد و مطلق موضوعاتی که در زبان عرف قرار گرفته‌‌‌اند مد نظر نباشند و توسعه و تضییق محتوایی در واژگان رخ داده باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، حزب تشکلی سیاسی مستقل از …

اختصاصی شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام والمسلمین کاظم قاضی‌زاده، زاده ۱۳۴۰ تهران است. نبوغ او وقتی بیشتر نمایان شد که در ۱۶ سالگی به دانشگاه وارد شد و در رشته فیزیک مشغول به تحصیل گردید. وی پس از وقوع انقلاب فرهنگی، وارد حوزه علمیه قم شد و تاکنون نیز در آن ماندگار شده است.

تجربه مصوبات مجمع تشخیص مصلحت نظام و راهبردهای کلان حاکم بر آن به‌خوبی حکایت از آن دارد که مصلحت‌اندیشی نیز می‌بایست در چارچوب شرع مقدس و زیر پرچم انقلابی گری صورت بگیرد که از این رهگذر نیز نباید نگران زیر پا نهادن مقاصد شریعت باشیم.

آیت‌الله سبحانی: عرفى شدن دین به معناى عقلایى شدن احکام مدنى و اجتماعى، سخن مسلک‌های استعمارى همچون بهائیت است. بهائى‌ها می‌گویند: «ما در مسائل اجتماعى و سیاست و نکاح، تابع «بیت العدل» هستیم». در آنجا عقلاى بهائیت جمع می‌شوند و سرنوشت اجتماع بهائى‌ها را معین می‌کنند. بنابراین عرفى شدن به این معنا واپس گرایى است نه پیشرفت. به گزارش شبکه اجتهاد، برخى از آن‌هایى که چهره دینى دارند اما دینى نیستند، مجدداً مسئله‌ای به نام عرفى کردن دین یا فقه را مطرح ‌کرده‌اند. آیت‌الله شیخ جعفر سبحانی با ذکر مصادیقی از مراجعه فقها به عرف به تبیین معانی عرفی شدن …