بایگانی برچسب: مقتضیات زمان و مکان

استاد درس خارج فقه حوزه علمیه قم معتقد است: بدون توجه به عنصر زمان و مکان نمی‌توان در هیچ مساله‌‌ای  اظهار نظر کرد اما در عین حال، این بدان معنا نیست که احکام شریعت به لحاظ گذر زمان، تبدّل پیدا کند بلکه احکام شریعت در طول زمان ثابت هستند. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد محمد قائنی استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم اظهار داشت: به طور معمول از درس‌های خارج انتظار می‌رود که مشکلات روز جامعه را حل کنند اما عملا اینگونه اتفاق نیفتاده و درس‌های موجود ناظر به مسائل سنتی و درس‌هایی است که قبلا در کتاب‌ها …

حکم الهى ابدى است و تغییرپذیر نیست، اگر دگرگونى رخ‌ می‌دهد به خاطر تغییر موضوع یا مصداق موضوع است. مثلاً بیع الدم چون فاقد منفعت محلله بود محکوم به حرمت بود ولى بعد از پیدا کردن فایده محلل حکم عوض شد، چون موضوع یا مصداق موضوع عوض شد ولى هیچگاه مرور زمان یا شرایط زمان و مکان در حکم شرعى دست کارى‌ نمی‌کند. شبکه اجتهاد: در روزنامه اطلاعات مورخ ۹۷/۷/۷ مقاله‌ای تحت عنوان «عیار نقد» چاپ، و در آن، به مقاله «حدود تأثیر زمان و مکان در استنباط حکم شرعى» خرده گیرى شده است، از این جهت لازم دیده شد …

شبکه اجتهاد: مقاله‌ای در روزنامه اطلاعات مورخ ۹۷/۶/۳۱ با عنوان «حدود تأثیر زمان و مکان» از استاد آیت‌الله جعفر سبحانی به طبع رسید. گویا این مقاله نقدی بود بر سمینار «امکان‌سنجی برابری دیه زن و مرد» که در مشهد با ابتکار معاونت محترم ریاست جمهوری در امور زنان، سرکار خانم دکتر ابتکار در تاریخ ۲۸/۵/۹۷ برگزارشد. آیت‌الله سبحانی در دو شماره در روزنامه اطلاعات محتوای آن سمینار را به نقد گذاشتند: یکی در پاسخ استاد سروش محلاتی در مورد مسئله «تساوی دیه زن و مرد» و مقاله دوم در پاسخ نگارنده که در میزگردی با عنوان «ضرورت اجتهاد مجدد و …

شبکه اجتهاد: تأثیر زمان و مکان در استنباط احکام شرعى، عامل مهمى است که حضرت امام خمینى(قدس سره) بر آن تأکید داشتند. در این مقاله توضیحاتى در کیفیت تأثیر آن دو عامل انجام گرفته است. جاى تردید نیست که شرایط زندگى که از آن به «زمان و مکان» تعبیر می‌کنند، در استنباط حکم شرعى از کتاب و سنّت تأثیر بسزایى دارد، ولى آنچه که مهم است، آشنایى با حدود تأثیر این دو عامل است. گاهى تصوّر می‌شود مسأله «ارث زن»، و یا «طلاق» و یا «دیه» او، مشکلى در جامعه پدید آورده و باید به کمک همین قاعده که مورد …

این اثر پژوهشی نگاهی نو ‌به جایگاه مقاصد شریعت دارد و پس از تمهید مقدمات لازم، با استدلالاتی آن را به عنوان بخشی اساسی از ادله اجتهادی به شمار می‌آورد. کتاب «نقش مقاصد شریعت در تأثیر مقتضیات زمان بر سیاست کیفری اسلام» می‌تواند نقطه آغازی برای بحث درباره جایگاه و نقش مقاصد شریعت در اجتهاد و قانون‌گذاری باشد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، انسان‌ها و جوامع بشری دائماً در زمینه‌های گوناگون در حال تحوّل و تکامل‌اند. اگر بشر امروز را با انسان‌های چند قرن یا حتّی چند دهه پیش مقایسه کنیم، به‌وضوح شاهد تفاوت اساسی به وجود آمده در عرصه‌های مختلف …

از مجموع بیانات حضرت امام این گونه می‌توان فهمید که در حل معضلات فقهی و قانونی ایشان دو نوع راه حل دارند: یکی مسأله ولایت فقیه و حکم حکومتی است و دیگری بحث زمان و مکان و تغییر در فتوا است. امام خمینی (ره) در جایی می‌فرمایند: اگر فقه‌تان را اندکی تغییر بدهید بعضی مشکلات حل خواهد شد.

از مرحوم حاج احمدآقا شنیدم که امام فرمودند: اگر این آهنگ را رادیوی جمهوری اسلامی پخش کند، اشکالی ندارد، امّا اگر همین آهنگ را کشور دیگری پخش کند، حرام است. مرحوم حاج احمدآقا به بنده گفتند: ما نفهمیدیم چرا؟ ولی امام این‌گونه می‌فرماید. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله محمدمهدی شب زنده‌دار استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم و از فقهای شورای نگهبان در گفتگویی با نشریه خط از چیستی فقه حکومتی و ضرورت پرداختن به آن در حوزه علمیه سخن می‌گوید و معتقد است باید مسائل فقه حکومتی در حوزه حل شود و اگر این کار انجام نشود، …

احمد الطیب شیخ الازهر بعد از گذشت قرن‌ها؛ خواستار تشکیل یک کمیته فقهی متشکل از ۳۰ نفر از عالمان بزرگ الازهر شد که درباره مسائل جامعه بر اساس موقعیت زمان و اجتهاد خود نظر دهند. به گزارش شبکه اجتهاد، شیخ الازهر خواستار تشکیل کمیته‌ای متشکل از ۳۰ تن از علمای بزرگ الازهر و اساتید دانشگاه و مفتی‌های کنونی و سابق مصر شد تا آنان درباره مسائل مختلف جامعه و بر اساس موقعیت زمان نظر بدهند. شیخ الازهر از علمای مصر خواسته با توجه به شرایط روز مسلمانان، نظارت فقهی جدید را بر اساس اجتهاد خود مطرح کنند که از جمله …

رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) با اشاره به مبانی فقهی به ارائه نظریه خود در خصوص عدم لحاظ عنصر عدالت در احکام مرتبط با احکام جنسیتی پرداخت و تأکید کرد: هیچ حکمی در شریعت وجود ندارد که موجب نفع یک نفر و ظلم بردیگری باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله محمدجواد فاضل لنکرانی امروز شنبه در نشست علمی «تأملی در مفهوم عدالت جنسیتی در احکام اسلامی» که به همت مرکز تحقیقات زن و خانواده با حضور پژوهشگران عرصه مطالعات زن و خانواده، در مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) برگزار شد، گفت: در برخورد اولیه با احکام مرتبط با حقوق زنان و …

مهدی مهریزی می‌گوید: از منظر امام موسی صدر، اسلام بر اساس شریعت اصولی را وضع کرده که با توجه به تحول جامعه می‌توان قوانین شریعت را نیز متحول کرد و به باور امام صدر باید قوانین رایج اسلامی درباره زنان را بازخوانی کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست تخصصی «زن در دیدگاه امام موسی صدر» با سخنرانی حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر مهدی مهریزی استاد حوزه و دانشگاه، عصرچهارشنبه هفتم مهر، به همت انجمن زنان پژوهشگر تاریخ با همکاری پژوهشکده اسناد و اندیشگاه فرهنگی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران برگزار شد. دراین نشست حجت‌الاسلام مهریزی مطالعات دینی درباره زنان را به …

آیین اسلام برای همه مردم و همه زمان‌ها آمـده اسـت، لذا اسلام پاسخگوى همه احتیاجات انسان است، لیکن شکل پاسخگویى به نیازهاى انسان در زمان‌هاى مختلف فرق می‌‌کند که این با دخالت زمان و مکان در اجتهاد قابل تحقق است. آنچه امروز به عنوان مسائل مستحدثه مطرح است، دستاورد عنصر زمان است؛ که پرسمان‌ها و مسائل نوپیدا در حوزه‌های گوناگون مسایل عبادی تا مسایل معاملات و پدیدارهای طبی و همانند آن را در بر می‌گیرد. شبکه اجتهاد: بی شک اسلام یک دین جهانی و جاودانی است، لذا جهان شمول است زیرا قرآن، رسالت پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله …

مجازات تبعید، یکی از احکام نظام کیفری اسلام است- که متناسب با جنسیّت مجرم و بر اساس مصالح و مفاسد- مقرّر گردیده و بنا بر مشهور، در مواردی چون زنا و قیادت، زن از آن مستثنی است؛ حال آن ‌که در تبعید محارب، جنسیّت، مطرح نیست. نوشته پیش‌رو، با نگاهی به اقوال موجود و بررسی ادلّه هر یک و عنایت خاص به امکان تبدّل موضوع و اقتضائات زمان (مثل فراگیرشدن رسانه‌های ارتباطی جدید و رواج روزافزون ارتباطات از طریق فضای مجازی و توسعه راه‌ها و امکانات جادّه ای و حمل و نقل و ...) در شیوه اجرای این مجازات (نظیر: محرومیّت از وسائل ارتباط جمعی، رسانه‌های دیداری و شنیداری و شرکت در شبکه‌های اجتماعی مجازی و دیگر علائق ...) با نگاهی جدید، قول به جواز مطلق تبعید زن را با واگذاری شیوه اجرای آن به حاکم، بر می‌گزیند. اگرچه این تحلیل، در مورد مردان نیز صادق است؛ امّا طرح آن در تبعید زنان از آن روست که توجیه مخالفت با تبعید زن، مفاسدی است که دوری او از شهر و دیارش به بار می‌آورد و با ستر و عفاف او در تنافی قرار می‌گیرد. لذا با تجویز توسعه مصادیق و روش‌های تبعید، به تبعید غیرفیزیکی، این توجیه، رنگ باخته و قول به تعمیم، قوّت می‌گیرد.