اگر فقیهی میگوید من از آنچه ستاد کرونا میگوید تبعیت میکنم و هر موضوعی که آنها لازم میدانند من هم به لزوم آن فتوا میدهم بر این اساس است که در موضوع شناسی باید به اهل فن اعتماد کنیم. «فاسئلوا اهل الذکر» معنایش فقط مراجعه به اهلبیت علیهمالسلام در علوم الهی نیست؛ بله آنها سرسلسله علوماند اما در هر موضوعی، …
Read More »Tag Archives: موضوع شناسی
مراحل رشد و تکوین جنین از نگاه متوین دینی و دانش جدید
سیونهمین نشست تخصصی «فقه سلامت» از سوی هیئت اندیشهورز دین، سلامت و سبک زندگی حوزه علمیه خراسان با موضوع «مراحل رشد و تکوین جنین از نگاه متون دینی و دانش جدید» با حضور آیتالله مهدی مروارید، استاد خارج فقه سلامت و ارائه دکتر سید محمدرضا طباطبایی، متخصص سلول شناسی به صورت وبینار برگزار شد. اختصاصی شبکه اجتهاد: حجتالاسلام سید مسعود …
Read More »نگاه جزیرهای به مسائل دینی موجب میشود در زمین غربیها بازی کنیم/ لزوم توسعه اصول فقه با توجه مقاصد الشریعه، مذاق شارع و حکمت/ فقیه باید در موضوعشناسی دخالت کند
حجتالاسلام دکتر ارسطا معتقد است: فقیه باید در موضوعشناسی الزاماً خود دخالت کند. به دلیل اینکه فهمی که فقیه از موضوع به دست میآورد، در تشخیص حکم دخالت دارد. لازمه حرف من تخصصی کردن حوزه فقاهت است. دیگر نمیتوان از فقیهی صحبت کینم که در همه مسائل اعلم است. بنابراین گروهی از فقها باید به فقه اجتماعی بپردازند. اختصاصی شبکه …
Read More »الزامات ورود فقها در موضوعات مستنبطه عرفی ناظر بر هنر
بحث هنر باید زمینه آشتی و تعامل هنرمندان و اصحاب رسانه را با مجتهدان و فقیهان فراهم سازد. حکم، نیازمند شناخت موضوع است و دستیابی به حکم گاهی هم نیازمند کارشناس است که میتواند کمککارو همیار فقیه باشد و همین باعث میشود که هنرمندان و مجتهدان از نزدیک صحبت و تعامل کنند. چه بسا طراحی و تأسیس نهادی تحت عنوان …
Read More »موضوع شناسی فقهی بورس و سهام عدالت
عرضه اولیه باعث رشد و توسعه شرکتهای تازه تأسیس میشود ولی در عرصه ثانویه سهم شخص دیگری خریداری میشود و خریدار جایگزین او میشود؛ چه در بازار اولیه و چه در بازار ثانویه خرید کنیم یک فعالیت اقتصادی انجام میشود و هر دو مورد بدون اشکال است. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست موضوع شناسی فقهی بورس و سهام عدالت با …
Read More »نقدی بر «تعیین وقت نماز صبح» از سوی مؤسسه موضوع شناسی احکام/ محمد ذکاوت صفت
اختصاصی شبکه اجتهاد: «مؤسسهی موضوع شناسیِ احکام فقهی» متشکل از محقّقان و اساتید بزرگوار حوزهی علمیهی قم ـ که بنده افتخار شاگردیِ حداقل دو نفر از آنها را داشته ام، نامهای به شمارهی ۱۱/۱/ص/۹۹ مورخهی ۱۳ اردیبهشت ۱۳۹۹ منتشر کردند که مفاد این نامهی دو صفحهای و دارای یک صفحه پیوست، بیانگر این است که گروهی متشکّل از ۱۵ تن از …
Read More »پیش نیازهای موضوع شناسی احکام/ بهنام طالبی طادی
اختصاصی شبکه اجتهاد: مقام معظم رهبری خطاب به ستاد ملی کرونا فرمودند: «من همان طور که گفتم، پیشنهادی ندارم، نظر کارشناسی و بررسیشدهی ستاد را معتبر میدانم منتها توصیهام این است که بررسی این مورد را به کسانی بدهید که اهمّیّت حضور دعا و توسّل و مسائل معنوی را به معنای واقعی کلمه درک کرده باشند، اینها بررسی کنند مسئله …
Read More »اندر باب ولایت، عقلانیت و کرونا/ علی محمدی
شبکه اجتهاد: در مواجهه با مسئلهی کرونا و کارشناسی پزشکی، در این ایامِ دو سه ماهه، در فضای حوزههای علمیه، دو جریان فکری بیشترین بروز و ظهور را داشتهاند؛ ۱- یک جریان طیف فقاهت متداول که کار فقیه را حکمشناسی و کار کارشناسان را موضوعشناسی قلمداد میکند و با صدور پیشینی احکامِ دو عنوان مبتلاء به خوف خطر و احتمال …
Read More »موضوع پول، چگونه در فقه استنباط میشود؟/ سیدمحمدحسین متولی امامی
شبکه اجتهاد: موضوع برخی از احکام شرعی، کلمههایی است که معنایی خاص دارند. معنایی که شارع خود آن معنا را به وجود آورده و با خصوصیاتی که دارد، پیش از این در شرایع پیشین سابقه نداشته است. از اینگونه موضوعها میتوان نماز و روزه و زکات را نام برد. اینگونه از موضوعات احکام را «موضوعات مخترع شرع» مینامند. در مقابل …
Read More »موضوع شناسی به دلیل ابهامات تئوریک، در مواردی نتوانسته فقه مسائل پیچیده اجتماعی و اقتصادی را یاری دهد
رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس با اشاره به اینکه موضوع شناسی تشنه نظریه پردازی جدی در حوزههای علمیه است، گفت: موضوع شناسی به دلیل ابهامات تئوریک، عملا در مواردی نتوانسته، فقه مسائل پیچیده اجتماعی و اقتصادی را یاری دهد، و اگر به دانش و متخصص مراجعه نکنیم موضوع را نفهمیده ایم، و حکمی که برای آن صادر میکنیم مخلوق ذهنی …
Read More »هماندیشی اساتید حوزه و دانشگاه پیرامون «پیوند قرنیه»
هیئت اندیشهورز دین، سلامت و سبک زندگی حوزه علمیه خراسان با مشارکت دانشگاه علوم پزشکی مشهد، نشستی تخصصی «پیوند قرنیه چشم از نگاه فقهی و فرهنگی» به میزبانی بانک چشم دانشگاه علوم پزشکی مشهد برگزار کرد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در این نشست علمی حججاسلام والمسلمین محمد مروارید و محسن ملکی از اساتید دروس خارج و جمعی از اساتید سطوح …
Read More »مرگ مغزی، از ماهیت تا احکام و آثار فقهی
استاد خارج فقه حوزه علمیه مشهد گفت: با توجه به فتوای مرحوم امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری بر جواز پیوند عضو از بیماران مرگ مغزی، لذا تیم پیوند اعضا میتوانند مستند به نظرات ایشان اقدام به این عمل کنند، لکن جمعی از فقها و مراجع معظم تقلید در این خصوص قائل به حرمت هستند. این جمع از فقها …
Read More »علیدوست: فقه شیعه، شخصیت حقوقی را نه مطلقاً پذیرفته و نه مطلقاً رد کرده است!/ موسویان: جنگهای صلیبی، باعث آشنایی مسیحیان با مفهوم شرکت شد/ حامدی: ربا، اختراع یهودیان است
دیگر تغییری که اثر شرعی دارد، مسئولیت محدود بود که در شرکتهای غربی اتفاق افتاد؛ یعنی سرمایهگذار در صورت بدهکار شدن شرکت به میزان آورده خود مسئولیت دارد نه مسئولیت نامحدود؛ و اینیک تفاوت اساسی با فقه الشرکه است. سؤال اساسی از آقای علیدوست این است که این شخصیت حقوقی آیا میتواند طرف معامله قرار بگیرد و آیا مسئولیت محدود …
Read More »وظیفه حاکمیت در نظارت بر بانکها در خلق پول/ ایفای مسئولیت با پیامد منفی در نظام ولایت فقیه ضمان آور است؟
موسویان سه راه برای تامین کسری بودجه ارائه کرد و گفت: اولین راه استقراض خارجی است که در ایران محذوراتی دارد، راه دوم هم استقراض عمومی به معنای انتشار اوراق قرضه است که به جهت ربوی بودن در ایران ممنوع است. از میان راههای سه گانه، آسان ترین راه، راه سوم یعنی استقراض از بانک مرکزی است که در حقیقت …
Read More »زاوایای موضوع شناسی خلق پول
حجتالاسلام مبلغی موضوع شناسی دقیق خلق پول از سوی حوزههای علمیه را امری ضروری دانست و گفت: فقها باید اطلاعات تخصصی را در ارتباط با یک موضوع از متخصصان دریافت کنند، سپس از آن اطلاعات بر پایه دغدغهها، حساسیتها و زاویههای دید فقیهانه، یک “صورتبندی موضوع شناسانه” به عمل بیاورند باشیم تا بتوانند بر جوانب آن موضوع اشراف پیدا کنند …
Read More »دروس خارج با موضوع مسائل مستحدثه و چالشهای روششناسی
شبکه اجتهاد: به تازگی خبرهای خوبی درباره دروس خارج با موضوعات مسائل مستحدثه به گوش میرسد که به نظر میرسد میتواند نقطه آغاز تحولی هرچند دیرهنگام در رویکرد حوزه علمیه به مسائل و مشکلات عینی جامعه باشد. با این حال به نظر میرسد در این مسیر برخی چالشهای روششناسانه وجود دارد که بدون توجه به این چالشها، ممکن است این …
Read More »ارزیابی مدلهای ارائه شده در بانکداری اسلامی/ ناکارآمدی روش مغایرت با شرع
آیتالله اراکی با اشاره به الزامات مدل سازی در بانکداری اسلامی، گفت: ابتدا باید مشخص شود مقوله بانکداری از مقولههای فقه خرد است یا از مقولههای فقه کلان و هر یک از این دو نوع فقه روش منحصر به فرد خود را دارد مقصود ما از فقه کلان فقهی است که حکم فعل جامعه را بیان میکند؛ ما یک سری …
Read More »از «ناکارآمدی موضوع شناسی توسط غیرفقیه» تا «نقش پدافند غیرعامل در افزایش جمعیت طلاب»!
اصطلاح غلطی رایج شده است تحت این عنوان که «موضوعشناسی کار کارشناسانه هست و حکم شناسی کار فقیه» و با همین دیدگاه اکنون وقتی میخواهند موضوعشناسی کنند فقیه میگوید کار من نیست کارشناسی بیاورید تا آن را توصیف کند و چون کار من حکم شناسی هست روی توصیف او حکم صادر میکنم. اختصاصی شبکه اجتهاد: ۸ آبانماه، روز پدافند غیرعامل …
Read More »مشخص نبودنِ ماهیت مخدرات، موجب شده فقها حکم آن را از باب تعزیر بدانند نه حد/ تعریف ماده مخدر روشن نیست!
مشکل اساسی ما در فقه مخدرات همین است که نمیتوانیم به نقطه عطفی برسیم که موضوعشناسی و مفهوم شناسی را عمیقاً درک کنیم و بر اساس همان حکم کنیم. به همین جهت هم است که این مسئله را در حوزه تعزیرات میبرند نه حدود. خیلی از فقها تلاش میکنند که این را در بحث حدود نیاورند و جدا بکنند. فکر …
Read More »حقجو: بیت کوین، هیچ پشتوانهای ندارد/ فاضل لنکرانی: بیت کوین، مصداق اکل مال به باطل، معامله غرری و پولشوئی است
در مسئله غرری بودن، اگرچه غرر حین المعامله مورد نهی است؛ البته اگر غرر را به معنای خطر بگیریم. چون غرر دو معنا دارد. یکی خطر و یکی جهالت. حال قبول داریم که حین المعامله، نباید غرر و خطر باشد؛ اما ادعای ما این است که حین المعامله غرر و خطر وجود دارد. چون وقتی کسی بیت کوین میخرد، در …
Read More »نقشه راه در بررسی فقهی ارزهای رمزپایه/ ضرورت تشکیل کمیته متخصّصین جهت رصد تحولات ارزهای رمزپایه
حجتالاسلام یوسفی در تبیین نقشه راه در بررسی فقهی ارزهای رمزپایه، گفت: ما اگر بخواهیم مسائل مرتبط با ارزهای رمزپایه را تقسیم کنیم میتوانیم به چهار قسم اشاره کنیم؛ ۱- مسائل فنی ارزهای رمزپایه مرتبط با ایجاد و تولید ارزهای رمزپایه مثل تکنولوژی بلک چین و …، ۲- شناخت ماهیّت و موضوع ارزهای رمزپایه، ۳- احکام فقهی انواع به کارگیری …
Read More »پارساپور: برآورد میشود ۹۰ درصد سقط جنینها از مسیر غیرقانونی انجام میشود/ قائنی: جواز سقط جنین پس از ولوج روح، به دلیل صدق عنوان «دفاع» است
یکی از مشکلاتی که کشورها در منع قانونی سقط دارند، این است که جرم انگاری سقط بازدارنده از انجام سقط نیست. چون یک قانون باید ضمانت اجرا و بازدارندگی داشته باشد و در مورد سقط چنین نیست. چون شاکی خصوصی وجود ندارد. رومانی با هدف افزایش جمعیت در سال ۱۹۶۶ قانون سختگیرانهای برای سقط وضع کرد که مرگ و میر …
Read More »آیا خلق پول اعتباری بانکها «اکل مال به باطل» است؟
حجتالاسلام توسلی گفت: با اینهمه آثار عظیم اقتصادی و توزیعی که برای مسئله خلق پول اعتباری توسط بانکهای تجاری وجود دارد هنوز تکلیف فقهیاش روشن نشده است. این امر میتواند ناشی از اختلاف نظرات اندیشهوران اسلامی در دو مسئله باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین محمداسماعیل توسلی، استادیار گروه اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی، در گفتوگویی به بیان نکاتی درباره …
Read More »لزوم ارتباط ساختارمند بین فقیه و موضوع شناس/ وقتی نقش تصدیگری روحانیت پررنگ میشود، نقش نظریهپردازی و نظارتیش کمرنگ خواهد شد/ لزوم فهم جدید از انقلاب
مشکلی که الان داریم این است که بعد از انقلاب اسلامی، یک تصویر غلطی از نظام جمهوری اسلامی و خلطش با انقلاب اسلامی به دست داده شد و عملا روحانیت ما که همیشه تاریخ، ناظران خوبی بودند و در آستانه انقلاب اسلامی از آنها توقع نظریه پردازی هم داشتیم، آنها آمدند و بیشتر به نقش تصدیگری خودشان سامان دادند. یعنی …
Read More »موضوعشناسی ارزهای رمزپایه و بررسی چالشهای فقهی و حقوقی آن
حجتالاسلام دکتر احمدعلی یوسفی استفاده از ارزهای رمزپایه را در بین عرف عقلاء امری رایج دانست و گفت: صرف نظر از اینکه پدیدآورندگان ارزهای رمزپایه چه اهداف سیاسی، امنیتی یا اقتصادی را دنبال میکنند، استفاده از ارزهای دیجیتال در حال تبدیل به یک سبک زندگی اقتصاد در سطح دنیاست و در کشور ما نیز بخش عمدهای از جامعه حتّی متشرعین …
Read More »مراحل چهارگانه تحلیل موضوع در روش فقهی آیتالله شاهرودی
رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس با اشاره به اینکه مرحوم آیتالله هاشمی شاهرودی با ذهنی منفتح، منضبط، علمی و فقاهتی، موضوع شناسی را به انجام رسانده است، گفت: استخراج و ارائه “روش تحلیل موضوع” از موضوع شناسی آیتالله شاهرودی در فقه مسائل مستحدثه، فرصتی کم نظیر برای حوزههای علمیه است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین احمد مبلغی در نشست …
Read More »چرا آیتالله مکارم خلق پول بانکی را حرام اعلام کرد؟
سرپرست اسبق وزارت اقتصاد اظهار کرد: خلق پولی که الان اتفاق میافتد وارد چرخه تولید نمیشود و در چنین شرایطی صرفاً ضرر و زیان جامعه را در پی دارد. به همین دلیل آیتالله مکارمشیرازی خلق پول را در شرایط موجود حرام اعلام کردهاند. به گزارش شبکه اجتهاد، رهبر معظم انقلاب در پی تدوین الگوی پایه اسلامی ایرانی پیشرفت که در …
Read More »غیر فقیه نمیتواند مصلحت شرعی را تعیین کند/ نمیتوانیم یک مدیریت اسلامی در مقابل مدیریت علمی درست کنیم/ فرایند قانونگذاری در کشور لغزنده است!
استاد علیدوست میگوید: اکنون در فرآیند قانونگذاری کشور، طرحمان به مجلس میرود، مجلس اظهار نظر میکند. در این فرآیند بعضی نمایندگان میگویند ما چون فیلتر شورای نگهبان را داریم، لزومی ندارد که حتی واضحات دینی را در نظر بگیریم. مجلس میگوید من خیالم راحت است چون اگر مصوبه خلاف شرع باشد، شورای نگهبان ردمیکند. شورای نگهبان هم میگوید من براساس احکام …
Read More »احکام برگرفته از عقل قطعی حجتآور است
جامعیت دین به ویژه جامعیت اسلام به کتاب، سنت و عقل است؛ یعنی همان طوری که خداوند به طور مستقیم از طریق وحی و رسول اکرم (ص) صحبت میکند، به همان شیوه از طریق عقل صحبت میکند؛ یعنی همان طور که احکام برگرفته از قرآن برای ما حجتآور است، احکام برگرفته از عقل قطعی هم حجتآور است؛ یعنی اگر امروز …
Read More »فقیه نمیتواند بگوید تشکیل حزب مشروع است، اما مصداق آن را مشخص نکند
فقیه باید خودش وارد میدان شود؛ اگر امام خمینی (ره) خودش نوع حکومت را «جمهوری اسلامی» مشخص نمیکرد، مگر مردم میتوانستند نوع جمهوریت را از میان جمهوری خلق شوروی، جمهوری پنجم فرانسه، جمهوری مائوئیستی خلق چین، جمهوری ترکیه و… تشخیص بدهند؟. اگر امام ساختار حکومت، ارکان و قوای حکومت، جایگاه مجلس و دولت را مشخصاً در قانون اساسی پیش بینی نمیکرد، …
Read More »