Tag Archives: نظام اسلامی

شبکه اجتهاد: نظام جمهوری اسلامی ایران به عنوان نظامی برآمده از متن معارف دینی، با محوریت فقه و کارگزاری فقیه عادل، حدوثاً و بقائاً وابسته و پیوسته با حوزه‌های علمیه، علمای اسلام و فقهای عظام است؛ چنانکه رهبری معظم انقلاب، نسبتِ حوزه و نظام را نسبتِ «مادری-فرزندی» تعبیر نموده و می‌فرمایند: «نظام جمهوری اسلامی  به طبیعت خود، نظامی وابسته‌ی به علمای دین  است» (۳۰/۱۱/۱۳۷۰). از سوی دیگر کنش‏گری علمی و عملی بسیاری از فقیهان در حوزه‌های علمیه، در طول تاریخ انقلاب اسلامی، در حوزه‌های علمی شیعی در عراق و نیز در حوزه‌های علمیه قم، خراسان، تهران و دیگر حوزه‌های علمی …

شبکه اجتهاد: یکی از آشکارترین راهکارهای عقلایی جهت نیل به تصمیمات سنجیده در سطح کلان اجتماع و قاعده‌ای عمومی برای ساختن یک جامعه مطلوب، مشورت کردن است. در حقیقت می‌توان گفت تصمیم گیری‌‌‌‌ها‌ زمانی دقیق‌تر می‌شود که افراد صاحب نظر که در امور مختلف دارای تخصص هستند در آن مشارکت داشته باشند و تصمیمی که قرار است بر سرنوشت گروهی از جامعه تاثیر بگذارد، برآمده از خرد جمعی باشد. از آثار مفید مشورت کردن و توسعه فرهنگ مشورت پذیری می‌توان به رشد آگاهی‌‌‌‌ها‌ی عمومی، رشد و گسترش عقلانیت جمعی، توسعه فرهنگ کار جمعی و همدلی و اتحاد در میان افراد …

عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه گفت: اگر مسئولی نمی‌تواند آسایش و رفاه عمومی را برای مردم تأمین کنند، باید مانند بقیه مردم زندگی کنند تا تحمل فقر آسان باشد؛ مواسات و همدردی که وظیفه عمومی است، اما برای صاحب مسندان الزام حقوقی است؛ صاحب منصبان جامعه نمی‌توانند به مواسات از منظر اخلاقی بنگرند، بلکه الزام حقوقی دارند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدجواد ورعی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، در نشست علمی «الزامات قدرت در مکتب اهل بیت(ع)»، در پژوهشکده اندیشه دینی معاصر، گفت: افراد عمدتاً برای رسیدن به قدرت و ارضای حب جاه و …

شبکه اجتهاد: نوشتار پیشِ رو در جست‌وجوی پاسخ به این پرسش است که از منظر فقه شیعه، ضوابط دخالت نظام اسلامی در عرصه خصوصی شهروندان کدام است؟ یکی از مسائل مهم و چالش برانگیز در نظام‌های سیاسی، گستره اختیارات حاکمان و دخالت یا عدم دخالت آنان در زندگی خصوصی شهروندان می‌باشد. عرصه خصوصی اغلب از قیدوبندهای اجتماعی، رهاست و از تکلف‌ها و مسئولیت‌های زندگی جمعی به دور است و افراد، فارغ از دغدغه‌های سیاسی‌ـ‌اجتماعی به زندگی خویش می‌پردازند. از آن‌جا که برخی از کارگزاران بدون ملاحظات و موازین شرعی و قانونی، از روی برداشت‌های شخصی و گاه سیاسی و گروهی، …

تعامل روحانیت با نظام اسلامی طی چند دهه اخیر در درون چه الگویی شکل گرفته است؟ پاسخ آن در کتاب «تعامل روحانیت با نظام اسلامی» اثر عبدالوهاب فراتی منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب «تعامل روحانیت با نظام اسلامی» از سوی سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در ۳۳۶ صفحه چاپ و منتشر شد. امروزه تعامل روحانیت با نظام اسلامی به یکی از مهم‌ترین موضوعات سیاسی مبدل شده است. در گذشته چنین تعاملی بیشتر در ذیل مناسبات عالمان دینی با نظام‌های جائر مورد بررسی قرار می‌گرفت و روحانیت به دلیل جائر بودن دولت، تکلیفی نسبتا روشن داشت. اما …

دبیر شورای راهبردی الگوی پیشرفت اسلامی گفت: الگوی جدید نگهبانی از نظام از لحاظ ساختار اجرایی یک ساختار ساده است ولی اوج کارآمدی را دارد. یک گزارش نوشته شده و آن گزارش با سه گروه جمعیتی تصمیم ساز به اشتراک گذاشته می‌شود. همین که شما بتوانید اذهان را درگیر مقایسهٔ تعاریف غلط پوزیتیویستی و تعاریف فقهی بکنید در واقع توانسته‌اید نگهبانی از نظام را محقق کنید. به گزارش شبکه اجتهاد، گزارش پیش‌روی متن سخنان حجت‌الاسلام ‌والمسلمین علی کشوری، دبیر شورای راهبردی الگوی پیشرفت اسلامی در معرفی «الگوی جدید نگهبانی از نظام بر اساس نظام مقایسه (پیشنهادی برای مواجهه با هجوم …

شبکه اجتهاد: شهید شیخ فضل‌الله نوری از علمای مطرح دوران مشروطه بود که دیدگاه‌های وی در امور سیاسی در آن برهه تاریخی در نوع خود بی‌نظیر بود. از منظر شیخ فضل‌الله، نظام سیاسی مطلوب یک نظام قانونی است. او همچنین بر اسلامی بودن مجلس تاکید دارد و معتقد به آزادی در چارچوب موازین اسلامی است. شیخ همچنین به نیابت فقها از جانب امام معصوم (ع) تصریح دارد و استقلال را از جمله ملزومات حکومت‌داری می‌داند. در این نوشتار کوتاه تلاش می‌شود ویژگی‌های نظام سیاسی مردم سالار از دیدگاه شهید شیخ فضل‌الله نوری مورد بررسی و مداقه قرار گیرد. ۱- التزام …

یک وقتی محضر رهبری رسیدیم، ایشان در بحث مدل‌های متصور برای نظام اسلامی فرمودند: به این مدل موجود اکتفا نکنید، مدل‌های بدیل کنار این را هم لحاظ کنید و بگویید؛ ما نمی‌گوییم این است و لاغیر، امکان دارد در مورد بعضی از کشورهای اسلامی ساختاری غیر از ساختار نظام اسلامی ایران راهگشا باشد؛ چه بسا خود این هم امکان دستکاری دارد، شما نظام‌های بدیل را لحاظ کنید. به گزارش خبرنگار شبکه اجتهاد، چندی پیش، «نشست حاکمیت دینی و عرفان اسلامی (نقش عرفان در حکومت اسلامی) با ارائه حجت الاسلام والمسلمین محمد مهدی گرجیان و با حضور ناقدان حجت الاسلام والمسلمین …

شبکه اجتهاد: آیت‌الله‌‌ هاشمی شاهرودی نیز همانند همه ابنای بشر و مسئولان نظام جمهوری اسلامی به پایان حیات ظاهری رسید و مبتنی بر فرهنگ عامه ایرانیان همه او را گرامی می‌دارند و محترم می‌شمارند؛ اما می‌توان مدعی بود که ایشان در منش سیاسی- دینی و سبک تعاملات حاکمیتی و مدیریتی از خصایص و ویژگی‌هایی منحصربه‌فرد برخوردار بود؟ برای فهم این مهم باید آیت‌الله‌‌ هاشمی شاهرودی را در سپهر سیاسی ایران امروز فهمید. قطب‌بندی‌های حداکثری، وارد نمودن اتهام‌های فکری و سیاسی به همدیگر، تنش، بداخلاقی، متهم کردن همدیگر و هیاهوی بی‌حاصل در سپهر سیاسی ایران قابل کتمان نیست. برخی طوری سیاست‌ورزی …

شبکه اجتهاد: متن زیر یادداشتی از حجت‌الاسلام عباسعلی مشکانی سبزواری، دکتری فقه سیاسی و مدرس دانشگاه باقرالعلوم(ع) در مورد ایجاد تحول در ارتباطات دوجانبه مراجع تقلید و نظام اسلامی می‌باشد که مفتاح آن را منتشر کرده است و در ادامه می‌خوانید: «پیشنهاد مى‌کنم… دادستان کل کشور و دو نفر از قضات عالى‌رتبه که سوابق حوزوى داشته باشند تشریف بیاورند تا آن چهار مسأله مهم درباره مهریه در محیط عالمانه و دور از عصبانیت حل و فصل شود و چنانچه آن چهار مسأله روشن شد، ان شاء الله به کار بسته شود و اگر بعضى از قوانین موجود با متون اسلامى …

اختصاصی شبکه اجتهاد: متن پیش‌رو نمایه مقالات «فقه و چالش‌های سیاسی نظام اسلامی» است که به معرفی ۲۰ مقاله چالشی می‌پردازد. ۱- عنوان مقاله: مبانی فقهی نظام جمهوری اسلامی؛ امنیت سیاسی نظام اسلامی از منظر فقه شیعه نویسنده: محمد اسماعیل نباتیان (استادیار دانشکده معارف و اندیشه اسلامی، گروه تاریخ و تمدن و انقلاب اسلامی دانشگاه تهران) منبع: فصل‌نامه علمی-پژوهشی مطالعات انقلاب اسلامی، دوره ۱۳، شماره ۴۷، ۱۳۹۵ چکیده: امروزه از چالش‌ها و دشواری‌های مبتلابه کشورهای اسلامی، مسئله امنیت و به‌طور خاص، امنیت سیاسی است. حال این سؤال مطرح است که آیا گزاره‌های فقهی، ظرفیت تبیین و تولید امنیت سیاسی و زمینه‌سازی …

اختصاصی شبکه اجتهاد: متن پیش‌رو نمایه مقالات «فقه و چالش‌های اجتماعی  و فرهنگی نظام اسلامی» است که به معرفی ۱۹ مقاله چالشی می‌پردازد. ۱- عنوان مقاله: چالش‌های اجتماعی انقلاب اسلامی در ایران: بررسی تغییرات جمعیتی بعد از انقلاب و پیامدهای آن بر مشروعیت نظام سیاسی نویسنده: یحیی فوزی منبع: مجله جامعه‌شناسی ایران، دوره ۵، شماره ۳، ۱۳۸۳ چکیده: میزان مشروعیت نظام‌های سیاسی را بر اساس همگونی بین باورها و ارزش‌های اکثریت مردم جامعه با مبانی نظری که بر اساس آن‌ها حاکمان سیاسی سلطه خود را توجیه می‌کنند ، مورد ارزیابی قرار می‌دهند و هر عاملی که بتواند ارزش‌ها و باورهای …

اختصاصی شبکه اجتهاد: فقه در دنیای جدید با مسائل و چالش‌هایی روبرو است، در حالی‌که پیش از این با چنین مسائل پیچیده‌ای مواجه نبوده است. یکی از این چالش‌ها بحث فقه و نظام‌سازی در عرصه‌های مختلف سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و … است. در همین زمینه گفتگویی با حجت‌الاسلام اکبرنژاد، مدیر موسسه فقه و تمدن‌سازی اسلامی انجام دادیم. بخش‌هایی از آن، پیش روی شما است. سوالات، منطق تولید می‌کنند سؤالات، منطق تولید می‌کنند. منطق علم به وسیله سؤالات تولید می‌شود. جنس سؤالات نحوه تفکر را تنظیم می‌کند. زمانی شروع به تفکر می‌کنیم که بتوانیم به سوالات مطرح شده پاسخ بدهیم و …

حجت‌الاسلام همتیان گفت: با توجه به نقش تعیین کننده دانش فقه در هدایت رفتاری جامعه، اولویت اصلی موسسه عالی فقه و علوم اسلامی تقویت دانش فقاهت بر مبنای اجتهاد جواهری است و موسسه به دنبال برنامه ریزی و راه اندازی رشته فقه‌های تخصصی در عرصه‌های مورد نیاز نظام اسلامی است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین علی اصغر همتیان مسئول پذیرش موسسه عالی فقه و علوم اسلامی، در نشست خبری پذیرش این موسسه که در سالن جلسات خبرگزاری حوزه برگزار شد، گفت: موسسه عالی فقه و علوم اسلامی به امر رهبر معظم انقلاب به منظور کمک به حوزه نیازهای نظام …

شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام والمسلمین سید محمد غروی، متولد ۱۳۲۹ در تهران، روحانی‌زاده و عضو شورای عالی حوزه‌های علمیه است. این مجتهد اصول‌گرا و منصف، غیر از تدریس در حوزه، با پژوهشگاه حوزه و دانشگاه نیز همکاری می‌کند. وی که از سال ۱۳۴۸ وارد حوزه‌ی علمیه‌ی قم شده، معتقد است مرجعیت قم، مفاخر و مدرسین حوزه منفعل نیستند که در نهایت سپر نظام شوند؛ نظام هم شأنش بالاتر از این است که برخورد ابزاری با حوزه داشته باشد و حوزه را سپر قرار بدهد. او می‌گوید: «دولتی که برخاسته از نظام اسلامی است، درحدی که حوزه را وابسته به خود نکند، …

ما استفاده از ولی فقیه و حاکم عادل را از شرع استخراج می‌کنیم اما نحوه اجرا و جزییات آن را خودمان باید تصمیم گیری کنیم، نمی‌توان گفت اختیارات ولی فقیه بسیار فوق العاده است، کلا اختیارات سیاسی تابع صلاحیت است و در هر جامعه و نظامی باید یک جایی به لحاظ اجرایی حرف آخر را بزند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین احمد واعظی؛ رییس دفتر تبلیغات اسلامی، در دومین سمینار از سلسله‌ سمینارهای ولایت فقیه با موضوع «رابطه ولایت فقیه با دموکراسی و نظام پادشاهی» که چندی قبل توسط دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان برگزار گردید، پیروزی انقلاب اسلامی را …

آیت‌الله خامنه‌ای ضمن ضرورت عنایت به مقوله فقه سیاسی به مثابه ضرورتی فراگیر در حلّ مشکلات و مسائل نظام اسلامی، ضمن به رسمیّت شناختن گستره محدود فقه سیاسی در زمان گذشته، محدودیّت آن را به اموری خارج از مبانی و الزامات آن و متناسب با شرایط سیاسی، اجتماعی زمان گذشته دانسته و با تأکید بر ضرورت بازخوانی مبانی این گرایش فقهی، گستره‌ای از قلمرو را برای فقه سیاسی باور دارد که علاوه بر این که می‌تواند کارآمدی نظام سیاسی را تضمین نماید، و نیازهای روزآمد شهروندان، کارگزاران را پاسخ بگوید، قادر است به مثابه نرم افزار اداره مطلوب جامعه، نظام …

سیدباقری به مسؤولیت کارگزاران نظام اسلامی در مقابل مردم و نظام اسلامی اشاره کرد و گفت: یکی از مسائل مهم و کلیدی که در‌اندیشه سیاسی اسلام بر آن تأکید شده است و همواره مورد توجه‌اندیشوران، فقهاء و بزرگان‌اندیشه سیاسی دینی بوده است، بحث از نظارت و پی‌جویی امور و اعمال کارگزاران نظام اسلامی بوده است.

برخی از علما تصور می‌کنند که بعد از انقلاب قلمرو آنها محدود شده یا از کار افتاده یا برخی معتقد هستند این وضعیت که بین مرجعیت با ولی فقیه هست، درست است و می‌شود کامل تر کرد، حتی ولی فقیه می‌تواند برای مرجعیت محدودیت بیشتری قائل شود و حوزه اقتدار خویش را بیافزاید. به گزارش شبکه اجتهاد، چهارمین کرسی ترویجی پژوهشگاه فقه نظام با موضوع «تعامل عالمان دینی با نظام اسلامی»، در سالن همایش‌های این پژوهشگاه در قم برگزار شد. این کرسی به هدف نقد و بررسی مقاله علمی عبدالوهاب فراتی، عضو پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه با موضوع تعامل عالمان …

سخاوتی در بررسی فقهی تعارض خواست اکثریت و اقلیت در نظام اسلامی گفت: منظور ما از اکثریت به معنای ارجحیت نیست بلکه هدف اهم و مهم است؛ اکثریت در دموکراسی نصف به علاوه یک است و در فقه شیعی مبانی مختلفی وجود دارد که فقها نیز خیلی به آن نپرداخته اند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین نصرالله سخاوتی در سومین همایش ملی فقه حکومتی با عنوان «نقش مردم در نظام اسلامی» به بررسی فقهی تعارض خواست اکثریت و اقلیت در نظام اسلامی پرداخت و گفت: حفظ نظام از اوجب واجبات است و جوهره بحث سیاسی مراجعه به آراء اکثریت …

حسینعلی سعدی: چرا شهید صدر از فقه به سراغ نظام سازی رفته است؛ گزاره‌های فقهی گزاره‌های هنجاری است؛ ایشان از این گزاره به سراغ استکشاف رفته است؛ امروزه نقد جدی به مباحث جدی ایشان مطرح است که بقیه علوم اسلامی در بحث نظام سازی از نظر ایشان به حاشیه رفته است و ایشان به آن‌ها توجه نکرده است. به گزارش شبکه اجتهاد، کرسی آزاداندیشی با موضوع «فقه نظریات اسلامی و نظام سازی فقهی از دیدگاه آیت‌الله سید محمدباقر صدر و آیت‌الله‌ هاشمی شاهرودی»، توسط اداره کل پژوهش دانشگاه عدالت در راستای طرح کمیته تحول در علوم انسانی با همکاری مؤسسه …

بنابر فقه شیعه دفاع از مظلوم مورد تأکید است، یعنی فقه شیعه عبور از کنار مظلوم را برنمی‌تابد، در این فقه سرنوشت همه مسلمانان به یکدیگر گره خورده است و نمی‌توان بی‌اعتنا از کنار یکدیگر عبور کرد، بخصوص اگر مسلمان باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدسجاد ایزدهی، مدرس درس خارج فقه، مدیر گروه سیاست پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و مؤلف کتاب‌هایی همچون «نظارت بر قدرت در فقه سیاسی»، «مصلحت در فقه سیاسی شیعه» و «نقد نگرشهای حداقلی در فقه سیاسی» در گفتگویی نگاه اسلام و فقه شیعه به مبارزه با ظلم و مقاومت برابر آن را به …

حوزه‌ی علمیه‌ی قم باید همچنان یک «حوزه‌ی انقلابی و مهد انقلاب» باقی بماند و رسیدن به این هدف نیازمند اندیشه، تدبیر و برنامه‌ریزی دقیق است / اگر بخواهیم نظام اسلامی همچنان «اسلامی و انقلابی» بماند باید حوزه‌ی علمیه «انقلابی» بماند زیرا اگر حوزه‌ی علمیه انقلابی نماند، نظام در خطر «انحراف از انقلاب» قرار خواهد گرفت. به گزارش شبکه اجتهاد از khamenei.ir، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی صبح امروز (سه‌شنبه) در دیدار اعضای مجمع نمایندگان طلاب و فضلای حوزه‌ی علمیه‌ی قم با تبیین جایگاه و نقش بی‌بدیل و تأثیرگذار حوزه‌ی علمیه‌ی قم در پیروزی انقلاب اسلامی به برخی تلاش‌ها …