اختصاصی شبکه اجتهاد: حجتالاسلام والمسلمین دکتر احمد مبلغی، استاد خارج فقه و رئیس مرکز تحقیقات مجلس شورای اسلامی، در این گفتگو از جایگاه فقه تمدنی در تقریب مذاهب سخن گفته است. به باور رئیس پیشین دانشگاه مذاهب، فقه تمدنی، مهمترین ظرفیت را در تقریب بین مذاهب دارد. عضو مجلس خبرگان رهبری معتقد است: هنوز به فقه تمدنی و جایگاه آن در تقریب، آنچنانکه شایسته است، پرداخته نشده است.
توضیحات بیشتر »نباید در فقه هنر جمود بر عناوین داشت/ مهمترین وظیفه فقه هنر، بازیابی مرز بین هنر اصیل با ابتذال هنری/ هنر به عنوان اولیه دارای مصلحت وبه عنوان ثانویه دارای محدودیت است
دومین همایش ملی «فقه هنر» از سوی مدرسه اسلامی هنر و با مشارکت دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، چهارشنبه ۲۷ دیماه، در دو نوبت صبح و عصر، با حضور علما، اساتید و فضلای حوزه علمیه قم در سالن همایشهای بینالمللی غدیر برگزار شد.
توضیحات بیشتر »افشای توطئه سکوت!/سعودیها در حال خیانت به امت اسلامی هستند/جریانسازی کنید تا مسائل مهم دنیای اسلام را محو نکنند
نباید گذاشت که امپراطوری خطرناک تبلیغاتی غرب که عمدتاً به دست صهیونیستها اداره میشود، مسائل مهم دنیای اسلام را نادیده بگیرد و با توطئهی سکوت، مسائل اصلی امت اسلامی را محو کند.
توضیحات بیشتر »نباید در بیان مسائل دین، ملاحظه اشخاص را کرد/ اگر معصوم نقد شود دیگر امام نیست/ مؤمنان هیچ وقت در مقام نقد امامان برنیامدند
آیتالله فاضل لنکرانی با بیان اینکه انتقاد در جایی است که امکان خطا و اشتباه وجود داشته باشد، گفت: از نظر مبانی اعتقادی شیعه، نقد و انتقاد، نسبت به ائمه(ع) معنا ندارد. اگر بخواهد نقد شود دیگر امام نیست، اگر بخواهد نقد شود، حجّت خدای تبارک و تعالی نیست و لزوم اطاعت مطلقه ندارد. چون منتقد در مقام نقد میخواهد میگوید شما اشتباه میکنی و من نباید در این مطلب از تو اطاعت کنم، آنگاه اطاعت مطلقه امام از بین میرود.
توضیحات بیشتر »نخستین هم اندیشی منطقهای فقهی-حقوقی درباره «بیت کوین»
اختصاصی شبکه اجتهاد: اواخر هفته گذشته، دوحه پایتخت کشور قطر شاهد برگزاری چهارمین کنفرانس بینالمللی مالیه اسلامی با حضور قابل توجه فقهاء، محققان و کارشناسان اقتصاد اسلامی از کشورهای مختلف مسلمان بود.
توضیحات بیشتر »نگاهی به مقالات نهمین شماره دوفصلنامه «فقه مقارن»
نهمین شماره دوفصلنامه علمی ـ پژوهشی «فقه مقارن» دانشگاه مذاهب اسلامی به عنوان نخستین مجله تخصصی در حوزه فقه مقارن با مقالاتی از اساتید و صاحبنظران حوزه و دانشگاه در زمینه مباحث و مسائل مستحدثه از دیدگاه فقه مذاهب اسلامی، با مدیرمسئولی احمد مبلغی و سردبیری عابدین مومنی چاپ و روانه بازار نشر شد.
توضیحات بیشتر »«فقه و تمدن»؛ هفتمین مجله «شبکه اجتهاد» منتشر شد
نقش فقه در پیریزی تمدن اسلامی، موضوعی است که نظرات متفاوتی درباره آن وجود دارد که هرکدام در جای خود، ارزشمند و قابل تأمل است. این مجله، تلاش میکند تا فضایی برای نگریستن به این نگاهها در کنار یکدیگر فراهم آورد.
توضیحات بیشتر »عرفی شدن فقه، مذموم نیست
اختصاصی شبکه اجتهاد: حجتالاسلام والمسلمین کاظم قاضیزاده، زاده ۱۳۴۰ تهران است. نبوغ او وقتی بیشتر نمایان شد که در ۱۶ سالگی به دانشگاه وارد شد و در رشته فیزیک مشغول به تحصیل گردید. وی پس از وقوع انقلاب فرهنگی، وارد حوزه علمیه قم شد و تاکنون نیز در آن ماندگار شده است.
توضیحات بیشتر »اگر فقه جوابگوی اداره اجتماع نبود، باید احتیاط کرد
اختصاصی شبکه اجتهاد: اشکال مهمی که در باب فقه تمدن ساز، مطرح است، این است که آیا فقهی که تمام هموغم خود را بر تنجیز و تعذیر گذاشته است، میتواند جامعه مسلمانان را بهسوی تمدن و پیشرفت که از امور واقعی و غیرتعبدی هستند، برساند یا نه. حجتالاسلام والمسلمین محمد قائینی، استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم، از مدافعان فقه سنتی است. به باور وی، همین فقه موجود با همین رویکرد تنجیزی، تمدن پیشین مسلمانان را ساخته و بعدازاین هم خواهد ساخت.
توضیحات بیشتر »فقه تمدنی، نیازمند روش جدیدی در اجتهاد نیست
اختصاصی شبکه اجتهاد: حجتالإسلام محمدعلی خادمی کوشا، مدیر گروه «دانشهای وابسته به فقه» در پژوهشکده فقه و حقوقِ پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی است. این استاد و پژوهشگر حوزه علمیه قم تا به حال، موفق به نگارش دهها مقاله و کتاب پژوهشی شده است.
توضیحات بیشتر »امکانسنجی فقهی سوآپ بدهی ـ مالکیت برای بازار سرمایه ایران
سوآپ بدهی ـ مالکیت، مجموعهای از معاملات مالی است که به موجب آن شرکت بدهکار میتواند تمام یا بخشی از بدهیهای خود را به صورت سهام به اعتباردهنده ارائه دهد. در مقاله پیش رو ضمن بررسی سوآپ بدهی ـ مالکیت از دید تعریفها، انواع، ویژگیها، سازوکار، کاربردها، مزیتها و معایب و ضرورت استفاده از این ابزار در بازار سرمایه ایران، برای نخستینبار بررسی فقهی این معامله انجام شده است.
توضیحات بیشتر »مردمسالاری دینی را صادقانه قبول دارم/ زخم مشکلات کشور را درمان کنیم
حضرت آیتالله خامنهای تصریح کردند: اینکه عده ای از حقی محروم بمانند و در جایی جمع شوند و اعتراض کنند، یک مطلب است اما اینکه عده ای از این تجمع سوءاستفاده کنند و به قرآن و اسلام دشنام دهند و به پرچم ایران اهانت کنند و مسجد آتش بزنند، یک مطلب دیگر است. باید بین مطالبات بهحق مردم و حرکات وحشیانه تفکیک قائل شد.
توضیحات بیشتر »نگاهی به منشور ۱۵ جلدی «حوزه و روحانیت از منظر رهبر انقلاب»
منشور حوزه و روحانیت از منظر رهبر معظم انقلاب، مجموعه مدون آراء و نظرات حضرت آیتالله خامنهای در موضوع «حوزه و روحانیت» است که کار پژوهش و تدوین آن از سال ۱۳۸۶ آغاز و هم اکنون آماده عرضه میباشد.
توضیحات بیشتر »در برجام، نقش فقه مغفول واقع شد/ نظام سلطه از اجرای فقه وحشت دارد/ لزوم فقه محوری در چرخه قانونگذاری
عضو مجلس خبرگان رهبری گفت: در عرصه برجام، نقش فقه مغفول واقع شد که باید نقش استنباطی ایفا میکرد و اگر این چنین میشد قطعا موفقتر عمل میکردیم؛ ففه مقاومت در منطقه از جمله مسایلی است که در این زمینه وجود دارد؛ مثلا اینکه چرا زیر پرچم بشار اسد با داعش میجنگید؟ این بحث در عرصه فقهی مطرح شده است که میتوان زیر پرچم حاکم جائر و حتی بعثی از کیان اسلامی دفاع کرد؛ گواه این مساله نیز در مساله آیت الله کاشف الغطا و فتحعلی شاه، قابل رویت است.
توضیحات بیشتر »مناسبات «فقه شهر» با «فتاوای غیرجازمانۀ فقه سنتی»
امروزه شاهدیم، شهر به عنوان یک پدیده پویا اثرات انکارناپذیری بر زندگی مردمان خود گذاشته است. از آنجا که ساخت شهرها مبتنی بر اندیشهای بنیادین رقم میخورد و خود بستری برای انتقال این اندیشه به ساکنانش میگردد، ضروری است نظام شهرسازی مبتنی بر آموزههای اسلامی بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته و این مهم جز با هماندیشی متخصصان علوم اسلامی و شهرسازی تحقق نمییابد.
توضیحات بیشتر »تنها اثر مجازات کودکان زیر ۱۸ سال، افزایش بزهکاری است
اختصاصی شبکه اجتهاد: دکتر مجید شایگانفر، استاد حقوق دانشگاه آزاد مشهد و متخصص حقوق جزا و جرمشناسی است. با او که سالیانی است، مبحث بزهکاری اطفال را در دانشگاه تدریس میکند، تعزیر کودکان نابالغ از منظر فقه و حقوق را به بحث گذاشتیم. به باور وی، عناوینی مثل رشد در حقوق مدنی مبهم است و باید در مورداجرای حدود و تعزیرات بر کودکان دقت کرد تا بزهکار تربیت نکرده باشیم.
توضیحات بیشتر »کار فقهی متقنی در عرصه حقوق بشر انجام نشده است/ لزوم پاسخگویی فقها به ابهامات حقوق شهروندی
استادیار گروه حقوق بشر پردیس فارابی دانشگاه تهران با بیان این که اصطلاح مقاصد شریعت در فقه ما بکار نرفته است، خاطرنشان کرد: اگرچه اسم این مطلب در فقه ما نیامده است، لکن رسمش در کلام فقها دیده میشود و در موارد متعددی به محتوای مقاصد شریعت استناد کردهاند. اصل کرامت انسانی، یکی از مقاصد شریعت بوده و به صورت مشخص جزء اصول راهنما است که در بحث حقوق بشر به ما کمک بسیاری میکند.
توضیحات بیشتر »حوزه در بحث فقه حکومتی قصور داشته است
اگر بپرسیم وضعیت حوزهها طوری هست که به مسائل ولایت امر آنطور که حقش است میرسند، باید گفت خیر. متأسفانه این قصوری است که در حوزه علمیه وجود دارد.
توضیحات بیشتر »از تشریح آسیبهای «فقه موجود» تا تبیین بایستههای «فقه مطلوب»
حجتالاسلام مبلغی با تاکید بر اینکه اگر فقه شبکهای نباشد از پس این جامعه بر نمیآید، به تبیین مقصود از غنیسازی روش استنباط پرداخت و گفت: متاسفانه در حوزه روش استنباط فقهی هنوز تعریف مشخصی وجود ندارد.
توضیحات بیشتر »ماهیت فقهی دولت و ضمان اقدامهای زیانبار آن
در این پژوهش، افزون بر اثبات فقهی ضمانآوری اقدامات زیانبار دولت و کارگزاران و کارکنان آن و مسئولیت دولت در برابر این زیانها و لزوم وجود نظام ویژه برای جبران آنها، شناخت خاستگاه و ماهیت تاریخی و فقهی دولت و قلمرو اختیارت و نیز بررسی شخصیت حقوقی از جمله شخصیت حقوقی دولت به تفصیل مورد توجه و بررسی قرار گرفته است و همراه با گزارش مسئولیت مدنی دولت در قوانین موجود، چند پیشنهاد برای تکمیل آن پیشرو گذاشته است.
توضیحات بیشتر »ارتداد فکری، مستوجب مجازات حد نیست
اختصاصی شبکه اجتهاد: مجازات مرتد، ازجمله احکامی است که در چند سال اخیر، مورد هجوم و نقد جوامع روشنفکری قرار گرفته است. زمانیکه این حکم برای افراد زیر ۱۸ سال صادر میشود (که ازنظر منشور حقوق کودک، کودک محسوب میشوند) مورد اعتراض مدافعین حقوق کودکان نیز قرار میگیرد.
توضیحات بیشتر »آنچه در اجلاسیه نشست دورهای اساتید حوزه گفته و شنیده شد
باید برنامه حوزه بر روی ده سال بسته شود اما باید این مطلب را مدیریت کرد به نظر شما لازم است که مطالب رسائل و مکاسب از ابتدا تا انتها خوانده شود؟
توضیحات بیشتر »من حتی یک جلد کتاب هم ندارم!/ به رشتهای رفتم که کسی نتوانست مرا اخراج کند!
وقتی که طلبه بودم، باز هم کتاب نمیخریدم و نگه نمیداشتم. الان در حقیقت کتابی ندارم! شما میدانید که تنها ثروتی که از روحانیون باقی میماند کتاب است، من حتی یک جلد کتاب هم ندارم! در دوران طلبگی در قم، مرتب به کتابخانه مسجد اعظم میرفتم. اولین مشتری آنها و آخرین نفری که از آنجا بیرون میرفت، من بودم. روزی سه نوبت به کتابخانه میرفتم و مطالعه میکردم، اما کتاب نگه نمی داشتم، این از خصوصیات من بود.
توضیحات بیشتر »آیتالله حائری شیرازی درگذشت/ آخرین دغدغههای ایشان در بستر بیماری چه بود؟
آیتالله محی الدین حائری شیرازی شیرازی امام جمعه سابق شیراز و نمایده پیشین مجلس خبرگان که از چندی پیش، به علت بیماری در بیمارستان بستری بود، ظهر امروز در ۸۱ سالگی دعوت حق را لبیک گفت.
توضیحات بیشتر »«کودک» خواندن فرد ۱۸ ساله، بازی با الفاظ است
اختصاصی شبکه اجتهاد: از نظر نهادهای حقوق بشری، افراد زیر ۱۸ سال کودک محسوب میشوند، اما در فقه اسلامی، ملاک خروج از کودکی، بلوغ جسمی است. همین امر موجب شده تا مجازات و تعزیر کودکان بالغ زیر ۱۸ سال در جوامع اسلامی با اعتراض نهادهای حقوق بشری مواجه شود.
توضیحات بیشتر »نفوذ اذن ولی طفل در ازدواج، مشروط به رعایت مصلحت است
اختصاصی شبکه اجتهاد: حجتالاسلام قدرت الله انصاری، پژوهشگر ارشد مرکز فقهی ائمه اطهار و از اساتید حوزه علمیه قم است. با او که چند سالی است مدیریت پروژه موسوعه فقهی «احکام الطفل و ادلّتها» را به عهده داشته و بهتازگی نگارش این مجموعه ۹ جلدی را با گروهی از محققین به پایان رسانده است، در رابطه با حکم ارتباط جنسی با کودک بدون رضایت او و با اذن ولی گفتگو کردیم
توضیحات بیشتر »گزارشی از همایش بینالمللی فرآوردههای حلال در مشهد
«ویژگی و معیار غذای حلال و طیب»؛ «معیار حلیت گوشت و فرآوردههای آن»؛ «قواعد فقهی مرتبط با فرآوردههای حلال»؛ «طهارت و نجاست در فرآوردههای حلال» و «مسائل مستحدثه در فرآوردههای حلال» محور شریعت این همایش را تشکیل داده است.
توضیحات بیشتر »فهرستی از دروس خارج عراق، لبنان، سوریه و عربستان
اختصاصی شبکه اجتهاد: طبق اطلاعات جمع آوری شده، تعداد دروس مراجع، علما و اساتید در حوزههای علمیه، بیوت و عتبه مقدسه عراق ۲۵ درس که به تفکیک: در کربلا دو درس فقه و اصول و در نجف ۱۱ درس فقه، ۹ درس اصول و سه درس خارج اقتصاد، تفسیر و عقاید برگزار میشود. همچنین در شهر بیروت ۱۳ درس که به تفکیک: شش درس فقه، پنج درس اصول و دو درس رجال برگزار میگردد و در عربستان دو درس فقه و اصول و در سوریه یک درس فقه برگزار میشود.
توضیحات بیشتر »رهیافت مقصدگرا به امر به معروف و نهی از منکر در فقه سیاسی
آنچه در این نوشتار مورد توجه قرار گرفته است رویکرد مقاصدی به حکم "امر به معروف و نهی از منکر" بهعنوان یکی از مسائل فقه سیاسی است. در این رویکرد با توجه به مقاصد مهم شریعت همچون: رفق و مدارا، و امنیت و آزادی انسانها، فقها به لزوم رعایت ملایمترین برخوردها برای تحقق دو فریضه و نیز حساسیت مرحلهی اقدام عملی حکم دادهاند.
توضیحات بیشتر »سقوط از امارات به اصول عملیه، فرایندی مخالف عقل و نقل!/ امروز در فقه، شهرت از خبر متواتر قویتر عمل میکند
من برای این مطلب مناظره میکنم. مرحوم نجفی، صاحب جواهر، در آغاز بررسی هر مسأله ای، ابتدا شهرت را تبیین میکند. هر دلیلی هم که مخالف شهرت باشد، کنار میزند و بعضا احتمالات ضعیف را برای اثبات آن تقویت میکند. اگر به مخالفت با فقه جواهری متهم نمیشدم، مواردش را ذکر میکردم.
توضیحات بیشتر »